جامعه شناسی آموزش و پرورش ایران

جامعه شناسی آموزش و پرورش ایران

جامعه شناسی آموزش و پرورش پاییز و زمستان 1400 شماره 16 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

اثر بخشی راهبرد یاددهی- یادگیری حل مساله در تدریس تربیت بدنی بر تربیت حرکتی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روش یاددهی - یادگیری حل مساله بعد شناختی بعد عاطفی بعد آمادگی جسمانی بعد مهارتی تربیت حرکتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 515 تعداد دانلود : 899
هدف: پژوهش حاضر، با هدف اثر بخشی راهبرد یاددهی- یادگیری حل مساله در تدریس تربیت بدنی بر تربیت حرکتی دانش آموزان پایه هفتم انجام شد.روش: این تحقیق به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی بود و روش تحقیق آن نیمه تجربی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر پایه هفتم شهرستان سراب و کلیه معلمان ورزش در سال تحصیلی 96-97 بود، که طبق گزارش اداره آموزش و پرورش شهرستان سراب 706 دانش آموز و 46 معلم ورزش بود. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند-تصادفی تعداد 84 نفر از دانش آموزان دختر و پسر پایه هفتم انتخاب گردیدند که به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش ( 22 نفر دختر و 22 نفر پسر) و دو گروه کنترل (20 نفر دختر و 20 نفر پسر) تقیسم شدند که بعد از انجام 12 جلسه تمرین 65 دقیقه ای با استفاده از راهبرد یاددهی- یادگیری حل مساله از آزمودنی ها مجددا آزمون نهایی به عمل آمد. روش گرد آوری داده ها به صورت مشاهده ای و پرسشنامه ای بود. روایی محتوایی پرسشنامه ، توسط 5 نفر از صاحب نظران تایید و پایایی درونی با ضریب آلفای کرونباخ، 80/0 بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش های آماری توصیفی و نیز استنباطی شامل آنکوا و آزمون لون استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که که بین گروه آزمایش و کنترل، از لحاظ راهبرد یاددهی- یادگیری حل مساله در ابعاد شناختی، عاطفی، آمادگی جسمانی و مهارتی درس بسکتبال تفاوت معنادار وجود دارد. اما متغیر جنسیت در ابعاد تربیت حرکتی معنی دار نیست. نتیجه گیری: بنابراین نقشه های از قبل آماده شده، موجب بهبود نگرش نسبت به معلم و کلاس می شود پس معلمین ورزش و مربیان مدارس باید در جهت پیشبرد اهداف آموزشی از این راهبرد یاددهی- یادگیری بیشتر بهره ببرند.
۲.

بررسی ارتباط بین میزان استفاده از ابزارهای ارتباطی فناوری اطلاعات (تلفن همراه، اینترنت، اینستاگرام و تلگرام) با افسردگی دانش آموزان منطقه آزاد ماکو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ابزارهای ارتباطی فناوری اطلاعات افسردگی منطقه ازاد ماکو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 226 تعداد دانلود : 311
هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی ارتباط بین، میزان استفاده از ابزارهای ارتباطی فناوری اطلاعات (تلفن همراه، اینترنت، اینستاگرام و تلگرام) با افسردگی دانش آموزان منطقه آزاد ماکو، بود.روش: پژوهش حاضر، از نوع همبستگی و با توجه به هدف از نوع کاربردی بود. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان نوجوان 17 تا 18 سال تشکیل دادند که، 265 نفر بصورت تصادفی طبق جدول مورگان انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از  پرسش نامه های، استفاده آسیب زا تلفن همراه، جنار و همکاران(2007) با 6 گویه؛ استفاده از اینترنت؛ یانگ (1998) با 3 گویه؛ افسردگی نوجوانان؛ کوتچر (2002) با 6 گویه؛ پرسش نامه محقق ساخته میزان استفاده از شبکه های اجتماعی با 6 گویه، در قالب مقیاس لیکرت و پنج گزینه ای استفاده گردید. تحلیل داده ها نیز با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری Smart PLS  انجام گرفت.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد، ارتباط مستقیم و  معنی داری بین میزان استفاده از ابزارهای ارتباطی فناوری اطلاعات (تلفن همراه، اینترنت، اینستاگرام و تلگرام) و افسردگی نوجوانان منطقه آزاد ماکو، وجود داشت(0/001>P).نتیجه گیری: استفاده از اینترنت، موبایل و شبکه های مجازی به دلیل جذابیت های کاذبی که برای کاربران ایجاد می کند، سبب از بین رفتن ارتباطات رو در رو شده و باعث درونگرا شدن افراد می شود به این ترتیب افراد کم کم از ارتباطات مستقیم دوری می کنند، در نهایت عامل افسردگی و تنهایی آن ها می شود.
۳.

