پژوهش در آموزش ابتدایی

پژوهش در آموزش ابتدایی

پژوهش در آموزش ابتدایی سال دوم پاییز و زمستان 1399 شماره 2 (پیاپی 4)

مقالات

۱.

اثر بخشی تقویت رشد زبان بر کاهش نارساخوانی دانش آموزان نارساخوان ابتدایی شهر کرمان

کلید واژه ها: کاهش نارساخوانی تقویت رشد زبان ناتوانی یادگیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 305 تعداد دانلود : 39
هدف این مطالعه، تأثیر تقویت مهارت های رشد زبان، بر بهبود نارساخوانی دانش آموزان نارساخوان شهر کرمان بود. روش تحقیق حاضر، نیمه آزمایشی با طرح چند گروهی پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماریدانش آموزان نارساخوان شهر کرمان در سال تحصیلی 98-1397 بودند که به مرکز مشاوره مراجعه می کردند. از این تعداد30 نفر به طور تصادفی انتخاب شدند و در یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل قرار گرفتند. سپس مداخلات آموزشی تقویت رشد زبان برای گروه های آزمایشی طی 12 جلسه 45 دقیقه ای اجرا گردید. از هر دو گروه، پیش آزمون و پس آزمون گرفته شد. نتایج نشان داد روش های تقویت رشد زبان در مولفه های واج شناسی، رمزگشایی و شناخت کلمه، بهبود بلاغت و روانی کلام، بهبود درک مطلب و بهبود دست خط و املا نویسی موثر بوده است اما در مؤلفه تولید و خواندن حروف الفبا تاثیری نداشته است. به طور کلی، نتایج به دست آمده در مطالعه حاضر نشانگر اثربخشی تقویت رشد زبان در کودکان نارساخوان می باشد و می توان از مطالب مطرح شده در بهبود عملکرد خواندن دانش آموزان مبتلا به نارساخوانی بهره گرفت.
۲.

ارائه مدل آموزش اثربخش در درس علوم تجربی بر اساس رویکرد حمایتی یاد دهنده – یادگیرنده برای دانش آموزان مدارس ابتدایی شهرستان ماکو در سال تحصیلی 97-98

کلید واژه ها: آموزشی اثربخش علوم تجربی رویکرد حمایتی یاد دهنده - یادگیرنده مدارس ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 751 تعداد دانلود : 664
هدف تحقیق حاضر ارائه مدل آموزش اثربخش در درس علوم تجربی بر اساس رویکرد حمایتی یاد دهنده – یادگیرنده برای دانش آموزان مدارس ابتدایی بود. روش پژوهش حاضر ترکیبی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل آموزگاران ابتدایی شهرستان ماکو که مشغول به تدریس علوم تجربی هستند، بود. نمونه گیری در بخش کیفی به شیوه در دسترس و در بخش کمی از نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد. در گردآوری اطلاعات از سه ابزار  فیش برداری و مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه از معلمان و  تکمیل پرسشنامه استفاده شد. تجارب معلمان دوره ابتدایی در مورد تدریس اثربخش علوم تجربی با رویکرد حمایتی یاد دهنده – یادگیرنده شامل تعیین هدف های اصلی، ایجاد انگیزه، موقعیت یادگیری، ارزشیابی دانش آموزان، ترغیب دانش آموزان، تدریس عملی، استفاده از فیلم های آموزشی، آموزش مفاهیم، استفاده از تدریس عملی، استفاده از فیلم های آموزشی، ربط دادن مفاهیم و مطالب یاد داده شده به زندگی روزمره استفاده از روش های فعال، مشارکت دانش آموزان، طراحی زمان و فضای آموزش، شناخت دنیای اطراف از طریق علوم، استفاده از روش های دانش آموز محور، توضیح مختصر درس توسط معلم، استفاده از فیلم های آموزشی می شود. مدل الگو از بخش های شرایط زمینه ای، شرایط علی، مقوله تدریس اثربخش، تدریس عملی، روش ها: ارزشیابی و شرایط مداخله گر تشکیل شد.
۳.

