مطالعات رفتار سازمانی

مطالعات رفتار سازمانی

مطالعات رفتار سازمانی سال دهم تابستان 1400 شماره 2 (پیاپی 38) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

رفتار پیشگامانه، مفهومی نوین در بعد رفتار سازمانی در سازمان ها (شناسایی پیشایندهای رفتار پیشگامانه با استفاده از روش مرور نظام مند)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رفتارهای پیشگامانه پیشایند مرور نظام مند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 290 تعداد دانلود : 582
ویژگی های جدید سازمان های کنونی باعث شده است، سازه سازمانی جدیدی تحت عنوان رفتارهای پیشگامانه مطرح و از اهمیت ویژه ای در حوزه رفتارسازمانی برخوردار شود. دلیل این اهمیت، تأثیری است که این سازه در افزایش اثربخشی فردی، تیمی و سازمانی داشته است. به رغم گسترش مطالعات در ارتباط با این سازه، مطالعات، پراکنده و فاقد یکپارچگی لازم است. در ارتباط با کاهش این شکاف، پژوهش حاضر با به کارگیری روش مرور نظام مند و با مراجعه به متون علمی منتشرشده در دامنه زمانی (2019- میلادی1985) کوشیده است ضمن وضوح بخشی مفهومی رفتارپیشگامانه، به احصای پیشایندهای مرتبط با این رفتار بپردازد. یافته ها به معرفی سه نوع پیشایند فردی، انگیزشی و زمینه ای همراه با متغیرهای تعدیل گر گروه واسطه انجامید. همچنین احصای پیشایندهای گروهی و سازمانی به عنوان عوامل اثر گذار بر رفتار فردی و متأثر از آن و بررسی رفتار پیشگامانه درقالب مطالعات طولی جهت استحکام بخشی به یافته های این مطالعه به عنوان جهت های آتی تحقیقات مطرح شد.
۲.

مطالعه تجارب زیسته مدیران شرکت های دانش بنیان ایران در زمینه رهبری دانشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تجارب زیسته شرکت های دانش بنیان رهبری دانشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 16 تعداد دانلود : 245
اگرچه تاچندی پیش سخن از مدیریت دانش، موضوع جالبی در کانون های تفکر بود، اکنون سخن از رهبری دانشی به میان آمده و توجه اندیشمندان فعال در قلمرو مدیریت را به خود جلب کرده است. مسائل مدیریتی، یکی از اساسی ترین مشکلات شرکت های نوپای دانش بنیان است و تلفیق و ارتباط بین مباحث دانش بنیان و رهبری برای این شرکت ها می تواند بسیار راهگشا باشد. با کمک رهبری دانشی به صورت تلفیق توانایی های مهندسی و قدرت رهبری، می توان به اهداف سازمانی در شرکت های دانش بنیان دست یافت. هدف این تحقیق، مطالعه تجارب زیسته مدیران شرکت های دانش بنیان ایران در زمینه رهبری دانشی می باشد. این تحقیق کیفی از نوع پدیدارشناسی است. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد. جامعه آماری پژوهش کلیه مدیران شرکت های دانش بنیان ایران به عنوان مطلعان کلیدی در زمینه رهبری دانشی می باشند و نمونه آماری، توسط اشباع داده ها، تعداد 12 مصاحبه است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش 7 مرحله ای کلایزی و نرم افزار MaxQDA استفاده شد. نتایج، حاکی از استخراج 209 کد در ابتدا بود که پس از انجام تحلیل ها، 5 تم و 20 خوشه باتوجه به مفاهیم صورت بندی شده استخراج شد. باتوجه به تحلیل های صورت گرفته تجارب زیسته مدیران شرکت های دانش بنیان ایران در زمینه رهبری دانشی شامل 5 محور می باشد که عبارتند از: 1. سیاست های آموزشی، 2. سیاست های حمایتی، 3. سیاست های مشارکتی/ ارتباطی، 4. سیاست های توسعه ای با محوریت دانش، 5. سیاست های توانمندسازی شرکت. براساس یافته ها می توان نتیجه گرفت ترکیب توانایی های مهندسی در شرکت های دانش بنیان و رهبری دانشی باعث اثربخشی عمیق و مثبت در حل مسائل و مشکلات و دستیابی به اهداف سازمانی به ویژه در شرکت های نوآور و دانش محور خواهد بود
۳.

