روانشناسی بالینی

زمینه و هدف: اسکلروز چندگانه مانند هر بیماری مزمن دیگر اثرات روانشناختی متعددی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان شفقت محور بر عاطفه منفی و امید بیماران مبتلا به اسکلروز چندگانه (ام.اس) انجام شد. مواد و روش کار: این پژوهش نیمه تجربی و از نوع، پیش آزمون – پس آزمون همراه پیگیری یک ماهه با گروه کنترل بود. حجم نمونه 24 نفر مراجعه کننده به یکی از کلینیک های مغز و اعصاب شهر اصفهان در زمستان 1395 بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل (هره گروه 12 نفر) گمارده شدند. سپس از هر دو گروه پیش آزمون به عمل آمد. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای تحت آموزش درمان شفقت محور (گیلبرت، 2009)، قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد و در پایان هر دو گروه مجددا ارزیابی شدند. ابزارهای مورد استفاده پرسشنامه امید (اشنایدر، 1991) و پرسشنامه عاطفه منفی (واتسون، کلارک و تلگن، 1988) بود. داده های پژوهش از طریق آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که نمرات امید و عاطفه منفی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در بیماران ام.اس بهبودی معناداری نشان داد (01/0 P≤). نتیجه گیری: از مداخله درمانی شفقت محور جهت کاهش عاطفه منفی و افزایش امید در بیماران مبتلا به اسکلروز چندگانه (ام.اس) می-توان استفاده نمود. واژگان کلیدی: درمان شفقت محور، عاطفه منفی، امید، اسکلروز چندگانه (ام.اس).

مقدمه: هدف پژوهش پیش بینی راهبردهای حل تعارض همسران براساس نشانه های اختلال شخصیت مرزی با واسطه گری راهبردهای تنظیم هیجانی نشخوار فکری و سرکوب فکر بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل همه دانشجویان زن و مرد متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در سال 1398 بود که به روش نمونه برداری هدفمند 360 نفر از میان آن ها انتخاب شد. ابزار پژوهش مقیاس های راهبردهای تعارضی، نشانه های مرزی، سبک های پاسخ نشخواری و سرکوب خرس سفید بود. داده ها با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد نشانه های اختلال شخصیت مرزی به صورت مثبت و معنادار راهبردهای تنظیم هیجان نشخوار فکری و سرکوب فکر را پیش بینی می کنند (879/0=β، 004/0=P). نشانه های اختلال شخصیت مرزی به صورت منفی و معنادار راهبردهای حل تعارض همسران را پیش بینی می کنند (488/0-=β، 007/0=P). راهبردهای تنظیم هیجان نشخوار فکری و سرکوب فکر به صورت مثبت و معنادار راهبردهای حل تعارض همسران را پیش بینی می کنند (706/0=β، 005/0=P). نشانه های اختلال شخصیت مرزی به صورت مثبت و معنادار با واسطه گری راهبردهای تنظیم هیجانی نشخوار فکری و سرکوب فکر راهبردهای حل تعارض همسران را پیش بینی می کنند (620/0=β، 005/0=P). نتیجه گیری: سرکوب موفق هیجان های ناخوشایند و منفی و افکار و خاطرات مزاحم در کوتاه مدت با استفاده از راهبردهایی مانند حواسپرتی که در پاسخ به نشخوارگری به کار گرفته می شود، موجب تضعیف هیجان ها و افکار ناخوشایند می شود، به استفاده بیش تر از بحث و گفت گو در خلال تعارض های زناشویی می انجامد.

