مدرسه زندگی

هدف از این پژوهش، تبیین مبانی فلسفی مدرسه زندگی، ویژگی ها و چگونگی تحقق آن است. دیوئی با انتقاد از مدارس سنّتی، به تأسیس مدرسه آزمایشگاهی یا مدرسه زندگی اقدام کرد. شعار مدرسه زندگی، آموختن برای زیستن از طریق عمل است. در نظر او مدرسه خود زندگی است و نه آماده شدن برای زندگی. تعلیم و تربیت به منزله رشد و متضمن تجربه است. یادگیری باید با توجه به علائق، رغبت ها و تفاوت های فردی کودکان انجام شود. در مدرسه زندگی هدف ها از پیش تعیین نمی شود، بلکه بنا به موقعیت و در حین عمل ظهور مییابد. محتوا نیز از پیش تعیین نمی شود، محتوای درسی و موقعیت های تربیتی به نحوی تدارک دیده می شود که به پرورش مهارت های اجتماعی، مهارت حل مسأله، قوه خلّاقیت و تفکّر انتقادی منجر شود. درچنین مدرسه ای محیط شاد و سازنده است. روش تدریس بر فعالیت شاگرد مبتنی است. نقش معلم مدیریت کلاس درس نیست، بلکه معلم راهنما وهدایت کننده یادگیری و شاگرد، محور جریان تربیتی است. روش پژوهش توصیفی– تحلیلی بود. بر اساس یافته های پ ژوهش می توان از جنبه های مورد تأیید مدرسه زندگی در جهت ایجاد تغییرات سودمند در نظام آموزش و پرورش به ویژه نظام مدرسی، بهره گرفت.

پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل پارادایمی مدرسه زندگی برای دوره ابتدایی صورت گرفته است. این پژوهش از نوع کیفی و به روش داده بنیاد (گراندد تئوری) بر اساس رویکرد استراوس کوربین است. جامعه آماری شامل کلیه پژوهش های پیشین در زمینه موضوع بین سال های 2021 -2000 می باشد. برای گردآوری داده ها نشریه های داخلی (مگ ایران، ایران داک، علم نت، نورمگز و سیویلیکا) و خارجی (ابسکو، اسپرینگر، ساینس دایرکت، اریک و گوگل اسکالر) جستجو شد. در این راستا کلیدواژه های مرتبط با هدف پژوهش مورد جستجو قرار گرفت و با روش نمونه گیری هدفمند مرتبط ترین مطالعات به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. 136 منبع مورد ارزیابی قرار گرفت و با تحلیل محتوای آن ها ابعاد و کدهای مربوط استخراج شد. از داده های خام اولیه 1052 نکته کلیدی و در کدگذاری باز 145 مفهوم استخراج شد و مفاهیم مذکور در قالب 32 مؤلفه و 7 مقوله اصلی دسته بندی شد که هفت مقوله اصلی عبارتند از: صلاحیت مدیر، صلاحیت معلم، صدای دانش آموز، معماری مدرسه، ساختار ارگانیک، فرهنگ مثبت اندیشی و یاددهی یادگیری اثربخش. در نهایت پس از طی گام های پژوهش، مدل پارادایمی مدرسه زندگی ارائه شد. نتایج پژوهش حاضر و الگوی ارائه شده در این پژوهش می تواند نقشه راه مناسبت در راستای ایجاد بستر مناسب برای استقرار اثربخش مدرسه زندگی باشد.

تفکر انتقادی از اساسی ترین موضوعات مدرسه زندگی وآراء دیویی است. پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی آموزش تفکر انتقادی در نظام آموزشی ایران انجام شده .یک پژوهش پیمایشی است وجامعه آماری 6400 نفر مدیران ،مشاورین،معاونین ومعلمان منطقه سه تهران می باشد.که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 140 نفر انتخاب شدند در دو گروه 70نفر خانم وآقا. ابزار اندازه گیری این پژوهش ، آزمون استاندارد تفکر انتقادی واتسون -گلیرز است که توانایی تفکرانتقادی را از طریق 80 پرسش در پنج مولفه مهارت استنباط ، شناسایی مفروضات استنتاج ،تعبیر و تفسیر و ارز شیابی اندازه گیری میکند. داده ها ی پرسشنامه با استفاده از برنامه22 SPssمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتندبجز در مهارت تفسیر که در آقایان در سطح خطای5%، با اختلاف 8 درصد بیشتر از خانمها بود در چهار مهارت دیگرخانمها نمره بیشتری کسب نمودند 5 اختلاف دو گروه در استنباط 8/27درصد ، در شناسایی مفروضات 1/25 درصد ، در استنتاج5 /33 درصدودر ارزشیابی 14/4 درصد بدست آمد ولی در مجموع نمره تفکر انتقادی قابل قبول ودر سطح بالایی نیست و نشان از کمرنگ بودن این امرمهم در نظام آموزشی است.

در جهان امروز آموزش و پرورش یکی از مهم ترین و مؤثرترین سازمان ها برای رشد فردی و اجتماعی انسان است که در این میان، آموزش ابتدایی اهمیت خاصی دارد. مدرسه زندگی که گاهی از آن با عنوان «مدرسه برای زندگی» نیز یاد می شود، مأموریت تحقق بخشیدن به اهداف همه جانبه و کل گرایانه تعلیم و تربیت را بر عهده دارد. هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی سه لایه ای امکان سنجی و استقرار اثربخش مدرسه زندگی با روش فراترکیب بود. جامعه آماری شامل پژوهش های پیشین (مقالات، طرح ها و پایان نامه ها) در زمینه مدرسه زندگی است که با رویکرد هدفمند مرتبط ترین مطالعات به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. به منظور تعیین میزان اهمیت و اولویت کدهای استخراج شده، از روش کمی آنتروپی شانون استفاده شد. یافته های پژوهش در 5 مقوله، 22 مفهوم و 98 کد شناسایی و دسته بندی شد که 5 مقوله اصلی عبارت اند از شناسایی پداگوژی، زیرساخت، فرهنگ و جو سازمانی، منابع انسانی و ارتباط مؤثر اجتماعی. پس از طی گام های پژوهش، الگوی تعیین و استقرار اثربخش مدرسه زندگی در سه لایه امکان سنجی، طراحی مفهومی و ساختار اجرا و استقرار مدرسه زندگی ارائه شده است. در مرحله امکان سنجی، پذیرش الگو، تعیین پیش نیازها و تحلیل وضع موجود و شکاف تا رسیدن به اجرای طرح جدید سنجیده می شود. در مرحله طراحی، شناسایی پداگوژی مدنظر است که مشخص شدن نوع یادگیری و هدف یادگیری، پایه هر اقدامی است. در مرحله استقرار زیرساخت، فرهنگ و جو سازمانی، منابع انسانی و ارتباط مؤثر اجتماعی با مدیریت همه جانبه نگر، اجرایی می شود.