جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم بهار 1400 شماره 2 (پیاپی 42) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

بررسی و مقایسه استراتژی های توسعه گردشگری ما بین ایران و چین از دیدگاه گردشگران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیاست توسعه گردشگری ایران وچین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 984 تعداد دانلود : 908
سیاست های گردشگری عبارت اند از آن دسته از تصمیمات و اقدامات سطح بالای گردشگری که به شدت تحت تأثیر سیاست های کلی و کلان کشور به ویژه در زمینه طراحی و مدیریت روابط خارجی قرار دارند. هدف این پژوهش بررسی مقایسه سیاست ها وبرنامه ریزی استراتژیک توسعه گردشگری ما بین ایران وچین بود. روش پژوهش حاضر علی- مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل گردشگران ایران و چین بودند که به شیوه تصادفی 384 نفر انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته سیاست های گردشگری بود که روایی پرسشنامه بااستفاده از آلفای کرونباخ 78/0 بود.داده ها با استفاده از نرم افزار spss و با استفاده از آزمون t مورد تجریه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد بین تماممؤلفه های تاثیرگذار در زمینه توسعه گردشگری بین ایران وچین تفاوت معناداری وجود دارد وکشور چین نسبت به ایران نسبت به سیاست های گردشگری در وضعیت بهتری قرار داشت. با سطح معناداری کمتر از 05/0 فرضیات پژوهش تایید شد و کشور چین از لحاظ وضعیت تبلیغات، هزینه ها ونحوه پرداخت، تسهیلات خصوصی وعمومی، تصویر ذهنی گردشگران از مقصد، سیاست گذاری و سیاست جهانی در وضعیت بهتری قرار داشت.
۲.

مطالعه تطبیقی تاثیر روانشناسی محیطی و روانشناسی وجودی بر بهره وری کارمندان در فضاهای اداری با توجه به ویژگی های جغرافیای انسانی در شهرکرد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ساختمان اداری روانشناسی محیطی روانشناسی وجودی بهره وری کارکنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 155 تعداد دانلود : 590
پژوهش حاضر، در پی مطالعه تطبیقی تاثیر روانشناسی محیطی و روانشناسی وجودی بر راندمان کارمندان ساختمان های اداری برآمده است. در این مسیر در وهله ی نخست، شاخص ها و مولفه های مرتبط با هر دو رویکرد استخراج شده و سپس میزان اثرگذاری هر یک از متغیرها بر بهره وری کارمندان مبتنی بر شیوه ی تطبیقی با یکدیگر قیاس شده اند. روش پژوهش حاضر، تطبیقی و با تکیه بر رویکرد توصیفی- تحلیلی است که اطلاعات آن به صورت کتابخانه ای-اسنادی گردآوری شده است. نتایج نشان داد که متاسفانه علی رغم اثرگذاری موثر پارامترهای محیطی بر افزایش و کاهش میزان راندمان نیروی انسانی در ادارات و سازمان ها، این مهم در طراحی فضاهای اداری کشور مورد بی توجهی قرار گرفته است. این در حالی است که عنایت به ویژگی ها و فاکتورهای وجودی و میزان تاثیرگذاری این عوامل نیز بر میزان بهره وری کارمندان به مراتب بسیار بیشتر از مشخصه های فیزیکی مورد بی اعتنایی قرار گرفته است. شاید علت اصلی بی توجهی به فاکتورهای وجودی، از عدم آگاهی معماران و طراحان چنین فضاهایی از این عوامل نشئت می گیرد. از این رو پژوهش حاضر توانسته با شناسایی و بازخوانی این معیارها، میزان اثرگذاری آن را بر روند کاری کارکنان آشکار سازد.
۳.

بررسی تغییرات سبک زندگی و تأثیرات آن بر کالبد معماری و پیکره بندی فضایی خانه های بومی (مطالعه موردی: خانه های بومی دوره قاجار و پهلوی شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ساختار زندگی قجری و پهلوی پیکره بندی فضایی معماری بومی خانه های شیراز نحو فضا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 211 تعداد دانلود : 563
پیکره بندی فضای خانه در یک منطقه می تواند متأثر از سبک زندگی ساکنان آن منطقه باشد راپاپورت و الیور زمینه های اجتماعی- فرهنگی را به عنوان عامل مؤثری در شکل گیری معماری بومی می دانند و همان گونه که راپاپورت بیان داشته است، فضا دارای معنی است. از این رو بایستی الگوی سازمان دهی فضا و پیکره بندی آن به منظور فهم ارتباط بین طراحی فضاهای ساخته شده و ابعاد متأثر از نحوه زندگی ساکنان آن، مورد بررسی قرار گیرد . بنابراین می توان مسئله اصلی پژوهش حاضر را به این صورت بیان نمود که: سبک زندگی و الگوی رفتاری ناشی از آن و همچنین بررسی روابط اجتماعی، روابط خویشاوندی، ساختار خانواده و... چگونه بر شکل گیری فرم و پیکره بندی فضایی خانه های بومی تأثیرگذار بوده است . با توجه به جامعه آماری خانه های بومی شیراز که اکثراً در محله سنگ سیاه بافت قدیمی این شهر واقع شده اند با هدف خوانش نحوی و بهره گیری از نرم افزار نحو فضا(Space Syntax)،آنالیزهای تحلیلی گرافیکی ( SPSS ) که با توجه به استدلالهای منطقی که از اطلاعات کمی حاصل از گرافهای نمایانی خروجی نرم افزار Ucl Depthmapبه دست می آید نق اط قوت و ضعف آن را با تحلیل کیفی و کمی پیدا کرده، و جایگاه تغییرات شیوه زندگی را در کالبد معماری و پیکره بندی فضایی تفسیر می کنیم . خروجی این تفسیرها نتایجی است که از تعامل کیفیت های سبک زندگی و کمی شدن این کیفیتها با نرم افزار نحو فضا که در خانه های بومی شهر شیراز در دوره قاجار و پهلوی مورد بررسی قرار گرفته است، بدست می آید.
۴.

روش تحلیل لایه ای علّی (CLA) و کاربرد آن در واکاوی عمیق مسائل در سیستم های آشوبناک شهری و منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه ریزی جامع - عقلانی آینده پژوهی روش تحلیل لایه ای علی تغییر و پیچیدگی پساساختارگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 595 تعداد دانلود : 483
در دوره تورم شهری و لگام گسیختگی شهرنشینی، شاهد تقابل دو سیستم پیچیده زمین یعنی زیست کره (زمین، دریا و جو) و تکنولوژی کره (شهرها، صنعت، تجارت و دولت) هستیم. از سویی ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﺳﺮیعتر از ﻫﺮ زﻣﺎن دیﮕﺮی در ﺣﺎل ﺗﻐییﺮ اﺳﺖ و دست خوش و آبستن تحولات گسترده. این تغییر و تحول گسترده با پیروی از روندی غیر خطی، پیچیدگی و عدم قطعیت های فراوانی را رقم می زند که نحوه مواجهه با آن را بسیار مشکل می نماید. در چنین شرایطی دریافته ایم که برنامه ریزان شهری و سیاست گذاران، رویکرد آینده مدار کارامدی ندارند که به آن ها این توانایی را دهد که از تغییرات قریب الوقوع، آماده شدن موثر (فعّال) برای پیامدهای متعاقب و پرداختن به پیچیدگی های ذاتی و سردرگم پیشی بگیرند. یکی از مهمترین دلایل این مسأله، ناکارآمدی ابزارهای شناختی در تصمیم گیری و برنامه ریزی رایج و جاری است. در بسیاری موارد، عدم درک صحیح شرایط و علل پدیده ها و نیز تبعیت فرایند برنامه ریزی از مراحل کلیشه ای، باعث بروز مشکلات متعدد در جامعه هدف برنامه ریزی و عدم تحقق طرح ها و برنامه ها می شود. روش تحلیل لایه ای علّی یکی از روش های بسیار مهم و تأثیرگذار در حوزه آینده پژوهی است که به دنبال ترکیب و یکپارچه سازی دیدگاه های تجربی، تعبیری، انتقادی و یادگیری حین عمل است و بر مبنای آن می توان تحلیل بسیار عمیق تری از علل مسائل پیچده در فضای آشوبناک شهری ارائه داد و از پی آن تصمیماتی مقرون به واقعیت گرفت.
۵.

سنجش تاب آوری کالبدی شهر قزوین در برابر زلزله با رویکرد ساختگاه طبیعی شهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زلزله تاب آوری شهری بستر طبیعی قزوین مدل تاب آوری شهر قزوین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 251 تعداد دانلود : 374
شهرها سیستم های به هم پیچیده و به هم وابسته ای هستند که نسبت به سوانح طبیعی همچون زلزله بسیار آسیب پذیرند. این مقاله علاوه بر متغیرهای لحاظ شده توسط سایر پژوهشگران در رابطه با کالبد شهرها ، با در نظر گرفتن شرایط ساختگاه طبیعی شهرها نگاه عمیق تری بر تاب آوری در شهرها در برابر زلزله داشته ، نوعی مدل تاب آوری ارائه نموده و آن را بر روی شهر قزوین که در منطقه به شدت لرزه خیز و پهنه با خطر نسبی بالا قرار دارد ، مورد بحث قرار داده است. با استفاده از روش های تجزیه و تحلیل کمی و کیفی، داده های پژوهش پردازش و با تحلیل روابط بین متغیرها، وضعیت تاب آوری شهر قزوین تعیین گردید. نظر به اهمیت همزمان داده های توصیفی و مکانی شهر قزوین از نرم افزار G.I.S جهت تحلیل اطلاعات استفاده گردیده، همچنین در ارزیابی ضریب اهمیت متغیرهای اثرگذار از روش تحلیل سلسله مراتبی و نرم افزار Expert choice استفاده شده است. در نهایت اصول و معیارهای مستخرج شده از دیدگاه متخصصین شهری با وضعیت فعلی شهر مقایسه شده و از این طریق نقاط آسیب پذیر شهر قزوین با تفکیک متغیر مشکل ساز شناسایی گردیده است. خروجی مدل نشان می دهد وسعت آسیب پذیری در شهر قزوین به اندازه ای است که عملا راهبرد اقدام در زمان اختلال و بازگشت به حالت اولیه بی تاثیر است و تمرکز باید بر خود سازماندهی و افزایش ظرفیت در زمان پیش از وقع زلزله باشد.
۶.

ارزیابیِ شاخص های زمینه گرایی در فرایند طراحی معماری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زمینه گرایی شاخص های معماری زمینه گرا فرایند طراحی معماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 502 تعداد دانلود : 419
فرایند طراحی در هر کدام از موضوعات و مراحل توام با چالش هایی است طراح را به پیش می خواند. اما آنچه که در این مسیر اهمیت خاصی دارد، نقطه آغاز طراحی و مرحله ایده یابی است که حاصل آن شکل گیری مولد اولیه به مثابه ایده و انسجام دهنده طرح است. در این راستا، بهره گیری از تاثیرات زمینه و بستر طراحی را شاید بتوان به عنوان نقطه آغازی بسیار مهم و تاثیرگذار در فرایند طراحیِ معماری قلمداد کرد. این در حالیست که می توان تاثیرات زمینه و بستر طراحی را به عنوان نقطه آغازی بسیارمهم و تاثیرگذار در فرایندِ طراحیِ معماری قلمداد کرد. با عنایت به موارد ذکر شده، تحقیقِ حاضر با هدف تبیین و تحلیلِ شاخص های زمینه گرایی در فرآیند طراحی، انجام پذیرفت که در گام نخستِ پژوهش، با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای و استنادی، شاخص های زمینه گرایی استخراج و تبیین گردید و در ادامه تحقیق و گام دوم، با استفاده از ابزار مصاحبه عمیق با خبرگان حوزه معماری و شهرسازی، اعم از اساتید دانشگاه و معماران حرفه ای به تحلیل و ارزیابیِ شاخص های زمینه گراییِ مستخرج از مطالعاتِ گامِ نخست پژوهش در فرایند طراحی پرداخته شد؛ که نهایتاً نتایج حاصله، حاکی از تاثیرگذاریِ کیفیات کالبدی، فضایی و مادی و همینطور ابعاد انسانی، اجتماعی و فرهنگی زمینه موجود است. این در حالیست که نمی توان تاثیرگذاریِ شاخصه های دیگر زمینه را در این مهم انکار کرد.
۷.