نقش خانواده و مدرسه و معنادهی رابطه این دو بر ارتقاء سلامت اجتماعی در زندگی دانش آموزان (مطالعه موردی دبیرستان های دخترانه دولتی آبدانان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خانواده مدرسه معنادهی سلامت اجتماعی دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 235 تعداد دانلود : 232
هدف: هدف پژوهش حاضر، تأثیرگذاری دو نهاد اساسی خانواده و مدرسه و معنادهی رابطه متقابل آن دو در ارتقاء سلامت اجتماعی شدن زندگی دانش آموزان بود. روش: طرح پژوهشی این مطالعه به شیوه کیفی  و به روش تحلیل محتواء است که در دو سطح توصیف و تبیین در دبیرستان های دخترانه دولتی رضوان، زینب و پروین شهرستان آبدانان از توابع استان ایلام به تعداد 334 دانش آموز دختر در سال تحصیلی 98- 1397 انجام گرفت که 30 نفر از آنان به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته و مشاهده استفاده شد. یافته ها: بر اساس یافته های برخی محققان، بین ارزش های اجتماعی خانه و مدرسه و معنادهی رابطه این دو به ارتقاء سلامت اجتماعی در زندگی دانش آموز، تضاد بالایی مشاهده شده است و چنین بر می آید که تضاد ارزشی و عدم هم نوایی دانش آموز با خانه و مدرسه به نفع دیگری تمام نمی شود، بلکه موجب روی گردانی و دل سردی دانش آموزان، هم از خانه و هم از مدرسه می گردد. از این رو تعامل خانه و مدرسه می تواند از دیدگاه جامعه شناختی، به عنوان یکی از مهم ترین و مؤثرترین راه های کاهش تضاد بین خانه و مدرسه در جهت ارتقاء سلامت دانش آموز، مورد توجه جدی و نگرش عمیق و کاربردی قرار گیرد.نتیجه گیری: نتیجه این تعامل، تأثیرات مثبت و فواید تربیتی و آموزشی بسیاری است که در معنادهی به ارتقاء سلامت زندگی اجتماعی دانش آموز و آینده او، فوق العاده نقش آفرین است.
۴.

پیش بینی نگرش به رفتار بزهکارانه بر اساس فرسودگی تحصیلی، اضطراب، استرس و افسردگی در دانش آموزان پسر دبیرستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بزهکاری فرسودگی تحصیلی افسردگی استرس اضطراب دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 305 تعداد دانلود : 859
هدف : پژوهش حاضر باهدف پیش بینی نگرش مثبت و منفی به رفتار بزهکارانه بر اساس فرسودگی تحصیلی، اضطراب، استرس و افسردگی در دانش آموزان پسر دبیرستانی انجام شد. روش: پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بود.  جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان مشغول به تحصیل در دبیرستان های پسرانه شهرستان نیر در سال تحصیلی 97-1396بود. 120 نفر از این افراد با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده و به پرسشنامه های نگرش به رفتار بزهکارانه فضلی (1389)، مقیاس فرسودگی تحصیلی مسلش (2002) و مقیاس استرس، اضطراب و افسردگی لوینبند و لوینبند (1995) (DASS-42) پاسخ دادند. داده ها با روش های همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه در سطح معناداری 05/0 مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که فرسودگی تحصیلی و افسردگی (01/0>p ) و اضطراب (05/0> p ) به طور معکوس با نگرش منفی و به طور مستقیم با نگرش مثبت به رفتار بزهکارانه همبستگی داشتند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که فرسودگی تحصیلی، اضطراب و افسردگی درمجموع قادر به تبیین 24 درصد واریانس نگرش مثبت و 16 درصد از واریانس نگرش منفی به رفتار بزهکارانه بودند. نتیجه گیری: فرسودگی تحصیلی، اضطراب و افسردگی در دانش آموزان پسر دبیرستانی بر طرز نگرش به رفتار بزهکارانه تاثیرگذار است. با توجه به یافته های حاضر، لازم است در برنامه ریزی های آتی در باب نگرش به رفتار بزهکارانه به نقش فرسودگی تحصیلی، افسردگی و اضطراب نیز توجه شود.
۵.

مقایسه خود تنظیمی دانش آموزان علاقه مند به سبک های مختلف بازی رایانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازی رایانه ای خود تنظیمی سبک بازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 89 تعداد دانلود : 362
هدف: هدف این تحقیق مقایسه خود تنظیمی در دانش آموزان علاقه مند به بازی های رایانه ای بر حسب سبک بازی، محل بازی ، سابقه بازی و میزان ساعت انجام بازی در روز بود. روش: روش این تحقیق توصیفی، از نوع علی مقایسه ای بود. جامعه آماری این تحقیق دانش آموزان منطقه بهارستان 2(شهرستان های تهران به تعداد 12184 بود که یک نمونه372 نفری از میان آنها به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای  انتخاب شد. برای اندازه گیری خود تنطیمی از پرسشنامه بوفارد (1995) استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده ه با کمک آزمون آماری کراسکال والیس با استفاده از نرم افزار Spss23 در سطح معناداری 05/0 انجام شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که بین خود تنظیمی یادگیری دانش آموزان  بر حسب سبک های بازی های رایانه ای ، سابقه بازی های رایانه ای و میزان ساعت استفاده از بازی های رایانه ای در روز تفاوت معناداری وجود داشت (05/0 p <) ،اما بین خود تنظیمی یادگیری دانش آموزان بر حسب محل بازی رایانه ای تفاوت معناداری یافت نشد (14/0 p<). نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق دست اندرکاران بایستی نسبت به شناسایی بازی های رایانه ای بویژه سبک آنلاین گسترده مجاز و غیر مخرب که می تواند به افزایش مهارت خودتنظیمی دانش اموزان کمک کند اقدام کنند و آنرا در قالب بسته های آموزشی در اختیار والدین و دانش آموزان قرار دهند. همچنین در مورد میزان ساعت بازی های رایانه ای در روز بایستی فرهنگ سازی شود.
۶.

