نقش تجربه، دانش موضوعی، و زبان کاربران در رفتار توقف جستجوی اطلاعات (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف : هدف پژوهش حاضر، شناخت تأثیر تجربه جستجوی اطلاعات، دانش موضوعی، و زبان کاربر، بر رفتار توقف جستجوی اطلاعات در میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز است. روش پژوهش : پژوهش حاضر از نظر هدف، بنیادی، و از نقطه نظر روش شناسی، پژوهشی کمی است. نمونه مورد مطالعه، بر اساس پژوهش های مشابه، 80 دانشجوی تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز بود. دانشجویان دو وظیفه ساده و دو وظیفه پیچیده را به زبان های فارسی و انگلیسی در موتور کاوش گوگل جستجو کردند. تراکنش های آنها توسط نرم افزار کمتازیا ضبط شد. سطح تجربه جستجوی کاربران، با استفاده از پرسشنامه ای برگرفته از پرسشنامه سواد اطلاعاتی قاسمی (1385) تعیین شد. پس از تأیید روایی صوری پرسشنامه، محاسبه پایایی آن بر اساس ضریب آلفای کرونباخ، مقدار 75/0 را به دست داد. بر اساس نمره کسب کرده از این پرسشنامه، کاربران در سه گروه با تجربه کم، متوسط، و زیاد قرار گرفتند. همچنین دانش موضوعی کاربران از موضوع وظایف، در دو سطح «فاقد دانش موضوعی یا دانش اندک»، و «دانش متوسط یا زیاد» تعیین شد. با مشاهده چندین باره فایل های ثبت تراکنش کاربران با سامانه، توقف جستجوی اطلاعات کاربران در هر وظیفه، در دو نوع توقف خوب (به دلیل یافتن پاسخ) و بد (به دلیل ناکامی در یافتن پاسخ) تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون های تی گروه های مستقل، تحلیل واریانس یک راهه، و یو مان-ویتنی، و نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد با افزایش سطح دانش موضوعی کاربر، نرخ توقف خوب به طور معنا داری افزایش و نرخ توقف بد، کاهش یافته است. همچنین مشاهده شد که نوع توقف جستجو، در کاربرانی با سطوح مختلف تجربه جستجو، تفاوت معنا داری دارد. نتایج آزمون تعقیبی نیز نشان داد با افزایش سطح تجربه جستجو، نرخ توقف خوب افزایش و نرخ توقف بد، کاهش یافته است. در نهایت، بالاتر بودن رتبه میانگین نوع توقف جستجوی اطلاعات در جستجو به زبان فارسی، حاکی از بیشتر بودن توقف خوب و کمتر بودن توقف بد، در جستجو به زبان فارسی است. نتیجه گیری : با توجه به تأثیر تجربه جستجو، زبان کاربر، و دانش موضوعی بر نوع توقف جستجوی اطلاعات، اتخاذ تدابیری چون برگزاری کارگاه های آموزش مهارت ها و فنون جستجوی اطلاعات، لحاظ نمودن عامل زبان کاربر در مدل های داده ای سامانه های توصیه گر شخصی سازی شده، بهره گیری از سامانه های بازیابی بین زبانی، و شخصی سازی سامانه های بازیابی اطلاعات، به منظور پیشنهاد پرسش ها و ارائه نتایج، متناسب با سطح دانش کاربران، توصیه می شود.The Role of Information Search Experience, Domain Knowledge, and User Language on Information Search Stopping Behaviour
Objective : This study aims to examine the impact of information search experience, domain knowledge, and user language proficiency on the information search stopping behavior among graduate students at Shiraz University.
Method : This research is fundamental in nature and employs a quantitative methodology. The sample consisted of 80 graduate students from Shiraz University, selected based on criteria used in similar studies. Participants completed two simple and two complex search tasks in both Persian and English using the Google search engine. Their search activities were recorded using Camtasia software. The participants' level of search experience was assessed through a questionnaire adapted from Ghasemi’s (2007) information literacy questionnaire. After the content validity of the instrument was confirmed, its reliability was assessed using Cronbach's alpha, yielding a value of 0.75. Based on the scores obtained from this questionnaire, participants were categorized into three experience levels: low, moderate, and high. Participants' domain knowledge was also classified into two levels: “lacking or minimal knowledge” and “moderate or high knowledge.” By repeatedly reviewing the recorded sessions, the information search stopping behavior was identified for each task, distinguishing between good stops (stopping after finding an answer) and bad stops (stopping due to failure to find an answer). Data analysis was conducted using independent samples t-tests, one-way ANOVA, and the Mann-Whitney U test in SPSS software.
Results : The findings indicated that as users' domain knowledge increased, the frequency of good stops significantly rose. Additionally, significant differences were observed in the types of search stops among users with different levels of search experience. Post-hoc tests revealed that higher search experience was associated with an increased rate of good stops. Finally, a higher average rank for stopping behavior in Persian-language searches suggests a greater occurrence of good stops when searching in Persian.
Conclusions : Considering the influence of search experience, user language, and domain knowledge on the information search stopping behavior, it is recommended to implement measures such as: conducting workshops on information search skills and techniques; incorporating user language factors into personalized recommendation system models; utilizing interlingual retrieval systems; and personalizing information retrieval systems to suggest queries and deliver results tailored to users' knowledge levels.
تبلیغات