بررسی روند تغییرات سری های دمایی مناطق شرقی ایران به منظور بررسی تغییرات منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حوضه شرق ایران دما روند من - کندال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 818 تعداد دانلود : 351
پژوهش حاضر با هدف شناسایی تغییرات زمانی- مکانی سری های دمایی حوضه شرق ایران صورت گرفته است. بر مبنای این نگرش از آمار ماهانه متوسط دما، دمای حداکثر و دمای حداقل ایستگاه های سرخس، سهند، بیرجند، زابل، زاهدان و سراوان طی مقطع زمانی 2019-1987 استفاده شد. سنجش همگنی داده ها توسط آزمون کای اسکور و سنجش بهنجاری داده ها با استفاده از آزمون اندرسون - دارلینگ بررسی گردید. جهت داده های با توزیع نرمال، آزمون t و روش کمترین مربعات و جهت داده های با توزیع غیرنرمال، آزمون آماری – گرافیکی من- کندال استفاده شد. نتایج نشان داد متوسط دما در اکثر ماه ها و اکثر ایستگاه ها روند افزایشی داشته است. مشهد، بیرجند، زابل و زاهدان تقریباً در تمام ماه های سال روند افزایشی داشته اند. روند کاهشی تنها در ایستگاه زاهدان و طی ماه دسامبر مشاهده شد. دمای حداکثر و بخصوص دمای حداقل روند کمتری را نشان دادند و در اکثر ماه های سال فاقد روند بوده اند. تغییرات زمانی نشان داد متوسط دما طی ماه های گرم سال در ایستگاه های بیشتری روند افزایشی نشان داده و در ماه های سرد سال ایستگاه های کمتری روند نشان دادند. البته غیر از مشهد که تقریباً در اکثر ماه های سال روند داشته است.
۸.

شناسایی و تحلیل شاخص های رشد هوشمند مؤثر بر ساختار فضایی شهرها با رویکرد آینده پژوهی (نمونه موردی: شهر سردشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ساختار فضایی رشد هوشمند پیشرانها آینده پژوهی شهر سردشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 410 تعداد دانلود : 133
ساختار فضایی شهرها تحت تأثیر عوامل و مؤلفه های مختلفی همچون شاخصهای رشد هوشمند شهری از قبیل محیط زیست، دسترسی و استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات، مدیریت عمومی شهر، سرمایه های انسانی و اجتماعی، آموزش و پرورش، دولت، طبقه خلاق، انرژی، حمل و نقل، آب، امکانات پزشکی و مراقبت های بهداشتی، امور مالی و ... شکل گرفته، روند تحولات آن منوط به نحوه اثرگذاری و اثرپذیری این عوامل و زیرمعیارهای گوناگون می باشد. همچنین این پیشرانها دارای ارتباطات گوناگونی با همدیگر بوده که آینده شهرها را ترسیم می کنند. این پژوهش با هدف شناسایی کلیدی ترین پیشرانهای رشد هوشمند شهر و بررسی چگونگی ارتباط بین این عوامل که بر چشم انداز آتی توسعه فضایی شهر سردشت تاثیرگذارند تدوین شده است. پژوهش حاضر بر حسب هدف کاربردی، از حیث روش پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی صورت گرفته است. با توجه به ماهیت این تحقیق، نخست، متخصصان و مسئولان اجرایی که بایستی در بحث مشارکت داشته باشند را شناسایی و انتخاب نموده و سپس از روش دلفی و پرسشنامه و مصاحبه و مطالعات اسنادی برای تعیین متغیرهای کلیدی استفاده گردید. همچنین از روش تحلیل ساختاری و نرم افزار Mic Mac جهت وزندهی و شناسایی مهمترین پیشرانهای اثرگذار بر توسعه فضایی شهر سردشت بهره گرفته شده است. جامعه آماری تحقیق متشکل از 10 نفر از متخصصان، کارشناسان و مسئولان اجرایی مرتبط با مدیریت شهری سردشت بوده است.
۹.

ارزیابی نقش گردشگری در توسعه کارآفرینی روستایی، مطالعه موردی: روستاهای واقع در محور ارتباطی زنجان-آببر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری روستایی کارآفرینی خٌرد اقتصاد روستایی استان زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 79 تعداد دانلود : 295
با توجه نارسایی فعالیت های کشاورزی در ایجاد فرصت های اشتغال و درآمد برای روستاییان، توسعه گردشگری به دلیل اهمیتی که در پیوند بین بخش های مختلف اقتصادی- اجتماعی دارد، به عنوان یکی از مهمترین رویکردهای توسعه کارآفرینی مورد توجه محققان قرار گرفته است. تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش گردشگری در کارآفرینی روستایی در محور ارتباطی زنجان- آببر انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به لحاظ روش از نوع توصیفی-تحلیلی مبتنی بر گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه است. به این منظور از 1162 خانوار ساکن در 8 روستای واقع در مسیر جاده زنجان-آببر، 289 مورد با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شده است. روایی گویه ها توسط گروهی از صاحب نظران تأیید شده و پایایی گویه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به میزان 83/0 محاسبه گردید. نتایج نشان می دهد که مقادیر میانگین تمامی مولفه های کارآفرینی روستایی بالاتر از میانگین طیف لیکرت برآورد شده است که نشانگر تاثیر مثبت گردشگری بر بهبود کارآفرینی در منطقه مورد مطالعه است. نتایج تحلیل دو گروه روستاهای دشتی و کوهستانی نیز نشان می دهد که از بین شاخص های کارآفرینی، مولفه های ایجاد اشتغال در فعالیت های غیر کشاورزی، ریسک پذیری در فعالیت های اقتصادی و سرمایه گذاری و جذب اعتبارات با سطح معناداری بالای 95 درصد در روستاهای کوهستانی و دشتی متفاوت هستند.
۱۰.

بررسی نقش مؤلفه های اثرگذار اجتماعی و زیست محیطی اقتصاد سیاسی بر سازمانیابی فضایی کلانشهر رشت با تکنیک Dematel(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقتصاد سیاسی اقتصاد رانتی سازمانیابی فضایی کلانشهر رشت تکنیک DEMATEL

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 503 تعداد دانلود : 848
با افزایش تعداد کلانشهرها، که نمودی از تمرکز فوق العاده جمعیت در فضای معینی در کشورهای در حال توسعه است؛ با تحولات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و زیست محیطی در فضا رو به رو هستیم. متناسب با چگونگی شرایط محیط طبیعی و نظام اجتماعی اقتصادی شهر، اَشکال متفاوتی از سازمان فضایی در نواحی کلانشهرها به وجود می آید. که این امر سبب تحول در سازمان یابی فضایی این گونه شهرها شده است.در این بین اقتصاد سیاسی و مؤلفه های متاثر از آن یکی از این متغیر های تاثیرگذار بر روی تحولات و دگرگونی های فضاهای شهری است. هدف اصلی این تحقیق نیز، شناسایی مؤلفه های اثرگذار اجتماعی و زیست محیطی اقتصاد سیاسی بر سازمان یابی فضایی کلانشهر رشت با استفاده از تکنیک دیماتل است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش توصیفی تحلیلی است. یافته ها حاکی از آن است که در بین مؤلفه های اجتماعی اقتصاد سیاسی، متغیر وضعیت اجتماعی ساکنین شهر، با رتبه 51.08 ؛ در بین مؤلفه های زیست محیطی اقتصادسیاسی؛ متغیر انجام پروژه های ساخت و ساز انبوه بدون توجه به مسایل زیست محیطی با 53.01 امتیاز، اترگذارترین نقش در دگرگونی سازمانیابی فضایی را دارند.
۱۱.

بازشناسی تاثیر ارزش های بصری-کالبدی بناهای فرهنگی-تاریخی بر توسعه گردشگری پایدار شهری نمونه موردی: اصالت های کالبدی پیاده گذر تاریخی تربیت (کوچه نوبر) تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیاده گذر تربیت گردشگری پایدار شهری تبریز ارزشهای بصری معماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 227 تعداد دانلود : 713
مباحث هم افزایی گردشگری پایدار شهری با حفاظت بافتهای تاریخی شهرها، بعنوان یکی از ابزارهای هدف گردشگری فرهنگی ، چندین دهه است که در ایران سابقه دارد. یکی از اولین موضوعات به اجرا درآمده در این زمینه پیاده گذر فرهنگی-تجاری تربیت تبریز می باشد. این گذر که در دوره قاجار کوچه نوبر بوده است و در دوره پهلوی به خیابان تربیت تغییر ماهیت می دهد، در ذات خود شامل ترکیبی از بناهای باارزش دوره قاجار در کوچه ها و بن بست هایی که عمود بر گذر هستند، می باشد. و خود گذر نیز شامل مجتمع های تجاری-خدماتی دوره پهلوی بوده است که دارای فرم و نظم بسیار همخوان به نسبت عرض گذر می باشند؛ -گذری که فضای معماری آن حاصل ترکیب این واحدهای وابسته به زمان نسبتا مشخصی از دوره معماری می باشد. البته ساخت و سازهای تقریبا بی هویت سالهای اخیر که با تخریب سازه های معماری دوره اصیل در حال انجام می باشد، در حال ارزش زدایی از ارزشهای این گذر هم از لحاظ ارزشهای فرهنگی و هم از لحاظ حذف دستاوردهای گردشگری فرهنگی می باشد. در این مقاله سعی گردید تاثیر ارزشهای بصری بناهای باقی مانده فرهنگی-تاریخی دوره اولیه ساخت بر گردشگری پایدار شهری پیاده گذر تاریخی تربیت(کوچه نوبر) تبریز بازشناسی گردد و آسیبهای تغییرات و ساخت و سازهای جدید در حال انجام در گذر مورد نقد قرار گیرد.
۱۲.

بررسی و ارائه راهکارهای طراحی همساز با اقلیم در نواحی گرم و مرطوب بر مبنای معماری سنتی در ساختمان های جدید مسکونی (مورد مطالعه: سواحل سیستان و بلوچستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: منطقه گرم و مرطوب اقلیم سیستان و بلوچستان بافت شهری طراحی اقلیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 656 تعداد دانلود : 604
جنوب ایران و سواحل جنوبی ایران که به وسیله رشته کوه ها از فلات مرکزی جدا شده اند، در اقلیم گرم و مرطوب قرار دارند. در این مناطق تفاوت دمای هوای سطح خشکی و سطح دریا باعث به وجود آمدن نسیم های دریا و خشکی می شود؛ اما این نوع بادها به نوار باریک ساحلی محدود می شود و هوا در مناطق داخلی، آرام و سرعت باد- در صورتی که وجود داشته باشد بسیار کم است. در واقع هدف از انجام این پژوهش، شناخت معیارهای موثر طراحی در اقلیم گرم و مرطوب با تاکید بر اقلیم سیستان و بلوچستان، بوده است. در این پژوهش از روش کاربردی-توسعه ای برای نیل به اهداف استفاده شده است. می توان از خصوصیات آب و هوایی این کرانه به میزان ریزش باران سالیانه بسیار اندک، اغلب بارندگی در فصول پاییز و خصوصاً زمستان است اشاره کرد. هوای بسیار گرم و مرطوب در تابستان و معتدل در زمستان، رطوبت هوا بسیار زیاد در تمام فصول سال، همچنین اختلاف کم درجه حرارت بین شب و روز، شور بودن آب های زیرزمینی در اکثر مناطق و نیز پوشش بسیار کم گیاهی از دیگر خصوصیات این مناطق است. در جهان امروز با وجود تکنولوژی های جدید دیگر ساختمان سازی مشکلات و محدودیت های گذشته را نداردو تقریبا برای هر سلیقه ای می توان ساختمان ساخت. آنچه که اهمیت دارد، ایجاد ساختمان هایی است که علاوه بر تطابق با تکنولوژی روز، با معماری بومی هر منطقه مطابقت داشته باشند و از طریق صرفه جویی در مصرف انرژی، معماری ما را به سمت پایداری سوق دهند
۱۳.

