پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران (پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی)

هدف این پژوهش، تعیین تأثیر اعتماد سازمانی بر یادگیری سازمانی و تعیین نقش میانجی اینرسی سازمانی در تأثیر اعتماد سازمانی بر یادگیری سازمانی اداره کل منابع طبیعی استان اصفهان است. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و براساس ماهیت و روش، توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری، شامل مدیران، معاونان و کارشناسان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان در سال 1398 است که 160 نفر از بین 300 نفر با استفاده از نمونه گیری تصادفی- طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند. پایایی پرسش نامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ 86/0 به دست آمد که تأیید شد. برای بررسی روایی پرسش نامه از روایی سازه (تحلیل عاملی تأییدی) و روایی محتوایی استفاده شد که نشان داد بارهای عاملی همه پرسش ها به غیر از پرسش های 3، 8، 21، 26، 27 و 42 از مقادیر مناسبی برخوردارند(مقادیر بیشتر از 4/0). تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS 24 و Amos 24 انجام شد. براساس نتایج اعتماد سازمانی، اعتماد عمودی و اعتماد نهادی بر یادگیری سازمانی، تأثیر مستقیم و معنادار دارد، اعتماد جانبی بر یادگیری سازمانی تأثیر معناداری ندارد و همچنین میانجیگری اینرسی سازمانی در رابطه اعتماد سازمانی و یادگیری سازمانی تأیید نشد.

یکی از مهم ترین تصمیم های افراد در طول زندگی، تصمیم گیری درباره انتخاب همسر است؛ بنابراین برای پیشگیری از فرسودگی زناشویی، توجه جدی به ملاک های انتخاب همسر قبل از ازدواج، ضروری به نظر می رسد. هدف این پژوهش، بررسی ملاک های انتخاب همسر و ملاک های انتخاب دوست جنس مخالف و مقایسه ملاک های انتخاب شریک در افراد دارای تجربه دوستی و بدون تجربه دوستی با جنس مخالف بود. نمونه پژوهش شامل 486 نفر بود که به شیوه نمونه گیری خوشه ای از میان دانشجویان انتخاب شدند و پرسش نامه اولویت بخشی ملاک های همسرگزینی را تکمیل کردند. یافته ها نشان داد در هر دو جنس، 5 ملاک عشق و علاقه، عفت و پاکدامنی، مسئولیت پذیری، سلامت روانی و توانایی تصمیم گیری، بیشترین اهمیت و 5 ملاک درآمد، سن، تناسب موقعیت اجتماعی، تحصیلات و قومیت یکسان، کمترین اهمیت را داشتند. همچنین میانگین ملاک ها برای انتخاب شریک از منظر افراد دارای تجربه دوستی با جنس مخالف در هر دو جنس، بیشتر از افراد بدون تجربه دوستی است که نشان می دهد افراد دارای تجربه دوستی، دقیق تر و سخت گیرانه تر از افراد بدون تجربه دوستی در انتخاب شریک عمل می کنند.