بررسی دانش، نگرش و رفتارمالی در سوادمالی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانش مالی رفتارمالی سوادمالی نگرش مالی دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 934 تعداد دانلود : 30
هدف: تصمیمات مالی اتخاذشده توسط دانشجویان دردوره دانشجویی تاثیر بسیاری بر وضعیت مالی آنها پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه دارد. همچنین موقعیت مالی دانشجویان در دانشگاه می تواند عملکرد دانشگاهی آنها را تحت تاثیر قرار داده و بر توانایی آنها برای تکمیل دوره دانشگاهی اثرگذار باشد. این پژوهش درپی بررسی دانش، نگرش و رفتارمالی در سوادمالی دانشجویان بود. روش: این پژوهش  از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان دانشگاه ملایر در سه مقطع کارشناسی،کارشناسی ارشد و دکتری در سال تحصیلی 1397-98 بودند که تعداد 415 نمونه از ایشان به روش طبقه بندی مرحله ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss در سطح معناداری 05/0 با استفاده از آزمون های همبستگی اسپیرمن و رگرسیون لجستیک، یو من ویتنی و کروسکال والیس انجام شد. یافته ها:  نتایج نشان داد بین دانش با نگرش مالی و نگرش با رفتارمالی همبستگی مثبتی برقرار بود و این ابعاد اثر مستقیمی بر سطح سوادمالی دانشجویان دارند و دراین میان رفتارمالی بیشترین سهم اثر گذاری را به خود اختصاص داد. همچنین اثرگذاری جنسیت به عنوان عامل تمایز در سطح سوادمالی و در ابعاد دانش و رفتارمالی دانشجویان تایید گردید (001/0>P ). نتیجه گیری: بر اساس نتایج بین دانش و نگرش و همچنین نگرش و رفتار همبستگی مثبتی وجود دارد اما بین دانش و رفتارمالی هیچگونه همبستگی و ارتباطی مشاهده نگردید. این نتایج بیان می کند که صرف کسب دانش مالی نمی تواند منجر به بهبود رفتارمالی دانشجویان گردد.
۷.

تحلیل محتوای کتاب های درسی مطالعات اجتماعی و فارسی (خوانداری) و هدیه های آسمان و علوم تجربی پایه پنجم و ششم ابتدایی بر اساس مفاهیم اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل محتوا کتاب های درسی دوره ابتدایی مفاهیم اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 484 تعداد دانلود : 190
هدف: این پژوهش با هدف شناسایی مفاهیم اخلاقی به دانش آموزان در کتاب های درسی پایه پنجم و ششم مقطع ابتدایی انجام شد. روش: برای دستیابی به اهداف پژوهش از روش تحلیل محتوا در دو گام استفاده شد. در گام اول به صورت کیفی، روش تحلیل محتوای عرفی یا استقرایی برای شناسایی مقوله ها به کار گفته شد. در گام دوم، پس از دستیابی به مقوله ها، به صورت کمی و نظام مند و عینی، به بررسی مقوله ها پرداخته شد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه کتاب های فارسی (خوانداری)، مطالعات اجتماعی، هدیه های آسمان و علوم تجربی سال تحصیلی 1398-1399 پایه پنجم و ششم ابتدایی که شامل 8 جلد کتاب بود نمونه گیری در این پژوهش به شیوه ی نظری انجام شد و ملاک دسته بندی دروس، وجود محتوای اخلاقی در ساختار دروس کتاب در نظر گرفته شد. یافته ها: یافته ها نشان داده است که متأسفانه چیدمان مفاهیم اخلاقی در کتب درسی موردتوجه قرار نگرفته است و از میان 12 مفهوم اخلاقی، تنها «تفکر»، «رفتار نیک»، «همکاری» موردتوجه قرارگرفته است و سایر مفاهیم از نظر تعداد تکرار و تنوع چینش در پایه های مختلف فاقد کارایی لازم هستند. نتیجه گیری: پژوهشگران حوزه تعلیم و تربیت و اخلاق، باید به بررسی دوباره ی محتواهای اخلاقی کتاب های درسی پرداخته و نحوه ی ارائه این مفاهیم را بررسی کنند.
۸.

تحلیل محتوای کتاب فیزیک پایه دهم رشته ریاضی فیزیک با استفاده نظریه نمایش اجزای مریل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل محتوا نظریه نمایش اجزای مریل کتاب فیزیک پایه دهم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 41 تعداد دانلود : 552
هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب فیزیک پایه دهم با استفاده از نظریه نمایش اجزای دیوید مریل انجام شد. روش: روش پژوهش مقاله حاضر اسنادی و مبتنی بر تحلیل محتوا با رویکرد کمی و کیفی بود و جامعه آماری آن تمام فصول کتاب فیزیک پایه دهم بود. برای جمع آوری داده ها از چک لیست استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که: در ارائه محتوا توجه لازم به تمام انواع مختلف محتوا (حقایق، مفاهیم، اصول و روش کار) مبذول شده است اما بیشتر ارزیابی های صورت گرفته از سطوح مختلف عملکردی مربوط به سطوح عملکردی یادآوری و کاربرد است و سطح عملکرد کشف و ابداع به ندرت ارزیابی شده است. مولفین کتاب در عرضه محتوای آموزشی از بیشتر انواع ارائه های اولیه، بجز تعمیم سوالی، استفاده کرده اند و ارئه محتواهای آموزشی را با انواع مختلف ارائه های ثانویه تقویت کرده اند. نتیجه گیری: با مقایسه نتایج پژوهش و اهادف مدنظر مولفین کتاب نشان داد که کتاب نقد عمده وارد بر کتاب عدم استفاده از تعمیم سوالی و عدم ارزیابی از سطح عملکرد کشف و ابداع است که این رویه با شایستگی های مورد انتظار از فراگیر، که در ابتدای کتاب درسی ذکر شده است، مغایر می باشد.
۹.