باز تعریف و کاربست اصول و معیارهای شهرگرایی جدید در راستای ملاحظات بومی شهرها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهرگرایی جدید شهرسازی شهر شیراز توسعه شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 610 تعداد دانلود : 63
در جهت رفع مشکلات ناشی از فرسودگی و زوال مراکز شهری و گسترش افقی شهرها جنبش نوشهرگرایی ب ه وج ود آم د. نوشهرگرایی مجموعه ای از عوامل توس عه ای ب رای ایجاد جوامع بهینه و جذاب تر است. با توجه به مشکلات و مسایل عدیده ای که از گسترش افقی و پراکنده شهر شیراز حادث شده است، استفاده از دیدگاه های نظری شهرگرایی جدی و نمونه های موفق اجرا شده در کشورهای توسعه یافته, میتواند در اصلاح و ارایه الگوی بومی شهرسازی موثر باشد. هدف این مقاله باز تعریف و کاربست اصول و معیارهای شهرگرایی جدید در راستای ملاحظات بومی شهر است. سوال اصلی مقاله این است که اصول و معیارهای نوشهر گرایی با توجه به ملاحظات بومی و محلی چگونه قابل تبیین و باز تعریف است؟ روش انجام این مقاله توصیفی تحلیلی است. نتایج مقاله نشان می دهد که برنامه ریزی و طراحی کالبدی احداث یک شهرک جدید بر اساس شهرگرایی جدید و تعیین ضوابط و مقررات مربوط به آن براساس ملاحظات بومی الگوی مناسبی برای شهرسازی به دست دهد.
۱۴.

رتبه بندی روستاهای دهستان دینور شهرستان صحنه استان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رتبه بندی خدمات روستایی دهستان دینور شهرستان صحنه تاپسیس فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 855 تعداد دانلود : 729
عدم تعادل و نابرابری در زمینه ارائه و توزیع خدمات و نبود توجه به ظرفیت های محیطی از جمله مشکلات اساسی مناطق روستایی است. برای پی بردن به میزان و علل این نابرابری ها، لازم است بررسی دقیق و همه جانبه ای از وضعیت توزیع خدمات در نواحی روستایی صورت گیرد تا با توجه به وضع موجود و شناخت ظرفیت ها و توان نواحی در جهت برنامه ریزی توسعه نواحی روستایی اقدام شود. هدف تحقیق بررسی و رتبه بندی روستاهای دهستان دینور شهرستان صحنه استان کرمانشاه بر اساس مدل تاپسیس فازی است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد که با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه انجام گرفته است. داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از نرم افزار EXCEL ، SPSS تحلیل شدند. در این پژوهش، محقق با به کار بردن شاخص-های توسعه در ابعاد مختلف ( زیربنایی، اقتصادی، آموزشی-فرهنگی، بهداشتی-درمانی و...) به بررسی نحوه توزیع فضایی امکانات و خدمات و همچنین عوامل مؤثر بر نظام توزیع خدمات در روستاهای دهستان دینور و رتبه بندی آنها با استفاده از روش TOPSIS FUZZY پرداخته است. جامعه آماری نیز شامل تمامی 43 روستای دارای سکنه دهستان دینور می باشد که به روش تمام شماری مورد بررسی قرار گرفته اند. با توجه به نتایج پژوهش، روستاهای این دهستان در 22 سطح، رتبه بندی شدند و میانراهان به عنوان تنها گزینه برخوردار، رتبه نخست توسعه را در بین روستاها به خود اختصاص داده و در مقابل پیرقاسم محروم ترین نقطه روستایی در این دهستان می باشد.
۱۵.

تاثیرات فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه اجتماعی نواحی روستایی با ارایه الگو (مطالعه موردی: بخش رودبار قصران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فناوری اطلاعات و ارتباطات توسعه اجتماعی رودبار قصران نواحی روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 377 تعداد دانلود : 578
فناوری ارتباطات امکان استخراج دانش را از ذهن صاحبان دانش فراهم می سازد که منجر به انتقال این دانش به حوزه ها و قلمروهای روستایی می شود، با استفاده از این نوع فناوری ها می توان برای روستاییان از طریق اولویت بندی نیازها، فعال کردن آنها، سرمایه گذاری در زیرساختها و ارائه ی خدمات اجتماعی به عنوان فرایندی مؤثر در توسعه ی پایدار روستایی قلمداد شود و همچین در صورتی تکنولوژی صحیح و متناسب با نیازهای جامعه به کارگرفته شود، تاثیرات چشم گیری برتوسعه اجتماعی روستایی خواهد داشت. مساله پژوهشی فناوری اطلاعات و ارتباطات قابلیت لازم برای توسعه اجتماعی در مناطق روستایی را دارد؟ جامعه آماری شامل 25روستا در بخش رودبار قصران می باشد، نمونه آماری با استفاده روش نمونه گیری طبقه ای بر اساس صفت جمعیتی 5 روستا (امامه بالا، رودک، زایگان، امین آباد و زردبند) به صورت تصادفی انتخاب شدند.حجم نمونه 267 نفر می باشد. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی- پیمایشی است و تحقیق از نوع کاربردی است، ابزار تحقیق پرسشنامه و مشاهده می باشد. در تجزیه و تحلیل داده ها از هر دو روش توصیفی و استنباطی از نرم افزار آماری SPSS استفاده شده است. شاخص های تحقیق(کاهش مهاجرت، تحصیلات مجازی، گرایش به استفاده از اینترنت و کامپیوتر، افزایش آگاهی در حوزه مشارکت، همبستگی خانوادگی) می باشد. نتایج نشان می دهد توسعه فناوری اطلاعات رابطه معنی داری با توسعه اجتماعی روستا نداشته است. توجه به یافته های پژوهش راهکارهای اجرایی مانند ارائه خدمات نهادی و اداری، افزایش امکانات و تجهیزات از طریق دفاتر ICT در روستا، ارتباط بین مسئولان و روستاییان از طریق دفاتر ICT برای اطلاع رسانی اجتماعی پیشنهاد می شود
۱۶.

بازآفرینی بافت و بناهای تاریخی با تأکید بر توسعه گردشگری (مطالعه موردی: منطقه هفت شهرداری مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازآفرینی شهری بناهای تاریخی بافت تاریخی گردشگری شهری منطقه هفت مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 108 تعداد دانلود : 650
با توجه به اینکه بافت تاریخی و فرهنگی شهرها آثار گرانبهایی از فرهنگ، دانش معماری و شهرسازی بومی هستند و به عنوان جزئی از هویت اجتماعی هر قوم و کشوری تلقی می شوند. در واقع بازآفرینی و حفظ بافت های تاریخی به عنوان هویت ضروری برای ادامه حیات شهر ها است.که می توان یکی از دلایل بحران هویت در شهرهای امروزی را ناکارآمدی بافت های تاریخی ذکر کرد. یکی از روش های پیاده سازی بازآفرینی شهری، برنامه ریزی گردشگری بافت های تاریخی می باشد بنابراین هدف تحقیق حاضر، بررسی میزان تأثیرگذاری شاخص های بازآفرینی بناها و بافت های تاریخی شهری در منطقه هفت مشهد، به عنوان فرصت هایی برای توسعه گردشگری بررسی شود. روش تحقیق پیمایشی بوده که ابزار اصلی جمع آوری داده ها نیز پرسشنامه می باشد. جامعه آماری در پژوهش حاضر همه ساکنین منطقه هفت شهر مشهد می باشند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر به عنوان نمونه آماری تعیین شد. یافته های تحقیق نشان می دهد میان بازآفرینی بافت و بناهای تاریخی و توسعه گردشگری رابطه مستقیمی وجود دارد (ضریب همبستگی پیرسون میان بازآفرینی بافت و بناهای تاریخی و توسعه گردشگری 0.218 و سطح معناداری آن 0.000 نشان می دهد همچنین با توجه به نتایج آزمون رگرسیون خطی ساده میان بازآفرینی و توسعه گردشگری رابطه خطی وجود داشته (سطح معناداری کمتر از 5درصد بنابراین با توجه به خطی بودن رابطه دو متغیر پذیرفته شد). که در نهایت با استفاده از آزمون فریدمن مشخص شد میان شاخص های مورد بررسی به لحاظ اهمیت تفاوت های معنی دارد وجود دارد و این شاخص ها از ارزش و اهمیت یکسان برخوردار نیستند.
۱۷.

بررسی و تحلیل ژئوپلیتیکی تاثیرات بحران مهاجرت (داخلی و خارجی) بر توازن ژئواکونومیک مناطق جغرافیایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بحران مهاجرت ژئوپلیتیک ژئواکونومی توازن منطقه ای ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 604 تعداد دانلود : 856
یکی از عواملی که می تواند رشد و توسعه منطقه ای را تحت تأثیر قرار دهد مهاجرت است تا آنجا که از مهم ترین استدلال هایی که در اصالت و حقانیت رشد و توسعه منطقه ای می توان مطرح کرد، توانایی آن در کنترل پدیده جابجایی ج معیت و م هاجرت است. مهاجرت فرآیندی است که نرخ رشد جمعیت یا نرخ رشد عرضه ی نیروی کار را تغییر می دهد . مهاجرت به خودی خود آثار اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی متعددی در کشورهای مهاجرت فرست و مهاجرت پذیر دارد. با توجه به حجم انبوه مهاجرت های داخلی و خارجی صورت گرفته در کشورمان که به اذعان کارشناسان و مسئولان وزارت کشور به نقطه بحران رسیده است سوال اصلی مقاله این است که این بحران چه تاثیری بر موازنه سیاسی، جغرافیایی و اقتصادی میان مناطق جغرافیایی مهاجر فرست ایران نسبت به مناطق مهاجر پذیر می-گذارد؟ فرضیه ای که در این مقاله در صدد بررسی آن هستیم این است که به نظر می رسد که میان بحران مهاجرت کنونی و بر هم خوردن موازنه سیاسی، جغرافیایی و اقتصادی میان مناطق جغرافیایی مهاجر فرست ایران نسبت به مناطق مهاجر پذیر رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی- تبیینی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات و اسناد کلان انجام می شود. روش جمع آوری داده ها نیز کتابخانه ای و نیز استفاده از مقالات علمی- پژوهشی است. ابزار گردآوری اطلاعات فیش برداری و استفاده از جداول و نمودارها و نیز نقشه ها است.
۱۸.

