پژوهشنامه تربیتی

پژوهش حاضر با هدف پیش بینی نگرانی از تصویر بدنی بر اساس طرحواره های ناسازگار اولیه و سبک های دلبستگی انجام شد. این پژوهش مقطعی از نوع همبستگی بود. نمونه پژوهش 400 دانشجوی دختر کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد در سال تحصیلی 98-1397 بودند که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های نگرانی از تصویر بدنی (لیتلتون، 2005)، طرحواره های ناسازگار اولیه (یانگ، 1998) و سبک های دلبستگی (کولینز و رید، 1990) بودند. داده ها با روش های ضرایب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با مدل همزمان تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که طرحواره های ناسازگار اولیه شامل طرحواره های خودگردانی و عملکرد مختل، بریدگی و طرد، دیگر جهت مندی، گوش به زنگی بیش از حد و بازداری و محدودیت های مختل و سبک های دلبستگی ناایمن اجتنابی و دوسوگرا با نگرانی از تصویر بدنی در دانشجویان دختر رابطه مثبت و معنی دار و سبک دلبستگی ایمن با نگرانی از تصویر بدنی آنان رابطه منفی و معنی دار داشتند. متغیرهای پیش بین یعنی طرحواره های ناسازگار اولیه و سبک های دلبستگی به طور معنی داری توانستند 6/46 درصد از تغییرات نگرانی از تصویر بدنی در دانشجویان دختر را تبیین نمایند (05/0p <). با توجه به نتایج برای کاهش نگرانی از تصویر بدنی در دانشجویان دختر می توان از طریق کارگاه های آموزشی میزان طرحواره های ناسازگار اولیه و سبک های دلبستگی ناایمن را کاهش و میزان سبک دلبستگی ایمن را افزایش داد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی رفتاری بر مولفه های هوش هیجانی مادران صورت پذیرفت. پژوهش حاضر یک پژوهش آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه و پیگیری می باشد. نمونه مورد مطالعه شامل 45 نفر از مادران دارای کودک5تا7 سال می باشد که به صورت نمونه گیری غیرتصادفی دردسترس از بین چهار مرکز پیش دبستانی انتخاب شدند و به صورت تصادفی در سه گروه - دو گروه آزمایش ( هرگروه 15 نفر) و یک گروه کنترل(15نفر) جایگزین شدند. و به سوالات پرسشنامه هوش هیجانی تجدید نظر شده شوت (MSEIS) پاسخ دادند. جهت تحلیل داده ها از آزمون تجزیه و تحلیل واریانس کوواریانس چند متغیری استفاده گردید. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که درمان پذیرش و تعهد و درمان شناختی رفتاری بر مولفه های هوش هیجانی مادران کودکان پیش دبستانی تأثیر معنادار دارد(p <0.01). نتایج پژوهش حاضر همچنین نشان داد در مولفه های تنظیم هیجان، درک هیجانات متغیر هوش هیجانی درمان شناختی رفتاری اثر بیشتری نسبت به درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد دارد (p <0.01) و تنها در مولفه بکارگیری هیجانات بین درمان شناختی رفتاری و درمان مبتنی برپذیرش و تعهد تفاوت معنی داری وجود نداشت(p>0.01).