رابطه بین سرمایه روان شناختی و مشارکت ورزشی دانش آموزان متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرمایه روان شناختی مشارکت ورزش دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 430 تعداد دانلود : 956
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سرمایه روان شناختی بر مشارکت ورزشی دانش آموزان انجام گرفت. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و از نظر نوع، کاربردی بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان متوسطه دوره دوم شهرستان دهلران در سال تحصیلی 98-1397بودند که بر اساس جدول مورگان 360 نفر به عنوان حجم نمونه و به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه های سرمایه روان شناختی لوتانز (2007) و پرسشنامه انگیزه مشارکت ورزشی گیل(1983) بودند که اعتبار آن با روش صوری و پایایی آن نیز بر اساس آلفای کرونباخ 86/0 حاصل شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از معادلات ساختاری و با نرم افزار Amos انجام شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد میانگین سرمایه روان شناختی 88/3 و مشارکت ورزشی 09/3 می باشد که در حد متوسط قرار دارند. نتایج همبستگی حاکی از رابطه مثبت و معنادار همه ابعاد دو متغیر با هم بود. همچنین نتایج معادلات ساختاری با نرم افزار Amos حاکی از این بود که سرمایه روان شناختی می تواند به میزان 64/0= R2 و 01/0≥P مشارکت ورزشی را پیش بینی نماید. با توجه به اینکه ضریب استاندارد رابطه برابر با 64/0 و معنادار است بنابراین متغیر سرمایه روان شناختی بر مشارکت ورزشی تاثیر مثبت داشت. نتیجه گیری: پیامدهای سلامت ورزش محور و مشغولیت فیزیکی دانش آموزان در عصری که فضای مجازی بر تمام حوزه های زندگی سایه افکنده است نقش بسزایی ایفا می کند.
۱۰.

پیش بینی اعتیاد به اینترنت نوجوانان شهر قزوین بر اساس مسئولیت پذیری و سبک های دفاعی در دانش آموزان دختر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتیاد به اینترنت مسئولیت پذیری سبک های دفاعی دانش آموزان دختر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 695 تعداد دانلود : 349
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی پیش بینی اعتیاد به اینترنت در نوجوانان شهر قزوین بر اساس مسئولیت پذیری و سبک های دفاعی بود. روش: روش پژوهش بر حسب هدف کاربردی، از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی-همبستگی و همین طور از نظر نوع داده کمّی بود. جامعه آماری تمامی دانش آموزان مقطع متوسطه شهر قزوین در سال تحصیلی 99 -1398 بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای، تعداد 325 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای مورد مطالعه از پرسشنامه های اعتیاد به اینترنت (یانگ، 1996)، مسئولیت پذیری (کالیفرنیا، 1948) و سبک های دفاعی (اندرز و همکاران، 1993) استفاده گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از اجرای پرسشنامه ها از طریق نرم افزار SPSS20 در دو بخش توصیفی و استنباطی (همبستگی پیرسون، رگرسیون گام به گام) در سطح معناداری 05/0 انجام پذیرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که مسئولیت پذیری با اعتیاد به اینترنت رابطه منفی؛ مکانیسم های دفاعی رشد یافته با اعتیاد به اینترنت رابطه منفی و با مکانیسم های دفاعی رشد نایافته و روان آزرده رابطه مثبت داشت. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد مسئولیت پذیری به همراه مکانیسم های دفاعی رشد یافته و مکانیسم های دفاعی روان آزرده می تواند 10% واریانس اعتیاد به اینترنت را تبیین کنند. نتیجه گیری: اعتیاد با تاثیر شخصیت وظیفه شناس و سبک های دفاعی رشد یافته و اختلالات محور I و II رابطه  دارد و  افراد با شخصیت وظیفه شناس با سبک های دفاعی رشد یافته اعتیادی کمتری به اینترنت دارند.
۱۱.

