مطالعات راهبردی در صنعت نفت و انرژی (مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت سابق)

مطالعات راهبردی در صنعت نفت و انرژی (مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت سابق)

مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت سال دوازدهم بهار 1400 شماره 47 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

طراحی سیستم استنتاج فازی به منظور برآورد امتیاز کانون های ارزیابی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کانون ارزیابی سیستم استنتاج فازی امتیاز نهایی کانون ارزیابی شبیه سازی مونت کارلو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 175 تعداد دانلود : 926
از جمله روش های مورد استفاده برای سنجش و ارزیابی کارکنان، استفاده از کانون ارزیابی است. کانون های ارزیابی معمولاً از روایی مناسبی در سطح ابزار برخوردارند اما در سطح مدلِ جمع بندی دارای ضعف هایی هستند. این پژوهش به طراحی سیستمی فازی برای برآورد امتیاز نهایی کانون های ارزیابی با بهره گیری از مدل سازی ذهنیت خبرگان می پردازد. برای این منظور از داده های کانون ارزیابی با ابعاد، هوش، شخصیت و شایستگی استفاده گردیده و در نهایت، مدلی برای ترکیب این سه دسته از مفاهیم ارائه شده است. سیستم طراحی شده، دارای سه دسته اعداد فازی ذوزنقه ای و 27 قاعده است. به منظور اعتبارسنجی این مدل از داده های 116 نفر از مدیران کشور و شبیه سازی مونت کارلو استفاده و مشخص شد شایستگی، هوش و شخصیت به ترتیب بیشترین اهمیت را در امتیاز نهایی کانون ارزیابی دارند.
۲.

طراحی مدل ترک خدمت کارکنان دانشی در شرکت پخش فراورده های نفتی خراسان رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ترک خدمت کارکنان دانشی سازمان های دانش بنیان شرکت پخش فراورده های نفتی خراسان رضوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 136 تعداد دانلود : 765
در شرایط اقتصادی موجود کشور، نگهداری کارکنان دانشی از مهم ترین چالش سازمان های دانش بنیان محسوب می شود. لذا، طراحی مدل ترک خدمت کارکنان دانشی هدف پژوهش حاضر قرار گرفت. در این پژوهش روش تحقیق آمیخته مورد استفاده قرار گرفت. به منظور جمع آوری داده ها از تکنیک سه مرحله ای دلفی، مصاحبه های نیمه ساختاریافته و پیشینه پژوهش در بخش کیفی و دربخش کمی نیز از معادلات ساختاری استفاده گردید. بر اساس یافته های بخش کیفی، هفت عامل محیطی، سازمانی و ساختاری، شغلی، فردی، قانونی و حقوقی، ارزشی-عقیدتی و مدیریتی، 35 مؤلفه و 167 گویه در ترک خدمت کارکنان دانشی شناسایی شد. نتایج حاصل از معادلات ساختاری در بخش کمی نشان داد که مدل ترک خدمت کارکنان دانشی در شرکت پخش فرآورده های نفتی شامل عوامل محیطی، ساختاری، شغلی، قانونی-حقوقی و ارزشی - عقیدتی می باشد که از بین آنها عامل ساختاری مهم ترین عامل در ترک خدمت کارکنان دانشی بود و عامل قانونی -حقوقی آخرین رتبه را به خود اختصاص داد.
۳.

مدل سنجش مسمومیت سازمانی با استفاده از روش آمیخته در شرکت بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مسمومیت سازمانی سموم سازمانی مدل دلفی فازی مدل ساختاری تفسیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 917 تعداد دانلود : 293
پژوهش حاضر با هدف طراحی و تبیین مدل سنجش مسمومیت سازمانی در شرکت بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی و از طریق روش آمیخته و به صورت کمّی و کیفی انجام پذیرفت. این پژوهش از نظر هدف و روش، به ترتیب در مقوله پژوهش های کاربردی و توصیفی قرار گرفت. تعداد32 نفر از خبرگان شرکت بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی، جامعه آماری پژوهش را تشکیل دادند که بر اساس اصل کفایت نظری و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 17 نفر از آن ها به عنوان نمونه انتخاب گردید. در بخش کیفی و کمّی پژوهش، گردآوری اطلاعات به ترتیب از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه انجام پذیرفت. در بخش کیفی، تحلیل داده های حاصله از مصاحبه با استفاده از نرم افزار اطلس و روش کدگذاری صورت پذیرفت و در نتیجه تحلیل انجام شده، 12 بُعد به عنوان ابعاد مسمومیت سازمانی شناسایی گردید. با استفاده از تکنیک دلفی فازی، اجماع نظر خبرگان در خصوص ابعاد شناسایی شده مورد تأیید قرار گرفت. در ادامه نیز با استفاده از روش مدل سازی ساختاری تفسیری، مدل نهایی پژوهش(سطوح ابعاد و همچنین روابط بین آن ها) ترسیم گردید و در ارتباط با هریک از ابعادِ مدل نیز گویه هایی در جهت تدوین پرسشنامه ارائه شد.
۴.