نقش بافت ارگانیک روستایی در ارتقا تاب آوری و پایداری روستاها (نمونه موردی: روستاهای رجایی دشت و فلار استان قزوین)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاب آوری روستا بافت ارگانیک توسعه پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 575 تعداد دانلود : 571
یکی از ویژگی های بافت های روستایی، ارگانیک بودن آن است. بافت ارگانیک روستایی به معنای عدم برنامه مدون جهت رشد کالبدی روستا نیست، بلکه از پیش اندیشیده شده است و به معنای رشد و توسعه هر روستا براساس ویژگی های مخصوص همان روستا است. در حال حاضر، به علت ساخت و سازهای بی رویه، سیمای محلی روستاها مورد تهدید واقع شده و آرامش و هویت خاص روستایی دچار آشفتگی قرار گرفته است. هدف از انجام این تحقیق، ارتقا تاب آوری روستاهایی است که در دهه های اخیر، به دلیل توجه صرف به مباحث کالبدی، دچار ناپایداری در زمینه ها و نظام های مختلف، گشته اند. روش تحقیق در این مقاله به لحاظ هدف از نوع عملی است، چراکه برای حل مسئله خاصی درنظر گرفته شده و خصلت محلی و موضعی دارد. از طرفی روش تحقیق براساس ماهیت و روش، از نوع توصیفی است. براین اساس روستاهای رجایی دشت و فلار در محدوده الموت غربی استان قزوین، به عنوان نمونه موردی در این تحقیق، مورد مطالعه قرار خواهند گرفت. نتایج حاکی از آن است که اگر پیشنهادات توسعه هر روستا، براساس مولفه های اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی مختص همان روستا، ارائه گردد و در مرحله مکانیابی کاربری ها، توجه به عوامل محیط زیستی و بافت ارگانیک روستا شود و در گام نهایی، توجه به موارد و مصالح بومی روستا در احداث ابنیه و موارد کالبدی آن، سرلوحه عمل واقع گردد، با توجه به ثبات در بافت ارگانیک روستایی، تاب آوری و پایداری روستا ارتقا می یابد.
۱۹.

ارزیابی ناپایداری توسعه شهری اراک و راهبردهای ساماندهی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: کلانشهر اراک ناپایداری شهری آلودگی محیط زیست مدل QSPM تحلیل SWOT

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 437 تعداد دانلود : 764
اراک اگرچه در ابتدا برپایه یک نقشه مهندسی ساخته شد اما جمعیت پذیری آن در دهه های بعدی روند فزاینده یافت. با تبدیل آن به قطب صنعتی صنایع مهمی در این شهر مستقر شدند. از آنجایی که این توسعه بدون توجه به ظرفیت طبیعی منطقه بود باعث تاثیرگذاری منفی در عناصر زیستی و محیطی شد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به ارزیابی فرایند صنعتی شدن اراک و پیامدهای محیط زیستی آن با استفاده از مدل ترکیبی SWOT و مدل برنامه ریزی استراتژیک QSPM می پردازد. با شیوه پژوهش کتابخانه ای اطلاعات مربوطه جمع آوری و ارزیابی یافته ها مورد توجه قرار گرفت. با توجه به رویکرد علمی، برای تبیین بهتر و روشن تر یافته ها، از مدل سوات بهره گرفته شد. یافته های پژوهش تاکید دارند توسعه شهری اراک و تبدیل آن به کلانشهر به پایداری منجر نگشته و امروزه به عنوان یکی از کلانشهرهای ایران از توسعه ناپایدار رنج می برد. جدول اولویت بندی استراتژی های انتخاب شده QSPM بیانگر آنست که از بین شش استراتژی مهم انتخاب شده برای ساماندهی محیطی زیستی شهر اراک ، به ترتیب استراتژی تقویت صنایع محلی و بومی که با محیط زیست سازگاری دارند با نمره ،621/11 ، بهینه سازی صنایع و اتخاذ رویکرد توسعه پایدار در خصوص صنایع موجود با نمره 742/10، تعطیلی واحدهای آلاینده بزرگ و کوچک با نمره408/10، تجهیز صنایع به حس گرهای سنجش آلودگی و ثبت دقیق میزان آلودگی ها با نمره 05/10، بهینه سازی ناوگان حمل و نقل شهری با نمره 336/9و تاکید بر استفاده از وسایل نقلیه عمومی با نمره907/8 از اولویت و جذابیت بالایی برخوردار هستند.
۲۰.

بررسی نقش توسعه مکانیسم های حقوق شهروندی در تقویت توریسم و گردشگری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حقوق بشر حقوق شهروندی توریسم گردشگری قانون گذاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 869 تعداد دانلود : 611
امروزه حوزه های نوینی در هزاره سوم با توجه به روند جهانی شدن باز شده و نوعا باعث شده است منابع جدید درآمدی در اختیار دولت ها قرار گیرد، بدون تردید یکی از این حوزه ها صنعت توریسم و گردشگری ست. توسعه این صنعت تا بتواند به شکوفایی پایدار برسد نیازمند وجود زیرساخت های (نرم افزاری و سخت افزاری) می باشد که بتواند جذابیت را به این صنعت ببخشد. یکی از این حوزه ها در بخش نرم افزاری وجود قوانین حمایتی توریسم و گردشگری با ضمانت اجرای واقعی است که ظرفیت مکانیسم های حقوق شهروندی در ایران می تواند بستر مناسبی برای گسترش این امر باشد. در این مقاله درصدد یافتن پاسخی برای این سوال هستیم آیا توسعه مکانیسم های حقوق شهروندی در حوزه قانونگذاری نقشی در رونق صنعت گردشگری و توریسم ایفا می کند یا خیر؟ با رویکردهای توصیفی و تحلیلی میان رشته ای به دنبال پاسخی قانع کننده برای این امر هستیم .
۲۱.

تبیین و بررسی میزان تأثیرگذاری مؤلفه های چیدمان فضایی بر امنیت کودکان با تاکید بر برنامه ریزی بهینه شهری (مطالعه موردی: پارک های محله ای منطقه 2 شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: چیدمان فضا امنیت کودکان پارک های محله ای Space Syntax

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 462 تعداد دانلود : 135
پرورش خلاقیت و توانمندی های کودکان از ضروریات اجتماعی است که یکی از مکان های مهم برای تحقق آن پارک-های محله ای هستند. هدف پژوهش حاضر نیز شناسایی جامع مؤلفه های چیدمان فضا در جهت تأمین امنیت کودکان در پارک های محله ای است. روش پژوهش کاربردی- توصیفی است. ابتدا با روش تحلیل محتوای کیفی، شاخص های تبیین کننده چیدمان فضا و امنیت کودکان در پارک های محله ای ارائه و از طریق گردآوری داده های حاصل از مصاحبه-های مراجعان پارک های محله ای تأثیر مؤلفه های چیدمان فضا بر امنیت کودکان بررسی گردید. نمونه آماری انتخابی به روش خوشه بندی 156 نفر می باشند. داده های گردآوری شده از طریق نرم افزار آماری SPSS و با آزمون های کمی تحلیل گردید. نتایج حاکی از آن است که همبستگی قوی بین متغیره ای چیدمان فضا و امنیت کودکان در پارک های محله ای وجود دارد. همچنین، برای تحلیل عمیق تأثیر مؤلفه های چیدمان فضا بر امنیت کودکان در پارک های محله ای از تکنیک های مشاهده و ثبت الگوهای تحلیلی چیدمان فضا با استفاده از نرم افزارDepth map بهره گرفته شد و درنهایت، نتایج تحلیل برای 5 پارک محله ای منطقه2 تهران مشتمل بر پارک «نیایش»، «گلدشت»، «مروارید»، «پرستو» و «میثاق» نیز ارائه گردید.
۲۲.

شناسایی و تحلیل عوامل موثر در شکل گیری حس مکانی در فضاهای عمومی شهری (مطالعه موردی: فرهنگسرای نیاوران، موزه هنرهای معاصر، تئاتر شهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حس مکانی فضاهای عمومی شهری مدل سنجش سطح جذابیت شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 644 تعداد دانلود : 664
حس مکانی مفهومی است کلی و پیچیده که در ارتقای کیفیت محیطهای انسانی و در شکل گیری پایه های ارتباطی استفاده کنندگان از محیط و فضا تاثیر و نقش بسزایی دارد. با توجه به اهمیت موضوع در مقاله حاضر، با هدف بررسی عوامل شکل دهنده حس مکانی و سنجش معیارهای شناسایی شده در فضاهای عمومی شهری(تئاتر شهر، فرهنگسرای نیاوران، موزه هنرهای معاصر) صورت گرفته است. روش تحقیق در مقاله حاضر توصیفی – تحلیلی و بر اساس مرور منابع کتابخانه ای و نظرسنجی از کارشناسان و متخصصین امر به روش میدانی انجام گرفته است. از مدلهای تحلیل عاملی و سنجش سطح جذابیت به تحلیل داده های گردآوری شده پرداخته شد. نتایج حاصل از مدل نشاندهنده آنست که مهمترین عوامل تأثیرگذار در فرآیند شناخت، ارزیابی و ایجاد حس مکانی در فضاهای عمومی شهری، عامل کالبدی- محیطی، اجتماعی – فرهنگی و ذهنی – تجربی بوده و در فرآبند ایجاد حس مکانی عامل حس مکانی نسبت به عوامل دیگر شناسایی شده تأثیر بیشتری داشته و در ادامه نتایج حاصل از مدل سنجش سطح جذابیت نشان داد که در فرهنگسرای نیاوران و موزه هنرهای معاصر با توجه به عوامل شناسایی شده، رابطه عاطفی پیچیده ای فرد با فضا ایجاد می کند و فرد به مکان معنا می دهد و مکان برای او معنا دارد، ولی در تئاتر شهر، فرد با وجود اینکه میداند در یک مکان متمایز قرار گرفته است و نمادهای مکان را تشخیص می دهد ولی هیچ احساسی که او را به آن مکان متصل کند دیده نمیشود.
۲۳.

میزان تاثیرگذاری احداث خانه های دوم بر انواع آلودگی ها و پیامدهای نامطلوب زیست محیطی (مطالعه موردی شهر اردکان فارس و روستاهای اطراف)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر اردکان برنامه ریزی شهری خانه های دوم تغییر کاربری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 874 تعداد دانلود : 392
شهر توریستی اردکان به سبب داشتن جاذبه های طبیعی آب وهوایی دل نشین و وجود باغات فراوان سالانه میزبان ده ها هزار نفر از گردشگران می باشد. در این میان تعداد زیادی از این گردشگران تمایل دارند که وقت بیشتری را در محیط دل انگیز این شهر بگذرانند و با ساخت یا اجاره طولانی مدت خانه این خواسته خود را برآورده می کنند. به این خانه ها خانه های دوم گفته می شود. چنین خانه هایی معمولاً در نواحی کم جمعیت، روستاها و یا شهرهای کوچک قرار داشت و برای مقاصد تفریحی استفاده می شوند، دارای اسامی خانه های آخر هفته و خانه های تعطیلات نیز هستند. در این پژوهش به بررسی خانه های دوم و آثار آن بر کاربری کشاورزی پرداخت شده است. نتایج پژوهش نشان داد، براساس برداشت های میدانی و مطالعه آمار بنگاه های املاک مختلف شهر بیشترین معاملات باغ در شهر اردکان یعنی 80 درصد معاملات توسط غیربومی ها و تنها 20 درصد معاملات باغ ها مربوط به افراد بومی است. نتایج حاصل از این پژوهش های میدانی نشان می دهد که تقریباً تمامی باغ های خریداری شده توسط غیربومی ها تبدیل به خانه و باغ و ویلا می شود که به عنوان خانه های دوم مورد استفاده صاحبان قرار می گیرد. نشان می دهد که ارتباط معناداری میان ساخت خانه های دوم در شهر اردکان و تغییرات زیست محیطی و اکو لوژیکی در این شهر می باشد که لازم است در برنامه های مدیریتی آینده این شهر مورد توجه قار گیرد.
۲۴.

