پویش در آموزش علوم انسانی

هدف این تحقیق بررسی تأثیر آموزش به روش کلاس معکوس بر میزان انگیزش و یادگیری درس زیست شناسی و مقایسه آن بین دختران و پسران است. نمونه آماری پژوهش شامل 91 دانش آموز پایه یازدهم رشته علوم تجربی شهرستان آمل در سال تحصیلی 1399-1398، در چهار کلاس توسط یک دبیر در دو دبیرستان عادی پسرانه و دخترانه، به صورت سنتی (گروه های گواه) و کلاس معکوس (گروه های آزمایش) با روش پیش آزمون-پس آزمون تحت آموزش قرار گرفتند. تحلیل داده های حاصل از آزمون پیشرفت تحصیلی زیست شناسی محقق ساخته و پرسشنامه انگیزش، با آمار توصیفی و استنباطی و به کمک نرم افزار SPSS انجام شد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت بین دانش آموزانی که تحت آموزش به روش کلاس معکوس قرار گرفته اند و دانش آموزان گروه گواه، از نظر انگیزه و پیشرفت تحصیلی تفاوت معنى دارى وجود دارد. آموزش به روش کلاس معکوس نسبت به روش سنتی منجر به افزایش یادگیری می شود و این افزایش در دختران نسبت به پسران بیشتر است. نتایج حاصل نشان داد کلاس معکوس موجب تقویت همکاری های گروهی و یادگیری و درک عمیق تر مفاهیم می شود. از بررسی پرسشنامه والدین نیز مشخص شد آنان نسبت به این روش تمایل دارند ولی عواملی مثل عدم اعتماد به مضامین دنیای مجازی و وجود سایه سنگین کنکور، از موانع موجود به شمار می روند.

هدف از این مطالعه بررسی رابطه سبک مدیریت کلاس درس معلمان با خودتنظیمی و مسئولیت پذیری دانش آموزان پایه ششم ابتدایی بود. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر و معلمان آن ها در پایه ششم ابتدایی منطقه 4 شهر تهران که مشتمل بر 4000 نفر بودند که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری در دسترس تعداد 310 دانش آموز و 35 نفر از معلمان آن ها به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. در این پژوهش از سه پرسشنامه سبک مدیریت کلاس ولفگانگ و گلیکمن (1986)، پرسشنامه مسئولیت پذیری نعمتی (1386) و پرسشنامه خودتنظیمی بوفارد و همکاران (1995) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی همزمان استفاده شده است. نتایج نشان داده است که بین سبک مدیریت کلاس درس با خودتنظیمی دانش آموزان رابطه معنی داری وجود دارد (01/0p<). همچنین، نتایج نشان داده است که، سبک مدیریت معلم در کلاس درس، خودتنظیمی را در دانش آموزان 17 درصد، تبیین می کند. همچنین یافته ها نشان داد بین سبک مدیریت کلاس درس با مسئولیت پذیری دانش آموزان، رابطه معنی داری وجود دارد (01/0p<). سبک مدیریت معلم در کلاس درس، مسئولیت پذیری را در دانش آموزان به میزان 23 درصد، تبیین می نماید.

بیش از یک دهه از جایگزینی ارزشیابی کیفی در مقطع آموزش ابتدایی با ارزشیابی به اصطلاح سنتی که شاخصه بارز آن استفاده از نظام نمره دهی است، می گذرد. تغییر در آموزش و پرورش یک ضرورت اجتناب ناپذیر بوده و به تبع آن تغییر در نظام ارزشیابی نیز ضروری می نماید. هدف این مقاله نقد حذف نمره در ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بود. در این راستا پس از ارائه تعاریف مربوط به مفاهیم و اصطلاحات وابسته به ارزشیابی، مروری بر دیدگاه های نظری موجود در ارزشیابی کمی وکیفی و نظرات موافقان و مخالفان سیستم نمره دهی و ارزشیابی توصیفی انجام شد. یافته های حاصل از بررسی مبانی نظری پژوهش نشان داد، که جنگ پارادایم های کمی و کیفی نهایتا صاحبنظران این دو گروه را به این نتیجه رسانده است که ترکیب این دو می تواند تصویر کامل تر و دقیق تری از یادگیری دانش آموزان به دست دهد. اگر شیوه های کیفی را کنار بگذاریم با تصویر ناقصی روبرو خواهیم شد، و اگر نمره را حذف کنیم، ارزشیابی نادقیقی خواهیم داشت. یافته ها نشان داد رویکردهای نوین ارزشیابی از حذف نمره حمایت نمی کنند. در نتیجه رویکرد ارزشیابی بدون نمره که آموزش و پرورش ما آن را اتخاذ نموده است، قابل دفاع نمی باشد. بنابراین پیشنهاد می شود که از ترکیب این دو دیدگاه به مثابه یک تور ماهیگیری سالم حاصل از انطباق دو تور ماهیگیری پاره استفاده شود، تا با استفاده بجا از ارزشیابی توصیفی و نظام نمره دهی، بتوان از مزیت هردو بهره مند شد.