آسیب شناسی نظام خلاقیت و نوآوری شرکت گاز استان هرمزگان با استفاده از تحلیل اهمیت-عملکرد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خلاقیت نوآوری تحلیل مضمون تحلیل اهمیت-عملکرد شرکت گاز استان هرمزگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 971 تعداد دانلود : 894
پژوهش حاضر باهدف آسیب شناسی مؤلفه های نظام خلاقیت و نوآوری در شرکت گاز استان هرمزگان، انجام گرفت. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و از نظر رویکرد تحقیق، ترکیبی _ اکتشافی است. در مرحله اول، با 13 نفر از رؤسای شرکت گاز استان هرمزگان (تا حد اشباع نظری) مصاحبه شد و با استفاده از نرم افزار MAXQDA و طی مراحل شش گانه کلارک و برون (2006)، مصاحبه ها مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفت و الگوی فرایندی خلاقیت و نوآوری شرکت، با شش مضمون اصلی تدوین شد. در مرحله دوم، به منظور دسته بندی عوامل مؤثر بر خلاقیت و نوآوری در ماتریس اهمیت-عملکرد، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روایی پرسشنامه طبق نظر صاحب نظران و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ تأیید شد.جامعه آماری پژوهش متشکل از تمام کارمندان شاغل در واحدهای اداری شرکت گاز استان هرمزگان بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 140 نفر انتخاب و پرسشنامه بین آن ها توزیع شد. محاسبات مربوط به اهمیت و عملکرد پژوهش با کمک نرم افزار SPSS انجام شد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که واحد منابع انسانی، محدودیت های استراتژیک فرا سازمانی، محدودیت های درون سازمانی و فرهنگ سازمانی در موضوع خلاقیت و نوآوری اهمیت بسزایی دارند و با توجه به عملکرد پایین شرکت، این مؤلفه ها بایستی موردتوجه بیشتری از طرف مسئولان ذی ربط قرار گیرند.
۵.

طراحی مدل محیط یادگیری سازمانی برای شرکت گاز استان البرز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محیط یادگیری سازمانی عوامل فرا سازمانی عوامل فردی عوامل آموزشی عوامل سازمانی عوامل روان شناختی عوامل محیطی شرکت گاز استان البرز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 950 تعداد دانلود : 176
هدف از پژوهش حاضر طراحی مدل محیط یادگیری سازمانی شرکت گاز استان البرز بوده است. روش پژوهش، تئوری داده بنیاد است. ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، مبانی نظری متغیر موردمطالعه و مؤلفه های آن، بررسی گردید. سپس داده های آن با استفاده از روش مشاهده مشارکتی، تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته و تحلیل اسناد، جمع آوری شده و درنهایت با استفاده از تکنیک مثلث سازی ترکیب شده اند. روش نمونه گیری در این پژوهش ، نمونه گیری معیار- هدفمند است که با استفاده از شاخص اشباع نظری تعدا د 10 نفر از اساتید و دانشجویان دکتری حوزه های مرتبط دانشگاه و همچنین 15 نفر از صاحب نظران و مدیران شرکت گاز، به عنوان نمونه ی پژوهش مورد مصاحبه قرار گرفتند. دیدگاه آن ها نسبت به مدل محیط یادگیری سازمانی موردبررسی قرار گرفت . یافته های پژوهش با استفاده از نظریه زمینه ای شامل مقولاتی همچون عوامل فردی، عوامل آموزشی، عوامل سازمانی، عوامل روان شناختی، عوامل محیطی، کاربردی کردن آموخته ها و عوامل فرا سازمانی می باشند.
۶.