تأثیر رهبری تحول گرا و اطلاع رسانی شفاف بر استقبال کارکنان از تغییر با تبیین نقش میانجی اعتماد سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رهبری تحول گرا اطلاع رسانی شفاف تغییر سازمانی اعتماد سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 273 تعداد دانلود : 765
طی سال های اخیر، در نتیجه تغییر شکل رهبری آموزش عالی که با هدف مواجهه با تغییرات و چالش های جهانی صورت گرفته، علاقه فزاینده ای نسبت به مشاغل رهبران در حوزه مؤسسات آموزش عالی به وجود آمده است. انتخاب رهبران متخصص، بر رشد و پیشرفت مراکز آموزش عالی مؤثر بوده و عاملی اساسی در دستیابی به استانداردهای دانشگاه و تقویت عملکرد، تلقی می شود. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر رهبری تحول گرا و اطلاع رسانی شفاف بر استقبال کارکنان از تغییر، با تبیین نقش میانجی اعتماد سازمانی در نیروی انتظامی شهرکرمان بود. تحقیق حاضر ازحیث هدف یک تحقیق کاربردی و همچنین براساس چگونگی به دست آوردن داده های موردنیاز، از نوع تحقیقات توصیفی و همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت است از کارکنان نیروی انتظامی شهر کرمان به  تعداد 220 نفر که حجم نمونه براساس فرمول کوکران برابر با 140 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد  با روایی و پایایی مناسب استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آماره های توصیفی و استنباطی و مدل معادلات ساختاری و نرم افزارهای16  SPSS  و Smart PLS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که اعتماد سازمانی، تأثیر مثبت معنی داری بر استقبال کارکنان از تغییر دارد. رهبری تحول گرا تأثیر مثبت معنی داری بر اعتماد سازمانی، استقبال کارکنان از تغییر و اطلاع رسانی شفاف دارد. ازطرفی، اطلاع رسانی شفاف بر اعتماد سازمانی و استقبال کارکنان از تغییر، تأثیر مثبت معنی داری دارد. همچنین اعتماد سازمانی در تأثیرگذاری رهبری تحول گرا و اطلاع رسانی شفاف بر استقبال کارکنان از تغییر، نقش میانجی ایفا می کند. به طورخلاصه اینکه، بروز رفتارهای مختلف رهبری ازسوی رهبران دانشگاه از اهمیت زیادی برخوردار است، اما رهبری تحول گرا به آنها اجازه می دهد تا نقش خود را با شایستگی بیشتری در محیط پویای فعلی ایفا کنند.  
۴.

مناسبات کار و زندگی در جامعه آکادمیک: آزمون یک الگوی مفهومی بومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مناسبات کار و زندگی اعضای هیأت علمی سرریز مثبت سرریز منفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 154 تعداد دانلود : 792
در شرایط تغییر فرهنگ کار، توسعه فناوری های نوین و اقتضائات اجتماعی- فرهنگی، شاهد کم رنگ شدن مرزهای کار و زندگی هستیم. برای نمونه، کمتر پژوهشی در حوزه مطالعات خانواده را می توان یافت که به صورت مشهود یا مکنون متأثر از کار و مطالبات آن نباشد. این پژوهش با تمرکز بر مشاغل دانشی و اقتضائات خاص آن، درمورد اعضای هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی انجام شد. پژوهش با آزمودن الگویی که دربردارنده روابط دوسویه و هر دو وجه منفی و مثبت برهم کنش عرصه های کار و زندگی افراد بود، آغاز شد. مشغولیت مستمر ذهنی، تعدد و تنوع نقش های کاری، سرریز نگرش های منفی/ مثبت، کاری/ خانوادگی، مطالبه گری مسئولیت های خانوادگی، حمایتگری خانواده و پروای مراقبت و ارتقای مهارت های زندگی ابعاد تشکیل دهنده این الگو بودند. سپس پرسشنامه ای شامل شاخص های تشکیل دهنده این چارچوب تدوین و میان نمونه آماری توزیع شد. آزمونِ الگو توسط مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار PLS انجام شد و پس از حذف گویه های دارای بار عاملی پایین، الگو مورد تأیید قرار گرفت. آزمون های آماری مقایسه میانگین یک گروه، دو گروه و تحلیل واریانس، وضعیت موجودِ مناسبات کار و زندگی اعضای هیئت علمی را به تفکیک ویژگی های جمعیت شناختی مشخص کرد. نتایج این بخش از تحقیق نشان داد میانگین تضاد کار با زندگی و درعین حال، غنی شدن زندگی توسط کار در اعضای هیئت علمی پژوهشگاه در سطح بالاتر از متوسط است. غنی شدن کار توسط زندگی در زنان به صورت معنی داری بیش از مردان بود. درنهایت میانگین تضاد کار با زندگی در استادیاران بیشتر از مرتبه های علمی دانشیار و استاد بود. جمع بندی نتایج تحقیق نشانگر ظهور و بروز هر دو وجه مثبت و منفی مناسبات کار و زندگی در افراد آکادمیک بود.
۵.

