جایگاه دال مرکزی در تحلیل گفتمان انتقادی با تأکید بر رویکرد نورمن فرکلاف

چکیده

تحلیل گفتمان انتقادی به عنوان رویکرد بین رشته ای علوم اجتماعی، از جمله روش هایی است که برای استخراج پیام پنهان داده های واحد تحلیل مورد استفاده قرار می گیرد. این روش جزء روش های کیفی محسوب شده که ریشه در زبان شناسی داشته و هدف آن شناخت و درک فحوا و محتوای متن است. از مهم ترین آن ها، نظریه تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف است که گفتمان را به مثابه رخداد زبانی، بخشی از کنش اجتماعی می داند که از سه بُعد متن، عمل گفتمانی و عمل اجتماعی تشکیل شده است. بنابراین در مقاله حاضر تلاش شده تا فرایند پژوهش در تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف با رعایت ترتیب در سه میدان توصیف، تفسیر و تبیین، بررسی و نسبت هر یک از سطوح با دال مرکزی مشخص شود که در نهایت در قالب یک نمودار نمایش داده می شود. این نوشتار با توجه به مبانی نظری تحلیل انتقادی گفتمان و رویکرد توصیفی- تحلیلی نشانگر آنست که با وجود استفاده از روش های متفاوت تحلیل در هر یک از سطوح در نهایت این دال مرکزی بوده که به عنوان یگانه اصل محدود کننده عناصر و وجه مشترک بین سطوح محسوب می شود.