روشها و مدل های روانشناختی (دانشگاه آزاد مرودشت)

مقدمه و هدف : قلدری در مدرسه نوعی خشونت میان فردی است که می تواند پیامدهای کوتاه مدت و بلندمدت نامطلوبی به دنبال داشته باشد. هدف پژوهش حاضر، خوشه بندی دانش آموزان قلدر و قربانی بر اساس شایستگی اجتماعی و ترجیح اجتماعی بود. مواد و روش ها : پژوهش حاضر از نوع توصیفی با طرح خوشه بندی اکتشافی بود. جامعه آماری این پژوهش، نوجوانان 13 تا 15 ساله شهر کاشان بودند که از بین آن ها نمونه ای به حجم 414 نفر (202 دختر و 212 پسر) به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده و به پرسشنامه شایستگی اجتماعی اسمارت و سان سون (2003)، مقیاس رفتار اجتماعی واردن و همکاران (2003)، پرسشنامه قلدری ایلی نویز (2001) و آزمون گروه سنجی پاسخ دادند. یافته ها : خوشه بندی داده ها به روش سلسله مراتبی حاکی از وجود چهار خوشه مجزا از دانش آموزان بود که روایی آماری و تجربی آن ها مورد تأیید قرار گرفت: محبوب (99/35 درصد)، قلدر (77/20 درصد)، شایسته اجتماعی (81/26 درصد)، قربانی (42/16 درصد). همچنین مقایسه خوشه ها در متغیرهای جنسیت، رفتار اجتماعی عملی و ارتباطی، رفتار ضداجتماعی آشکار و رابطه ای و رفتار قربانی نشان داد که خوشه بندی انجام شده از اعتبار کافی برخوردار است. بحث و نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد افراد قلدر و قربانی دارای نیمرخ رفتاری متفاوت با ویژگی های مختلفی هستند و تحلیل خوشه ای می تواند منجر به شناسایی این نیمرخ ها شده و مبنای طراحی و اجرای تمهیدات پیشگیری و درمانی لازم درباره پدیده آزار و اذیت و پیامدهای آن را فراهم نماید.

مقدمه و هدف : یکی از شاخصه های بهزیستی، نشاط ذهنی است. شناخت عوامل پیش بینی کننده نشاط ذهنی به عنوان یک شاخص مهم و اساسی از سلامتی و انگیزش از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه علّی کنترل روان شناختی والدین با نشاط ذهنی دانشجویان با نقش واسطه گری راهبردهای تنظیم شناختی هیجان بود. مواد و روش ها : شرکت کنندگان شامل 346 دانشجوی کارشناسی دانشگاه شیراز بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده و مقیاس کنترل روان شناختی وابسته مدار و پیشرفت مدار سوننز و همکاران، پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و کرایج، و مقیاس نشاط ذهنی ریان و فردریک را تکمیل نمودند. یافته ها : یافته ها نشان دادند که کنترل روان شناختی والدین به صورت منفی نشاط ذهنی و راهبردهای انطباقی تنظیم شناختی هیجان را تحت تأثیر قرار می دهد. همچنین اثر کنترل روان شناختی والدین بر راهبردهای غیر انطباقی تنظیم شناختی هیجان، به صورت مثبت و از لحاظ آماری معنی دار بود. راهبردهای غیر انطباقی اثر منفی و معنی دار و راهبردهای انطباقی اثر مثبت و معنی دار بر نشاط ذهنی داشتند. آزمون بوت استراپ معنی داری اثر واسطه ای راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین کنترل روان شناختی والدین و نشاط ذهنی را مورد تأیید قرار داد. بحث و نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که کاهش کنترل روان شناختی والدین موجب افزایش استفاده از راهبردهای انطباقی تنظیم شناختی هیجان در فرزندان شده و از این طریق نشاط ذهنی آن ها را ارتقا می بخشد.

مقدمه و هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی گری هوش هیجانی در رابطه بین ابعاد نظریه ذهن با مهارت های اجتماعی در دانش آموزان با اختلال های یادگیری بود. جامعه ی پژوهش حاضر کلیه ی دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری دوره ابتدایی که در مراکز اختلالات یادگیری شهرستان شیراز و مرودشت مشغول به تحصیل بودند. مواد و روش: برای نمونه پژوهش، 227 دانش آموز به صورت هدفمند انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز به وسیله آزمون نظریه ذهن استیرنمن(1999)، مقیاس هوش هیجانی بار آن(1980) و مقیاس سنجش مهارت های اجتماعی ماتسون (1983) گردآوری شد. تجزیه و تحلیل آماری به وسیله آزمون مدل میانجی گری چندگانه با بیش از یک متغیر مستقل با استفاده از برنامه آماری پریچر و هیز (2014) انجام شد.  یافته ها: یافته ها نشان داد هوش هیجانی می تواند نقش میانجیگری را بین متغیر نظریه ذهن، با مهارت اجتماعی را در کودکان با اختلال یادگیری را ایفا کند. این بیانگر نقش میانجی گری کامل (نه جزیی) ابعاد شادمانی، واقع گرایی، روابط بین فردی، خویشتن داری و انعطاف پذیری در رابطه بین نظریه ذهن سطح دوم و مهارت های اجتماعی می باشد. بحث و نتیجه گیری : بین نظریه ذهن و هوش هیجانی و مهارت اجتماعی در کودکان با اختلال یادگیری رابطه معنی داری وجود دارد.