مقدمه: هدف این پژوهش بررسی اثربخشی روش بوئن بر روابط خانوادگی، مرزها، مثلث سازی و شیوه های کنترل زنان متاهل شهر اصفهان انجام شدبود. روش: بنابراین این پژوهش از نوع آزمایشی بود و با توجه به اینکه گزینش و گمارش آزمودنی ها در گروه ها به شکل دردسترس انجام شد بنابراین پژوهش از نوع شبه آزمایشی بود. جامعه آماری کلیه زنان متاهل شهر اصفهان در سال تحصیلی 97-98 بودند. به منظور نمونه گیری از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد و از بین 50 زن ثبت نام کننده 40 زن انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل به شکل دردسترس گمارش شدند. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از مقیاس روابط خانوادگی بارنز و اولسون (1982)، مثلث سازی (دهقانی ششده و یوسفی، 1398) مقیاس های شیوه های کنترل (یوسفی و بهرامی، 1394). گروه های پژوهشی به مدت هشت جلسه نود دقیقه ای در معرض آموزش های مبتنی بر مدل بین نسلی نظریه بوئن قرار گرفتند. هر دو گروه قبل و بعد از مداخله در معرض پیش آزمون و پس آزمون قرار گرفتند. یافته ها: داده های گردآوری شده به کمک آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (تحلیل کواریانس چند متغیره) تحلیل شدند نتایج نشان داد که این روش بر بهبود متغیرهای مورد مطالعه ابعادروابط خانوادگی به جز رابطه با خانواده خود، مرزهای منعطف، مرزهای آشفته و شیوه کنترل هیجان مدار و راه حل مدار (05/0p <)به جز مرزهای خشک و مرزهای مبهم موثر بوده است(05/0P>). (05/0P=). نتیجه گیری: با توجه به این نتایج روش بوئن برای بهبود برخی ابعاد روابط خانوادگی و مرزها و شیوه های کنترل متغیرهای سیستمی در بین زنان متاهل شهر اصفهان روش موثری است.

مقدمه: پرسشنامه دوسوگرایی به خود (SAM) یک ابزار نسبتا جدید است که برای سنجش سازه دوسوگرایی در بافت علائم وسواس فکری-عملی طراحی شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی این پرسشنامه می باشد. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی می باشد. 280 نفر از دانشجویان دانشگاه های شیراز با روش نمونه گیری داوطلبانه انتخاب و نسخه فارسی پرسشنامه دوسوگرایی به خود، پرسشنامه نشخوار- تأمل و پرسشنامه اعتماد به نفس روزنبرگ را تکمیل کردند. ساختار عاملی پرسشنامه با روش تحلیل عامل اکتشافی مورد بررسی قرارگرفت. برای بررسی پایایی پرسشنامه، ضرایب اسپیرمن براون و آلفای کرونباح محاسبه شد و جهت بررسی روایی همزمان، همبستگی این پرسشنامه با پرسشنامه عزت نفس و نشخوار-تأمل محاسبه شد. یافته ها: تحلیل عامل اکتشافی نشانگر استخراج 4 مؤلفه افکار متعارض درباره خود، دیدگاه دوقطبی نسبت به خود، نگرانی راجع به قضاوت دیگران و اشتغال ذهنی در مورد ارزش خود بود که در مجموع 8/63 واریانس را تبیین می کرد. ضریب پایایی پرسشنامه نیز به روش آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 91/۰ بود. نتیجه گیری: پرسشنامه دوسوگرایی به خود از ویژگی های روان سنجی مطلوبی در جامعه دانشجویی برخوردار است هرچند برای کاربرد آن در سایر جمعیت ها، مطالعات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر رشد پس از آسیب و کیفیت زندگی در بیماران مبتلابه سرطان پستان انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری همراه با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری شامل کلیه بیماران مبتلابه سرطان پستان مراجعه کننده به بیمارستان های استان البرز در تابستان 1397 است و نمونه این پژوهش 30 نفر از بیمارانی بود که واجد ملاک های ورود به پژوهش بودند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. سپس پروتکل درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد طی 10 جلسه روی گروه آزمایش اجرا شد و گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس اندازه گیری با نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد بین دو گروه آزمایش و کنترل در انعطاف پذیری روان شناختی، رشد پس از آسیب و کیفیت زندگی تفاوت معناداری وجود دارد (05/0p <). نتیجه گیری: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش رشد پس از آسیب و کیفیت زندگی مؤثر است و متخصصان حوزه سلامت می توانند به منظور ارتقاء کیفیت زندگی در بیماران مبتلابه سرطان پستان از آن استفاده کنند.

