شوت جفت

شوت جفت یکی از مهم ترین راه های کسب امتیاز در بازی بسکتبال است. لذا، شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت شوت جفت مورد توجه محققان قرارگرفته است. هدف از انجام این تحقیق، بررسی بیومکانیک اجرای شوت جفت موفق و ناموفق بسکتبالیست های مرد نخبه بود. در این تحقیق شش نفر از بهترین شوت زن های سوپرلیگ با میانگین سنی 04/3±33/23 سال، قد 21/2±67/189 سانتی متر، وزن 58/5±84 کیلوگرم، و سابقه بازی 5/2±10سال شرکت داشتند. هشت مارکر روی نشانگرهای آناتومیکی (برجستگی های استخوانی) ویژه آزمودنی ها نصب و از آن ها خواسته شد از دو مسافت 25/4 متر و 25/6 متر شوت جفت ارسال دارند. اطلاعات کینماتیکی (زاویه مفاصل، دیاگرم زاویه به زاویه) و کینتیکی (جابه جایی و محل قرارگیری مرکز فشار) مربوط به شوت های موفق و ناموفق با استفاده از دو دوربین فیلمبرداری و صفحه نیرو ثبت و پردازش شد. برای تجزیه و تحلیل آماری بین دو اجرای موفق و ناموفق آزمون ناپارامتری ویلکاکسون و مدل رگرسیون لجستیک در سطح (05/0p≤) به کار رفت. در شوت جفت دو امتیازی اختلاف بین میانگین زوایای مفاصل در شوت موفق و ناموفق به ترتیب در مفاصل مچ پا، مچ دست، و ران و در شوت جفت سه امتیازی در مفاصل ران و مچ پا معنادار بود. نتایج به دست آمده نشان داد تغییرات زاویه ای مفاصل در لحظه رهایی و موقعیت قرارگیری مرکز فشار در وضعیت خمیدگی بر نتیجه شوت جفت تاثیر دارند.

شوت جفت به¬دلایلی همچون درگیری کمتر با بازیکنان حریف، امکان کسب امتیاز از فواصل مختلف، مشکل بودن دفاع از آن، سریع ترین نوع شوت، پیش¬بینی ناپذیر بودن زمان و جهت جهیدن قدرتمندترین و کاربردی ترین ابزار کسب امتیاز است (1). هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی نیروهای عکس العمل زمین حین اجرای شوت جفت موفق و ناموفق بسکتبال در دو مسافت 25/4 متر (خط پرتاب آزاد، دو امتیازی) و مسافت 25/6 متر (خط پرتاب سه امتیازی) است. شش نفر از بهترین شوت¬کننده های مرد حاضر در سوپر لیگ بسکتبال باشگاه های کشور با میانگین و انحراف استاندارد سنی (04/3±33/23 سال)، قد (21/2±67/189 سانتی متر)، وزن (58/5±84 کیلوگرم)، سابقه بازی (5/2±10 سال) که همگی راست دست بوده و سابقه عضویت در تیم ملی را داشتند در این تحقیق شرکت کردند. پس از تکمیل فرم رضایت¬نامه، از آزمودنی ها خواسته شد روی صفحه نیرو قرار گرفته، از دو مسافت 25/4 متر و 25/6 متر اقدام به پرتاب شوت جفت کنند. اطلاعات مربوط به نیروهای عکس العمل زمین، یک شوت موفق (ورود توپ به درون حلقه بدون برخورد به تخته یا لبه حلقه) و یک شوت ناموفق (برخورد توپ به حلقه یا تخته و اوت شدن) ثبت و توسط نرم¬افزار وین آنالیز ، تجزیه و تحلیل شد. مقایسه میانگین و انحراف استاندارد مربوط به نیروهای عکس العمل زمین در چهار وضعیت آمادگی، خمیدگی، پرش و فرود (T1، T2، T3 و T4) در محور z برای دو شوت جفت موفق و ناموفق، با استفاده از نرم-افزار SPSS و به¬کارگیری روش آماری ویلکاکسون (05/≥p) محاسبه شد. با وجود افزایش مقادیر نیروهای عکس العمل زمین در شوت جفت موفق نتایج تحقیق، بین میزان نیروهای عکس العمل زمین در شوت جفت موفق و ناموفق در چهار وضعیت فوق تفاوت معنی داری نشان نداد. نتیجه گیری نهایی این است که ارتفاع رهایی و نیروهای عکس العمل زمین بر موفقیت شوت جفت اثرگذارند.