بررسی رابطه ی سرمایه فرهنگی و کیفیت زندگی خانواده ها با سلامت اجتماعی دانش آموزان شهر مریوان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرمایه فرهنگی کیفیت زندگی سلامت اجتماعی رضایت از زندگی پایگاه اقتصادی - اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 786 تعداد دانلود : 193
هدف: این پژوهش با هدف بررسی رابطه میان سرمایه فرهنگی و کیفیت زندگی خانواده ها با سلامت اجتماعی دانش آموزان در شهر مریوان انجام گرفت.   روش پژوهش: روش پژوهش حاضر پیمایشی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دوره متوسطه شهر مریوان در سال تحصیلی 97 -1396 بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 375 نفر محاسبه شد. روش نمونه گیری پژوهش حاضر، نمونه گیری نسبتی و چند مرحله ای بود.  جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های سرمایه فرهنگی بوردیو(1973)، سلامت اجتماعی کییز و شاپیرو (2004)،  کیفیت زندگی WHO  سازمان جهانی بهداشت(2016) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چند گانه با استفاده از نرم افزار spss22 در سطح معناداری 05/0 انجام شد.   یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد آلفای کرونباخ به دست آمده برای همه متغیرهای تحقیق، بالای 70/0 بود. هم چنین بین سرمایه فرهنگی ( 362/0= r و  000/0= sig) و کیفیت زندگی (625/0= r و  000/0= sig)  و پایگاه اقتصادی- اجتماعی خانواده (235/0= r و 001/0= sig) با سلامت اجتماعی فرزندان رابطه معنی داری وجود داشت. نتیجه گیری: نتیجه نهایی نشان داد که با تغییر در سرمایه فرهنگی و کیفیت زندگی خانواده ها می توان میزان تغییر در سلامت اجتماعی فرزندان را پیش بینی کرد. درواقع سرمایه فرهنگی و کیفیت زندگی خانواده ها نقش تعیین کننده ای در سلامت اجتماعی دانش آموزان دارد و سلامت اجتماعی به شدت به آن وابسته است و به دلیل نقش مهم دو متغیر سرمایه فرهنگی و کیفیت زندگی در سلامت اجتماعی اعضای خانواده به ویژه فرزندان که عضوی از جامعه دانش آموزی هستند، مسئولین تربیتی  و خانواده ها باید  شرایط لازم را برای تقویت این دوعنصر فراهم آورند.
۱۲.

نقش سکوت سازمانی در تعهد سازمانی و تمایل به ترک خدمت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سکوت سازمانی تعهد سازمانی تمایل به ترک خدمت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 600 تعداد دانلود : 309
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سکوت سازمانی در تعهد سازمانی و تمایل به ترک خدمت انجام شد. روش : روش پژوهش حاضر، توصیفی-همبستگی بود.  جامعه آماری شامل 700 نفر از  مدیران و کارشناسان استان کهگیلویه و بویراحمد بودند که 248 نفر از آنها بر اساس جدول مورگان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. برای جمع آوی داده ها از پرسش نامه های سکوت سازمانی ون داین و همکاران (2003)، تعهد سازمانی آلن و مایر (1990) و ترک خدمت مایر کیم و همکاران (2007) با ضریب پایایی 72/.، 91/. و 85/. به ترتیب استفاده گردید. به منظور تحلیل داده ها از آزمون های کولموگروف-اسمیرنوف، تحلیل مسیر و مدل یابی معادلات ساختاری با نرم افزار Smart-PLS استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که سکوت دوستانه بر تعهد سازمانی تاثیر مثبت و معناداری داشت، درحالیکه تاثیر سکوت تدافعی بر تعهد سازمانی تایید نشد. اما سکوت مطیع تآثیر معناداری بر تعهد سازمانی داشت و باعث ماندن کارکنان در سازمان شد. از بین مؤلفه های سکوت سازمانی، سکوت دوستانه بیشترین تأثیر را بر تمایل به ترک خدمت داشت. سکوت تدافعی و مطیع به ترتیب تاثیر کمتری بر تمایل به ترک خدمت در بین کارکنان داشت. نتیجه گیری: توجه به سکوت دوستانه و شناسایی نقاط مثبت و منفی آن می تواند به مدیران و سیاست گذاران سازمانی کمک تا جهت توسعه سازمان و برای افزایش تعهد سازمانی و کاهش تمایل به ترک خدمت کارکنان به مؤلفه های سکوت سازمانی و آوای سازمانی توجه بیشتری نشان دهند.
۱۳.

ارزیابی فعالیت های پرورشی مدارس ابتدایی مبتنی بر سند تحول بنیادین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فعالیت های پرورشی مدارس ابتدایی و سند تحول بنیادین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 439 تعداد دانلود : 636
 هدف: هدف از پژوهش حاضر ارزیابی فعالیت های پرورشی مدارس ابتدایی مبتنی بر سند تحول بنیادین بود. روش: روش تحقیق حاضر توصیفی - پیمایشی بود. جامعه آماری شامل کلیه مربیان و معاونین پرورشی مدارس ابتدایی ناحیه یک شهر بندرعباس که 131 نفر بودند و از روش سرشماری کامل استفاده شد،  جهت گردآوری داده ها از فرم ارزیابی فعالیت های پرورشی مدارس ابتدایی مبتنی بر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش استفاده شد، که روایی محتوایی آن مورد تایید خبرگان امر قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ ۸۳/۰ برآورد شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS22 در سطح معناداری 0.05 و با استفاده از آزمون t تک نمونه ای انجام شد. یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل سوال ها نشان داد که وضعیت اجرای بهار معرفت ،گرو های دوستی به رنگ خدا، عملکرد توانمند سازی ، برگزاری هفته تربیت اسلامی و مناسب های ملی،توسعه و تجهیز کتابخانه ها، ، انس با قرآن و  عترت ، برگزاری جشن شکوفایی، برگزاری مسابقات قرآنی و مناسبت های ولایی مبتنی بر سند تحول بنیادین در سطح مطلوب قرار دارد و وضعیت آموزش عملی نماز، پیوند مسجد، مدرسه و خانواده، عملکرد امام جماعت و اجرای ساعت اقامه نماز مبتنی بر سند تحول بنیادین در مدارس ابتدایی ناحیه یک شهر بندرعباس در سطح مطلوب قرار نداردp <0.005)) نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش فعالیت های فوق برنامه من جمله فعالیت های فوق برنامه ورزشی، مذهبی، هنری، اردو، و بازدید، علمی و پژوهشی و تشکل های دانش آموزی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر معنی داری دارد.  
۱۴.