مقدمه: تاب آوری، توانایی انسان در مقابله با شرایط پرخطر و استرس زاست، اما همه افراد به طور یکسان تاب آور نیستند. به دلیل ماهیت استرس زا بودن حرفه پرستاران، تاب آوری کیفیتی ضروری برای پرستاران است. پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش مزاج در پیش بینی تاب آوری، با توجه به نقش تعدیل گر جنسیت در بین پرستاران انجام شد روش: روش شناسی در این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی می باشد. مشارکت کنندگان شامل پرستاران بخش های مختلف بیمارستان امام (ع) شهرستان کرمانشاه بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و فرمول کوکران تعداد 165 نفر (104 زن و 61 مرد) انتخاب شدند. در جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد تعیین مزاج سلمان نژاد و پرسشنامه تاب آوری کانر – دیویدسون (CD-RISC) و برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شده است. یافته ها: یافته های بدست آمده از این پژوهش، نشان می دهد که گرمی مزاج پرستاران، تاب آوری آنان را افزایش و سردی مزاج این میزان را کاهش می دهد و خشکی مزاج پرستاران، میزان تاب آوری را کاهش و تری مزاج پرستاران موجب افزایش تاب آوری می شود. همچنین تعدیل کنندگی جنسیت در رابطه بین تاب آوری و مزاج مورد تأیید قرار گرفت. بدین معنا که تأثیر مزاج بر تاب آوری پرستاران، در زنان و مردان متفاوت است. نتیجه گیری: مزاج پرستاران نقش مهمی در میزان تاب آوری آنها دارد و یافته های پژوهش این رابطه را تأیید می کند. پیشنهاد  می شود که برای جذب و استخدام پرستاران سنجشی در بخش مدیریت منابع انسانی بیمارستان ها در مورد تعیین مزاج آنان صورت گیرد و پرستارانی که مزاج متناسب با شغل استرس زای پرستاری دارند، انتخاب شوند.

مقدمه: سایبرکندریا شکل نوظهوری از هیپوکندریا است که در آن جست وجوی مکرر مطالب مربوط به بیماری ها در اینترنت موجب افزایش اضطراب و پریشانی فرد شده و با تلاش های تکراری و بی نتیجه در زمینه اطمینان جویی ادامه می یابد. مقیاس شدت سایبرکندریا (CSS) با هدف تشخیص این پدیده طراحی شده است و ویژگی های روان سنجی آن در جمعیت غیر ایرانی مورد تأیید قرار گرفته است؛ اما تاکنون در جمعیت ایرانی بررسی نشده است؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس شدت سایبرکندریا (CSS) در جمعیت ایرانی می باشد. روش: در این پژوهش 200 نفر دانشجو به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به پرسشنامه های پژوهش که شامل مقیاس شدت سایبرکندریا (CSS)، مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21) و فرم کوتاه اضطراب سلامت (SHAI) بود پاسخ گفتند. داده های مربوط به تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون های همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: با استفاده از تخلیل عاملی اکتشافی چهار عامل اجبار، اطمینان جویی/بی اعتمادی، افراط و پریشانی استخراج گردید که به جز یک عامل جدید (اطمینان جویی/بی اعتمادی)، سه عامل دیگر مطابق با نسخه اصلی مقیاس بود. پایایی مقیاس از طریق ارزیابی ضریب همسانی درونی و روایی آن از طریق رابطه همبستگی نمره کل مقیاس و عامل های استخراج شده با سایر متغیرهای پژوهش بررسی شده مورد تأیید قرار گرفت. نتیجه گیری: بر اساس یافته های حاصله، این مقیاس چهار عامل را در جمعیت ایرانی شناسایی می کند. روایی و پایایی عوامل موجود مورد تأیید قرار گرفته و استفاده از این مقیاس در موارد تحقیقاتی و بالینی ایرانی توصیه می شود.

