باور به وجود نحسی و شومی در پدیده های پیرامونی، همواره واکنش انسان را برای توجیه و مقابله با آن به دنبال داشته است. گاهی انسان برای توجیه شومی، تا مرز جبرگرایی نیز پیش می رود. هرچند قرآن کریم و معصومان^ ضمن تاکید بر اختیارمندی انسان، برخی راهکارهای عملی جهت به آرامش رسیدن وی و دور ساختن نحوست های واقعی و مقابله با نحسی های خیالی را ارائه کرده اند، امّا کنکاش در ادلّه عقلی و نقلی گویای آن است که تبیین عقلی و هستی شناسانه برای نحوست و عوامل مؤثر بر ایجاد آن، ممکن به نظر نمی رسد. در نوشتار پیش رو بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و با نگاه به آیات قرآن و احادیث معصومان^، پس از مفهوم شناسی نحوست و شومی، تلاش می شود تا جایگاه این مفاهیم در هندسه نظام هستی مشخّص گردد. همچنین، رویکرد آیات قرآن و احادیث معصومان^ در زمینه معرّفی عوامل و زمینه های رایج و مرتبط با نحوست و شومی مانند سعد و نحس روزها و هنگامه ها، چشم زخم، فال زدن و طیره مورد بررسی قرار گرفته است. راه کارهای منطقی و صحیح برای مواجهه با این باور در احادیث معصومان^ نیز بیان شده اند.