هدف این مقاله ارزیابی میزان برخورداری دانش آموختگان پردیس حکیم فردوسی دانشگاه فرهنگیان از تربیت شهروندی بوده است . این پژوهش، تحقیق توصیفی و کاربردی است و در انجام آن از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه پژوهشی شامل دو جامعه کارکنان و دانش آموختگان بود. انتخاب نمونه کارکنان به تعداد 20نفر با روش نمونه گیری هدفمند و نمونه گیری از جامعه 180 نفری دانش آموختگان سال 1396 با روش نمونه گیری در دسترس در زمان دانش آموختگی، به تعداد 68 نفر انجام شد. برای گردآوری اطلاعات کامل تر سه نوع پرسشنامه محقق ساخته با همان مولفه ها برای دو جامعه پژوهشی کارکنان و دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان پردیس حکیم فردوسی(برادران) استان البرز تنظیم شد: الف) ارزیابی کارکنان ب) خودارزیابی دانش آموختگان ج) ارزیابی دانش آموختگان از همتایان. تحلیل اطلاعات بدست آمده با استفاده از آمار توصیفی(میانگین) و استنباطی (تحلیل واریانس) انجام گردید. یافته های پژوهش نشان داد که میزان برخورداری دانش آموختگان مورد مطالعه از دانش شهروندی در حد متوسط و در بخش های نگرش و مهارت در حد بالاتر از متوسط و زیاد است .همچنین میزان برخورداری دانش آموختگان از تربیت شهروندان در دیدگاه همتایان و کارکنان متوسط و از منظر خود دانش آموختگان بالاتر از متوسط می باشد. از سوی دیگر یافته ها نشان داد به صورت کلی بین میانگین خودارزیابی با ارزیابی دانش آموختگان از همتایان و ارزیابی کارکنان تفاوت معنادار وجود دارد اما بین ارزیابی کارکنان با ارزیابی دانش آموختگان از همتایان خود به صورت کلی و به تفکیک مؤلفه ها تفاوت معنادار وجود ندارد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی بررسی تاثیر سبک های تربیتی والدین بر التزام عملی به اعتقادات مذهبی نوجوانان شهر زهک بود. این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی در مدارس متوسطه دوم شهر زهک در سال 1398 انجام شد. جامعه پژوهش 1800 نفر و حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 242 نفر با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی برآورد شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه شیوه های فرزند پروری بامریند (1972) و التزام عملی به اعتقادات اسلامی نویدی و عبداللهی (1380) استفاده شد. داده ها با استفاده از به نرم افزار 23- spss و آزمون t، آزمون همبستگی و رگرسیون تحلیل شدند. نتایج نشان داد که سبک مقتدرانه، سبک غالب والدین و التزام عملی دانش آموزان به اعتقادات مذهبی متوسط است. همچنین میان سبک های تربیتی با التزام عملی ارتباط معناداری مشاهده شد (01/0 ≥ P). میان التزام عملی دانش آموزان دختر به اعتقادات مذهبی بیشتر از پسران بود (01/0 ≥ P). نتایج رگرسیون نشان دادند سبک های تربیتی مقتدرانه به میزان 44/0 قدرت پیش بینی التزام عملی به اعتقادات مذهبی را داشته است.

هدف پژوهش حاضر، ارزیابی جایگاه شاخص های حفاظت از محیط زیست در کتاب درسی جغرافیا(2) پایه یازدهم انسانی و رتبه بندی فصول کتاب بر اساس پرداختن به شاخص های مذکور می باشد. به این منظور متون و تصاویر کل فصل های کتاب به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده و با کاربست نرم افزار MAXQDA12. کدگذاری شدند. ابزار پژوهش چک لیست محقق ساخته منطبق بر یافته های پژوهش حسین پور و دیگران (۱۳۹۸) بوده که روایی آن به شیوه محتوایی تأیید شده است. همچنین به منظور ارزیابی قابلیت اعتماد پذیری داده ها از شاخص ثبات استفاده شده است. سپس به منظور ارزیابی وزنِ هرکدام از ابعاد حفاظت از محیط زیست در کتاب، از تکنیک آنتروپی شانون استفاده شد که نتایج نشان داد ابعاد دانش و آگاهی حفاظت از محیط زیست، مسئولیت پذیری زیست محیطی، علاقه مندی و مشارکت در حفاظت از محیط زیست به ترتیب دارای بیشترین تا کمترین وزن بودند. در بخش بعدی به رتبه بندی فصل های کتاب بر اساس پرداختن به ابعاد و مولفه های حفاظت از محیط زیست با کاربرد تکنیک تاپسیس اقدام شد. نتایج نشان داد فصل های دوم، چهارم، اول و سوم از این نظر به ترتیب در رتبه های اول تا چهارم از نظر پرداختن به شاخص های محیط زیست قرار گرفتند. شاخص های حفاظت از محیط زیست، در فصل های کتاب به طور یکسان پراکنده نشده اند.

