پویش در آموزش علوم انسانی

پویش در آموزش علوم انسانی

پویش در آموزش علوم انسانی سال چهارم تابستان 1398 شماره 3 (پیاپی 15)

مقالات

۱.

بررسی اثرگذاری شیوه ترسیم جدول در بهبود خط تحریری دانش آموزان کلاس پنجم

کلید واژه ها: خوشنویسی خط تحریری شیوه ترسیم جدول اختلال نارسانویسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 270 تعداد دانلود : 431
از آنجا که تا کنون در تعلیم خوشنویسی از نظام نقطه گذاری استفاده شده است، این روش را می توان روشی ابداعی دانست. در این روش، دانش آموز بجای آنکه مجبور باشد درستی یا نادرستی نوشتن حروف را با محک نقطه بسنجد، می تواند با استفاده از مساحتی که یک حرف در جدول اشغال می کند به اندازه و هندسه درست خط نزدیک شود. البته برخی نیز روش پررنگ کردن را پیشنهاد داده اند که به نظر می رسد این روش نیز کارامد نباشد. چراکه صرفاً با حرکت دست و قلم دانش آموز روی سطور کمرنگ، بر اثر تکرار و تمرین، نوعی عادت شکل می گیرد و دانش آموز به لحاظ شناختی، از کم و کیف شکل گیری حروف آگاه نمی شود. استفاده از روش ترسیم جدول در خط تحریری ابداع نگارنده این مقاله است و تاکنون جایی سوابقی از این نوع تعلیم دیده نشده است. با این روش میتوان تاثیر مثبت و معناداری در بهبود خط تحریری دانش اموزان را مشاهده کرد.
۲.

کاهش میزان کمرویی در دانش آموزان ابتدایی مدرسه شهید ناصری تهران

کلید واژه ها: کمرویی اقدام پژوهی دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 197 تعداد دانلود : 935
یکی از مسائل دانش آموزان امروزی مشکل کمرویی آنها می باشد و این مشکل می تواند سبک زندگی و وضعیت تحصیلی و شغلی او را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین میزان یا اندازه کمرویی در نوع انتخاب شغل آینده موثر می باشد و یکی از بیماری عای عصر امروز نیز می باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت کمرویی دانش آموزان مدرسه شهید ناصری شهر تهران و ارائه راهکارهای جهت بهبود کمرویی آنها می باشد. در این پژوهش تعداد 25 دانش آموز از این مدرسه که دارای 250 دانش آموز می باشد انتخاب شد. شیوه پژوهش حاضر از نوع توصیقی و روش کیفی اقدام پژوهی بوده و در این پزوهش به منظور جمع آوری اطلاعات از مصاحبه، مشاهده و پرسشنامه استفاده گردید. نتیجه گیری: نتایج کیفی تحقیق نشانگر آن بوده که راهکاری درمانی نتیجه ی مثبت داده و موجب بهبود میزان کمرویی دانش آموزان شده. بنابراین کمرویی را از طریق روش های درمانی می توان کاهش داد.
۳.

بررسی زبان زنانه و مردانه در رمان شب های تهران از منظر دستور زبان

کلید واژه ها: غزاله علیزاده شبهای تهران زبان زنانه زبان مردانه لیکاف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 228 تعداد دانلود : 737
بسیاری از پژوهش هایی که در حوزه زبان و جنسیت انجام شده است، نشان می-دهد بین زبان و نوشتار زنانه و زبان و نوشتار مردانه اختلافات زیادی وجود دارد. یکی از اولین و جامع ترین پژوهش هایی که در این زمینه انجام شده به وسیله رابین لیکاف (1975)، زبان شناس مشهور آمریکایی، بوده است. هدف این مقاله مقایسه زبان کاراکترهای مرد و زنِ رمان شب های تهران نوشته غزاله علیزاده براساس نظریات لیکاف و سایر زبان شناسان اجتماعی از منظر دستور زبان است تا اولاً موفقیت نویسنده در ایجاد زبانی متناسب با کلیشه های زبانی کاراکترهای مرد و زن و ثانیاً تاثیر جنسیت نویسنده در زبان کاراکترهای رمان، مورد ارزیابی قرار گیرد. برای این منظور زبان داستان در حیطه دستور زبان براساس متغیرهای زیر مورد بررسی قرار گرفت، در سطح واژگان: دشواژه ها، سوگندواژه ها، تشدیدکننده ها، رنگواژه ها و در سطح جملات: پرسش های ضمیمه ای، تعدیل کننده ها و تصدیق گرها. یافته ها نشان می دهد نویسنده توانسته است از بسیاری جهات، زبانی متناسب با کلیشه های زبانی کاراکترها ایجاد کند، هم چنین ثابت شد، زبان رمان متأثر از جنسیت نویسنده است و کلیشه های زبان زنانه با فراوانی بیش تری تکرار شده است. در پاره ای از موارد هم که بین زبان و جنسیت کاراکترها، به ویژه کاراکترهای زن تناسبی دیده نمی-شود، بیش تر به دلیل روحیات فمینیستی نویسنده و تعمد اوست که خواسته زنان را در برابر سلطه گری جامعه ی مردسالار حاکم فراهنجار نشان می دهد.
۴.