اثربخشی آموزش خودکنترلی گروهی بر مهارت های یادگیری خودتنظیمی و تاب آوری در دانش آموزان پایه ششم ابتدایی

نویسنده:

کلید واژه ها: خود کنترلی آموزش گروهی خود تنظیمی تاب آوری دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 552 تعداد دانلود : 499
پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش خودکنترلی گروهی، بر افزایش مهارت های یادگیری خودتنظیمی و تاب آوری در دانش آموزان پایه ششم دوره ابتدایی، انجام گرفت. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آ زمون با یک گروه کنترل است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه ششم مدارس ابتدایی شهر زابل در سال تحصیلی 1399-1398 بود. دانش آموزان پایه ششم یکی از دبستان های دخترانه به عنوان گروه آزمایش (30 نفر) و از مدرسه دیگری نیز پایه ششم به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد (29 نفر). جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه های تاب آوری دیویدسون و کونر (2003) و یادگیری خودتنظیمی میلر و براون (1999) استفاده گردید. بین دو گروه آزمایش و کنترل در مولفه های خودتنظیمی، تفاوت معناداری وجود داشت (0.05p <). بین دو گروه آزمایش و کنترل در تاب آوری تفاوت معناداری وجود داشت  (0.001p <). با توجه به یافته های حاصل می توان گفت که آموزش گروهی خودکنترلی می تواند مهارت های خودتنظیمی دانش آموزان دوره ابتدایی را افزایش داده و تاب آوری آنان را به سطح مطلوبی برساند.
۴.

تحلیل محتوای کتب نگارش فارسی دوره دوم ابتدایی از منظر پرداختن به مؤلفه های نگارش خلاق

کلید واژه ها: تحلیل محتوا نگارش خلّاق دوره ابتدایی کتب نگارش فارسی انشا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 762 تعداد دانلود : 377
نگارش را می توان به نگارش خلاق و نگارش ارتباطی تقسیم نمود. در نگارش ارتباطی یا بیانی، پیام با زبانی روشن و ساده و به دور از هرگونه پیچیدگی کلامی ارائه می شود، اما نگارش خلاق، خیال انگیز و سرشار از احساس و عاطفه است؛ از این رو، برجسته ترین متن های نگارش خلاق را می توان در شعر، داستان و قطعه ادبی جستجو کرد. آموزش نگارش خلاق از کتاب «نگارش فارسی» سال چهارم ابتدایی آغاز می شود و تا پایان سال دوازدهم ادامه دارد. در این پژوهش که از نوع کتابخانه ای است و به شیوه توصیفی-تحلیلی صورت پذیرفته، نگارش خلاق در کتب نگارش فارسی چهارم، پنجم و ششم ابتدایی مورد واکاوی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا مؤلفه های نگارش خلاق شامل قالب های ادبی (داستان و قطعه ادبی)، تخیّل در نوشتن، آرایه های ادبی، اشاره به اهمیت احساس و عاطفه  از تمام درس ها و تمرین های کتاب نگارش استخراج شد و سپس مورد بررسی قرار گرفت تا روشن گردد مؤلفان کتاب های درسی ابتدایی، به کدام یک از مؤلفه های نگارش خلاق توجه داشته اند. یافته های پژوهش نشان داد که در کتاب هایِ نگارش چهارم تا ششم به مؤلفه های خیال انگیزی و بازنویسی داستان، توجه بسیار شده است. این پژوهش همچنین نشان داد که آموزش آرایه های ادبی، از سال ششم ابتدایی شروع می شود که به نظر می رسد شروع آموزش آرایه تشبیه و جان بخشی از سال ششم قابل نقد باشد.
۵.