هدف این پژوهش ارائه الگوی رهبری سخاوتمند با تاکید بر معنویت در محیط کار در آموزش و پرورش بوده است. مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا آمیخته (کیفی و کمی) بوده است. جامعه پژوهش در بخش کیفی خبرگان آشنا به موضوع و در بخش کمی مدیران، کارشناسان ارشد و کارشناسان آموزش و پرورش استان های شمالی کشور در سال تحصیلی 98-1397 به تعداد 1290 نفر بودند. نمونه در بخش کیفی 10 نفر بودند که طبق اصل اشباع نظری با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب و در بخش کمی 300 نفر بودند که طبق فرمول کوکران با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. داده ها در بخش کیفی با مرور پیشینه و مصاحبه با خبرگان و در بخش کمی با پرسشنامه محقق ساخته 53 گویه ای جمع آوری که روایی سازه آن با روش تحلیل عاملی تایید و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ بالاتر از 70/0 محاسبه شده است. همچنین، برای تحلیل داده ها از روش های تحلیل عاملی و مدل یابی معادلات ساختاری در نرم افزار Smart PLS استفاده شد. یافته ها نشان داد که رهبری سخاوتمند شامل مولفه های آموزش کارکنان، بخشایشگری، ارتقای سازمانی، عدالت سازمانی، فراهم کردن محیط شاد سازمانی، شایسته سالاری در انتصاب، مشارکت کارکنان در تصمیم گیری های سازمانی و تشکر و قدردانی از همکاری همکاران و معنویت در محیط کار شامل مولفه های احترام متقابل، خودنظارتی، رفتار صادقانه، اخلاق نبوی، نظارت الهی و امربه معرف بود. همچنین، رهبری سخاوتمند و مولفه های آن تاثیر مثبتی بر معنویت در محیط کار داشت (05/0>P).

هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش راهبردهای فراشناختی و روش هم شاگردی بر اضطراب امتحان و اهمال کاری تحصیلی در دانش آموزان بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر بهبهان در سال تحصیلی 98-1397 بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند تعداد 60 نفر از آنان انتخاب، و به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل (هر گروه 20 دانش آموز) قرار گرفتند.به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه اضطراب امتحان اسپیلبرگر، گونزالز، تیلور، آلگازه و آنتون (1978) و اهمال کاری تحصیلی سواری (1390) استفاده شد. روش پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. گروه های آزمایش تحت آموزش راهبردهای فراشناختی (6 جلسه 90 دقیقه ای) و روش هم شاگردی (6 جلسه 75 دقیقه ای) قرار گرفتند؛ اما گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکردند. داده ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که هر دو آموزش راهبردهای فراشناختی و روش هم شاگردی بر کاهش اضطراب امتحان و اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان اثربخش بودند (0.01p)، هم چنین نتایج نشان داد، آموزش راهبردهای فراشناختی نسبت به روش هم شاگردی، دارای تأثیر بیشتری بر بهبود اضطراب امتحان و اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان بود (0.01p). لذا می توان از این آموزش ها در جهت کاهش اضطراب امتحان و اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان بهره برد.

هدف اصلی از انجام این پژوهش، تبیین مفهوم زیباشناسانه اندیشه های خواجه نصیر و روسو در تربیت هنری کودکان است. روش مورد استفاده به منظور گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای است. نتیجه به دست آمده از مطالعه حاضر مبنی بر آن است که تربیت هنری از عناصر مهم در رشد و نمو کودکان به عنوان یکی از قشر های مهم جامعه می باشد. بر این اساس پوشش تربیت هنری با اندیشه های زیباشناسانه اندیشمندان جهان اسلام و غرب مانند روسو و خواجه نصیرالدین طوسی سبب می گردد تا مجموعه آداب، تهذیب و اخلاقیات هنری از دو قطب جهانی در تربیت کودکان مورد توجه قرار بگیرد و به عنوان یک الگوی مستحکم در فضای آموزش و نظام آموزش و پرورش تقویت و مورد استفاده قرار بگیرد. لذا لازم است تا متولیان امور آموزشی بر نوع تربیت کودکان واقف بوده و تلاش نمایند با محور هنر و زیبایی (و نه مجموعه الگو های تربیتی سنتی و از پیش تعیین شده) کودکان را مورد تعلیم و تربیت قرار دهند تا از این طریق جامعه ای پایدار بر محور اخلاق و انسانیت ایجاد و مورد توجه هر چه بیشتر قرار بگیرد.

