جلوه هنر

جلوه هنر

جلوه هنر سال سیزدهم بهار 1400 شماره 1 (پیاپی 30) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

چشم انداز آینده صنعت مُد با به کارگیری فناوری تولید افزایشی(چاپ سه بُعدی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: صنعت مد طراحی لباس فناوری تولید افزایشی (چاپ سه بعدی)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 405 تعداد دانلود : 707
حدود ربع قرن است که محققان به فناوری تولید افزایشی یا معادل عمومی تر آن فناوری چاپ سه بُعدی دست یافته اند. استفاده از چاپ سه بُعدی در تعدادی از صنایع، از جمله صنعت مُد، در حال گسترش است. این روش در صنعت مُد برای ایجاد نمونه های اولیه، محصول نهایی و هم چنین، برای تهیه محصولات سفارشی مورد استفاده قرار می گیرد و تعدادی از مزایای آن در مقایسه با فرایندهای تولید سنتی شامل فرایند طراحی سریع، زمان تولید کم تر و هزینه های پایین تر مربوط به گرفتن فهرست موجودی، انبارداری، بسته بندی و حمل و نقل است. پرسشی که این پژوهش در راستای پاسخ گویی بدان پیش می رود، این است: فناوری چاپ سه بُعدی در صنعت مُد چگونه به کار گرفته می شود؟ به نظر می رسد، قابلیت های فناوری چاپ سه بُعدی می تواند به طراحان جهت تولید طرح های متنوع و سفارشی سازی محصول با مواد و ساختارهای مختلف، کمک کند. امکاناتی که نرم افزارهای سه بُعدی در اختیار طراحان قرار می دهند، به خلاقیت بیش تر آن ها می انجامد. هدف از این پژوهش که در زمره پژوهش های توسعه ای قرار دارد و با بهره گیری از مطالعات اسنادی و با روش تجزیه و تحلیل کیفی فراهم آمده، مطالعه ویژگی های فناوری چاپ سه بُعدی و کاربردهای آن در صنعت مُد است که به طراحان یاری می رساند؛ تا طرح های متنوع و سفارشی را با مواد و ساختارهای مختلف تولید نمایند. نظر به این که استفاده از چاپ سه بُعدی در صنعت مُد یک موضوع نوظهور برای بحث است، نتایج حاصل از پژوهش حاضر معرفی تعدادی از روش های چاپ سه بُعدی خواهد بود که در این صنعت کاربرد بیش تری دارند؛ هم چنین، پیش بینی می شود تلاش های متنوع تری برای استفاده از فناوری چاپ سه بُعدی، به خصوص، در جهت ارتقای خواص پایداری زیستی مواد و ویژگی های آن در صنعت مُد دنبال شود.
۲.