تبیین اثرات گردشگری در توسعه کسب و کارهای روستایی (مطالعه موردی: شهرستان همدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کسب و کارهای روستایی گردشگری گردشگری روستایی Types of Rural Businesses شهرستان همدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 876 تعداد دانلود : 653
این پژوهش بر حسب هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش، از نوع پیمایشی و از نوع تحقیقات توصیفی و نحوه ی جمع آوری اطلاعات میدانی و کتابخانه ای می باشد. جامعه آماری پژوهش بر اساس استاندارد کارشناسی برابر 40 کارشناس و سطح تحلیل روستا برابر 40 روستا در 9 دهستان می باشد. همه پرسشنامه ها با میزان بالای 0.7 از پایایی بالایی برخوردار هستند. در این تحقیق متغییرها به دو دسته متغیرهای مستقل و وابسته با 4 معیار تقسیم می شوند، در این تحقیق از روش آزمون دوجمله ای و آزمون تی تک نمونه ای ، آزمون همبستگی برای سنجش همبستگی بین متغیرها، برای سنجش تاثیرات عوامل گردشگری بر کسب و کارها نیز از تحلیل رگرسیون خطی تک متغیره و چند متغیره و آزمون کای اسکوئر، آزمون اسپیرمن استفاده شده است بر اساس نتایج پژوهش، معیارهای گردشگری با میانگین 4.71 داری بیشترین تاثیر و سایر ابعاد غیر گردشگری، دارای تاثیرات نسبی و متوسط رو به بالا هستند. در واقع بر اساس تقسیم بندی که در ابتدای پژوهش انجام شد، معیارهای گردشگری تاثیرات بسیار مهمتری نسبت به عوامل غیرگردشگری دارد. در نتیجه گیری نهایی باید اشاره کرد که ظاهرا تاثیرات عوامل مخنلف بر کسب و کارها در سطح خیلی بالایی نبوده و در سطح متوسط رو به بالا قرار دارد. در این میان تنها عوامل گردشگری دارای تاثیرات بالای می باشد که این مسئله به ارتباط تنگاتنگ عوامل گردشگری با کسب و کارهای روستایی دارد. در واقع مجموعه عناصر گردشگری ارتباط معنایی بیشتری با کسب و کارها دارند
۲۵.

توسعه جغرافیایی شرکت گاز با تاکید بر اثر معماری سازمانی بر بلوغ قابلیت های کارکنان(مورد مطالعه: شرکت گاز استان بوشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معماری سازمانی بلوغ قابلیت های منابع انسانی شرکت گاز استان بوشهر تکنیک دیمتل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 480 تعداد دانلود : 362
باوجود اهمیت معماری سازمانی و تاثیر آن بر بلوغ قابلیت های کارکنان، همچنان ابعاد و مؤلفه های مختلف معماری سازمانی و بلوغ قابلیت های سازمانی به خوبی روشن نیست.لذا هدف اصلی این مقاله شناسایی ابعاد و مؤلفه های معماری سازمانی و بلوغ قابلیت های کارکنان و مشخص کردن مولفه های تاثیرگذار و تاثیرپذیر در شرکت گاز استان بوشهر است. برای انجام این پژوهش علاوه بر مطالعه اسنادی، از تکنیک تحلیل مضمون با نرم افزار MAXQDA12 ، برای شناسایی عوامل و مؤلفه ها استفاده شده است. در ضمن مصاحبه های نیمه ساختار یافته با خبرگان دانشگاه در سال 139۸ به صورت کد های باز و محوری و گزینشی انجام شده و برای تعیین مولفه ها اثرگذار و اثرپذیر از تکنیک دیمتل(Dematel) استفاده شده است.در این پژوهش ۸۵ کد باز و ۲۳ کد محوری و در نهایت ۱۹ مولفه اصلی برای معماری سازمانی و بلوغ قابلیت های کارکنان مشخص شد. پس از آن با توجه به پرسشنامه ماتریسی تصمیم گیری مقایسات زوجی از ۲۰ خبره در زمینه های معماری سازمانی و بلوغ قابلیت های کارکنان به عنوان نمونه استفاده شد. در نهایت مولفه های اطلاعات، فناوری و کسب و کار از عوامل اثرگذار و تعریف شده، مدیریت شده، بهینه سازی، برنامه های کاربردی و پیش بینی شده از عوامل اثرپذیر شناسایی شدند. از نظر خبرگان مولفه اطلاعات از تاثیرگذارترین عوامل در معماری سازمانی بیان شده است.
۲۶.

ارائه ی الگوی توسعه ی منطقه ای با تأکید بر پیشران های تأثیرگذار چندوجهی (مطالعه موردی: منطقه آزاد ارس)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه منطقه منطقه آزاد ارس مدل حداقل مجذورات جزئی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 683 تعداد دانلود : 549
توسعه ی منطقه ای رویکردی چندوجهی از تأثیرگذاری سیستم های داخلی و خارجی بر سطوح گوناگون فضایی و کنش و واکنش متقابل آنها در منطقه می باشد که در نهایت موجبات تعادل درونی و بیرونی منطقه و توسعه ی آن را فراهم می نماید. با توجه به اهمیت موضوع توسعه ی منطقه ای، تحقیق حاضر در پی شناسایی پیشران های تأثیرگذار بر توسعه ی منطقه ی آزاد ارس در ابعاد مختلف می باشد. روش تحقیق در مطالعه ی حاضر کاربردی با ماهیت توصیفی – تحلیلی است. جامعه ی آماری تحقیق نیز شامل مدیران، مسئولان، کارشناسان شهری و نخبگان دانشگاهی منطقه آزاد ارس (حدوداً 1400 نفر) می باشد و حجم نمونه بر اساس مدل اصلاح شده ی کوکران 344 نفر برآورد شده است. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از مدل حداقل مجذورات جزئی در نرم افزار Warp-PLS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در بین پیشران های مورد بررسی بیشترین تأثیرگذاری مربوط به پیشران های ظرفیت سازی نهادی - مدیریتی (IMC)، اقتصادی (E)، هم افزایی نهادی (IS) و مدیریت سازمانی حمایت کننده (SOM) می باشد که به ترتیب ضرایب استخراج شده بر اساس مدل ساختاری تحقیق برای هر کدام 65/0، 61/0، 55/0 و 48/0 بوده است. در بین متغیرهای فرعی نیز بیشترین تأثیرگذاری مربوط به مؤلفه های جذب سرمایه گذاری های داخلی و بین المللی بر اساس بازاریابی و تبلیغات مناسب و وجود نسبیت در پیش بینی و قطعی ندیدن همه ی مسائل آتی به ترتیب با ارزش 64/0 و 63/0 می باشد. همچنین نتایج آزمون استون- گیسر که برای پیشران های توسعه ی منطقه ای برابر با 141/0 محاسبه شده است، نشان می دهد که مدل در نظر گرفته شده، ظرفیت و توان پیش بینی لازم را دارد.
۲۷.

تحلیل مولفه های تأثیرگذار در معاصر سازی بافت تاریخی-فرهنگی با تاکید بر حفظ هویت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معاصرسازی بافت تاریخی - فرهنگی هویت کلانشهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 398 تعداد دانلود : 343
بافت تاریخی شهر تبریز که نماد هویت و میراث چند هزارساله آن است، در دوران معاصر از یک سو با پیدایش نیازها و عملکردهای جدید و از سوی دیگر با پیدایش تمنایی برای دگرگونی ها، هویت و کارکرد فضاهای تاریخی آن دچار دگرگونی اساسی شده است، این پژوهش، نقش عوامل و مولفه های کالبدی، اقتصادی و اجتماعی-فرهنگی معاصرسازی را در عرصه بافت تاریخی-فرهنگی کلانشهر تبریز، با تاکید بر حفظ هویت مورد تحلیل قرار می دهد، روش تحقیق پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی است. شاخص هایی برای هر کدام از مولفه های کالبدی، اقتصادی و اجتماعی-فرهنگی معاصرسازی بر پایه ی پاسخ خبرگان، بر اساس تکنیک دلفی در نظر گرفته شد. عمل پردازش داده های حاصل از پرسشنامه، با استفاده از نرم افزارهای آماری انجام گرفت. مولفه کالبدی بیشترین و مولفه اجتماعی-فرهنگی کمترین امتیاز را در معاصرسازی بافت تاریخی کلانشهر تبریز دارند. در مرحله بعدی شاخص های هر کدام از مولفه ها به روش AHP فازی رتبه بندی گردید و این عوامل توسط تکنیک SWOT دسته بندی شد. نتایج نشان می دهد بهبود وضعیت دسترسی در بافت، مهمترین نقطه قوت معاصرسازی بافت تاریخی، از بین رفتن بافتهای تاریخی مهمترین ضعف، تامین زیرساخت های خدماتی جهت زیست پذیری بافت مهمترین فرصت و نهایتاً تاثیرات ناشی از طولانی شدن پروسه ساخت مهمترین تهدید به شمار می آید.
۲۸.

ارزیابی عملکرد چشم انداز و ساختار طبیعی شهر در مناطق گردشگر پذیر، مطالعه موردی شهر چالوس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر چشم انداز شهر ساختار طبیعی گردشگری شهر چالوس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 610 تعداد دانلود : 589
پژوهش حاضر از نظر هدف، پژوهش کاربردی و از نظر ماهیت و روش کار توصیفی-پیمایشی و استنباطی است. جامعه آماری پژوهش تمامی شهروندان بالای 20 سال محلات شهر چالوس هستند روش نمونه گیری در این پژوهش به صورت اتفاقی از مردم شهر و گردشگران به تعداد 484 نمونه (بر اساس فرمول کوکران) می باشد.جهت تعیین پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ (0.734) استفاده شد و تحلیل داده ها از ابزار پرسشنامه و تحلیل آن در SPSS و بهره گیری از آزمون هایی همچون میانگین ، آزمون T تک نمونه ای و همبستگی پیرسون و نیز تحلیل سلسله مراتبی AHP استفاده شده است. نتایج حاصلحاکی از آن است که شاخص ساختار طبیعی شهر، دارای مقدار آماره T مثبت بوده و در سطح معناداری کمتر از 0.05 قرار گرفته و در نتیجه وضعیت آن بیش تر از حد متوسط است.همچنین شاخص های تابلوهای اطلاع رسانی، فضای سبز، نورپردازی، دارای مقدار آماره T منفی است و در سطح معناداری کمتر از 0.05 قرار گرفته اند. در نتیجه وضعیت آن ها کم تر از حد متوسط است.ضمن اینکه شاخص های توپوگرافی، هندسه ساختمان ها، خیابان ها و شبکه گذرگاهی، نمای ساختمان ها، مبلمان شهری، مصالح ساختمانی، در سطح معناداری بیش تر از 0.05 قرار گرفته اند. ارزیابی کلی از شاخص های چشم انداز و ساختار طبیعی در جذب و ماندگاری گردشگر در شهر چالوس نیز بیانگر این امر است که محله 10 با میانگین وزنی کل (3.70)، در بهترین شرایط و محله 5 با میانگین وزنی کل( 2.65) در ضعیف ترین شرایط وجود دارد.
۲۹.

ارائه مدل توسعه پایدار مبتنی بر تعالی آموزش کارآفرینی مراکز آموزش جهاد کشاورزی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تعالی آموزش کارآفرینی آموزش کشاورزی مدل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 600 تعداد دانلود : 821
هدف اصلی این پژوهش" ارائه مدل توسعه پایدار مبتنی بر تعالی آموزش کارآفرینی کشاورزی مراکز آموزش جهاد کشاورزی" می باشد.این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی از نوع پیمایشی می باشد.در مجموع 4430 نفر جامعه شاغلین مراکز آموزش جهاد کشاورزی می باشند که مطابق جدول مورگان تعداد 354 نفر به عنوان نمونه مورد پژوهش انتخاب شدند که از طریق روش نمونه گیری تصادفی ساده اقدام به انتخاب نمونه مورد پژوهش شد.در این پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته 64 گویه ای(برگرفته از پژوهش شمس و همکاران(1393)) استفاده شده است. روایی ابزار پژوهش با توجه به استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و با توجه به بکارگیری خبرگان و تایید صوری ابزار پژوهش،روایی پرسشنامه بصورت صوری به تایید رسیده است.جهت تأیید پایایی پرسشنامه نیز از طریق محاسبه آلفای کرونباخ در مجموع عدد 0.953 به دست آمد.نتایج حاصل از اجرای آزمون مدل تاییدی نشان می دهد، کلیه پارامترهای مدل در سطح مطلوب و قابل قبولی قرار دارند. نتایج حاصل از اجرای مدل نهایی ساختاری نشان می دهد، بالاترین بار عاملی مربوط به مولفه رهبری (0.88) و در جایگاه دوم مولفه خط و مشی و استراتژی(0.86) و در جایگاه سوم مولفه شراکت ها و منابع(0.84) قرار دارد.
۳۰.