تأثیر رهبری توانمندمحور بر پردازش شغلی با نقش میانجی سرمایه روان شناختی و چابکی یادگیری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پردازش شغلی رهبری توانمندمحور سرمایه روان شناختی چابکی یادگیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 300 تعداد دانلود : 756
پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر رهبریِ توانمند محور بر پردازش شغلی کارکنان با نقش میانجی سرمایه ی روان شناختی و چابکی یادگیری انجام شد. روش پژوهش، همبستگی- پیمایشی در نظر گرفته شد. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، شامل500 نفر بود که تعداد 217 نفر به صورت تصادفی به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و به پرسشنامه های رهبری توانمندمحور (محقق ساخته)، چابکی یادگیری کراوت و کالدول (2016) سرمایه روان شناختی لوتانز و همکاران (2007) و پردازش شغلی تایمز و همکاران (2014) پاسخ دادند. پایایی کلیه پرسشنامه ها برحسب آلفای کرونباخ بالای 70/. بود. همچنین، روایی پرسشنامه ها با استفاده از روایی محتوایی و سازه مورد تأیید قرار گرفت. داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار SPSS و AMOS تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها نشان داد رهبری توانمندمحور به طور مستقیم بر روی پردازش شغلی تأثیر دارد و چابکی یادگیری و سرمایه روان شناختی نقش میانجی جزئی بین رهبری توانمند محور و پردازش شغلی دارند.
۷.

شناسایی و اولویت بندی موانع پیاده سازی مدیریت منابع انسانی سبز در شرکت پالایش نفت تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت منابع انسانی سبز تئوری خاکستری ANP DEMATEL

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 908 تعداد دانلود : 644
مدیریت منابع انسانیِ سبز رویکردی فراگیر در سازمان و مدیریت عصر حاضر است که به ویژه در یک دهه اخیر با اقبال فراوانی در جوامع علمی و صنایع مواجه شده است. در صنعت نفت نیز استفاده از منابع انسانی سبز به ابزاری راهبردی برای دستیابی به مزیت رقابتی پایدار تبدیل شده است. از این رو، شناسایی و اولویت بندی موانع پیاده سازی مدیریت منابع انسانی سبز هدف این پژوهش قرار گرفت. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه خبره استفاده شد. جامعه آماری این تحقیق شامل مدیران و کارشناسان با سابقه شرکت پالایش نفت تهران بود و الگوریتم های ANP و DEMATEL به عنوان ابزار تحقیق استفاده شدند. نتایج نشان داد عوامل فردی، اصلی ترین موانع در پیاده سازی مدیریت منابع انسانی سبز هستند و موانع زیرساختی و فراسازمانی نیز از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
۸.

طراحی الگوی مدیر منابع انسانی به عنوان مربی بر اساس نظریه داده بنیاد در شرکت ملی صنایع پتروشیمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مربیگری مربیگری مدیریتی مدیر منابع انسانی به عنوان مربی شرکت ملی صنایع پتروشیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 761 تعداد دانلود : 282
امروزه نقش مربیگری مدیران منابع انسانی به عنوان یک پارادایم جدید در سازمان ها مطرح شده است. بر همین اساس، طراحی الگوی مدیر منابع انسانی به عنوان مربی در شرکت ملی صنایع پتروشیمی هدف قرار گرفت . در این پژوهش از روش کیفی و بر اساس رویکرد نظریه داده بنیاد استفاده شد. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. جامعه آماری تحقیق شامل 15 نفر از مدیران، رؤسا و کارشناسان منابع انسانی و گیرندگان خدمات حوزه منابع انسانی در صنعت پتروشیمی بود که به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند و مورد مصاحبه قرار گرفتند. تجزیه وتحلیل داده های گردآوری شده در سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان دهنده 18 مقوله کلی، 51 مقوله فرعی و 160 خرده مقوله است که به صورت مدل پارادایمی مدیر منابع انسانی به عنوان مربی در قالب شرایط علّی، زمینه ای، مداخله گر، مقوله محوری، راهبردها و پیامدها طراحی و شناسایی گردید
۹.