مقدمه و هدف : ین پژوهش با هدف مقایسه اثر بخشی آموزش مبتنی بر یادگیری معکوس و آموزش مبتنی بریادگیری مشارکتی  بر پیشرفت تحصیلی، خود تنظیمی تحصیلی و درگیری تحصیلی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهرستان لامرد  انجام شد. مواد و روش ها : کلیه دانش آموزان کلاس ششم مدارس ابتدایی شهرستان لامرد در سال تحصیلی 99-98 به عنوان جامعه آماری این پژوهش و 60 نفر دانش آموز کلاس ششمی که در سال تحصیلی 99-98 در آموزشگاه خیریه ابوفاضل لامرد مشغول به تحصیل بودند به عنوان نمونه آماری پژوهش در نظر گرفته شدند. اعضای نمونه پژوهش حاضر به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. اعضای نمونه در سه  گروه(گروه کنترل به تعداد 20 نفر، گروه آزمایش اول به تعداد 20 نفر وگروه آزمایش دوم به تعداد 20 نفر) گماشته شدند. روش پژوهش به صورت شبه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری صورت گرفت و برای مشخص کردن نرمال بودن داده ها از آزمون کولموگروف اسمیرنوف استفاده شد. یافته ها : . یافته های پژوهش نشان داد که اثر گذاری آموزش مبتنی بر یادگیری معکوس بر پیشرفت تحصیلی، خود تنظیمی و درگیری تحصیلی نسبت به آموزش مبتنی بر یادگیری مشارکتی بیشتر بوده است. بحث و نتیجه گیری: بین اثربخشی آموزش مبتنی بر یادگیری معکوس و آموزش مبتنی بریادگیری مشارکتی، بر  پیشرفت تحصیلی، خود تنظیمی و درگیری تحصیلی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهرستان لامرد، تفاوتی معنادار وجود دارد.  

مقدمه و هدف : در سال های اخیر کوشش برای افزایش تراز سلامت روانی و بهبود روابط زوجین در راستای افزایش پایداری خانواده و پیشگیری از آشفتگی زندگی زناشویی و رخداد طلاق مورد توجه قرار گرفته است. هدف از انجام این پژوهش مقایسه اثربخشی زوج درمانی مثبت نگر و درمان کوتاه مدت راه حل محور بر بهزیستی روانشناختی و بهبود سازگاری زناشوئی بوده است. مواد و روش ها : روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با سه گروه (دو گروه آزمایش، یک گروه زوج درمانی مثبت نگر، یک گروه درمان کوتاه مدت راه حل محور و یک گروه کنترل) بود .جامعه ی پژوهش حاضر کلیه زوجین متاهل شهر شیراز بودند. شیوه نمونه گیری به صورت غیراحتمالی هدفمند بود. 48 نفر از افرادی که نمره کمتری در بهزیستی روانشناختی و سازگاری زناشوئی بدست آورند به عنوان نمونه نهایی در نظر گرفته شدند به طوری که، در هر گروه 16 نفر قرار گرفت. گروههای آزمایش در 8 جلسه ۹۰ دقیقه ای تحت درمان قرار گرفتند. جهت گردآوری اطلاعات از مقیاس بهزیستی روان شناختی ریف پرسش نامه سازگاری اسپانیراستفاده گردید. یافته ها : نتایج نشان داد هر دو رویکرد درمانی بر بهزیستی روانشناختی و بهبود سازگاری زناشوئی در خانواده ها اثر داشته است(05/0 ≥P). اما تفاوت معناداری بین اثربخشی دو روش مداخله مشاهده نگردید(05/0 P >). بحث و نتیجه گیری: : یافته های پژوهش حاضر حمایت تجربی قابل قبولی برای اتربخشی رویکرد راه حل محور و زوج درمانی مثبت نگر فراهم می آورد.  