نقش تجارت الکترونیک در توسعه فرصت های کارافرینی بخش گردشگری شهری و روستایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرصت کارآفرینی اقتصادی تجارت الکترونیک حوزه بانکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 96 تعداد دانلود : 80
هدف از این پژوهش بررسی نقش تجارت الکترونیک در توسعه فرصت های کارافرینی بخش گردشگری شهری و روستایی ایران می باشد. این پژوهش از نظر ماهیت کیفی-کمی بوده و با توجه به هدف پژوهش کاربردی می باشد. ابتدا از طریق ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق و 26 نفر از خبرگان نظری و تجربی با استفاده از روش نمونه گیری غیرتصادفی گلوله برفی، ابعاد و مولفه های الگوی فرصت های کارآفرینی اقتصادی با رویکرد تجارت الکترونیک در حوزه بانکی استخراج گردید. سپس با تکنیک دلفی فازی در قالب 6 بُعد اصلی و 23 بُعد فرعی شناسایی و تعیین شدند. در قسمت بعدی برای مشخص نمودن میزان اهمیت هر یک از مولفه های شناسایی شده پس از طراحی پرسشنامه در قالب روش تحلیل سلسله مراتبی فازی اقدام به رتبه بندی آنها با روش AHP فازی گردید. در گام بعدی وضعیت موجود و مطلوب هر یک از ابعاد و مولفه های پژوهش در محل های مورد مطالعه از طریق آزمون t ارزیابی شد. با استفاده از تکنیک الگوسازی ساختاری تفسیری ISM سطح بندی عوامل موثر بر فرصت های کارآفرینی اقتصادی با رویکرد تجارت الکترونیک در حوزه بانکی در چهار سطح به ترتیب؛ سطح اول عوامل سازمانی (وابستگی بالا و نفوذ اندک)، سطح دوم عامل تشخیص فرصت (وابستگی بالا و نفوذ اندک)، سطح سوم عوامل اقتصادی، محیطی، فناورانه (قدرت نفوذ بالا و تاثیرپذیری پایین) و در سطح چهارم عوامل نهادی (قدرت نفوذ بالا و تاثیرپذیری پایین) صورت گرفته است. در بخش کمی پژوهش، بررسی روابط علی بین مولفه های فرصت های کارآفرینی با رویکرد تجارت الکترونیک و برازش مدل ها مورد بررسی قرار گرفت
۳۱.

نقش حقوق پزشکی در توسعه پایدار جغرافیای انسانی؛ مطالعه موردی مسؤولیت مدنی پزشک در باروری های پزشکی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حقوق پزشکی توسعه پایدار جغرافیای انسانی مسئولیت مدنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 524 تعداد دانلود : 591
مسئولیت در قبال سلامتی انسان ها و داشتن جامعه سالم یکی از شرایط اصلی توسعه پایدار جغرافیایی- انسانی است. بی شک عوامل بسیاری در این مساله تاثیر گذارند که توسعه حقوق پزشکی یکی از مهم ترین این عوامل محسوب می شود. تعهد در برابر سلامتی انسان ها و مراقبت از سلامتی نسل های آینده گامی اساسی به سوی شکل گیری ملتی توسعه یافته و مسئول در قبال محیط جغرافیایی است. هدف این مقاله عبارت است از بررسی نقش توسعه حقوق پزشکی در توسعه پایدار جغرافیای انسانی با تاکید بر مسئولیت مدنی پزشک در باروری های پزشکی است. سوال اصلی مقاله این است که توسعه حقوق پزشکی چه نقشی در توسعه پایدار جغرافیای انسانی دارد؟ روش این مقاله کیفی است. داده های مقاله از منابع کتابخانه ای گردآوری خواهند شد. شیوه تحلیل یافته های پژوهش نیز توصیفی- تحلیلی است. نتایج مقاله نشان می دهد که حفاظت و حمایت از سلامتی انسان ها در چارچوب نظامات حقوقی نقش مهمی در توسعه پایدار جغرافیای انسانی دارد. از منظر حقوقی ، پزشک وظایف معینی را ارائه می دهد ودانش خود را در جهت حل مشکلات بهداشتی و درمانی مردم به کار می گیرد و باید در برابر چهار نوع مسؤولیت پاسخگو باشد: مسؤولیت اخلاقی ، مسؤولیت مدنی (جبران خسارت توسط پزشک )، مسؤولیت انتظامی (نقض قوانین و مقررات صنفی و حرفه ای) و مسؤولیت کیفری (ارتکاب جرم بر اثر فعل یا ترک فعل).
۳۲.

توانایی شبکه عصبی مصنوعی در برآورد جریان رودخانه میناب استان هرمزگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: شبکه عصبی برآورد جریان رودخانه ی میناب شبکهMLP شبکهRBF

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 714 تعداد دانلود : 710
پیش بینی دقیق پارامترهای مؤثر در طرح های منابع آب، یکی از مهمترین مباحث تحقیقی مهندسان آب می باشد از جمله این پارامترها دبی رودخانه است. در این مقاله از شبکه عصبی به دو روش شبکه پرسپترون چند لایه (MLP) و با الگوریتم پس انتشار خطا و تابع پایه شعاعی (RBF) و با استفاده از نرم افزا ر متلب و 19 SPSS به منظور تخمین دبی در حوزه آبخیز میناب با استفاده از داده های هم زمان بارش روزانه و دبی آب روزانه ایستگاه های برنطین، گلاشگرد و فاریاب برای یک دوره 25 ساله استفاده شده است. در این تحقیق به منظور بررسی و تعیین بیش ترین تاثیر بارندگی هر یک از ایستگاه ها بر دبی آب رودخانه میناب، تاثیر 5 روز متوالی بارش بر دبی را به صورت هر روز جداگانه (p0 ، p-1،p-2، p-3، p-4، p-5) برای تک تک ایستگاه ها و به صورت مشترک، بارش روز اول و دوم الی روز پنجم برای ایستگاه هایی که دو به دو مشترک در نظر گرفته شده، انجام شده است. نتایج بدست آمده نشان داد که روش چند لایه پرسپترون (MLP) کمترین خطا (RMSE) و بالاترین همبستگی (R^2) بین بارش روزانه در هر سه ایستگاه با دبی اندازه گیری شده را نشان داد. همچنین بارش روز اول در ایستگاه های زوجی و بارش روز اول و پنجم در ایستگاه های منفرد بیشترین تاثیر را در تولید دبی خروجی حوضه دارد
۳۳.

ارایه الگوی اثربخشی جایگذاری برند ورزشی در رسانه با رویکرد توسعه پایدار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جایگذاری برند ورزشی رسانه تئوری داده بنیاد مصاحبه اکتشافی توسعه پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 579 تعداد دانلود : 670
استفاده از رسانه ها برای شناساندن محصولات ورزشی به مخاطبان بسیار موثر است. کاربرد جایگذاری برند ورزشی در رسانه و استفاده آن در سال های اخیر به یکی از پرکاربردترین تکنیک های مرتبط برای تبلیغات محصول ورزشی تبدیل شده است. هدف از انجام این پژوهش طراحی مدل اثر بخشی جایگذاری برند ورزشی در رسانه با استفاده از روش داده بنیاد و با رویکرد توسعه پایدار است. به منظور اجرای پژوهش از رویکرد پژوهش کیفی استفاده شده است و بر مبنای روش داده بنیاد و با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاری از متخصصین حوزه برند ورزشی در رسانه شناسایی شده است. حجم نمونه با منطق نمونه گیری نظری و قضاوتی و تا حصول اشباع نظری در مجموع 12 نفر را در برگرفت. کد گذاری داده ها با استفاده از نرم افزار مکس کیودا به انجام رسید. یافته های پژوهش نشان می دهد اثر بخشی جایگذاری برند ورزشی در رسانه با 10 عامل و 50 مولفه شامل: نگرش به فیلم، تسخیر مخاطب، موقعیت مخاطب، تبلیغات، غالب بودن جایگذاری برند، یکپارچگی محصول با برنامه، ویژگی های جمعیت شناختی، ارتباط شخصیت برنامه ورزشی با محصول، منافع اقتصادی و فیلمنامه ورزشی تبیین می شود.
۳۴.

ارزیابی و اولویت بندی پروژه های حمل و نقل شهری با رویکرد توسعه انسان محور با استفاده از AHP فازی و TOPSIS فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حمل و نقل توسعه انسان محور تصمیم گیری چند شاخصه تحلیل اهمیت - عملکرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 219 تعداد دانلود : 732
حمل و نقل عمومی در ارزیابی و توسعه سیستم های حمل و نقل عمومی درون شهری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف این پژوهش ارائه چارچوبی برای سنجش تسهیلات حمل و نقل عمومی کلان شهر تهران با رویکرد انسان محور می باشد. در این پژوهش با بررسی مبانی نظری حمل و نقل انسان محور و با استفاده از تجربیات خبرگان در حوزه حمل و نقل به شناسایی و تعیین اهمیت معیارهای حمل و نقل انسان محور پرداخته و از طریق تحلیل عاملی تأییدی به یک برازش مدل ایده آل رسیده و با استفاده از روش AHP فازی اقدام به وزن-دهی معیارها شده و با توجه به معیارهای شناسایی شده و میزان اهمیت آن ها عملکرد چهار بزرگراه شهر تهران از نظر انسان محوری با استفاده از روش تاپسیس فازی ارزیابی و بر اساس آن اولویت بندی صورت گرفته است. در نهایت با استفاده از تحلیل اهمیت عملکرد، پیشنهاداتی برای معیارهای شناسایی شده جهت بهبود انسان محوری زیرساخت های مطالعه شده ارائه شده است. پژوهش حاضر از حیث گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی است و نمونه گیری به روش غیرتصادفی در دسترس انجام شده است. در پژوهش حاضر تعداد 29 معیار در پنج گروه ذینفعان جهت سنجش میزان انسان محوری شناسایی شده که پس از انجام تحلیل عاملی تأییدی، تعداد نه معیار حذف شد و از 20 معیار باقی مانده معیار امکانات مناسب برای استقرار و فعالیت و فرصت های اشتغال زایی به ترتیب دارای بیشترین و کمترین اهمیت بوده اند.
۳۵.

امکان سنجی اقتصادی سیستم برق خورشیدی (فتوولتائیک) متصل به شبکه در کاربری مسکونی (مطالعه موردی: مجتمع مسکونی در منطقه 2 تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیستم فتوولتائیک ارزیابی چرخه عمر ارزیابی اقتصادی اقتصاد مهندسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 207 تعداد دانلود : 308
در اکثر نقاط جهان، منابع نامحدود و انرژی های تجدید پذیر به دلیل محدودیت سوخت های فسیلی و تأکید مقررات بر کاهش انتشار گاز های گلخانه ای مورد استقبال قرار گرفته است. انرژی خورشیدی به علت سهولت در دسترسی و تبدیل شدن به انرژی الکتریکی از مطلوبیت بیشتری برخوردار است. مسأله پیش رو، مباحث مربوط به هزینه ها و کم رغبتی مردم و فعالان بخش مسکن به بهره مندی از انرژی های تجدیدپذیر است و نگرانی آن است که اقتصاد کشور و قیمت حامل های انرژی، سبب ایجاد مزیت نسبی برای افراد نخواهد بود و دولت بایستی به سوی سیاست های تشویقی حرکت و اقدامات لازم را به عمل آورد. بدین جهت، هدف این تحقیق، برآورد هزینه های اجرایی سیستم برق خورشیدی به منظور تحلیل اقتصادی و ایجاد رغبت در سرمایه گذاری است.در تحقیق توصیفی – تحلیلی پیشرو، ارزیابی اقتصادی سیستم فتوولتائیک خانگی متصل به شبکه در یک مجتمع مسکونی واقع در منطقه 2 شهر تهران، مورد بررسی قرار گرفته است. سپس با رویکرد ارزیابی چرخه عمر (LCA) همراه با بکارگیری تکنیک های اقتصاد مهندسی و نرم افزار Excel ، معیار ارزش خالص فعلی، نرخ بازده داخلی، دوره بازگشت سرمایه و نسبت ارزش خالص فعلی به سرمایه گذاری اولیه انواع روش های تأمین مالی محاسبه گردیده است. با بررسی های به عمل آمده، تمامی معیارهای اقتصادی جهت اجرای سیستم فتوولتائیک با تحلیل سناریوهای تأمین اعتبارات مالی، توجیه پذیر است. از طرفی اعطای یارانه، وام کم بهره می تواند موجبات ترغیب سرمایه گذاران را در زمینه ورود به حوزه انرژی های تجدیدپذیر فراهم کند تا با توجه به فواید حاصل از اجرای سیستم ، امکان توجیه پذیری اقتصادی آن ها وجود داشته باشد.
۳۶.

