تحلیل چگونگی ارتباط قرارداد و واقعیّت در فقه و حقوق؛ نقدی بر نظریّه نقل در عقد فضولی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
: در باب ارتباط واقعیّت و قرارداد دو رویکرد وجود دارد: رویکرد واقع گرا که مدّعی وجود ارتباط بین واقعیّت تجربی و اجتماعی و قرارداد بوده و خاستگاه عقد را واقعیّت می داند؛ و رویکرد اراده گرا که مدّعی انفکاک واقعیّت و قرارداد است. مسأله این است که نظریّه نقل در عقد فضولی که از سوی فقها مطرح شده و مدّعی استقرار آثار عقد از زمان تنفیذ است از کدام یک از این رویکردها متأثّر است و چه معایب و محاسنی را به دنبال دارد و چه آثاری را در پی خواهد داشت؟ در این نظریّه می توان رگه هایی از اندیشه واقع گرایی محض را یافت که قرارداد را تابع محض اصول حاکم بر عالم واقع دانسته و نقش مبنایی اراده انسانی را کمرنگ می کند. رویکرد میانه اندیشه متعادلی است که مدّعی تأثیرپذیری قرارداد از واقعیّت است و ضمن اعتبار بخشیدن به اصل حاکمیّت اراده، قرارداد را متأثّر از واقعیّت ها می داند.Analyzing the Relationship Between Contract and Reality in Islamic Jurisprudence and Law: A Critique of the Theory of Transfer in Unauthorized Contracts
There are two major approaches concerning the relationship between reality and contract: the realist approach , which asserts a connection between empirical and social reality and the contract, considering the origin of contracts to be rooted in reality; and the voluntarist approach , which claims a separation between reality and contract. The issue at hand is to determine which of these approaches influences the theory of transfer ( naql ) in unauthorized contracts ( ‘aqd-e fozuli )—a theory put forth by jurists which posits that the legal effects of the contract are established only from the time of ratification—and what strengths, weaknesses, and legal consequences this theory entails. This theory reflects traces of pure realism , viewing the contract as entirely subject to the principles governing the external world, thereby diminishing the foundational role of human will. A moderate approach offers a balanced perspective, acknowledging the influence of reality on contracts while also upholding the principle of freedom of contract (the sovereignty of will), thus recognizing both contractual autonomy and the impact of external realities.
تبلیغات