مطالعه نقش مایه سگ در آثار قلمدان نگاری آقانجفعلی هنرمند دوره محمدشاه قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قاجار قلمدان نگاری آقانجفعلی نقش مایه سگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 742 تعداد دانلود : 137
دوره قاجار یکی از ادوار درخشان هنر قلمدان نگاری ونقاشی زیرلاکی است. در این دوره، هنرمندان بسیاری به ساخت و تزیین قلمدان روی آوردند. با ساخت قلمدان بستر مناسبی برای تصویرگری هنرمندان فراهم شد. نقوش به کار رفته بر روی قلمدان ها به مانند دیگر هنرها در دوره قاجار، متاثر از هنر اروپا بود. قلمدان نگاری به دلیل ظهور حامیان درباری، دولت مردان و ثروتمندان رواج یافت. هنر نقاشی زیرلاکی و قلمدان نگاری در قرن 13ه .ق. به اوج شکوفایی رسید. آقانجفعلی نقاش باشی، از سرآمدان نقاشی زیرلاکی و قلمدان نگاری، در شکوفایی این هنر بسیار موثر بوده است. او یکی از مهم ترین هنرمندان نقاشی زیرلاکی و قلمدان نگاری در دوره قاجار است. یکی از نقوشی که در آثار او به کار رفته، نقش مایه سگ است. هدف از این پژوهش، مطالعه نقش مایه سگ و بررسی نژاد واقعی سگ در آثار قلمدان نگاری آقانجفعلی است. این مطالعه، تحلیلی با رویکرد تاریخی است. پرسش اصلی پژوهش این است: نقش سگ در آثار آقانجفعلی چگونه کار شده است؟ تا چه اندازه متاثر از هنر اروپایی است؟ تا چه میزان واقعیت گرایی و طبیعت پردازی شده است؟ روش پژوهش حاضر، کیفی و به صورت تحلیلی -توصیفی است. شیوه گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی(کتابخانه ای) است. مفروض پژوهش حاضر، واقع گرایی نقش مایه سگ با توجه به نژاد اصلی سگ ها و تاثیرپذیری از هنر اروپایی در قلمدان نگاری های آقانجفعلی می باشد. ضرورت پژوهش حاضر، این موضوع است که در مطالعات صورت گرفته، تاکنون، به بررسی نقش سگ به خصوص در آثار آقانجف پرداخته نشده است. جامعه آماری، پنج قلمدان در مجموعه خلیلی است. در انتهای این پژوهش نتیجه گرفته می شود که، انواع سگ های شکاری، نگهبان، گله و تزیینی در تصاویر قلمدان نگاری مورد بحث، نقاشی شده اند. نقوش استفاده شده برای سگ ها در قلمدان نگاری ها، متاثر از نقاشی اروپایی بوده و بر اساس نژاد واقعی سگ ها می باشد.
۳.

مطالعه چندگانگی هویت در آثار سیندی شرمن با رویکرد روان کاوانه فروید(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رویکرد روان کاوانه فروید سیندی شرمن چندگانگی هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 625 تعداد دانلود : 722
یکی از دغدغه های هنرمند معاصر خلق آثاری است که نمایان گر ابعاد وجودی زندگی اش باشد. این نوع از آشکارسازی دلالتی بر سرکوب است که در معیارهای روان کاوی قابل بررسی است. سیندی شرمن، هنرمند و عکاس معاصر آمریکایی، در آثارش از خود به عنوان سوژه استفاده می کند. هدف از بررسی آثار شرمن نشان دادن نوعی سرکوب، واپس زنی و فرار از هویت است که ریشه در گذشته دارد. سوال اصلی این است که، آیا او در این جا به جایی نقش، سعی بر پنهان کردن هویت واقعی خویشتن را دارد؟ برای یافتن پاسخ از رویکرد روان کاوانه فروید استفاده شده است که با روش تحلیلی و توصیفی بررسی می شود. شرمن در زندگی گذشته خود دچار ناکامی هایی مانند رشد در خانواده ای خشک و مذهبی و ازدواجی ناموفق بوده است که در خوانش آثارش نتایجی مانند پنهان شدن در نقاب و فرار از شرایط را دارد؛ در حالی که به جامعه مصرفی و بازیچه شدن انسان معاصر نیز اعتراض دارد.
۴.