بررسی زمینه های خانوادگی موثر بر انتخاب رشته در دانش آموزان مقطع دبیرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زمینه های خانوادگی انتخاب رشته مقطع دبیرستان دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 731 تعداد دانلود : 726
هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی زمینه  و عوامل موثر خانوادگی(سرمایه اقتصادی، سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی) بر انتخاب رشته دانش آموزان بود. روش: روش مطالعه در این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه واقع در منطقه 8 تهران در سال 95- 1394 بودند. جمعیت نمونه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای و طبقه ای، متناسب با جنسیت شامل 355 نفر از دانش آموزان، با رعایت نسبت جنسی 178نفر پسر و 177نفر دختر بود ند.  ابزار سنجش، پرسشنامه محقق ساخته بود. به منظور برآورد پایایی ابزار سنجش از پیش آزمونی با جامعه آماری30 نفر بهره گرفته  شد و نتایج از طریق آلفای کرونباخ محاسبه شد و پایایی 0/8 بدست آمد. به منظور توصیف اطلاعات به دست آمده از فراوانی، درصد فراوانی، میانگین وشاخص پراکندگی انحراف معیار استفاده شد. برای آزمون فرضیه ها از آماره های همبستگی پیرسون و آنالیز واریانس بهره گرفته شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که عوامل موثر خانوادگی (سرمایه اقتصادی، سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی) در بین دانش اموزان رشته های مختلف تفاوت معناداری داشت(p<0.05) نتیجه گیری: با توجه به یافته های تحقیق بین متغییرهای سرمایه اقتصادی، سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی با انتخاب رشته دانش آموزان رابطه وجود دارد و تغییر در هریک از آنها موجب تغییر در انتخاب رشته دانش آموزان می گردد.
۱۵.

بررسی رابطه یادگیری سازمانی با کیفیت تدریس معلمان: مطالعه موردی شهر بندر عباس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت تدریس یادگیری سازمانی معلمان مدارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 953 تعداد دانلود : 914
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین یادگیری سازمانی با کیفیت تدریس معلمان مدارس شهر بندرعباس انجام شد.روش: تحقیق حاضر از حیث هدف کاربردی و از حیث ماهیت توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه معلمان زن و مرد مقطع متوسطه دوم شهر بندرعباس به تعداد 800 نفر در سال تحصیلی98 -1397 تشکیل داد. جهت تعیین تعداد نمونه آماری از جدول کرجسی و مورگان (1970) استفاده شد و با توجه به تعداد جامعه آماری تعداد افراد نمونه آماری پژوهش 261 نفر تعیین گردید. با توجه به این که جامعه آماری شامل دو گروه زن و مرد بود برای انتخاب نمونه آماری پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد. جهت گردآوری داده های تحقیق نیز از پرسشنامه کیفیت تدریس کوشی (1392) و یادگیری سازمانی نیف (2001) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss ویراست 20 در  سطح معنی داری 05/0 و با استفاده از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه انجام شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین یادگیری سازمانی با کیفیت تدریس معلمان رابطه معناداری وجود داشت. همچنین نتایج نشان داد که از بین متغیرهای نه گانه وارد شده به مدل مورد نظر متغیرهای فرهنگ یادگیری سازمانی، کار گروهی، اشتراک دانش، رهبری مشارکتی، توسعه شایستگی کارکنان به صورت مثبت و معناداری توانستند کیفیت تدریس معلمان مدارس را پیش بینی کنند.(P<0.001) نتیجه گیری: طبق یافته های پژوهش  یادگیری سازمانی در مدارس موجب می شود که الگوهای ذهنی جدید و گسترده ای در میان معلمان پرورش یابد و آنها می آموزند که چطور با یکدیگر بیاموزند.
۱۶.

