برآورد فرسایش- رسوب حوضه آبریز سراب سیکان با استفاده از مدل RUSLE (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
امروزه فرسایش خاک به عنوان یکی از مباحث مهم مدیریت حوضه های آبریز در سطح ملی و جهانی مطرح می باشد. در این پژوهش به منظور شناسایی توزیع مکانی فرسایش خاک و تولید رسوب در حوضه ی آبریز سراب سیکان از معادله ی جهانی اصلاح شده هدر رفت خاک استفاده شده است. با استفاده از داده های بارندگی 17 ساله (1397-1380)، اطلاعات خاک شناسی و مدل رقومی ارتفاعی با تفکیک 10 متری هر یک از فاکتورهای فرسایندگی (R)، فرسایش پذیری (K)، شیب و طول شیب (LS) و حفاظت خاک (P) در محیط ArcGIS تهیه شدند. از سنجنده ی ماهواره سنتینل 2 نیز جهت استخراج و تهیه فاکتور پوشش گیاهی حوضه (C) در محیط نرم افزارENVI 5.3 استفاده شد. در نهایت با ترکیب این فاکتورها در محیط نرم افزار ArcGIS مقدار فرسایش حوضه محاسبه گردید سپس با روش های مختلف نسبت تحویل رسوب (SDR) میزان رسوب تولید شده در حوضه به دست آمد. نتایج نشان داد که مقدار فرسایش در سطح حوضه از 003/0 تا 4/248 تن در هکتار در سال در سطح پیکسل متغیر بوده و میانگین هدر رفت خاک در حوضه 3/22 تن در هکتار در سال می باشد. در بین فاکتورهای مدل، فاکتور LS با ضریب همبستگی 92/0=R2 بیش ترین تأثیرگذاری در فرسایش خاک را نشان داد. همچنین مقدار نسبت SDR با روش های مختلف بین 12/0 تا 36/0 محاسبه گردید که پس از تلفیق با نقشه فرسایش، بار رسوب حوضه محاسبه شد. میانگین بار رسوب با روش بویس 8/2 تن در هکتار در سال می باشد که نسبت به روش های دیگر به مقدار رسوب ایستگاه (65/1 تن در هکتار در سال) نزدیک تر می باشد.Estimation of Erosion-Sediment in Sarab Sikan Watershed Using RUSLE Model
In this study, in order to identify the spatial distribution of soil erosion and sediment production in Sarab Sikan basin, the RUSLE model, GIS and remote sensing technology are used. First, using meteorological data, soil and digital elevation model with a size of 10 meters, each of the factors of erosion erosivity (R), erodibility (K), slope and slope length (LS) and soil protection (P) in the Arc GIS was calculated in Arc GIS. Sentine2 satellite sensor was also used to extract and prepare the vegetation factor of the basin (C) in ENVI 5.3 software environment. Finally, by combining these factors, the amount of basin erosion was calculated and the amount of sediment produced in the basin was obtained by different methods of sediment delivery ratio (SDR). The results showed that the amount of erosion in the basin is varies from 0.003 to 248.4 t ha-1y-1 and the average erosion in the basin is 22.3 t ha-1y-1. Among the model factors, LS factor with a correlation coefficient of R2 = 0.92 showed the highest share in soil erosion. Also, the SDR ratio was calculated by different methods between 0.12 and 0.36, which after combining with the erosion map, the sediment yield of the basin was estimated. The average sediment yield by Boise method is 2.8 t ha-1y-1, which is closer to the amount of station sediment with an average of 1.65 t ha-1y-1 compared to other methods.
تبلیغات