پژوهشی پیرامون عوامل موثر در انتخاب قطع کتاب تصویری کودک و نوجوان در ایران(بر اساس معیارهای مربیان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قطع کتاب کودک و نوجوان کتاب تصویری رشد آموزشی مربیان و مدرسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 118 تعداد دانلود : 340
رشد مراکز آموزشی، یکی از اهداف دست اندرکاران آموزش و پرورش جهان است. تحقق این مساله، نیازمند حضور فعال دانش آموزان و علاقمندی آنان به مطالعه می باشد. ایجاد عادت به کتابخوانی از دوران طفولیت، یکی از ملزومات این امر است. با کمک ابزارهای مختلف، از جمله کتاب های تصویری، امکان ایجاد تجربیات مناسب برای این رده سنی فراهم خواهد آمد. ایجاد تنوع بصری و به کار گیری قطع های نامتعارف، موجب جذب مخاطب خواهد شد که از نظر قشرهای مختلف در ارتباط با این کتاب ها، نظرات متفاوتی وجود دارد. در این میان، سوال این است که، از دیدگاه مربیان و مدرسان کودکان و نوجوانان، چه عواملی در انتخاب قطع کتاب های تصویری در ایران موثر هستند؟ هدف این تحقیق، ارائه این موارد برای رشد آموزش و صنعت نشر است. روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر میزان کنترل محقق بر متغیرهای تحقیق از نوع غیرآزمایشی، توصیفی و علی می باشد. جمع آوری اطلاعات با دو روش کتابخانه ای و میدانی، با فیش برداری و پرسش نامه انجام شد. آزمون های آماری مورد استفاده شامل آزمون کولمگروف- اسمیرنوف و آزمون t تک نمونه مستقل و آزمون فریدمن است. لذا، از دیدگاه مربیان کودک و نوجوان، موضوع، فضای داستان، شکل ظاهری، مدت زمان استفاده، تعداد صفحات، رنگ و طراحی، جهت انتخاب قطع کتاب کودکان مورد استفاده قرار می گیرد. هم چنین، تعداد صفحات، رنگ و طراحی را از عوامل انتخاب فرمت کتاب نوجوانان می دانند.
۵.

بررسی ساختار و سامان بندی های به کار رفته مخمل های عثمانی کاخ موزه توپکاپی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سامان بندی کاخ موزه توپکاپی مجموعه منسوجات خانگی مخمل عثمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 259 تعداد دانلود : 586
در امپراتوری عثمانی منسوجاتی متنوع تولید می شد. از جمله این منسوجات مجلل، می توان به مخمل هایی که امروزه تعداد قابل توجهی از آن ها در موزه ها و یا کاخ موزه های نگهداری می شود، اشاره کرد. یکی از کامل ترین مجموعه مخمل های باقی مانده عثمانی، نمونه هایی است که امروزه در مجموعه منسوجات خانگی کاخ موزه توپکاپی قرار دارد. بررسی عناصر بصری و ترکیب بندی های به کار رفته در این مخمل ها -که اجزای سامان بندی و ساختار آن ها را تشکیل می دهند- می تواند به شناخت هرچه بیش تر از اصول طراحی سنتی به کار رفته در منسوجات عثمانی کمک نماید. در این تحقیق، ده نمونه از مخمل های مجموعه منسوجات خانگی کاخ موزه توپکاپی(کوشک خزانه داری) انتخاب گردید و جزییات ساختاری و سامان بندی آن ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و نتایج به صورت کیفی و کمی ارائه گردیده است. نتایج این تحقیق نشان داد که، می توان طرح و نقش مخمل های عثمانی را براساس وجود نوار لاپت در دو سر انتهای عرضی و انتهایی مخمل طبقه بندی نمود. هم چنین طرح و نقش مخمل ها از قالب هایی یک سان و متقارن به صورت 2/1 یا 4/1 پیروی می نماید. تنوع رنگی مخمل ها محدود به سه رنگ و ابعاد لاپت در مخمل ها در تقسیمات طلایی تنظیم می شده است؛ ضمن این که طول زمینه مخمل به طول کل مخمل، همواره، حدود   و نسبت عرض به طول لاپت نیز حدود  تنظیم می شده است.
۶.