بررسی شایستگی های عمومی و حرفه ای مدیران مدارس با محوریت دو مولفه ایفای نقش و بحث گروهی

کلید واژه ها: صلاحیت حرفه ای مدیران مدارس ایفای نقش بحث گروهی شایستگی عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 333 تعداد دانلود : 933
بررسی شایستگی های عمومی و حرفه ای مدیران، چهارچوپی برای نظم بخشیدن به مجموعه رفتارها ومهارت ها و نگرش های مدیران مدارس است . که برکیفیت کار افراد تاثیر می گذارد .این بررسی ها نشان می دهد که مدیران چه کارهایی باید بکنند تا بتوانند مسولیت ها و وظایف خود را بنحو شایسته انجام دهد. پژوهش حاضر با هدف ، بررسی شا یستگی های عمومی وحرفه ای مدیران مدارس با محوریتسه مولفه ی دانشی، ایفای نقش و بحث گروهی با رویکرد کمی وکیفی(آمیخته)انجام گرفت. در این پژوهش از ابزارهای پرسشنامه ، مصاحبه بسته ، مشاهده و سناریو استفاده شد. جامعه آماری 50 نفر از مدیران مدارس متوسطه اول و دوم شهر ری از توابع استان تهران بوده است. یافته ها نشان داد که بیشترین سطح معناداری در شناخت کلی مدیران و در میان مؤلفه های مورد بررسی نیز بیشترین شناخت معنادار از آشنایی با قوانین و مقررات و آیین نامه های اجرایی و کمترین میزان شناخت معنادار از ویژگی خلاقیت است. .نتایج تحقیق نشان داد که برای یک نظام کار آمد آموزشی باید شایستگی های عمومی وحرفه ای مدیران مورد ارزیابی سالانه قرار گیرد و انتخاب مدیران بایستی براساس نظام شایسته سالاری انجام گیرد و روند انتخاب فعلی مدیران بعنوان رهبران آموزشی راه مناسبی در جهت انتخاب افراد شایسته نیست و رابطه و قضاوت شخصی رییسان ادارات آموزش و پرورش برانتخاب مدیران موثر است و این به ضرر ذینفعان خواهد بود.
۵.

گشتاری بر تاثرات جامی از حافظ

نویسنده:

کلید واژه ها: تاثرات جامی غزل حافظ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 693 تعداد دانلود : 580
جامی ازشعرا وعرفای برجسته ایران درقرن نهم هجری است که آثارارزنده ای به نظم ونثرازوی برجای مانده است ودراین راستا کم وبیش از آثارمتقدمان خودچون سعدی،نظامی،عراقی و به ویژه حافظ وبخصوص درتهکمات تاثیر پذیرفته است. تهکُّم در لغت به معنی ریشخند است و در اصطلاح علم بدیع، نوعی طنز و انتقاد شدید است که در ظاهر کسی را می ستایند امّا در باطن، منظور تحقیر و توبیخ آن شخص می باشد. در دیوان اغلب شاعران تهکُم دیده می شود امّا به جرأت می توان گفت که تا حالا هیچ کس به استادی حافظ، از این صنعت ادبی برای کوبیدن مخالفان خود بهره نبرده است و هیچ کس نیز به استادی جامی در تقلید و به کارگیری این آرایه ی ادبی مبتنی بر سبک و سیاق حافظ، عمل ننموده است .حافظ از تهکّم برای کوبیدن مخالفان فکری و حکومتی خود و رواج افکار ملامتی و جامی نیز با همه ی حشمت و جاهش در نزد سلطان حسین بایقرا و وزیر دانشمندش، امیر علی شیر نوایی از آرایه ی تهکُّم برای بیان حقایق و کوبیدن زاهدان ریایی و رواج افکار نقشبندیه بهره برده است. در این تحقیق ضمن بیان دیدگاه های برخی از محققّان در مورد مشرب فکری حافظ و جامی، چهار مضمون مشترک در تهکّمات آن ها با عناوین اوّل بی فایدگی زهد خشک و دوّم ریاکاری و منافق بودن اکثر واعظان و زهّاد، سوّم، فریفته شدن زُهّاد به طاعات و عبادات خویش و ندیدن عیوبشان و چهارم ترجیح رندی بر زهد و صوفگیری ذکر گردیده است. کلید واژه: تاثرات جامی -غزل حافظ
۶.