نظریه شهرسازی مشارکتی و شرایط تحقق آن در نظام برنامه ریزی شهری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه ریزی مشارکتی شهرسازی مشارکتی شوراهای اسلامی شهر نظام برنامه ریزی شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 69 تعداد دانلود : 696
در ورطه برنامه ریزی دولتی، متمرکز، تکنوکراتیک و خردگرا که بر اساس مهارتها و تحلیل های علمی تک بعدی بنا شده بود، فرو برد. عدم کارآمدی این الگوها، موجب شکل گیری نظریه های جدیدی مانند؛ نظریه شهرسازی مشارکتی گردید. در کشور ما نیز الگوبرداری خام از نظریات جدید و تغییرات سطحی بدون زمینه سازی و تعمق نظری، مانند؛ اجرای قانون شوراها و نقش دهی به نهاد شورای شهر در نظام برنامه ریزی شهری، ابهاماتی در فرایند تکوین و تحقق نظریه شهرسازی مشارکتی بوجود آورده است. هدف این پژوهش کاوشی بیشتر در شرایط تحقق نظریه شهرسازی مشارکتی به منظور پرهیز از سطحی نگری و الگوبرداری خام از نظریات جوامع دیگر، با تاکید بر ظهور نهاد شورای شهر و نقش و جایگاه آن در نظام برنامه ریزی شهری کشور، می باشد. با روش توصیفی- تحلیلی به ارزیابی تحقق گزاره های شهرسازی مشارکتی و تاثیر آن در تغییر رویکرد نظام برنامه ریزی متمرکز شهرسازی به مشارکتی از طریق تحلیل نقش و جایگاه نهاد شورای شهر در نظام شهرسازی پرداخته شده است. تعریف نقش و جایگاه برای شورای شهر در فرایند تهیه، تصویب و اجرای طرح های توسعه شهری به منظور تغییر رویکرد برنامه ریزی شهری، تغییرات سطحی و بدون پشتوانه نظری بوده و هنوز فاصله زیادی با تحقق مشارکت واقعی مردم و نظریه شهرسازی مشارکتی دارد. تغییرات صرفاً قانونی و نهادی، شهرسازی مشارکتی را محقق نمی سازد، بلکه مشارکت واقعی زمانی اتفاق خواهد افتاد که بر اساس مبانی نظری مشارکت کلیه مراحل برنامه ریزی مشارکتی(از جمله فرهنگ سازی و ارتقای آگاهی عمومی و...) به درستی طی شده باشد.
۳۷.

نقش مدیریت شهری در بهسازی بافت های فرسوده شهری (مورد: شهر سراوان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بافت فرسوده مدیریت شهری بهسازی بازآفرینی شهری شهر سراوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 17 تعداد دانلود : 333
موضوع بهسازی بافتهای فرسوده شهرها در یکی دو دهه اخیر مورد توجه برنامهریزان و مدیران شهری قرار گرفته و کم و بیش اقدامهایی هم در این زمینه انجام شده است، و با شناخت نیازها، تنگناها، توانها و فرصتهای احیای بافت فرسوده از طریق تشریک مساعی و توانمندسازی ساکنین به ایجاد محیطی شایسته برای سکونت ساکنین محلی اقدام کردهاند. بهسازی بافتهای فرسوده میتواند ارزش کالبدی را ارتقاء داده و رغبت شهروندان به سکونت در آن افزایش دهد. در این راستا هدف از پژوهش حاضر نقش مدیریت شهری در بهسازی بافت های فرسوده شهری سراوان میباشد. پژوهش حاضر از نظر هدف در حیطه تحقیقات کاربردی و بر اساس ماهیت و روش، یک پژوهش توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید، کارشناسان و متخصصان حوزه مورد بررسی میباشد که با استفاده از تکنیک دلفی، ۲۰ نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش به منظور سنجش و تجزیه و تحلیل از مدلهای TOPSIS فازی و AHP، استفاده شده است. نتایج تکنیک تحلیل سلسله مراتبی (AHP) فازی نشان داد شاخص بازآفرینی شهری با وزن نرمال ۴۰۸/۰ از بیشترین اولویت را بهسازی بافت های فرسوده شهری دارد. همچنین نتایج تکنیک تاپسیس فازی نشان داد، استراتژی بازآفرینی شهری دارای بالاترین وزن بوده و در جایگاه اول قرار می گیرد.
۳۸.

بررسی نقش سیستم قضایی جمهوری اسلامی ایران در حمایت از محیط زیست شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محیط زیست سیستم قضایی سازمان حفاظت از محیط زیست قوانین داخلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 153 تعداد دانلود : 171
طبق قانون اساسی، حفاظت از محیط زیست به عنوان وظیفه همگانی بر عهده مردم و دولت است. در این خصوص نقش دادستان به عنوان مدعی العموم دارای اهمیت است و مطابق قانون وظایف و اختیاراتی بر عهده وی قرار داده شده است. در این خصوص وی به عنوان حافظ حقوق عامه وظیفه اعلام جرم و تعقیب قانونی تخریب کنندگان محیط زیست را داشته و از جایگاه مدعی العمومی که بر عهده دارد از این حق شهروندان حفاظت می کند و در مواردی که حفاظت از محیط زیست ایجاب کند اقدام به صدور دستورات ویژه مانند تعطیلی کارخانه ها و صنایع آلوده ساز کرده و با مجرمان محیط زیستی برخورد می کند. اضافه بر آن مطابق قانون و با اختیاراتی که دارد بر ضابطان دادگستری نظارت کرده و تعلیمات لازم را در زمینه حفاظت از محیط زیست به آنها می دهد و بالاخص با ضابطان خاص مانند مامورین سازمان حفاظت از محیط زیست، منابع طبیعی و نهادهای غیردولتی در زمینه محیط زیست ارتباط دارد.
۳۹.

بررسی تأثیر مؤلفه های امنیتی مؤثر بر ارتقاء تعاملات اجتماعی در فضاهای جمعی (موردمطالعه: پارک دانشجو تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امنیت تعاملات اجتماعی فضاهای جمعی پارک دانشجو تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 322 تعداد دانلود : 943
استفاده از فضاهای جمعی بخش مهمی از زندگی روزمره است، فضاهای عمومی به عنوان مکان های ملاقات برای مردم عمل می کنند، بنابراین این مکان ها باید از امنیت کافی برخوردار باشند تا افراد بتوانند در آن با آرامش به تبادل اطلاعات با یکدیگر بپردازند. شهر به عنوان بستر زیست آدمی می بایست سرشار از عرصه های جمعی برای تعاملات اجتماعی باشد ولی در توسعه شتاب زده شهرهای امروزی توجه به فضاهای جمعی با امنیت که به عنوان یکی از نیازهای اساسی بشر امروزی می باشد کم رنگ شده است. هرچه فضاهای شهری مطلوب تر باشند و با معیارهای اصیل، طراحی و محافظت شوند، میزان جذب انسان ها به فضا افزایش یافته و به مراتب زمان حضور افراد در فضا نیز افزایش می یابد. پارک ها نیز به عنوان یکی از فضاهای جمعی در فضای شهری همواره موردتوجه بوده اند. در پژوهش حاضر هدف بر آن است تا با تحلیل در پارک دانشجوی تهران به عنوان یک فضای جمعی، میزان سطح تعاملات اجتماعی دراین فضا مورد بررسی قرار گیرد و به بررسی نظر کاربران درباره ی تأثیر مؤلفه های امنیت در فضا پرداخته شود. بدین منظور 50 پرسشنامه با در نظر گرفتن چهار فرضیه بین کاربران پارک دانشجو به صورت تصادفی پخش گردید و با بهره مندی از نرم افزار به تجزیه وتحلیل داده ها در قالب جداول مکتوب پرداخته شد. آزمون و بررسی فرضیات تحقیق با استفاده از آماره استیودنت(t)، همبستگی و رگرسیون صورت گرفته است. نتایج گویای آن است که سطح تعاملات اجتماعی در این پارک در حد متوسطی قرار دارد و ازنظر کاربران فضا، بین فاکتورهای مؤثر بر امنیت در اجتماع پذیری، نورپردازی، اندازه فضا و آزادی جهت درنگ کردن در سطح نامطلوبی قرار دارند.
۴۰.

تحلیل ساختاری مولفه های موثر بر توسعه روستایی با تاکید بر اقتصاد غیررسمی در استان کردستان (مطالعه موردی: مناطق روستایی مرزی شهرستان های مریوان و بانه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقتصاد غیررسمی توسعه روستایی روستاهای مرزی معادلات ساختاری استان کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 170 تعداد دانلود : 504
هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش اقتصاد غیررسمی در توسعه روستایی روستاهای واقع در مناطق مرزی شهرستان های بانه و مریوان با استفاده از تحلیل معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی ساکنان نواحی روستایی واقع در دو شهرستان بانه و مریوان، در دهستان های مرزی این شهرستان ها که به صورت مستقیم با مرز در ارتباط هستند، می باشد. لذا، چهار دهستان در شهرستان بانه و دو دهستان در شهرستان مریوان هدف نهایی مطالعه حاضر بوده واز بین روستاهای این دهستان ها، 27 روستا که در فاصله ی حداکثر 30 کیلومتری مرز واقع شده اند مورد مطالعه قرار گرفته اند. براساس آخرین آمارگیری نفوس و مسکن (1395)، 9788 خانوار در روستاهای هدف پژوهش ساکن هستند. نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شدند(370 سرپرست خانوار).ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه ی محقق ساخته ای است که روایی آن به صورت محتوایی (صوری) و سازه ای و پایایی آن با استفاده از پایایی ترکیبی مورد تأیید قرار گرفته است. تحلیل داده ها از طریق تحلیل همبستگی و الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای SPSS وAMOS انجام شده است. مدل ارزیابی شده در پژوهش از شاخص های برازندگی قابل قبولی برخوردار بود. مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد، مولفه های کیفیت زندگی (409/0= γ، 51/4 = Z)، زیست-محیطی (36/0= γ، 39/5 = Z)، مهاجرت (64/0= γ، 25/8 = Z)، توانمدی اقتصادی (41/0= γ، 64/5 = Z) و کیفیت کالبدی فضایی روستا و مساکن آن (39/0= γ، 25/5 = Z) تبیین کننده ی 68 درصد از تغییرات پراکنش توسعه روستایی هستند.
۴۱.

