بورس اوراق بهادار

بورس اوراق بهادار

بورس اوراق بهادار سال سیزدهم زمستان 1399 شماره 52 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

الگوی تدوین آیین رفتار حرفه ای مؤسسات رتبه بندی اعتباری در بازار سرمایه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیین رفتار حرفه ای مؤسسات رتبه بندی اعتباری سلامت رفتاری استقلال حرفه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 741 تعداد دانلود : 815
آیین رفتار حرفه ای به عنوان یکی از اسناد بالادستی حوزه سلامت رفتاری یک حرفه، نقش بسزایی را در انتظام بخشی به رفتار اعضای شاغل در آن حرفه و وظایف آنها در قبال ذی نفعان گوناگون علی الخصوص جامعه ایفا می نماید که بسته به میزان استقلال آن حرفه، تدوین این سند راهبردی ضرورت بیشتری خواهد داشت. از سوی دیگر یکی از نهادهای مهم در حال شکل گیری در بازار مالی کشور را می توان حرفه ی رتبه بندی اعتباری دانست که به دلیل نقش آن در جامعه و مسئولیت خطیر اعتبار بخشی به اوراق بهادار در بازار پول و سرمایه، تدوین آیین رفتار حرفه ای را می توان از ضروریات آن حرفه برشمرد. پژوهش حاضر اقدام به تدوین الگوی تدوین آیین رفتار حرفه ای مؤسسات رتبه بندی نموده و سپس الگوی استخراج شده را به منظور انطباق آن با شرایط محیطی کشور در معرض نظرخواهی از خبرگان در قالب روش پیمایش دلفی قرار داده و بر همین اساس الگوی نهایی آیین رفتار حرفه ای مؤسسات رتبه بندی اعتباری در کشور را در قالب دو بُعد و پنج مؤلفه و هفتاد و پنج شاخص ارائه نموده است، لازم به ذکر است روش پیمایش دلفی به منظور حذف سوگیری های کلامی به صورت فازی مورد استفاده قرار گرفته است. الگوی تدوین شده می تواند توسط نهاد ناظر بازار سرمایه به منظور تدوین آیین رفتار حرفه ای مصوب مؤسسات رتبه بندی اعتباری در کشور مورد استفاده قرار گرفته و با رعایت مفاد آن توسط اعضای مؤسسات رتبه بندی اعتباری شاغل در کشور، گام مهمی در خصوص ارتقای سلامت رفتاری و تضمین استقلال حرفه ای این مؤسسات در کشور برداشته شود.
۲.

توسعه بازارهای مالی و رشد اقتصادی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در چارچوب حسابداری رشد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پانل دیتا توسعه مالی تولید ناخالص داخلی رشد اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 371 تعداد دانلود : 660
یکی از موضوعات تأثیرگذار بر رشد اقتصادی، توسعه مالی می باشد. به نظر تعدادی از اقتصاددانان، توسعه مالی از طریق افزایش سطح پس انداز و افزایش سطح سرمایه گذاری می تواند باعث افزایش رشد اقتصادی گردد. و گروهی دیگر معتقد به انتقال توسعه مالی از طریق تاثیرات آن بر تخصیص منابع و کارایی سرمایه بر رشد اقتصادی می باشند. در این پژوهش، بر اساس داده های جمع آوری شده از سایت بانک جهانی، تأثیر توسعه مالی بر تولید ناخالص داخلی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه درطی دوره زمانی 2008 تا 2016 و در چارچوب حسابداری رشد با استفاده از روش داده های تابلویی مورد بررسی قرار گرفته است. و همچنین ازنسبت ارزش بازار سهام به اعتبارات اعطایی بانکها به بخش خصوصی به عنوان شاخص توسعه بازار مالی استفاده شده است.طبق نتایج حاصل از پژوهش، مشخص گردید که در کشورهای توسعه یافته، بین توسعه بازار مالی و رشد اقتصادی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. اما در کشورهای در حال توسعه بین توسعه بازار مالی و رشد اقتصادی رابطه منفی و معناداری وجود دارد.
۳.

