امتیازنامه

تاریخ کاوشهای باستان شناسی بیگانگان در ایران به قرن نوزدهم میلادی و زمان قاجاریه برمی گردد. این کاوشها و تفحصها با فعالیت هئیتهای فرانسوی، دیولافوا و ژاک دومورگان آغاز شد که البته پس از سقوط سلسله قاجاریه ، دولت وقت ایران کلیه امتیازات را در 26 مهر 1360 لغو کرد.

پژوهش حاضر درصدد است امتیازنامه راه شوسه تهران به قم، که در سال 1301 به امین السلطان واگذار شده بود را تجزیه و تحلیل نماید.این دوره مصادف با قرن نوزدهم میلادی می باشد که به قرن جاده ها و راه آهن معروف شده است. از این رو، در ایران نیز در اواخر این قرن تلاش شد به این شاخصه مهم پیشرفت و توسعه نزدیک شوند، بنابراین به واگذاری امتیازات راه سازی روی آوردند. یکی از مهمترین امتیازات از این دست، راه شوسه تهران به قم یا در واقع ارتباط پایتخت سیاسی و به پایتخت مذهبی بود، که به دلیل جایگاه مهم سیاسی و فرهنگی این دو شهر از زوایای متعدد قابل تامل و بررسی و از اهمیت فراوانی در این دوره برخوردار است. در این پژوهش این امتیاز و تاثیرات آن از ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مورد واکاوی قرار می گیرد.