بازتاب ابعاد اجتماعی مشروطه بر قالی های تصویری دوره قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قالی های تصویری انقلاب مشروطه عصر قاجار تجار قالی رویکرد بازتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 851 تعداد دانلود : 994
در دوره قاجار، قالی های تصویری بسیاری متاثر از شرایط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی آن دوره تولید شدند. در این بین، گروهی از قالی ها متاثر از فضای سیاسی و اجتماعی دوران مشروطه تولید شدند که به نام قالی های مشروطه شناخته می شوند. شکل گیری مطالبات آزادی خواهی در میان طبقه متوسط و کارگری جامعه با حمایت تجار و نخبگان فرهنگی و اجتماعی در دهه های پایانی عصر قاجار، منجر به وقوع انقلاب مشروطه گردید. مقارن با این سال ها، تولید و تجارت قالی به مهم ترین فعالیت اقتصادی ایران تبدیل گردید. به طوری که، بیش از نیمی از جمعیت کارگری کشور در تولید فرش فعالیت داشتند. از طرفی، با توجه به فعال بودن بخش قابل توجهی از عوامل تولید و تجارت قالی ایران در جریان انقلاب مشروطه، مساله اصلی پژوهش حاضر، چگونگی بازتاب ابعاد اجتماعی گفتمان مشروطه خواهی در قالی های تصویری عصر قاجار می باشد. سوالات اصلی پژوهش، چگونگی و تنوع جغرافیایی بازتاب این رویداد در قالی های تصویری دوره قاجار می باشد. بدین منظور با استفاده از منابع کتابخانه ای، پنج نمونه از قالی های بافته شده با مضامین مشروطه خواهی شناسایی شدند و به شیوه توصیفی تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان دادند، ابعاد اجتماعی گفتمان مشروطه خواهی در قالی های تصویری، با اکثریت قالی های تبریز در دو قالب تصویر و نوشتار بازتاب یافته اند. تنوع نمونه ها و تحلیل محتوای آن ها نشان داد گفتمان مشروطه در میان طبقات اجتماعی متوسط و کارگری گسترده شده بود.
۷.

رهیافت تحلیلیِ هنر دیجیتالی تعاملی با تاکید بر ادراک بدنمند مرلوپونتی (مطالعه موردی: نمایشگاه هنرمندان و روبات های پاریس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مرلوپونتی ادراک بدنمند پدیدارشناسی بدن هنر دیجیتالی تعاملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 962 تعداد دانلود : 410
نقش پر رنگ هنر دیجیتالی تعاملی به عنوان هنر روز دنیا موجب می شود، نیاز مبرمی به مطالعه این هنر احساس شود. پژوهش حاضر با توجه به چارچوب پدیدارشناسانه مرلوپونتی، به نحوه شکل گیری تجربه در فضاهای هنر دیجیتالی تعاملی از طریق ژست و حرکات بدن دقیق می شود. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی این مهم است که، چگونه بدن از طریق رابط فناوری به خلق تجربیات معنادار پرداخته و چطور این تجربیات ماهیت بدن را آشکار می سازند. برای نایل آمدن به این هدف، پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری به صورت اطلاعات کتابخانه ای با مطالعه موردی نمایشگاه هنر دیجیتالی تعاملی به نام «هنرمندان و روبات ها» که در سال 2018 در پاریس برگزار شد، انجام گرفته است؛ که دارای رویکری نظری به آرای ادراک بدنمند فلسفه مرلوپونتی، فیلسوف فرانسوی قرن بیستم است. این رویکرد نظری از آن جهت انتخاب شده است که مرلوپونتی، معتقد است ادراک، پدیداری بدنی یا جسمانی است. به زعم مرلوپونتی، این بدن است که ادراک می کند نه ذهن. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که با مطالعه آرای مرلوپونتی، صحبت کردن درباره تعامل صِرف، بی معنا می شود. چرا که در هنر دیجیتالی تعاملی مخاطب دیگر تنها یک نظاره گر صرف نیست؛ بلکه با انجام کنش، خود در فرآیند خلق تولید اثر شرکت می کند. یافته های این مطالعه نشان می دهد که، تعامل مخاطبان با آثار هنر دیجیتالی تعاملی از طریق ادراک بدنمند است که درک می شود؛ و این تعامل صورت گرفته موجب می شود تا در اثر هنر دیجیتالی تعاملی تمایزی میان سوژه و ابژه نباشد و هر دو در تعامل با هم شکل بیابند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۳