مقایسه عملکرد الگوریتم ژنتیک فازی و جست و جوی شکار فازی در بهینه سازی پرتفوی فازی با استفاده از مدل میانگین واریانس در بورس اوراق بهادار تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدل مارکویتز منطق فازی الگوریتم ژنتیک الگوریتم جست و جوی شکار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 824 تعداد دانلود : 370
بازده دارایی ها با عدم اطمینان همراه است و همواره در طی زمان نوسانات غیرمنتظره ای به لحاظ شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و ... در بازدهی دارایی ها از جمله سهام روی می دهد. منطق فازی می تواند یکی از گزینه های مناسب برای مدل کردن بازده دارایی ها باشد. همین منظور یک سیستم خبره فازی مبتنی بر قاعده برای حمایت از مدیران سرمایه گذاری در تصمیمات سرمایه گذاری میان مدتشان ساخته شده است. با توجه به غیرخطی بودن مسئله انتخاب پرتفوی و همچنین، NP-Hard بودن آن، در پژوهش حاضر، انتخاب و بهینه سازی سبد سهام بر اساس منطق فازی با استفاده از دو الگوریتم فراابتکاری شامل الگوریتم ژنتیک فازی و جست جوی شکار فازی مورد بررسی قرار گرفته است. کارایی سیستم فازی پیشنهادی توسط اطلاعات 157 شرکت که در بورس اوراق بهادار تهران در سال های 1387 تا 1397 فعالیت داشته اند، ارزیابی شده است. کارایی این سیستم بر حسب ریسک پذیری و مدت سرمایه گذاری، در مقایسه با متوسط بازده بازار بوده است. به علاوه کارایی سیستم فازی پیشنهادی برای سرمایه گذار ریسک گریز در کوتاه مدت نتایج بسیار خوبی به همراه دارد.
۴.

بررسی تأثیر گسستگی اطلاعات و مومنتوم بر بازده مازاد سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استراتژی مومنتوم گسستگی اطلاعات بازده مازاد بر ریسک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 714 تعداد دانلود : 745
افشای اطلاعات در بازار سرمایه بر قیمت سهام تأثیر دارد. واکنش سرمایه گذاران به افشای تدریجی و پیوسته اطلاعات یا افشای آنی و گسسته اطلاعات می تواند اثرات متفاوتی بر قیمت سهم داشته باشد. علاوه بر این، وجود استراتژی مومنتوم در بازار سرمایه و ترکیب آن با افشای گسسته اطلاعات  می تواند این اثرات را تشدید نماید. از این رو، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر مومنتوم و گسستگی اطلاعات بر بازده مازاد بر ریسک است. روش نمونه گیری در این پژوهش حذف سیتماتیک و دوره پژوهش 1388 تا 1396 است. تعداد شرکت های نمونه پژوهش 131 شرکت و برای آزمون فرضیه ها از رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از این است که مومنتوم بر بازده مازاد بر ریسک تأثیر معنی دار دارد. بنابراین، سرمایه گذارن با اجرای استراتژی موننتوم می توانند در بازار سرمایه ایران کسب بازدهی نمایند. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد که گسستگی اطلاعات بر بازده مازاد بر ریسک تأثیر دارد. بنابراین، سرمایه گذاران می توانند با انتخاب شرکت هایی که اطلاعات آنها به صورت آنی و گسسته افشا می گردد، بازده بالاتری کسب نمایند.  علاوه بر این، نتایج پژوهش حاکی از این است که ترکیب مومنتوم و گسستگی اطلاعات بر بازده مازاد بر ریسک تأثیر دارد. از این رو، سرمایه گذاران می توانند با انتخاب شرکت ها بر اساس ترکیب استراتژی مومنتوم و گسستگی اطلاعات، بازده بالاتری بدست آورند. در کل، نتایج نشان داد که گسستگی اطلاعات علاوه بر متغیر های مدل سه عاملی فاما و فرنچ، به مدل های قیمت گذاری دارایی اضافه گردد.
۵.

رابطه میان عملکرد شناختی حسابرس و تردید حرفه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تردید حرفه ای خودکارآمدی خود کنترلی رضایت شغلی و تعهد سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 490 تعداد دانلود : 219
تحقیق حاضر ارتباط میان خودکارآمدی ، خودکنترلی ، جو اخلاقی سازمان ، رضایت شغلی و تعهد سازمانی حسابرسان بر تردید حرفه ای را بر اساس نظریه شناخت اجتماعی مورد مطالعه قرار می دهد. طبق این نظریه، قضاوت و تصمیم گیری افراد تحت تاثیر عوامل شخصی نظیر رفتارهای اخلاقی و خلقیات فردی و نیز عوامل محیطی مثل عوامل مرتبط با سازمان و محیط کار می باشد. در این نظریه ، خودکارآمدی و منبع کنترل دو ویژگی هستند که می تواند بر جو اخلاقی سازمان و نیز بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی تاثیر گذار باشند. نمونه آماری تحقیق شامل حسابرسان شاغل در موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی و سازمان حسابرسی در سال 1397 می باشد. مبانی نظری تحقیق از طریق مطالعات کتابخانه ای و داده های آماری تحقیق نیز از طریق تحقیق پیمایشی و با استفاده از پرسش نامه جمع آوری و آزمون فرضیه ها نیز بر اساس معادلات ساختاری انجام شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که تعهد سازمانی بیشترین تاثیر را بر تردید حرفه ای دارد. بعد از آن نیز به ترتیب رضایت شغلی ، جو اخلاقی و خود کنترلی تاثیر غیر مستقیم بر تردید حرفه ای دارند. هم چنین خودکارآمدی تاثیری بر تردید حرفه ای ندارد. یافته های این تحقیق نشان می دهد که ویژگی های روانشناختی و رفتار سازمانی حسابرسان می تواند بر سطح تردید حرفه ای آن ها تاثیرات مختلفی داشته باشد.
۶.