مقایسه روش تدریس مبتنی بر تفکر فعال و روش تدریس سنتی بر خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهرستان چابهار

کلید واژه ها: روش تدریس تفکر فعال روش سنتی خود کار آمدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 584 تعداد دانلود : 374
این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی روش تدریس مبتنی بر تفکر فعال و روش تدریس سنتی، بر خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهرستان چابهار انجام شده است. پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون و گروه آزمایش وگواه بود. جامعه مورد مطالعه، شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه ششم مقطع ابتدایی شهر چابهار بود. نمونه مورد مطالعه بر اساس هدف های پژوهش، 80  دانش آموز که پس از انجام آزمون خودکارآمدی تحصیلی، به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جای گرفتند. ابزار پژوهش برای بررسی میزان خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان، پرسش نامه خودکارآمدی تحصیلی جینگ و مورگان (1999) بود. داده های حاصل از گردآوری اطلاعات، با استفاده از تحلیل کوواریانس، تجزیه و تحلیل شدند. یافته های این پژوهش  نشان داد که تدریس به روش تفکر فعال، سبب ارتفای خودکارآمدی دانش آموزان در همه ابعاد آن گردیده است.
۶.

اثر بخشی یادگیری خودتنظیمی بر خودکارآمدی و شادمانی دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی عشایر شهرکرد در درس علوم در سال 1398

کلید واژه ها: یادگیری خودتنظیمی خودکارآمدی شادمانی درس علوم دانش آموزان عشایر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 50 تعداد دانلود : 284
هدف کلی این پژوهش تعیین اثربخشی یادگیری خودتنظیمی (شناختی و فراشناختی) بر خودکارآمدی (شناختی، عاطفی، انگیزشی وانتخابی) و شادمانی دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی عشایر شهرکرد در درس علوم در سال تحصیلی99-1398 است. «یادگیری خودتنظیمی » به عنوان متغیر مستقل، پیش آزمون خودکارآمدی و شادمانی به عنوان متغیرهای همایند و پس آزمون خودکارآمدی و شادمانی به عنوان متغیرهای وابسته به وسیله تحلیل کوواریانس چندمتغیره یک طرفه در گروه کنترل و آزمایش مقایسه شدند. ابزار اصلی این پژوهش پرسشنامه های خودکارآمدی بندورا و پرسشنامه شادمانی ذهنی رایان و فردریک و بسته آموزشی راهبردهای یادگیری خودتنظیمی است. بر اساس یافته های پژوهش هر دو مؤلفه شناختی و فراشناختی پروتکل یادگیری خودتنظیمی در بهبود ابعاد شناختی و انتخابی خودکارآمدی مؤثر بوده است اما بر میزان ابعاد عاطفی و انگیزشی خودکارآمدی اثرگذار نبوده است، این در حالی است که راهبردهای شناختی و فراشناختی یادگیری خودتنظیمی بر ابعاد شناختی و انتخابی خودکارآمدی مؤثر بوده اند. علاوه براین، مشخص شد مؤلفه های شناختی و فراشناختی یادگیری خودتنظیمی بر شادمانی دانش آموزان مؤثر است.
۷.

امکان سنجی اجرای برنامه درسی قصد شده کار و فناوری پایه ششم از دیدگاه معلمان مدارس ارومیه

کلید واژه ها: برنامه درسی قصد شده برنامه درسی اجرا شده کارو فناوری امکان سنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 724 تعداد دانلود : 892
هدف از تحقیق حاضر، امکان سنجی اجرای برنامه درسی قصد شده کار و فناوری، از دیدگاه معلمان در مدارس ارومیه است. جامعه آماری، کلیه معلمان پایه ششم ابتدایی شهر ارومیه به تعداد 880 نفر بود که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، 267 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پرسش نامه محقق ساخته است که در آن به بررسی مولفه های اهداف، محتوا، شیوه های تدریس، راهبردهای ارزشیابی، امکانات و تجهیزات آموزشی و عنصر زمان پرداخته شد. یافته ها نشان داد که از نظر معلمان، ایشان با اهداف، محتوا، روش های تدریس و ارزشیابی درس کار و فناوری، آشنایی لازم را دارند، ولی امکانات و زمان اختصاص داده شده به این درس، کافی نبوده و نیاز به انعطاف پذیری و تجهیزات بیشتری وجود دارد.بنابراین پیشنهاد می شودامکانات و تجهیزات کارگاهی و فناورانه بیشتری به این درس اختصاصیابدو نیز ساعات هفتگی تدریس آن بیشتر شود.