چلبی

مقالة پیش رو، حاوی نکاتی پیرامون فریدون بن احمد اسفهسالار (سپه سالار) و رسالة مشهور او پیرامون زندگی و شرح احوال مولانا جلال الدین محمد بلخی است. سپه سالار تنها شرح حال نویسی است که به گفتة خود چهل سال سر بر آستان مولانا داشته است و از میان معاصران تنها او به شرح و تقریر رویدادهای زندگی مولانا اقدام کرده است. این مقاله ضمن معرفی صاحب رساله و ریشهیابی در وجوه تسمیه لقب «سپه سالار» و نیز لقب دیگر او «چلبی» و بازجست شواهدی در اشعار ترکی و فارسی به معرفی مختص مندرجات رساله سپه سالار میپردازد.

مفهوم قرآنی ایثار در مقایسه بین دو نظم اجتماعی سنتی و مدرن بیان شده از سوی چلبی، کارکردهای مختلفی دارد. ایثار در جامعه سنتی در بخش روابط مبادله نامتقارن گرم و بعد مجموعه تعاملی قرار می گیرد و کارکرد آن همان مفهوم قرآنی که حول معنای «برتری دادن» است، می باشد، اما در دستگاه مختصات نظم اجتماعی مدرن، کارکردی در سطح هنجار اخلاقی و مسئولیت در قبال جامعه و افراد در بعد هنجاری آن دارد.