باورهای دینی مدیران و هزینه سرمایه شرکت: ارائه مدلی با رویکرد مالی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دینداری باورهای دینی مدیران هزینه سرمایه رویکرد مالی اسلامی معادلات ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 959 تعداد دانلود : 183
در سال های اخیر، دینداری به عنوان بخش مهمی از فرهنگ بشر، توجه بسیاری از محققین را به خود جلب نموده است. لذا، پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری به بررسی رابطه بین باورهای دینی مدیران و هزینه سرمایه شرکت می پردازد. بدین منظور، برای سنجش هزینه سرمایه از سه روش اوهانلون و استیل، مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای و نسبت سود به قیمت تعدیل شده صنعت و برای اندازه گیری باورهای دینی از پرسشنامه خدایاری فرد و همکاران (1392) استفاده شده است. پرسشنامه مذکور برای مدیران 141 شرکت ارسال گردیدکه در نهایت تعداد 92 شرکت به پرسشنامه ها پاسخ دادند و در تحلیل های آماری لحاظ شدند. پس از اطمینان یافتن از برازش قابل قبول مدل های اندازهگیری و ساختاری پژوهش، یافته های پژوهش حاکی از آن است که باورهای دینی مدیران ضمن افزایش میزان اعتماد سرمایه گذاران و مشارکت آنان در بازار، موجب کاهش هزینه سرمایه شرکت ها می گردد. یافته های پژوهش ضمن پر کردن خلاء تحقیقاتی در حوزه مالی اسلامی، می تواند برای سرمایه گذاران، قانون گذاران بازار سرمایه و سایر ذینفعان در امر تصمیم گیری راهگشا باشد.
۷.

ضعف در کنترل های داخلی و احتمال تقلب در گزارشگری مالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تقلب در گزارشگری مالی ضعف کنترل های داخلی بورس اوراق بهادار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 582 تعداد دانلود : 783
هدف این پژوهش بررسی رابطه ضعف در کنترل های داخلی و احتمال تقلب در گزارشگری مالی است. در زمینه اثربخشی کنترل های داخلی به عنوان بخش مهمی از نظام راهبری بر عدم وقوع تقلب، دو دیدگاه وجود دارد. بر اساس دیدگاه اول تقویت کنترل های داخلی موجب کاهش وقوع تقلب می شود و بر اساس دیدگاه دوم به دلیل آن که مدیران توانایی نادیده گرفتن کنترل های داخلی را دارند، کنترل های داخلی، اثربخشی لازم را در زمینه بروز تقلب ندارند. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، با استفاده از داده های نمونه ای متشکل از 152 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1391 تا 1396 و رویکرد رگرسیون لاجیت به آزمون فرضیه های پژوهش پرداخته شد. برای سنجش احتمال تقلب در گزارشگری مالی از مدل بنیش (1999) استفاده گردید. یافته ها حاکی از آن است که با وجود ضعف در کنترل داخلی و تعداد ضعف در کنترل داخلی، احتمال تقلب در گزارشگری مالی افزایش می یابد. این یافته ها در راستای دیدگاه اول است.
۸.

رویکرد اقتصاد رفتاری به بازار سرمایه با تأکید بر فرضیه بازار تطبیقی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رفتار قیمت ها در بازار فرضیه بازار کارا فرضیه بازار تطبیقی بورس اوراق بهادار تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 964 تعداد دانلود : 254
در این پژوهش به بررسی رفتار و روند قیمت ها در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس دیدگاه اقتصاد رفتاری پرداخته شده است. در این راستا فرضیه بازار تطبیقی به عنوان جانشین فرضیه کلاسیک بازار کارا مورد تحلیل واقع شده است. برای این منظور از داده های شاخص 50 شرکت برتر بورس به عنوان نماینده ای از کل بازار در دوره زمانی دی ماه 1387 تا تیرماه 1397 بر اساس قیمت های پایانی روز بهره گرفته شده است. در راستای آزمودن فرضیه بازار تطبیقی، ابتدا به بررسی کارایی بازار با بهره گیری از آزمون های BDS، شکست ساختاری و ریشه واحد مبادرت ورزیده شده است. افزون بر آن از آزمون نسبت واریانس چندگانه برای آزمون نمودن فرضیه بازار تطبیقی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که در دوره موردمطالعه، نه تنها بازار رفتاری کارا از خود نشان نداده است، بلکه نتایج آزمون BDS نیز رفتار غیرخطی سری زمانی را تأیید نموده است. مضاف بر این آزمون نسبت واریانس چندگانه فرضیه بازار تطبیقی را مورد تأیید قرار داده است. این امر نشان می دهد که حداقل در برخی بازه های زمانی امکان پیش بینی روند قیمت ها و کسب بازدهی بیش از بازدهی بازار محقق بوده است. همچنین تصور فعالان بازار به عنوان یک مجموعه همگن، که از اصول فرضیه بازار کارا است، برداشتی غیر صحیح می باشد.
۹.