طراحی مدل شاخص های شایستگی مدیران بازار سرمایه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شایستگی ها مدل های شایستگی مدیران بازار سرمایه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 713 تعداد دانلود : 923
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و استخراج ابعاد کلیدی و مولفه های شایستگی موردنیاز مدیران بازار سرمایه، تجزیه وتحلیل سیستم های توسعه شایستگی های این مدیران و نهایتاً ارائه مدل مفهومی شاخص های مدیران بازار سرمایه بود. روش: این تحقیق به صورت آمیخته در دو بعد کیفی و کمی انجام شد که در بعد کیفی جامعه آماری نخبگان و متخصصان مرتبط با رشته مدیریت در بازار بورس اوراق بهادار تهران بودند که از سوابق اجرایی در سطوح تصمیم گیری برخوردار بودند  این گروه برای انجام بخش کیفی پژوهش انتخاب و در فرایند مصاحبه شرکت کردند و از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد و تعداد 26 نفر به عنوان مصاحبه شونده انتخاب شد و برای تحلیل داده های کیفی پژوهش از طریق تحلیل محتوا استفاده شد و در بعد کمی جامعه آماری شامل کلیه مدیران فعال در بورس اوراق بهادار تهران که حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 225 نفر مدیر بدست آمد و از طریق پزسشنامه داده ها جمع آوری گردید سپس با نرم افزار SPSS و SLS سوالات پژوهش تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: بر این اساس پس از مطالعه ادبیات و تجزیه و تحلیل آماری مدل شایستگی مدیران بازار سرمایه شامل سه بعد و 26 مولفه بوده که بعد دانش و مهارت عمومی شامل مولفه های تفکر استراتژیک، مدیریت منابع انسانی، مدیریت پروژه، مدیریت تعارض، مدیریت دانش، تفویض اختیار، تصمیم گیری، یادگیری و توسعه فردی، نتیجه گرایی و مدیریت تغییر و تحول است، بعد دانش و مهارت تخصص شامل مولفه های مدیریت سیستم ها و فرایندهای مالی، مدیریت برنامه های مالی استراتژیک، برنامه ریزی مالی و بودجه بندی، ارزیابی سرمایه گذاری، تجزیه و تحلیل هزینه منفعت، مدیریت هزینه و درآمد، ممیزی و حسابرسی و تضمین پاسخگویی مالی بوده و بعد فردی و شخصیتی شامل مولفه های مدیریت بر خود، اعتماد به نفس، برون گرایی، تفکر خلاق، اعتمادسازی، انعطاف پذیری و سازگاری، تفکر سیستمی، اخلاق و تعهد می باشد. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت بازار سرمایه و همچنین شایستگی های مدیران برای موفقیت، مدل مذکور برای تصمیم گیرندگان و مشاوران به منظور انتخاب مدیران در بازار سرمایه کاربرد دارد.
۱۷.

ارائه مدل ادراک مدیران مدارس از چالش های اخلاق حرفه ای درجامعه مدرن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیران مدارس چالش ها اخلاق حرفه ای جامعه مدرن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 433 تعداد دانلود : 699
هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل ادراک مدیران مدارس از چالش های اخلاق حرفه ای در جامعه مدرن انجام شد. روش: این مطالعه ازنظرهدف کاربردی و ازنظر شیوه اجرا آمیخته بود. جامعه پژوهش دربخش کیفی خبرگان آموزش وپرورش شهرگرگان باسابقه مدیریت و سیاست گذاری بودند که طبق اصل اشباع نظری 20 نفر از آنها با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در بخش کمی مدیران و معاونان مدارس متوسطه دوره اول و دوم شهر گرگان درسال تحصیلی 98-1397 به تعداد 256 نفر بودندکه طبق فرمول کوکران تعداد 153 نفر آنها با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته ادراک مدیران و چالش های اخلاق حرفه ای استفاده شدکه روایی پرسشنامه ادراک مدیران با روش میانگین واریانس استخراج شده 61/0 و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ و مرکب به ترتیب 94/0 و 87/0 و روایی پرسشنامه چالش های اخلاق حرفه ای با روش تحلیل عاملی اکتشافی و میانگین واریانس استخراج شده تایید و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ و مرکب برای کل و همه عوامل آن به ترتیب بالاتر از 60/0 و 70/0 بدست آمد.داده ها با روش های کدگذاری باز،محوری وانتخابی و مدل یابی معادلات ساختاری در نرم افزارهای SPSS-22 و LISREL-8.8 تحلیل شدند. یافته ها: یافته های بخش کیفی نشان داد که چالش های اخلاق حرفه ای دارای 164مفهوم اولیه، 38کد باز، 19کد محوری و 9 کد انتخابی بود که کدهای انتخابی و محوری شامل قانون مداری (شامل دو کد قانون پذیری وآگاهی قانونی)، اخلاق مداری (شامل دو کد عدالت محوری و نگاه معنوی)، دانش مداری (شامل سه کد به روز بودن، مطالعات تطبیقی و نشر دانش)، منش رهبرانه (شامل دو کد نگاه پدرانه و منبع انگیزشی)، مسئولیت پذیری متعهدانه (شامل دو کد تعهد کاری و کارآیی)، رقابت پذیری (شامل دو کد قانون رقابت و مزیت رقابتی)، توسعه محوری (شامل دو کد قوانین کارآمد وزیرساخت اجتماعی- فرهنگی)،اقتدارگرایی سازنده (شامل دو کد قاطعیت اجرایی وتعامل سازنده) و آینده نگری (شامل دو کد برنامه محوری و نیازسنجی) بودند. یافته های بخش کمی نشان دادادراک مدیران بر چالش های اخلاق حرفه ای و چالش های اخلاق حرفه ای بر هر نه عامل اثر مستقیم و معنادار داشت (05/0>P). نتیجه گیری: با توجه به نتایج، برنامه ریزان و مسئولان برای مقابله با چالش های اخلاق حرفه ای می توانندزمینه راجهت بهبودقانون مداری،اخلاق مداری،دانش مداری، منش رهبرانه،مسئولیت پذیری متعهدانه، رقابت پذیری،توسعه محوری،اقتدارگرایی سازنده وآینده نگری فراهم نمایند.
۱۸.