«بحران ژئوپلیتیک یمن» نمونه ای از ناکارآمدی نظام بین الملل در برقراری صلح عادلانه و حفظ کرامت انسانی

کلید واژه ها: حقوق بین الملل صلح عادلانه کرامت انسانی بحران یمن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 957 تعداد دانلود : 168
«جامعه بین المللی»، مجموعه ای متشکل از بازیگران مختلف در عرصه جهانی است که بر اساس چارچوب های قانونی و پذیرفته شده ای به نام حقوق بین الملل و تعهدات آن، به یکدیگر پیوند خورده اند. در این جامعه گسترده و متنوع، رعایت حقوق بشر از جمله برقراری صلح، امنیت و حفظ کرامت انسانی که از اصول اولیه، بدیهی و فطری انسانها به شمار می رود، همواره مورد تأکید بوده است. وجود گستردگی و تنوع آراء و اندیشه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، نظامی و ... و منافع متفاوت بازیگران جهانی، باعث شده است حقوق بین الملل در زمینه صلح عادلانه، رعایت حقوق بشر و حفظ کرامت انسانی مورد خدشه و آسیب قرار گرفته و به نوعی ناکارآمدی دچار گردد. یکی از نمونه های بارز این آسیب در مقطع کنونی، بحران یمن است. هر چند آغاز بحران یمن را به سال 2011 و همزمان با موج بیداری اسلامی ذکر می کنند؛ اما این بحران از سال 2014 و به دلایل داخلی آغاز و با حمله عربستان در مارس سال 2015 میلادی شدت گرفت. یافته های تحقیق که با رویکرد توصیفی- تحلیلی و بهره گیری از منابع مختلف گردآوری شده است، نشان می دهد وظیفه خطیر حقوق بین الملل و نهادهای بین المللی به دلایل مختلفی در حل این بحران، کارآمد نبوده است. منافع مختلف بازیگران داخلی و منطقه ای و بهره گیری از منابع مالی و نفوذ کشور عربستان، نوعی استثناگرایی ایالات متحده و عدم بی طرفی در مواجهه و حل بحران یمن به وجود آورده است. مسأله ای که ضمن نشان دادن ناکارآمدی سازمان ملل، صلح، امنیت منطقه ای و کرامت انسانی را مورد هجمه و آسیب قرار داده است.
۷.

بینش امیدوارانه در شعر فارسی، ضرورت آموزش و مدرسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 680 تعداد دانلود : 414
مثبت اندیشی نوعی بینش امیدوارانه وخوش بینانه به خود، خدا و مجموعه هستی است. بر اساس سند تحول بنیادین، یکی ازاهداف عالی آموزش وپرورش تربیت نیروی شاداب و امیدواراست. متون کلاسیک ادبیات فارسی به ویژه مثنوی مولوی سرشار از اندیشه های مثبت و امیدوارانه است. ازاین رو دراین جستار بر اساس نظریهروانشناسی مثبت گرا، مثبت اندیشی از سه منظر کلی بررسی شده است، پس از تفسیر و تحلیل هر کدام از این شاخصه ها، روابط میان این سه عنصر بررسی و برای هر کدام شواهدی از مثنوی ذکر شد. این پژوهش به روش تحلیلی و توصیقی با ذکر اسناد کتابخانه ای صورت گرفته است و جامعه آماری آن مثنوی معنوی مولوی است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که با توجه به غنای فرهنگی مثبت اندیشی، مولفان کتاب های درسی باید نسبت به گنجاندن متونی با مضامین سازگار با روانشناسی مثبت گرا و سازگار با اهداف سند تحول بنیادین در منابع آموزشی اهتمام داشته باشند.
۸.