مقدمه و هدف : امروزه، فرسودگی شغلی به یک معضل شایع سازمانی تبدیل شده که تمام شئون زندگی مردم را در برگرفته و موجبات کاهش نیروی کار و ضربه به اقتصاد و تولید کشور را فراهم آورده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه علّی تصمیم گیری متمرکز و اوباشگری در محیط کار با فرسودگی شغلی با نقش واسطه ای سکوت سازمانی انجام گرفت. مواد و روش ها : این مطالعه از نوع پژوهش های همبستگی مبتنی بر الگویابی معادلات ساختاری بود.جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی کارکنان مدیریت تعمیر، تکمیل و خدمات فنی چاه های نفت شرکت ملی مناطق نفت خیزجنوب در سال 1398 بود. کل این جامعه آماری به عنوان نمونه پژوهش به کار گرفته شد(376نفر). شرکت کنندگان در پژوهش به پرسشنامه تمرکزگرایی در تصمیم گیری (46) سکوت سازمانی (39)،  اوباشگری در محیط کار (48) و فرسودگی شغلی (6) پاسخ دادند. تحلیل داده ها با استفاده از روش الگویابی معادلات ساختاری (SEM) انجام گرفت، جهت بررسی معنی داری اثرات غیرمستقیم، روش بوت استراپ به کار گرفته شد. یافته ها : نتایج نشان داد که الگوی پیشنهادی پژوهش از برازش خوبی با داده ها برخوردار است. یافته ها همچنین حاکی از آن بود که تصمیم گیری متمرکز و اوباشگری در محیط کار روابط معنی داری با فرسودگی شغلی و سکوت سازمانی داشتند. همچنین، روابط غیرمستقیم تصمیم گیری متمرکز و اوباشگری در محیط کار با فرسودگی شغلی از طریق سکوت سازمانی معنی دار بود. بحث و نتیجه گیری : براساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که جهت کاهش فرسودگی شغلی، توجه به نقش تصمیم گیری متمرکز، اوباشگری در محیط کار و سکوت سازمانی ضروری است.  

مقدمه و هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای منبع کنترل بر جهت گیری مذهبی و اضطراب اجتماعی  مبتنی بر شیوه همبستگی است که در آن روابط بین متغیرها را در قالب تحلیل مسیر مورد بررسی قرار می دهد. مواد و روش ها : این تحقیق از نظر نوع هدف کاربردی و روش جمع آوری اطلاعات به صورت توصیفی – همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه این تحقیق شامل تمام دانش آموزان متوسطه شهر شیراز است که در  سال تحصیلی 1398-1397 مشغول تحصیل در دبیرستان های این شهر بودند. از آنجاییکه در این تحقیق تعداد عوامل مربوط به پرسشنامه ها برابر با 7 متغیر مشاهده شده بود، بنابراین حجم نمونه تحقیق 307 نفر انتخاب شد. شیوه نمونه گیری تحقیق نیز به صورت روش خوشه ای چند مرحله ای و به صورت تصادفی تعیین شد. جهت گردآوری اطلاعات، مقیاس جهت گیری مذهبی آلپورت (ROS) (1967)، منبع کنترل لوینسون (LOC) (1973) و اضطراب اجتماعی (SAQ) (1969)  استفاده شد. یافته ها : تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون معادلات ساختاری نشان داد مدل مورد نظر از برازش مطلوبی برخوردار است. در مجموع، یافته ها موید آن بود که منبع کنترل درونی در دانش آموزان می تواند تأثیر جهت گیری مذهبی  و اضطراب اجتماعی را واسطه گری کند. بحث و نتیجه گیری: در مجموع، یافته ها موید آن بود که منبع کنترل درونی در دانش آموزان می تواند تأثیر جهت گیری مذهبی  و اضطراب اجتماعی را واسطه گری کند.

مقدمه و هدف: در دهه های اخیر روشهای درمانی مختلفی برای بهبود جو عاطفی بکار گرفته شده است و هدف از پژوهش حاضر بررسی دو شیوه ی آموزش مدیریت رفتاری مادران و آموزش شناختی-رفتاری با و بدون حضور دختران بر جو عاطفی خانواده بود. مواد و روش ها : این تحقیق به شیوه ی آزمایشی و با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کن ترل اجرا  گردیده است. جامعه آماری شامل کلیه دختران 15تا13ساله مدرسه زینبیه واقع در شهرستان شهریار بود. با اجرای آزمون بر روی 600 دانش آموزان مدرسه 120 دانش آموز با جوعاطفی پایین یافت شد که 45 نفر به صورت تصادفی انتخاب گردیده و در دوگروه آزمایشی و یک گروه کنترل به صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه آموزشی اول مدیریت رفتاری مادران و آموزش گ روهی شناختی-رفتاری دختران را دریافت  کردند و گروه آموزشی دوم مدیریت رفتاری مادران را دریافت کردند. گروه کنترل نیز هیج آموزشی را دریافت نکرد و در لیست انتظار قرار گرفتند.  ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه جو عاطفی خانواده هیل برن( 1964) بود که  داده ها باروش تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش مدیریت رفتاری مادران و آموزش گروهی شناختی-رفتاری توأم باهم موجب بهبود جو عاطفی خانواده شد. این نتایج در پیگیری ها نیز به اثبات رسید. بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد، آموزش مدیریت رفتاری مادران و آموزش شناختی-رفتاری دختران با هم به عنوان  یک مداخله مؤثر برای بهبود جو عاطفی خانواده پیشنهاد می شود.  