زمینه و هدف: اختلال میل/ برانگیختگی جنسی در زنان متأهل از شایع ترین مشکلات جنسی زنان و یک اختلال چندعاملی است. هدف پژوهش حاضر تقش میانجی تعارضات زناشویی در رابطه بین سبک های دلبستگی و تمایزیافتگی خود با نشانه های میل / برانگیختگی جنسی در زنان بود. مواد و روش: مطالعه مقطعی حاضر بر روی 322 نفر از کارمندان و دانشجویان زن متأهل دانشگاه های شهر تهران بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل فرم مشخصات جمعیت شناختی، شاخص عملکرد جنسی زنان، پرسشنامه سبک دلبستگی بزرگسال کولینز و رید، پرسشنامه تمایزیافتگی خود و پرسشنامه وضعیت زناشویی بود. تجزیه و تحلیل داده ها در نرم افزارهای SPSS-21 و Amos انجام شد. یافته ها: یافته های حاصل نشان داد که علاوه بر ارتباط مثبت و معنادار میان بین سبک دلبستگی ایمن و نشانه های میل/ برانگیختگی و نیز رابطه منفی و معنادار سبک های دلبستگی ناایمن دوسوگرا و اجتنابی با نشانه های میل/برانگیختگی جنسی، بین تمایزیافتگی خود و نشانه های میل/برانگیختگی جنسی نیز رابطه مستقیم و معناداری مشاهده شد. همچنین باید افزود که متغیرهای پیش گفته به صورت غیرمستقیم و با نقش میانجی گر تعارضات زناشویی با متغیر ملاک رابطه معناداری دارند. نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که ریشه تعارضات زناشویی در سبک های دلبستگی و تمایز یافتگی خود است که نقش تجربیات کودکی و ارتباطات فرد با والدین در آن زمان را آشکار می کند. به عبارت دیگر، مؤلفه های روان شناختی که در قالب روابط خانواده اصلی شکل می گیرند، می تواند الگوهای رفتاری و زناشویی را در خانواده فعلی تحت تأثیر قرار دهند.

مقدمه : هدف از پژوهش حاضر پیش بینی سازش یافتگی بر اساس مثلث شناختی و باورهای غیر منطقی در بین زوجین بود روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمام زوج های جوان در شهر سمنان در سال 1399 بود که از آن میان به روش نمونه برداری تصادفی دو مرحله ای و داوطلبانه 382 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه سازگاری زن و شوهر گراهام بی اسپنیر، پرسشنامه مثلث شناختی بکهام و همکاران و پرسشنامه باورهای غیر منطقی اهواز بود. تحلیل داده ها به روش تحلیل مسیر از نوع مدل یابی معادلات ساختاری انجام شد. یافته ها: مدل یابی روابط ساختاری میان متغیرهای مثلث شناختی و باورهای غیرمنطقی با سازش یافتگی زناشویی به صورت مستقیم برازندگی خوبی نشان داد. ضریب مسیر مستقیم بین مثلث شناختی و سازش یافتگی زناشویی منفی و معنادار بود (001/0 =P). همچنین ضریب مسیر مستقیم بین باورهای غیر منطقی و سازش یافتگی زناشویی منفی و معنادار بود (001/0 =P). نتیجه گیری: باورهای غیر منطقی درباره رابطه زوجی که از الگوهای فکری منفی و تحریف شده ناشی می شود و خطاهای کلی در تفکر که حاصل ادراکات تحریف شده هستند، موجب خشم، افسردگی، جر و بحث مداوم و ناسازگاری با همسر می گردد. از این منظر شناسایی و پرداختن به عوامل مذکور، درک عمیق تری از سازش یافتگی زناشویی ارائه می نماید. پیشنهاد می گردد متخصصین در یک بستر درمانی مؤثر به متغیرهای مذکور در قالب پروتکل های درمانی بپردازند.