اندرو فینبرگ

در این مقاله، پس از نگاهی اجمالی به رهیافت اندرو فینبرگ و مارتین هایدگر برای برون رفت از فضای تکنولوژیک حاکم[i]، مقایسه ای میان نگرش این دو متفکر در مواجهه با جهانی که در آن زندگی می کنیم انجام می شود. فینبرگ داخل ساختن ارزش های دموکراتیک در طراحی های تکنیکی را راه کار رهایی قلمداد می کند و هایدگر از آمادگی برای ظهور خدایی نجات دهنده سخن می گوید. با وجود آن که فینبرگ و هایدگر هر دو به جهانی بدیل برای زیست آدمی می اندیشند، در چگونگی بدیل اندیشی با یک دیگر تفاوت بنیادی دارند. فینبرگ بدیل اندیشی را در سطح اونتیک دنبال می کند و هایدگر در سطح اونتولوژیک. با توجه به تفاوت نگرش هایدگر و فینبرگ به خطرهای فضای تکنولوژیک حاکم، نهایتاً توضیح داده می شود که رهیافت فینبرگ در پارادایمی قرار می گیرد که هایدگر خواهان گذر از آن است. [i]. از آن جا که رهایی از فضای تکنولوژیک حاکم در اندیشة فینبرگ و هایدگر هریک به طور جداگانه و مفصل در مقالاتی توسط نگارنده مورد بحث قرار گرفته است و هدف از نگارش مقالة پیش رو عمدتاً مقایسه و فهم دو رهیافت مورد نظر در نسبت با یک دیگر است، در بخش های «مروری بر اندیشة فینبرگ» و «مروری بر اندیشة هایدگر» نگاه فینبرگ و هایدگر به جهان تکنولوژیک در خلاصه ترین صورت ممکن بیان شده است.

ژاپن در اوایل قرن 17 روابطش را با همه جهان قطع کرده بود تا زمانی که به اجبار رابطه تجاری خود را در سال 1845 آغاز کرد. پس از آن ژاپن با یک سرعت باور نکردنی به سوی مدرنیته حرکت کرد و این موضوع همه جنبه های زندگی ژاپنی را تحت تاثیر قرار داد. با دقت در این فرآیند، می توان از توسعه فناوری به عنوان مهمترین عنصر این حرکت پر شتاب نام برد که خود از جنبه ها و منظر های متفاوتی قابل بررسی و تحلیل است. برخی توسعه فناوری در ژاپن را متاثر از نظام سیاسی جدیدِ حاکم بر ژاپن در دوران میجی می دانند. برخی دیگر آن را متاثر از فرآیندهای جدید اقتصادی شکل گرفته در ژاپن کشور قلمداد می کنند. اما در این مطالعه، نسبت سارختار و ارزش های اجتماعی با توسعه فناوری مبتنی بر آرا و اندیشه های فینبرگ مرکز توجه بوده است. بر این اساس  در مقاله پیش رو، توسعه فناوری ژاپن با تبیین نظریه انتقادی فناوری، تشریح شده و سپس به طرح آموزه ای برای توسعه و پذیرش فناوری در ایران با استفاده از مدل های توسعه فناوری ژاپنی اشاره شده است.