شناسایی کارکنان خبره سازمان جهت آموزش سایر کارکنان با استفاده از روش داده کاوی (مطالعه موردی: بانک صنعت معدن)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دسته بندی کارکنان داده کاوی ارزیابی عملکرد شناسایی نیروهای خبره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 938 تعداد دانلود : 758
ﺑﺴیﺎری از ﺻﺎحب نظران معتقدند که ﻧیﺮوی اﻧﺴﺎﻧی ﻣﻬﻤ ﺘ ﺮیﻦ رکن برای ایجاد تحول در سازمان می باشد لذا در اغلب سازمان ها، مدیران به دنبال شناسایی نیروهای خبره در بخش های مختلف می باشند تا بتوانند با آموزش به سایرکارکنان، در ارتقا کیفیت، کارایی و بهره وری سازمان نقش بسزایی را ایفا نمایند. جهت شناسایی نیروهای خبره، می بایست ارزیابی نحوه ی انجام کار را از بعد کمی و کیفی عملیاتی نمود تا بتوان ﺑیﻨﺶ، داﻧﺶ و ﺗﻮاﻧﺎیی کﺎرکﻨﺎن در راﺑﻄ ﻪ ﺑ ﺎ اﻧﺠﺎم وﻇﺎیﻒ ﻣﺤﻮﻟﻪ بدست آورد. بنابراین در ﺗﻌییﻦ ﻇﺮﻓیﺖ و ﺗﻮاﻧﺎیی های کﺎرکﻨ ﺎن ﺗﻨﻬ ﺎ ﺑﻪ ارزیﺎﺑی کمی وﻇﺎیﻒ ﻣﺤﻮﻟﻪ اکﺘﻔﺎ نمی ﺷﻮد ﺑﻠکﻪ باید به ارزیابی کیفی از طریق اخذ نظر مسئول مربوطه مطابق با چگونگی انجام امور محوله (دانش تجربی و ضمنی) نیز استناد نمود. در اغلب سازمان های دولتی و عمومی، امور محوله به کارکنان با شناسنامه شغلی مرتبط نمی باشد و همچنین بدلیل چند وظیفه ای بودن (Multi Task) آن ها، امکان شناسایی مهارت هر شخص در هر حوزه وجود ندارد. برای نیل به تعیین ظرفیت و توانایی های کارکنان، می بایست تعریف مشخصی از حوزه های مختلف کاری پیدا کرد و ارتباط آن ها را با داده های ثبت شده کارکنان در سامانه های عملیاتی سازمان بدست آورد. سپس با ارائه ی مدل عملیاتی مبتنی بر داده کاوی از قبیل: ترکیب امتیازات کمی و کیفی، حذف داده های اضافی، آماده سازی داده ها و شناسایی ارتباط بین داده ها، به نتایج قابل قبولی دست یافت. در این تحقیق ابتدا با استفاده از روش دلفی، حوزه های مختلف کاری کارکنان بر اساس فعالیت های آن ها مشخص شده (دسته بندی در 6 گروه)، سپس با جمع آوری داده ها از سامانه های: کنترل تردد، سامانه ارزشیابی عملکرد، سامانه عملیات بانکی و با تحلیل آنها، نیروهای خبره سازمان شناسایی شدند.
۱۹.

اثربخشی طرحواره درمانی بر نشانگان بالینی نوجوانان دارای اختلال شخصیت مرزی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طرحواره درمانی نشانگان بالینی اختلال شخصیت مرزی دختران نوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 637 تعداد دانلود : 263
هدف: هدف این پژوهش تعیین اثربخشی طرحواره درمانی با سه روش فنون شناختی ، تجربی و رفتاری بر کاهش نشانگان بالینی نوجوانان دختر دارای اختلال شخصیت مرزی بود. روش: پژوهش از نوع طرح عاملی آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون همراه با مرحله پیگیری 2 ماهه بود. جامعه آماری شامل تمامی بیماران نوجوان دختر در بازه سنی 15 تا 17 سال و مبتلا به اختلال نشانگان مرزی کلینیک درمانی پیوند بخش عمومی شهر بجنورد در سال 1400-1399 بودند که با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 40 نفر از آنان انتخاب و در 3 گروه آزمایش(هر گروه 10 نفر) و یک گروه کنترل(10 نفر) جایگزین شدند. گروه های آزمایش تحت 20 جلسه ۹۰ دقیقه ای طرحواره درمانی با فنون شناختی، تجربی و رفتاری قرار گرفتند؛ گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد و در لیست انتظار باقی ماند. از مقیاس ویژگی های شخصیت مرزی برای کودکان(BPFS-C) کریگ و همکاران(2005) به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از طریق نرم افزار SPSS نسخه 24 در دو بخش توصیفی و استنباطی (تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بن فرونی) انجام پذیرفت. یافته ها: نتایج نشان داد طرحواره درمانی با فنون سه گانه ی شناختی ، تجربی و رفتاری در کاهش بی ثباتی عاطفی (F=30/635;P=0/001) ، مشکلات هویتی0/001) (F=35/302 ; P=، روابط منفی (F=19/359 ; P=0.001) و خود جرحی (F=9/723 ; P=0.001) موثر است و این تاثیر در مرحله پیگیری پایدار بود (P<0.05). نتیجه گیری : بر اساس نتایج پژوهش حاضر، می توان گفت که طرحواره درمانی می تواند به عنوان یک شیوه ی درمانی برای کاهش نشانگان بالینی شخصیت مرزی دختران نوجوانان مبتلا به اختلال شخصیت مرزی در مراکز درمانی به کار برده شود.  

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۶