مقدمه و هدف : با توجه به شیوع بالای وابستگی به تلفن های هوشمند و نیز اهمال کری در بین نوجوانان، هدف این پژوهش بررسی تعدیل کنندگی وابستگی به تلفن همراه در آزمون مدل پیش بینی نشاط ذهنی بر اساس حمایت اجتماعی و ناگویی خلقی با میانجی گری اهمال کاری تحصیلی در دختران نوجوان بود.   مواد و روش ها : جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر بندر امام خمینی (ره) بود که در سال تحصیلی 98- 1397 مشغول به تحصیل بودند.از بین آنها 352 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. و به پرسشنامه های وابستگی به تلفن هوشمند، حمایت اجتماعی ادراک شده، ناگویی خلقی، اهمال کاری و نشاط ذهنی، پاسخ دادند. داده ها با روش مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شدند. (05/0 ≥P). یافته ها : نتایج نشان دادند در هر دو گروه، مسیر مستقیم حمایت اجتماعی و ناگویی خلقی، با نشاط ذهنی معنی دار نبود، اما مسیر مستقیم اهمال کاری تحصیلی به نشاط ذهنی منفی و معنی دار و حمایت اجتماعی به اهمال کاری تحصیلی منفی و معنی دار  و مسیر ناگویی خلقی به اهمال کاری تحصیلی مثبت و معنادار بود. اهمال کاری تحصیلی رابطه بین حمایت اجتماعی و ناگویی خلقی را با نشاط ذهنی به صورت کامل واسطه گری کرد. همچنین وابستگی به تلفن همراه این مدل میانجی گری را تعدیل کرد. بحث و نتیجه گیری: می توان با افزایش حمایت اجتماعی و درمان ناگویی خلقی اهمال کاری تحصیلی را در نوجوانان کمتر کرده و به واسطه آن نشاط ذهنی را بهبود بخشید. و با آموزش استفاده صحیح از تلفن همراه شدت تاثیر عوامل بر کاهش نشاط ذهنی را کمتر کرد.

مقدمه و هدف :  آموزش و پرورش سالیانه هزینه قابل توجهی صرف تحصیل دانش آموزان می کند و افت تحصیلی دانش آموزان علاوه بر اینکه موجب هدر رفت هزینه های کشور می شود منابع نیروی انسانی نسل آینده را در معرض خطر قرار می دهد؛ بنابراین این مطالعه با هدف بررسی نقش میانجی ارضای نیازهای روان شناختی در رابطه بین الگوهای ارتباطی خانواده و ادراک از محیط کلاس با خودتنظیمی تحصیلی صورت گرفت. مواد و روش ها : در این مطالعه توصیفی-همبستگی تعداد 225 دانش آموز دختر دوره دوم متوسطه از میان دانش آموزان مدارس شهر شیراز به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان پرسشنامه های ارضاء نیازهای روان شناختی گانیه (2003)، الگوهای ارتباطی خانواده کوئرنر و فیتزپاتریک (2002)، خودتنظیمی تحصیلی سواری و عرب زاده (1392) و ادراک از محیط کلاس جنتری، گبل و ریزا (2002) را تکمیل کردند. یافته ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS-20 و SMART-PLS-3 با روش آماری معادلات ساختاری و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه تحلیل شدند. یافته ها : . نتایج به دست آمده نشان داد ارضای نیازهای روان شناختی پایه، جهت گیری گفت وشنود و ادراک از محیط کلاس با خودتنظیمی تحصیلی ارتباط معناداری دارند (05/0 > p). همچنین، ارضای نیازهای روان شناختی پایه بین جهت گیری گفت وشنود و ادراک از محیط کلاس با خودتنظیمی تحصیلی نقش واسطه ایفا کرد. بحث و نتیجه گیری: بنابراین بر اساس یافته های به دست آمده در این مطالعه می توان گفت که جدا از عوامل اثرگذار خانوادگی و آموزشی، ارضای نیازهای روان شناختی به عنوان یک متغیر واسطه گر در جهت بهبود عملکرد تحصیلی نقش داشته و می بایست در جهت بهبود خود تنظیمی تحصیلی مد نظر قرار گیرد.