کمال الدین وحشی بافقی از شاعران بنام و کم نظیر سده دهم در عصر صفویه است که تا حد زیادی در سرودن اشعار خود متاثر از آیات قرآن و احادیث ائمه معصومین «سلام الله علیهم اجمعین» بوده است.عنوان رساله حاضر تأثیر قرآن و حدیث بر دیوان وحشی بافقی است که به بررسی و چگونگی اثرپذیری شاعر از قرآن و حدیث پرداخته است. در ادامه به بررسی ابیات و اشعاری که در آنها شاعر از قرآن و حدیث و روایت های اسلامی متأثر بوده است، پرداخته و ابتدا کلیه ابیاتی را که به نظر پژوهنده از قرآن و حدیث و روایت های اسلامی تأثیر پذیرفته استخراج نموده با آیات قرآن و احادیث مطابقت داده شده است. در تقسیم بندی انواع تأثیر قرآن و حدیث بر ادب فارسی با توجه به دیدگاه های مختلف کلیه ابیات استخراج شده در شش بخش «اقتباس»، «الهامی- بنیادی»، «برآیندسازی»، «تلمیح»، «ترجمه» و «وام گیری» دسته بندی شده، که در مجموع می توان گفت که تلمیحات بیشترین سهم را در این تحقیق به خود اختصاص داده است. اشاره به داستان های قرآنی و روایات اسلامی که بخش قابل توجهی از دیوان شاعر را تشکیل داده و در بیت های مختلف شاعر از آنها بهره جسته است، بخش دیگری از کار را تشکیل داده است.شاعر در بخش غزلیات و قصاید و قطعات نسبت به مثنوی ها از قرآن و حدیث تأثیر کمتری گرفته، اما در مثنوی های سه گانه «خلد برین»، « ناظر و منظور» و « فرهاد و شیرین» بیشترین تأثیر را شاعر از قرآن و حدیث گرفته است، بنابران حجم وسیعی از ابیات استخراج شده مربوط به این مثنوی هاست.

ساقی نامه از انواع شعر غنایی است که شاعر با مخاطب قرار دادن ساقی، مضامینی را در بی اعتباری دنیا، جفای روزگار، غنیمت شمردن فرصت و پند و اندرز و حکمت بیان میکند. باذل مشهدی که در قرن دوازدهم به تقلید از شاهنامه فردوسی، زندگی و جنگهای پیامبر (ص) و رشادتهای علی (ع) را در منظومه حمله حیدری به نظم در آورده است، در شروع و تلاقی داستانها، ابیاتی در قالب مثنوی و بحر متقارب (دو ویژگی ساقی نامه) سروده است. در این مقاله تلاش شده است تا با تامل و بررسی ابیات این منظومه، به این سوال پاسخ داده شود که: سبک ساقی نامه باذل چیست و الگوبرداری از شاعران گذشته و شگردهای وی در به کارگیری و بهره مندی از این ساقی نامه ها چگونه است؟ ساختار نحوی کلام باذل در این ساقی نامه ها آمیزه ای از زبان حماسی و غنایی است که زبان حماسی فردوسی، تعلیمی سعدی و غنایی نظامی و عامیانه سبک هندی را تداعی میکند. لغات و ترکیبها بیشتر غنایی است. اندیشه های بلند و مضامین حکمت-آمیز رگه های تفکر ساقی نامه های او را میسازد. از جهت ادبیت کلام نیز مختصات سبک فردی باذل بر پایه تقلید استوار است اما تعابیر و ترکیباتی نونیز ابداع کرده است.

دین، به جهت برخورداری از جامعیت و تأثیر شگرفی که بر امور خرد و کلان حیات بشر می گذارد، شالوده و یگانه محور منظومه فرهنگ بوده است. دین، معیار، محتوابخش و جهت دهنده تمام فعالیت ها و تصمیمات فرهنگی است. پیشرفت و توسعه فرهنگ دینی، زمانی به انجام می رسد که در بردارنده تعالی فرهنگی باشد. هدف از آن این است که در مسیر اجرای امور الهی گام بردارد، و سعادت فرد را در دنیا و آخرت تضمین نماید. از آنجا که نماز حلقه ی ارتباط خلق با خالق خویش است، در این مجال از اصول متعدد فکری هم چون اصل تاثیر بر زندگی معنوی و مادی، فرهنگ سازی الهی و اصل حاکمیت دینی، امر به معروف، نهی از منکر _ که تا کنون نسبت به آن کار نشده_ سخن به میان آمده است. آن چه به عنوان ره آورد پژوه از این تحقیق استنباط می شود این است که، نماز آگاهانه و با شرایطی که برنامه نظام تربیتی اسلام برای مسلمانان در نظر دارد، با انجام صحیح و روشمند، اصلاح فکری، فردی، اجتماعی و...، را در پی دارد تا زمینه پیشرفت، توسعه و تعالی فرهنگ دینی را فراهم آورند. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و با استناد به کتب و مقالات معتبر، تدوین شده و اهتمام دارد رویکردی جدید همراه با مباحث مهمی هم چون اصول کاربردی، اصول متعدد فکری، فرهنگ سازی الهی و... را بیان دارد.