طراحی مدل سبک رهبری مغرورانه در سازمان های دولتی با استفاده از رویکرد ساختاری تفسیری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک رهبری مغرورانه رویکرد ساختاری تفسیری سازمان های دولتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 240 تعداد دانلود : 157
پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل سبک رهبری مغرورانه با استفاده از رویکرد ساختاری تفسیری انجام پذیرفت. این پژوهش بر پایه پژوهش های آمیخته و به صورت کیفی و کمی در پارادایم قیاسی- استقرایی است که ازنظر هدف، کاربردی و ازحیث ماهیت و روش، توصیفی پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی و کمی را 30 نفر از مدیران عالی و میانی سازمان های دولتی شهرستان خرم آباد تشکیل می دهند که براساس روش نمونه گیری هدف مند انتخاب شده اند. در بخش کیفی پژوهش ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته است که روایی و پایایی آن با استفاده از ضریب CVR و آزمون کاپای-کوهن مورد آزمون قرار گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کمی نیز پرسشنامه است که روایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوا و آزمون مجدد مورد سنجش قرار گرفت. در بخش کیفی، داده های به دست آمده از مصاحبه با استفاده از نرم افزار Atlas.ti و روش کدگذاری تحلیل شد. همچنین در بخش کمی پژوهش، با استفاده از نرم افزار Matlab و روش مدل سازی ساختاری تفسیری مدل نهایی پژوهش تدوین و ارائه شده است. نتایج پژوهش دربرگیرنده شاخص ها و مؤلفه های سبک رهبری مغرورانه و ارائه مدل سبک رهبری مغرورانه در سازمان های دولتی است. به این ترتیب، یافته های پژوهش مشتمل بر شناسایی شانزده شاخص سبک رهبری مغرورانه در چهار سطح (یکم ، دوم، سوم و چهارم) و درقالب مدل نهایی، تشریح شده است.
۶.

گریز از جنبه های تاریکOCB با معرفی رفتار شهروندی سازمانی راهبردی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رفتار شهروندی سازمانی جنبه های تاریک توسعه مفهوم الگوی هیبرید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 708 تعداد دانلود : 868
هدف این پژوهش، تبیین الگوی رفتار شهروندی سازمانی راهبردی مبتنی بر جنبه های تاریک آن است. لذا در این پژوهش سعی شده است ابتدا با بررسی جنبه های تاریک OCB، به کاهش خلأنظری رفتار شهروندی سازمانی کمک شود و با شناسایی آنها در سطوح مختلف، مدلی مفهومی از آثار زیانبار شناسایی شده به همراه راهکارهای کاربردی جهت گریز از این جنبه های تاریک ارائه گردد و در مرحله آخر رفتار شهروندی سازمانی با معرفی راهبرد های مبتنی بر راهکارهای معرفی شده توسعه داده شود. بدین ترتیب، مجموعه دانسته های موجود توسعه داده شده و نوعی تحقیق بنیادی از نوع کیفی تلقی می شود. لذا جهت توسعه مفهوم از الگوی هیبرید به عنوان راهبرد انجام پژوهش و روش کیفی تحلیل مضمون به همراه مصاحبه های خبرگی جهت استخراج مفاهیم و تعدیل مدل استفاده شده است. نتایج این پژوهش ارائه سه دسته راهبرد تجویزی در کنار مدل اصلی OCB جهت گریز از جنبه های تاریک است که مفهوم رفتار شهروندی سازمانی راهبردی یا OCB+S ر شکل می دهند
۷.

Psychological Capital and Ethical Work Climate Effects on Employees’ Service Behavior: Evidence from Iran(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Work Engagement Ethical Work Climate Service Behavior Psychological Capital

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 578 تعداد دانلود : 819
Research on the psychological drivers affecting employees’ work engagement is insignificant and scare. Psychological capital and ethical work climate are two important of those drivers that their impact on work engagement haven’t been investigated yet. The aim of this study is to investigate psychological capital and ethical work climate effect on employees’ service behavior by the mediating role of employees’ work engagement. The statistical population of this study includes 7000 employees of National Iranian Oil Product Distribution Company. 394 employees were the minimum sample which their data were collected from 397 employees by questionnaires. Confirmatory factor analysis and structural equation modeling were used to data analysis. Results showed that psychological capital and ethical work climate have direct and significant effect on employees’ work engagement. Also results showed their effects on service behavior. Finally, work engagement effect on employees’ service behavior was confirmed. Managers by improving employees’ work engagement can have significant effect on employees’ service performance and employees by providing high quality services can quarantine customers satisfaction, benefit for stakeholders and business survive. Managers and business owners especially in service sector can improve work engagement through creating and developing ethical climate in business and through emphasizing on workers psychological derivers by education.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۹