تأثیر جانشین پروری بر بهره وری منابع انسانی و عملکرد در شرکت نفت پارس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جانشین پروری بهره وری منابع انسانی عملکرد سازمانی رضایت شغلی شرکت نفت پارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 652 تعداد دانلود : 773
این تحقیق با هدف بررسی تأثیر جانشین پروری بر بهره وریِ منابع انسانی و عملکردسازمانی با درنظرگرفتن نقش میانجی رضایت شغلی کارکنان در شرکت نفت پارس انجام شده است . این تحقیق از نظر روشِ گردآوری اطلاعات، پیمایشی - میدانی و از لحاظ ماهیت و روش نیز توصیفی از نوع همبستگی است. ابزار تحقیق، پرسشنامه ی محقق ساخته است که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرارگرفت. جامعه آماری تحقیق نیز در برگیرنده کلیه مدیران، معاونان و کارشناسان خبره شرکت نفت پارس به تعداد 410 نفر می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری همزمان در نرم افزار AMOS(22) ا ستفاده شد. نتایج بررسی مدل تحقیق نشان داد جانشین پروری بر بهره وری منابع انسانی و عملکرد سازمانی به طور مستقیم و غیرمستقیم با در نظر گرفتن نقش میانجیِ رضایت شغلی کارکنان تأثیر گذار است. در تحقیقات پیشین تأثیرات همزمان چهار متغیر بررسی نشده است. ضمن آنکه در شرکت نفت پارس نیز تحقیقی در این خصوص انجام نشده است.
۱۰.

نظام پیشنهادها و برون رفت از سکوت سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سکوت سازمانی نظام پیشنهادها آوای سازمانی پ ژوهشگاه صنعت نفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 746 تعداد دانلود : 890
هدف از تحقیق حاضر، بررسی تأثیر پیاده سازی نظام پیشنهادها در کاهش رفتار سکوت کارکنان پژوهشگاه صنعت نفت بود. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی ؛ از لحاظ روش تحقیق شبه آزمایشی و از نوع پیش آزمون و پس آزمون با یک گروه به شمار می رود. جامعه آماری تحقیق کارکنان پ ژوهشگاه صنعت نفت شاغل در شهر تهران در همه سطوح سازمانی بودند. نمونه آماری پژوهش شامل181 نفر بودند که به صورت تصادفی انتخاب شدند و اطلاعات به دست آمده از آنان موردبررسی و تحلیل قرارگرفت. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد 26 سوالی برگرفته از مدل لام (2013) در دانشگاه میشیگان بود. روایی صوری این پرسشنامه با نظر متخصصین بررسی و تأییدشد و همچنین، پایایی آن به وسیله آلفای کرونباخ 0/81 مورد تأیید قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که با اجرای طرح نظام پیشنهادها، رفتار سکوت کاهش معناداری داشته است. به عبارت دیگر نظام پیشنهادها می تواند یک فرصت ارتباطی باشد که رفتار سکوت(سازمانی) را کاهش دهد.
۱۱.

تحلیل محتوای مقاله های فصلنامه علمی مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت برای دوره 1393-1398(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مدیریت منابع انسانی تحلیل محتوا فصلنامه مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 827 تعداد دانلود : 628
هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل محتوای تولیدات علمی فصلنامه مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت بود. این پژوهش از نوع تحقیق کیفی مبتنی بر تحلیل محتوا به شمار می رود که از حیث هدف، کاربردی و از حیث رویکرد، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل 200 مقاله منتشرشده در 24 شماره این فصلنامه بین سال های 1393 تا 1398 بود. ازآنجایی که تمامی مقاله ها مورد بررسی گرفت، نیازی به نمونه گیری نبوده و از روش سرشماری استفاده شده است. پایایی پژوهش بر اساس فرمول اسکات معادل 0/84محاسبه گردید که عدد قابل قبولی است. نتایج پژوهش حاضر بیانگر آن بود که در تولیدات علمی فصلنامه از حیث موضوعات تخصصی، اصلی و پایه به ترتیب مدیریت استعداد، مدیریت دانش و رهبری دارای بیشترین فراوانی بوده است. اکثر مقاله های مورد بررسی در این مطالعه از حیث هدف، کاربردی (با فراوانی 95 درصد)، از نظر تحلیل داده ها، اکثریت با روش های آماری (با فراوانی 72 درصد)، از لحاظ رویکرد، کمّی ( با فراوانی 73 درصد) بوده اند و از نظر جنسیت نویسنده، مردان ( با فراوانی 79 درصد) غالب بوده اند.
۱۲.