روابط دوستی قبل از ازدواج با جنس مخالف یکی از آسیب های اجتماعی است که در سال های اخیر گسترش زیادی داشته است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه سبک های هویت، خودپنداره بدنی و جهت گیری مذهبی در دانشجویان دختر با و بدون دوست پسر انجام گرفت. روش این پژوهش علی _مقایسه ای بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دختر دانشگاه محقق اردبیلی بود. تعداد 30 نفر از دانشجویانی که طبق گزارش خود دارای دوست پسر بودند به صورت تصادفی چند مرحله ای و تعداد 30 نفر نیز به تصادف از بین جامعه دانشجویان عادی به عنوان گروه مقایسه انتخاب و در پژوهش حاضر شرکت کردند. داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چند متغیری تحلیل شد. نتایج نشان داد که میانگین نمرات دانشجویان دختر دارای دوست پسر در متغیرهای جهت گیری مذهبی درونی، هویت اطلاعاتی، هنجاری و تعهد پایین تر از گروه عادی بود ولی در متغیرهای ظاهر بدنی، انعطاف بدنی، عزت نفس و هویت سردرگم به طور معناداری بالاتر از گروه عادی می باشد (05/0 >p). پژوهش حاضر نشان می دهد که نقص در هویت یابی، نارضایتی از تصویر بدنی و فقدان جهت گیری مذهبی درونی می تواند در شکل گیری این آسیب اجتماعی نقش داشته باشد.

هدف پژوهش حاضر اثر بخشی آموزش بارویکرد استقرایی وقیاسی بر یادگیری دانش آموزان در درس ریاضی پایه هفتم متوسطه اول بود. جامعه آماری این تحقیق کلیه دانش آموزان دختر پایه هفتم مدارس متوسطه اول شهرستان ازنا ، به تعداد 519 نفر بود که تعداد 45 نفر از این دانش آموزان به روش تصادفی خوشه ای تک مرحله ای در سه کلاس 15 نفری ( یک کلاس با رویکرد استقرایی، یک کلاس با رویکرد قیاسی ویک کلاس با رویکرد سنتی) بعنوان نمونه آماری انتخاب گردید.روش تحقیق تجربی و از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود.دو گروه آزمایش و گروه کنترل از آزمون پیشرفت تحصیلی معلم ساخته در درس ریاضی استفاده شد. در گروههای آزمایش، تدریس درس ریاضی در یک کلاس با رویکرد استقرایی و در کلاس دیگر با رویکرد قیاسی طی یک ماه به مدت 8 جلسه از سال تحصیلی ارائه شد وبه طور همزمان گروه کنترل با روش تدریس معمول وسنتی آموزش دیدند. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون t مستقل وتحلیل کوواریانس) استفاده شد. نتایج نشان داد گروه آزمایشی اول با رویکرد استقرایی نمرات پیشرفت تحصیلی بهتری نسبت به دو گروه دیگر (گروه آزمایشی دوم با رویکرد قیاسی و گروه کنترل) داشتند. علاوه برآن ،نتایج فرعی نشان داد که رویکرد استقرایی که در آن ابتدا مثالهای مناسب آورده می شود و سپس قاعده بیان می گردد (مثال به قاعده) تاثیر بیشتری در یادگیری دانش آموزان در درس ریاضی داشته است.