اثر محافظه کاری حسابداری بر شاخص های اقتصادکلان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محافظه کاری حسابداری شاخص های اقتصادکلان تولید ناخالص داخلی خالص سرمایه گذاری سود تجمعی حسابداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 899 تعداد دانلود : 548
هدف: هدف: هدف اصلی این پژوهش تعیین اثر محافظه کاری شرطی بر سود تجمعی حسابداری و شاخص-های اقتصاد کلان از جمله بخش سرمایه گذاری از حساب های ملی، تولید ناخالص داخلی و نرخ بهره است، همچنین اثر ارزش ریالی (پولی) محافظه کاری شرطی بر نرخ بهره با لحاظ کردن اثر محافظه-کاری شرطی بر سود شرکت ها و خالص سرمایه گذاری از حساب های ملی بررسی شده است به عبارت دیگر اینکه آیا واکنش سود شرکت ها، خالص سرمایه گذاری از حساب های ملی به اخبار بد (منفی) بهنگام تر از واکنش نسبت به اخبار خوب (مثبت) است یا خیر؟ و آیا محافظه کاری شرطی با تغییر خالص سرمایه گذاری از حساب های ملی بر نرخ بهره تأثیر دارد؟ روش: در این پژوهش فرضیات به کمک رگرسیون چند متغیره سری زمانی آزمون شده اند و برای اندازه گیری اخبار از مدل کمبل با استفاده از چهار متغیر ماهانه در VAR استفاده شده است. همچنین داده های فصلی (سه ماهه) از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1380 تا 1396 انتخاب شده است. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش، واکنش سود شرکت ها و خالص سرمایه گذاری از حساب های ملی به اخبار بد (منفی) بهنگام تر از واکنش نسبت به اخبار خوب (مثبت) است به بیان دیگر شاخص های اقتصاد کلان و سود شرکت ها به صورت شرطی محافظه کارانه اند. همچنین ارزش ریالی(پولی) محافظه کاری شرطی با تاثیر بر سود شرکت ها و خالص سرمایه گذاری از حساب های ملی بر نرخ بهره تاثیر دارد.
۱۰.

نحوه ارائه اطلاعات مالی و سبک های تصمیم گیری استفاده کنندگان اطلاعات مالی : آزمون نظریه حسابداری ذهنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک های تصمیم گیری قضاوت و تصمیم گیری نحوه ارائه اطلاعات مالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 884 تعداد دانلود : 834
حسابداری ذهنی به تفکیک روانشناختی افراد در منابع و چگونگی ردیابی افراد در استفاده از منابع اشاره دارد.به عبارتی مجموعه ای از اقدامات شناختی که توسط افراد و خانواده ها برای سازماندهی ، ارزیابی و پیگیری فعالیت های مالی تعریف می شود .هدف این تحقیق بررسی رابطه نحوه ارائه اطلاعات مالی وسبک های تصمیم گیری با قضاوت استفاده کنندگان مالی می باشد. به منظور دستیابی به این هدف نمونه ای به تعداد 200 نفر از حسابداران و مدیران مالی و تحلیل گران مالی که در بازارهای مالی فعالیت داشتند، به صورت تصادفی انتخاب شدند. روش جم ع آوری اطلاعات ، توصیفی – پیمایشی است. داده ها از دو روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است .جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است.پایایی ابزار جمع آوری داده ها با استفاده از پایایی ترکیبی ارزیابی شد و روایی آن با استفاده از تکنیک های تحلیل عاملی ،مورد تایید قرار گرفت. برای آزمون فرضیه های پژوهش از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج آزمون فرضیه ها نشان می دهد که در حالت های مختلف اعلام سود وزیان، سبک های تاثیرگذار بر قضاوت وتصمیم گیری استفاده کنندگان، متفاوت است. باتوجه به این نتایج می توان گفت که نحوه ارائه اطلاعات بر قضاوت استفاده کنندگان بر اساس سبک های تصمیم گیری استفاده کنندگان تاثیر می گذارد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۲