بررسی موانع گردشگری شهر شیروان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: صنعت گردشگری موانع اقتصادی و اجتماعی و مدیریتی شهر شیروان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 677 تعداد دانلود : 440
صنعت گردشگری پس از صنایع نفت و خودروسازی به سومین صنعت درآمدزای جهان تبدیل شده است و اشتغال زایی در آن به سرمایه گذاری کمتری نیاز دارد. کشور ما با برخورداری از جاذبه های بکر و تمدن چند هزار ساله براساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، در ردیف ده کشور برتر دنیا در زمینه گردشگری قرار دارد، اما سهم کشور ما از این صنعت سود آور هم از نظر تعداد و هم از نظر گردش مالی بسیار ناچیز است و در این خصوص نیازمند برنامه ریزی منسجم می باشد. با توجه به وضع موجود و رشد و رونق این صنعت در کشور و استان های شمال شرقی (شیروان)، هدف پژوهش بررسی موانع توسعه گردشگری در شهر شیروان است. برای بررسی مسئله پژوهش از طریق روش اسنادی و کتابخانه ای به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است و یافته های تحقیق حاضر به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از قضاوت کارشناسانه (روش دلفی ) و بهره گیری از شیوه پیمایش میدانی (مشاهده و پرسشنامه) به دست آمده است، برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل تاپسیس به منظور بررسی موانع گردشگری شیروان استفاده شده است و نتایج نشان می دهد که از بین رفتن باغات به عنوان جاذبه گردشگری شهر به دلیل کم آبی و خشکسالی با کسب امتیاز 735/0 توانسته است در صدر معیارهای مورد بررسی قرار بگیرد.
۴۲.

شناسایی و رتبه بندی مولفه های موثر بر خلق فرصت های کارآفرینانه از دیدگاه توسعه پایدار مناطق روستایی (مطالعه موردی: صنایع دستی استان گلستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کارآفرینی فرصت های کارآفرینی صنایع دستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 399 تعداد دانلود : 981
هدف اصلی این تحقیق ارائه الگوی خلق فرصت های کارآفرینی صنایع دستی بوده است. روش تحقیق در این مطالعه از نوع آمیخته می باشد. متغیرهای تحقیق بر اساس نظر 20 نفر از خبرگان کارآفرینی و صنایع دستی که بر اساس روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند، شناسایی شد. برای بخش کمی تحقیق از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار SMART- PLS استفاده شد که جهت اجرای آمار استنباطی بر اساس نمونه گیری به روش مورگان از 307 فعالان صنایع دستی تعداد171 نفر انتخاب شدند که هر یک به پرسشنامه پنج گزینه ای لیکرت پاسخ دادند. نتیجه آمار استنباطی تحقیق نشان داد که ابعاد (مولفه ها) روانشناختی (تجربه، خلاقیت، پیشرفت در موفقیت، هوشیاری و ریسک پذیری)، اقتصادی (تامین سرمایه، بازار، عوامل تولید - مواد اولیه - منابع انسانی، شرکت های تعاونی و صادرات)، اجتماعی - فرهنگی )ارتقای سطح فرهنگ آموزش صنایع دستی، روابط اجتماعی، سرمایه اجتماعی و تبلیغات و اطلاع رسانی)، قوانین و مقررات )قوانین و مقررات مالیاتی، قوانین و مقررات گمرکی، پرداخت تسهیلات دولتی و تسهیل در مجوزهای ایجاد کارگاه( و تکنولوژیکی )روش ها و رویکردهای جدید تولید صنایع دستی، ابزار و تجهیزات مدرن، کاربردی کردن محصول، ارتقاء سطح مهارت تولیدکنندگان) در خلق فرصت های کارآفرینی صنایع دستی موثرند.
۴۳.

بررسی سیاست گزاری مدیریت پسماند در مناطق روستایی (مطالعه موردی: روستاهای بخش کن)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیاست گزاری مدیریت پسماند مناطق روستایی بخش کن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 900 تعداد دانلود : 855
سیاست گزاری مدیریت پسماند، سیستمی است که جریان جمع آوری و روش های پردازش، بازیافت و دفع پسماند را در تعامل با یکدیگر سیاست گزاری و مدیریت می کند، به نحوی که اهداف محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی مطلوب در یک منطقه مشخص به دست آید. هدف از پژوهش حاضر، بررسی مؤلفه های مؤثر بر سیاست گزاری مدیریت پسماند مناطق روستایی بخش کن در استان تهران می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی توسعه ای از نوع استراتژیک می باشد و از نظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل 1590 نفر از سرپرستان خانواده های ساکن روستاهای بخش کن می باشد و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 202 نفر تعیین گردید. روش انجام این پژوهش بصورت پیمایشی و با مصاحبه نیمه ساختارمند با پاسخ دهندگان و تکمیل پرسشنامه ها از آنها است. برای تعیین روایی و جهت معتبر سازی محتوای پرسشنامه های تحقیق از تکنیک دلفی (نظرسنجی خبرگان) استفاده گردید. همچنین پایایی یا قابلیت اعتماد پرسشنامه از طریق آزمون مقایسه دو نسبت سنجیده شد. در این پژوهش جهت بررسی مدیریت پسماند در مناطق روستایی مورد مطالعه از سه مؤلفه رهبری توأم با نوآوری، بکارگیری صحیح منابع و برنامه-ریزی و ساماندهی استفاده شده و تأثیر آنها بر سیاستگزاری در این حوزه مطالعاتی بررسی شده است. نتایج حاصل از این تحقیق با استفاده از آزمون کای اسکوئر نشان داد که سه مؤلفه رهبری توأم با نوآوری، بکارگیری صحیح منابع و برنامه-ریزی و ساماندهی با سیاستگزاری مدیریت پسماند رابطه معنی داری دارند.
۴۴.

ارائه مدل اقناعی تبلیغات در رسانه های اجتماعی با رویکرد کاربردی در صنعت گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل محتوا تبلیغات رسانه های اجتماعی اقناع در تبلیغات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 497 تعداد دانلود : 180
این تحقیق به لحاظ کاربرد از نوع تحقیق کاربردی، به لحاظ روش پژوهش از نوع تحقیق اکتشافی-توصیفی، از لحاظ افق زمانی از نوع مقطعی، و به لحاظ شیوه جمع آوری داده ها در برگیرنده ترکیبی از روش های کیفی وکمی است. جامعه آماری این تحقیق را کلیه خبرگان و صاحب نظران سیاست گذاری فضای مجازی تشکیل می دهند که بالغ بر 12 نفر شناسایی شدند. مراحل کار بدین شکل بود که در ابتدا مصاحبه ای در قالب پرسشنامه از 12 نفراز خبرگان انجام گرفت سپس متن مصاحبه ها با روش تحلیل محتوا توسط نرم افزار maxqda مورد کدگذاری باز و محوری و انتخابی قرار گرفت که در نهایت 58 شاخص مورد انتخاب قرارگرفتند ودر مرحله مربوط به تحلیل کمی داده های حاصل از پرسش نامه بسته، حجم نمونه بر اساس جامعه مورد مطالعه و با استفاده از فرمول کوکران حدود 196 نفر تعیین گردید. وسپس با تحلیل عامل اکتشافی توسط نرم افزار spss در 11 دسته قرار گرفتند که عناصر و گویه های پرسشنامه با یکدیگر همبستگی مناسبی دارند و در نهایت هر58 شاخص برای این مرحله مورد تایید قرار گرفت که با استفاده از تحلیل عاملی تأئیدی و تحلیل مسیر مورد آزمون قرار گرفت.به منظور پالایش و پایایی داده ها از تحلیلی عامل اکتشافی نرم افزارspss وآزمون kmo برای حصول اطمینان از کفایت حجم نمونه پرسش نامه وبرای آزمون همبستگی بین متغیر ها از آزمون کرویت بارتلت استفاده شد و از مدل ساختاری در قالب تحلیل عاملی تأئیدی، تحلیل مسیر، از نرم افزار LISREL استفاده شده است.
۴۵.

شناسایی و تحلیل پیشران های کلیدی موثر بر بازآفرینی بافت های ناکارآمد با رویکرد آینده پژوهی مطالعه موردی: منطقه 12 کلانشهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیشران های کلیدی بازآفرینی محلات فرسوده منطقه 12 کلانشهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 396 تعداد دانلود : 914
ازآنجایی که محلات قدیمی نشانه هویت فرهنگی و تاریخی شهرها محسوب می شوند تخریب و نابودی آنها تیشه ای بر ریشه هویت ساکنان است، ضرورت رسیدگی به این بافتها و بازآفرینی آنها احساس می شود. البته موضوع محلات فرسوده و ناکارآمد شهری و بازآفرینی این محلات موضوعی پیچیده و چندبعدی است لذا بایستی هرگونه مسائل و موضوعات درارتباط با بازآفرینی بافت های ناکارآمد شهری به صورت نگاه چند بعدی و ترکیبی از عوامل مختلف مورد سنجش و ارزیابی قرا گیرد. بدین منظور در این پژوهش سعی گردیده است که به صورت سیستمی و نظام مند پیشران های کلیدی موثر بر بازآفرینی محلات فرسوده منطقه 12 کلانشهر تهران شناسایی و تحلیل شوند. در این پژوهش ابتدا با تکنیک پویش محیطی و دلفی، 40 عامل اولیه در شش حوزه مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، حقووقی و قانونی، مدیریتی و کالبدی استخراج شده و سپس با استفاده از روش دلفی مدیران، ماتریس اثرات متقاطع مولفه ها تشکیل گردیده است. در مرحله بعدی از طریق نرم افزار میک مک نسبت به تحلیل ماتریس اقدام شده است. نتایج حاصل از پراکندگی متغیر ها در محور تاثیرگذاری و تاثیر پذیری عوامل در نرم افزار میک مک، حاکی از ناپایداری سیستم در بازآفرینی محدوده مورد مطالعه است و بر همین اساس پنج دسته متغیر مورد شناسایی قرار گرفت. در نهایت با توجه به امتیاز بالای اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم عوامل، ده عامل اصلی به عنوان پیشران های کلیدی در آینده بازآفرینی منطقه مورد شناسایی قرار گرفتند. از بین پیشران های مورد بررسی نیز، متغیر های بخش اجتماعی-فرهنگی بیشترین تأثیر را بر بازآفرینی محلات منطقه مورد مطالعه و عوامل سیاسی کمترین درجه تأثیرگذاری را به خود اختصاص دادند.
۴۶.

ارزیابی پیشران های حیاتی مؤثر بر تاب آوری در برابر زمین لرزه در کلان شهرهای ایران (نمونه موردی:کلان شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاب آوری زمین لرزه شهر تبریز آینده پژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 814 تعداد دانلود : 953
شهر تبریز یکی از شهرهای بزرگ و مهم ایران است که در جایگاه پهنه با خطر بسیار بالا قرار دارد مجاورت با گسل تبریز و دارا بودن جمعیتی بالغ بر 1558693 نفر و وجود سرمایه های عظیم انسانی، فرهنگی و تاریخی شهر تبریز را به عنوان خطرناک ترین شهر از نظر خطر زمین لرزه معرفی می کند و بر این اساس گسل تبریز خطرناک ترین گسل کشور به حساب می آید. وجود چنین شرایطی وقوع یک فاجعه انسانی در تبریز را در سال های آتی پیش بینی می کند چنانچه طرح ریز پهنه بندی خطر زلزله شهر تبریز که توسط شرکت تهران پادیر انجام شده در شرایط حداکثری 426 هزار نفر تلفات انسانی را برای زلزله تبریز پیش بینی کرده است در این راستا مهمترین هدف این مقاله ارزیابی پیشران های حیاتی مؤثر بر تاب آوری شهر تبریز در برابر زمین لرزه احتمالی است ، روش تحقیق بر مبنای روش ها و مدل های رایج در آینده پژوهی است .نتایج این تحقیق نشان می دهد از بین چهل عامل موثر بر تاب آوری شهر تبریز در برابر زمین لرزه دوازده عامل که عبارتند از فعالیت گسل، حاشیه نشینی،تراکم جمعیت، مقاومت ساختمان، میزان خسارت، فقر، نقشه پهنه بندی خطر، درآمد، دسترسی به فضای باز، بودجه بحران، اسکان موقت و امنیت جزو عوامل کلیدی و مهم جهت تاب آوری شهر تبریز در برابر زمین لرزه تعیین شده اند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۳