آموزش معلم

مدارس بهتر از معلمانی که در آن ها تدریس می کنند نیستند و توسعه حرفه ای کلید اصلی پیشرفت معلمان و رشد حرفه ای آن ها است. این پژوهش فرایند توسعه حرفه ای معلمان در مراکز تربیت معلم را با استفاده از طرح نظام دار نظریه داده بنیاد کاوش نموده است. به این منظور ضمن مصاحبه فردی با 11 نفر از مدرسان و مدیران با 5 گروه از معلمان دوره ابتدایی و راهنمایی این مراکز مصاحبه گروه های کانونی به عمل آمد. نتایج تحلیل داده ها طی سه مرحله، کدگذاری باز، محوری و انتخابی حاکی از یازده مقوله کلی بود که در قالب مدل پارادایمی شامل: شرایط علّی (انگیزه های بیرونی و درونی)؛ مقوله کانونی (مشارکت در یادگیری حرفه ای)؛ راهبردهای توسعه حرفه ای (فردی، مشارکتی و آموزشی)، زمینه (مدت زمان و تمرکز بر محتوا)؛ شرایط مداخله گر (عوامل سازمانی و روان شناختی) و پیامدها (برآورده نشدن انتظارات، تغییر دانش و نگرش و انتقال یادگیری)، فرایند توسعه حرفه ای معلمان در مراکز تربیت معلم و روابط بین ابعاد مختلف آن را منعکس می نمایند. در پایان بر مبنای نتایج به دست آمده، راهبردهایی برای بهبود فرایند توسعه حرفه ای معلمان در مراکز تربیت معلم ارائه شده است.

مهم ترین سرمایه ای که هر سازمان برای تحقق بخشیدن به اهداف خود در اختیار دارد، نیروی انسانی است. آموزش و پرورش نیز به عنوان اثرگذارترین سازمان در هر جامعه، به منظور داشتن عملکرد مطلوب و بهینه نیاز به نیروی انسانی کارآمد و متخصص دارد. از آنجا که معلمان اصلی ترین سرمایه انسانی در نظام آموزشی هستند؛ دانش، مهارت و تخصص آنها از اهمیت بسزایی برخوردار است. ریشه چنین دانشی در آموزش و تربیت معلمان نهفته است که برنامه ریزی و اجرای اصولی آن ضرورتی اجتناب ناپذیر است. آموزش معلم فرایندی چند مرحله ای است که از گزینش افراد شایسته و واجد صلاحیت برای حرفه معلمی آغاز شده و تا آموزشهای ضمن خدمت معلمان که لازمه به روز بودن دانش آنهاست ادامه می یابد. آنچه در این میان مهم است این است که اولاً آموزش و پرورش معلمان به گونه ای باشد که برونداد آن معلمان دانشمند، اندیشمند و هنرمندی باشد که علاوه بر داشتن دانش پایه، توانایی حل مسأله و انطباق با موقعیت را داشته باشند وثانیاً روشهای آموزش معلمان، روشهایی بومی و متناسب با فرهنگ باشد تا علاوه بر سودمندی و اثربخشی بیشتر، معلمانی وابسته به فرهنگ بومی تربیت نماید.