نظریه سازنده گرایی اجتماعی و دلالتهای آن برای فرایند یادگیری و تدریس

نویسنده:

کلید واژه ها: یادگیری سازنده گرایی نظریه سازنده گرایی سازنده گرایی اجتماعی کلاس سازنده نگر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 124 تعداد دانلود : 595
یکی از رویکردها در آموزش نوین استفاده از نظریه های جدید یادگیری در تدریس می باشد. نظریه پردازان یادگیری نظریه های گوناگونی ارائه نموده اند. یکی از جدیدترین آنها نظریه سازنده گرایی است که یک تغییر پارادایم در معرفت شناسی و نظریه های یادگیری قلمداد می شود. طبق این دیدگاه فلسفی – روان شناختی، واقعیت و معنی به طور فعال توسط خود افراد و در ذهن آنها ساخته می شود، و افراد بیشتر آنچه را که یاد می گیرند، خود می سازند. اصول اساسی سازنده گرایی به نظریه های یادگیری جان دیویی، ژان پیاژه و جروم برونر، و ویگوتسکی بر می گردد. یکی از بانفوذ ترین نظریه های سازنده گرا که توسط ویگوتسکی ارائه شده است، سازنده گرایی اجتماعی است. امروزه سازنده گرایی به عنوان یک نیروی با نفوذ و قوی در اصلاح فرایند یاددهی- یادگیری مطرح است. هدف این مقاله تشریح دلالت های این نظریه برای تدریس و یادگیری بود. در این راستا پس از مرور مبانی نظری پژوهش، نظریه یادگیری سازنده گرایی اجتماعی بررسی و تشریح شد. یافته نشان داد، این نظریه دلالتهای زیادی برای تدریس یادگیرنده – محور دارد. در نتیجه ویژگیهای کلاس درس سازنده نگر، راهبرد های تدریس مبتنی برآن، نقش معلمان و دانش آموزان درآن مشخص گردید. نتایج نشان داد این نظریه مزایای بالایی داشته و برای همه جنبه های زندگی آموزشگاهی، فرصتهایی فراهم می کند.
۹.

رویکرد میان رشته ای در حوزه یادگیری و آموزش زبان عربی

کلید واژه ها: آموزش زبان عربی یادگیری میان رشته ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 436 تعداد دانلود : 414
امروزه با توجه به پیشرفت جوامع و رشد روزافزون دانش و علوم موجب گردیده که شیوه های آموزش سنتی محور دیگر جوابگوی یادگیرندگان نباشد. از اینرو روی آوردن به رویکردهای نوین آموزشی و تفکر میان رشته ای که طی آن مرزبندی میان حوزه های دانش کنارگذاشته و فرصت های یادگیری به شیوه های متفاوت با رویکردهای میان رشته-ای تنظیم می شود، ضروری به نظر می رسد. استفاده از روش های سنتی در آموزش زبان عربی و تخصص گرایی آن موجب شده است که فراگیران از ظرافت ها و قابلیت های آن باز بمانند و با چالش هایی در یادگیری روبرو شوند. بر این اساس، یکی از ضرورت های یاددهندگان، پرورش مهارت های میان رشته ای در زمینه آموزشی است. مقاله حاضر ضمن بررسی پیشینه و چیستی و چرایی میان-رشته ای، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی می کوشد ضمن درهم آمیختن دو رویکرد نظری و کاربردی، آن را در آموزش زبان عربی مورد بررسی قرار دهد و نقاط ضعف و قوت آن را بیان کند. هدف مقاله ارتقای کیفیت یادگیری در آموزش زبان از خلال برنامه های میان رشته ای است و براین باور است که می توان از تخصص گرایی و تفکر میان رشته ای به عنوان راهبردی برای آموزش زبان عربی نام برد که تجارب کلیدی برای فراگیران در یادگیری فراهم می کند و به این نتیجه می رسد که میان رشته ای بر وحدت علوم در حوزه های مختلف تاکید می ورزد و در حوزه یادگیری و آموزش زبان عربی، محدودیت ها و کاستی های روش تخصصی گرایی را برطرف می کند، و می تواند امکانات پژوهشی جدیدی برای حوزه های آموزشی فراهم آورد. و در انتها ملاحظاتی که می بایست در آموزش زبان عربی مورد لحاظ قرارگیرد، در قالب پیشنهادات کاربردی ارائه می کند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۱