بررسی اثرات تغییر اقلیم بر خشک سالی های استان خراسان رضوی با استفاده از شاخص SPEI (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
این مطالعه تغییرات مکانی-زمانی وقوع خشک سالی را در استان خراسان رضوی توسط شاخص استانداردشده بارش–تبخیر و تعرق (SPEI) ارزیابی کرده است. برای این منظور ابتدا مدل های IPSAL-CM6، MRI-ESM2-0، GFDL-ESM4 و MIROC6 از سری مدل های فاز ششم (CMIP6) در مقیاس سالانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که GFDL-ESM4 از بین مدل های مورد بررسی دارای همبستگی بالاتری با دما و بارش داده های ایستگاهی است. پس از انتخاب مدل GFDL-ESM4 با استفاده از نرم افزار CMHyd ریزمقیاس نمایی انجام شده است و از نتایج این مدل برای محاسبه خشک سالی استفاده شد. در این تحقیق برای ریزمقیاس نمایی از روش تغییر عامل دلتا (DCF) برای بارش و دما استفاده شد. همچنین برای پیش نگری خشک سالی از سناریوی حد واسط (SSP2-4.5) استفاده شد. شدت و فراوانی خشک سالی هواشناسی در دوره تاریخی 1990 تا 2014 و دوره آینده 2026 تا 2050 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که خشک سالی در استان خراسان رضوی دارای تغییرات زیادی است؛ به طوری که بیشینه فراوانی سالانه خشک سالی در دوره تاریخی 25 درصد است و این مقدار تحت سناریوی SSP2-4.5 به 31 درصد می رسد. فراوانی و شدت خشک سالی در آینده به ویژه در طول فصول بهار و تابستان به طور قابل توجهی افزایش می یابد. از نظر جغرافیایی شدت خشک سالی در تمامی فصول در شمال و شرق استان بیشینه است.Investigating the effects of climate change on droughts in Razavi Khorasan province using the SPEI index
Khorasan Razavi province is one of the provinces prone to drought in Iran. This study has assessed the spatio-temporal changes in the drought events in Khorasan Razavi province using the Standardized Precipitation Evapotranspiration Index (SPEI). For this purpose, initially, the IPSL-CM6, MRI-ESM2-0, GFDL-ESM4, and MIROC6 models from the Coupled Model Intercomparison Project Phase 6 (CMIP6) were examined on an annual scale. The results showed that among the models, GFDL-ESM4 has a higher correlation with temperature and precipitation data from synoptic stations. Therefore, this model was selected and then downscaled using the CMHyd software, and the results of this model were used to calculate drought. In this research, the delta change factor (DCF) method was used for downscaling precipitation and temperature. Also, the intermediate scenario (SSP2-4.5) was used for drought projecting. The intensity and frequency of meteorological drought during the historical period from 1990 to 2014 and the future period from 2026 to 2050 were examined. The results indicated that drought in Khorasan Razavi province is subject to significant changes; such that the maximum annual frequency of drought during the historical period is 25%, and under the SSP2-4.5 scenario, it reaches 31%. The frequency and intensity of drought in the future, especially during the spring and summer seasons, will significantly increase. Geographically, the intensity of drought in all seasons is highest in the north and east of the province.