عوامل مؤثر بر تضمین کیفیت یادگیری در دانشگاه ها؛ مورد مطالعه دانشگاه صنعت نفت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تضمین کیفیت یادگیری عوامل اصلی و فرعی کیفیت دانشگاه صنعت نفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 317 تعداد دانلود : 594
هدف از تحقیق حاضر، اولویت بندی عامل های اصلی و فرعی مؤثر بر تضمین کیفیت یادگیری در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی در مطالعه موردی دانشگاه نفت بود. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان (استادان و اعضاء هیئت علمی، مدیران و کارکنان) و دانشجویان دانشگاه صنعت نفت بود. برای تعیین عناصر اصلی و فرعیِ درون و برون دانشگاهی مؤثر بر تضمین کیفیت یادگیری، تعداد 21 نفر از خبرگان، شناسایی و مورد مصاحبه قرار گرفتند که با استفاده از روش گلوله برفی از کفایت یافته های کیفی اطمینان حاصل شد. از بین دانشجویان نیز به روش نمونه گیری تصادفی ساده و با استفاده از رابطه کوکران در جامعه محدود، تعداد 386 نفر انتخاب و پرسش نامه میان آنها توزیع گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها، پس از جمع آوری و کدگذاری، از روش های آمار توصیفی و استنباطی (میانگین، فراوانی و انحراف معیار، خی دو ، همبستگی و تحلیل واریانس فریدمن) در نرم افزارهای Lisrel و SPSS استفاده شد. درنهایت نیز نتایج به دست آمده از پژوهش به شناسایی و تبیین عوامل اصلی و اولویت بندیِ عوامل فرعیِ درون و برون دانشگاهی تأثیرگذار بر تضمین کیفیت یادگیری در دانشگاه صنعت نفت منتهی گردید. بر اساس این نتایج، عوامل اصلی عبارت اند از: عوامل مدیریتی، فن آورانه و آموزشی؛ عوامل فرعی مرتبط با هر عامل اصلی نیز شناسایی و اولویت بندی گردید.
۱۳.

تأثیر زبان انگیزشی رهبر بر پیش فعالی کارکنان در شرکت پتروشیمی بوعلی سینا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زبان انگیزشی رهبر پیش فعالی کارکنان معنادار بودن روان شناختی شغل نشاط سازمانی فرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 750 تعداد دانلود : 380
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر زبان انگیزشی رهبر بر پیش فعالی کارکنان با نقش میانجی معنادار بودن روان شناختی شغل و نشاط سازمانی فرد بود. این تحقیق ازلحاظ هدف کاربردی، ازلحاظ نحوه گردآوری اطلاعات توصیفی – همبستگی و از نوع تحقیقات کمی به شمار می رود. جامعه آماری پژوهش را کارکنان شرکت پتروشیمی بوعلی سینا به تعداد 793 نفر تشکیل داده است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 259 نفر برآورد گردید که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که پایایی آن با آلفای کرونباخ و روایی آن با روایی همگرا و واگرا مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های نرمال بودن، همبستگی و مدل معادلات ساختاری با کمک نرم افزارهای spss و pls استفاده شد. یافته ها تأثیر زبان انگیزشی رهبر بر پیش فعالی کارکنان و معناداری روان شناختی شغل و نشاط سازمانی فرد را تأیید کردند. همچنین، تأثیر معناداری روان شناختی شغل و نشاط سازمانی فرد بر پیش فعالی کارکنان، و تأثیر معناداری روان شناختی شغل بر نشاط سازمانی فرد تأیید شدند. درنهایت، نقش میانجی معناداری روان شناختی شغل و نشاط سازمانی فرد در تأثیر غیر مستقیم زبان انگیزشی رهبر بر پیش فعالی کارکنان مورد تأیید قرار گرفت.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۷