هدف این پژوهش بررسی پیامدهای یادگیری خدمت محور در مدارس ابتدایی شهر تهران بود. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا آمیخته بود. در بخش کیفی از میان خبرگان دانشگاهی طبق اصل اشباع نظری 20 نفر با روش نمونه گیری هدفمند و در بخش کمی از میان معلمان دوره ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 98-1397 (1600 نفر) طبق فرمول کوکران 309 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها در بخش کیفی از طریق مرور منابع و مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی از طریق پرسشنامه محقق ساخته (45 گویه) جمع آوری شد. پایایی در بخش کیفی از طریق توافق درون موضوعی و در بخش کمی علاوه بر تایید روایی صوری، محتوایی و سازه، پایایی آن با روش های آلفای کرونباخ و ترکیبی بالای 93/0 بدست آمد. داده ها در بخش کیفی با روش های تحلیل محتوی و کدگذاری نظری و باز و در بخش کمی با روش تحلیل عاملی اکتشافی در نرم افزار SPSS نسخه 20 تحلیل شدند. در بخش کیفی پس از مرور پیشینه و مصاحبه با خبرگان، شاخص ها شناسایی و سپس پرسشنامه یادگیری خدمت محور طراحی شد. در بخش کمی یافته ها نشان داد که پیامدهای یادگیری خدمت محور دارای سه مولفه فردی (25 شاخص و واریانس تبیین شده 879/29)، مدرسه ای یا سازمانی (9 شاخص و واریانس تبیین شده 277/13) و اجتماعی (11 شاخص و واریانس تبیین شده 994/12) بود. بنابراین، یادگیری خدمت محور دارای پیامدهای متنوعی برای دانش آموزان به عنوان ارائه دهندگان خدمات به جامعه، برای جامعه به عنوان دریافت کننده خدمات از دانش آموزان و برای معلمان به عنوان تسهیل کننده، سازمان دهنده و هماهنگ کننده یادگیری است.

هدف این پژوهش بررسی اغتنام فرصت در آثار غزالی و تبیین دلالت های تربیتی آن برای متولیان امر تعلیم و تربیت است. آثار و اندیشه های او در حوزه های مختلف علوم اسلامی مانند: فقه، کلام و اخلاق در بیش از هفتاد تألیف، از وی به جا مانده است.این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی صورت گرفته است. نویسنده با مراجعه به آثار ابوحامد غزالی به مطالعه و بررسی آن دسته از نظرات مکتوب این اندیشمند بزرگ پرداخته است که درباره عُمر، زمان و مفاهیم مرتبط با آن عنوان شده است. غزالی ضمن تأکید بر اهمیت عمر انسان، مخاطبانش را به اغتنام فرصت های مختلف زندگی که در بستر عُمر بی بازگشت جریان دارد، دعوت می کند و هدف کلی وی در این توصیه ها، شناخت و اطاعت خداوند، کنترل هواهای نفسانی، بندگی پروردگارِ یکتا و سعادت در آخرت است. غزالی بهره برداری هرچه بیشتر از فرصت های عمر را در جریان تربیت بسیار مهم می داند و در خصوص اغتنام فرصت، توصیه های مکرّر و مؤکّد دارد و از هر آنچه که میتواند موجب اِتلاف وقت و از دست دادن فرصت ها باشد برحذر می دارد.

هدف این مطالعه، پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانشجویان با بررسی رابطه ی مهارت های تدریس،هیجان های تحصیلی(مثبت و منفی) استرس تحصیلی و کنترل رفتاری ادراک شده(مثبت و منفی) بود. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان بود. روش نمونه گیری ، نمونه گیری طبقه ای نسبی بود که تعداد 360 نفر انتخاب گردید. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی می باشد. اعتبار مدل اندازه گیری با استفاده از پارامترهای آلفای کرونباخ،ضریب پایایی مرکب ، روایی همگرا و روایی واگرا برآورد شد . در بخش ارزیابی مدل ساختاری ، معیارهای ضریب تعیین،اندازه ی اثر، ضریب استون-گایسر محاسبه گردید. بررسی معیار برازش بر اساس رویکرد حداقل مربعات جزیی صورت گرفت. داده های پژوهش به وسیله نرم افزارهای SPSS نسخه ی 25 و اسمارت پی ال اس نسخه ی 3 تحلیل شدند که نتایج ارزیابی ها در هر سه بخش ، روایی ، اعتبار و برازش الگوی پیشنهادی را در سطح مطلوبی نشان داد، به گونه ای که الگوی پیشنهادی قابلیت به کارگیری در موقعیت های مختلف توسط محققان را دارد. نتایج نشان داد رابطه ی کنترل رفتاری ادراک شده مثبت با پیشرفت تحصیلی دانشجویان معنادار بود و نقش کلیدی مهارت اساتید دانشگاه در پیشرفت دانشجویان مورد تائید قرار گرفت.