ترویج دموکراسی

پژوهش حاضر، مطالعه ای است دربارة ساختار دیپلماسی عمومی دولت بوش در برابر ایرا ن. این دیپلماسی به منزلة ابزار جنگ نرم آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران و نقش آفرینان وابسته به آن است. تاریخچة دیپلماسی عمومی آمریکا در ایران به سا لهای آغازین جنگ سرد برمی گردد. ملّت ایران از آن پس، همواره آماج تبلیغات آمریکا بوده است؛ اما می توان ادعا کرد که تحول ساختاری دیپلماسی عمومیِ ضد ایرانی در زمان بوش، نشا ن دهندة عزم بیش از پیش آمریکا در رویارویی نرم با جمهوری اسلامی است. باراک اوباما که وارث این ساختار است، نه تنها از شدت این جنگ نکاسته، بلکه با افزودن شاخ و بر گهای جدید به آن، سعی می کند آن را شعله ورتر کند. دولت بوش از سال 2006 تا 2009 ، بیش از 200 میلیون دلار برای دیپلماسی عمومی خود در رابطه با ایران هزینه کرده است؛ بودج ه ای که برنامه های به اصطلاح ترویج دموکراسی وزارت خارجة آمریکا، صندوق اعانة ملّی برای دموکراسی و هیئت امنای شبکه های رادیو تلویزیونی دولتی آمریکا تأمین کنندة آن بوده اند. این هزینه ها به علاوة 400 میلیون دلار دیگری است که برای فعالیت های تبلیغاتی مخفی درنظر گرفته شده بود. تمام این فعالیت ها ( اعم از آشکار و پنهان) با هدف براندازی جمهوری اسلامی طراحی شده بود. دولت اوباما تنها در سال اولش 50 میلیون دلار دیگر برای مقابلة نرم با جمهوری اسلامی از کنگره بودجه دریافت کرده است.

سیاست ترویج دموکراسی، یکی از مهم ترین راهبردهای آمریکا برای ادامه تسلط و نفوذ بر کشورهای منطقه آمریکای لاتین در دوران پس از جنگ سرد بوده است. همراهی و تناسب این سیاست با شکل گیری موج سوم دموکراسی خواهی در نقاط مختلف جهان، باعث شد تا سیاستمداران آمریکایی از آن به عنوان ابزاری برای پیشبرد برنامه های خود در این منطقه استفاده کنند. این مقاله با مبنا قرار دادن سیاست ترویج دموکراسی(از دیدگاه ویلیام رابینسون) در منطقه آمریکای لاتین با محوریت ونزوئلا، می کوشد این مسأله را بررسی کند که اصولاً سیاست ترویج دموکراسی بر اساس چه مؤلفه ها و مکانیزم هایی توسط ایالات متحده در منطقه آمریکای لاتین، به اجرا گذاشته شد؟ نتایج این پژوهش نشان می دهد که دولت آمریکا، ظرف ربع قرن گذشته، تلاش و برنامه ریزی بی شائبه ای انجام داده است تا تنها نخبگانی در کشورهای آمریکای لاتین به قدرت برسند که از سیستم اقتصاد نولیبرالی و بازار آزاد حمایت می کنند و تمام تلاش خود را برای جلوگیری از به قدرت رسیدن افراد و احزاب ملی گرا و چپ و در کل، مخالف سیاست اقتصاد نولیبرالی به کار گرفته است. در این راستا، بی ثبات سازی دولت های چپ و ملی گرا در کشورهای هدف، از مهم ترین مکانیزم سیاست ترویج دموکراسی در منطقه آمریکای لاتین بوده است؛ سیاستی که در تمام دوران ریاست جمهوری هوگو چاوز در ونزوئلا پیگیری شد و پس از مرگ وی نیز ادامه یافت.