به طور کلی، موضوع محوری پژوهش حاضر، به مناسبات قومیت و دینداری معطوف است و هدف اصلی آن نیز بررسی الگوها و تعیین کننده های مرتبط با مؤلفه های دین و نگرش دینی گروه های قومی است. چارچوب نظری این پژوهش، مبتنی بر نظریه های جامعه پذیری دینی، تجددگرایی و تغییرات بنیادین در نظام ارزش های جامعه است که برپایه رویکردی فرهنگی-اجتماعی، تحولات و تغییرات جوامع معاصر ازجمله در حوزه های مرتبط با دین و نگرش دینی را بررسی و تبیین می کند. بررسی مبانی نظری نشان داد با وجود طیف متنوع گروه های قومی در سراسر کشور، پژوهش های اندکی در این حوزه مطالعاتی انجام شده است و همان تعداد اندک نیز غالباً زمینه مناسب را برای بررسی تطبیقی طیف گسترده ای از گروه های قومی ندارد؛ به همین سبب، برای تکمیل این خلأ، در این پژوهش، الگوها و تعیین کننده های مرتبط با نگرش دینی در بین هفت گروه قومی مشتمل بر گروه های قومی ترک، ترکمن، کرد، گیلک، لر، لک و مازنی بررسی تطبیقی شده است. تجزیه وتحلیل های این مقاله، مبتنی بر داده های پژوهشی پیمایشی است که جمعیت نمونه آن را درمجموع، تعداد 5200 نفر مردان و زنان 15ساله و بیشتر ساکن نقاط شهری و روستایی 12 شهرستان منتخب ایران تشکیل می دهد. یافته های این پژوهش در دو محور اصلی جمع بندی و خلاصه می شود: «تنوع و گوناگونی الگوهای نگرش دینی در بین گروه های قومی» و «تنوع و گوناگونی شدت تأثیرگذاری تعیین کننده های نگرش دینی در بین گروه های قومی». بدین ترتیب، نتایج بر این نکته بنیادین و قاعده مشترک صحه می گذارد که نگرش دینی در هر شرایطی و تا حد زیادی از قومیت و تابعی از تعلق قومی متأثر است؛ به گونه ای که شناخت دقیق و جامع الگوها و تعیین کننده های مرتبط با مناسبات بین قومیت و دینداری، بدون تردید، مستلزم آن است که نگرش دینی به تفکیک گروه های قومی بررسی و تبیین شود.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه رهبری مثبت گرا و انزوای اجتماعی با نقش میانجی معنویت در کار در دوره همه گیری کووید– 19 انجام شد. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و براساس ماهیت و روش، توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری، دبیران دوره اول متوسطه شهر اصفهان در سال تحصیلی 1398-1399 بود که از بین 1876نفر از آنان، 150نفر با استفاده از نرم افزارSample power  و به شیوه نمونه گیری تصادفی – طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه های انزوای اجتماعی زاوالنتا و همکاران (2017)، رهبری مثبت گرای آقابابایی (1392) براساس نظریه کامرون (2007) و معنویت در کار میلیمان و همکاران (2003) بود که مقدار پایایی آنها به ترتیب، 79/0، 76/0 و 74/0 برآورد شد. روایی پرسش نامه ها به لحاظ محتوایی تأیید و تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS 24 وAmos انجام شد. نتایج نشان داد رهبری مثبت گرا به طور مستقیم بر انزوای اجتماعی، تأثیر معکوس و معنادار دارد و همچنین، معنویت در محیط کار، نقش میانجی را در رابطه رهبری مثبت گرا و انزوای اجتماعی دارد.

امروزه، بروز رفتارهای پرخطر در بین قشر جوان از مسائل و آسیب های اجتماعی است که به یکی از مهم ترین و گسترده ترین دل نگرانی های جوامع بشری تبدیل شده است. با وجود کوشش های بسیاری که در دهه های اخیر برای افزایش آگاهی کنشگران درباره پیامدها و کاهش این رفتارها انجام شده، همچنان بروز رفتارهای پرخطر، سیر صعودی داشته است. بر این اساس، پژوهش حاضر نیز با هدف مطالعه جامعه شناختی نقش فرایند اجتماعی (نظریه های یادگیری اجتماعی و کنترل اجتماعی) در تبیین رفتارهای پرخطر در بین جوانان کلان شهر تبریز انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی است و جامعه آماری، شامل کلیّه افراد 15-34 سال شهر تبریز به تعداد 579694 نفر است که از این تعداد، 630 نفر با استفاده از فرمول آماری کوکران و به شیوه خوشه ای چندمرحله ای به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسش نامه محقق ساخت است. همچنین برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از نرم افزارهایSPSS  و Smart-PLS استفاده شده است. یافته ها نشان داد همبستگی بین متغیرهای کنترل اجتماعی، جامعه پذیری، شکاف نسلی و همنشینی افتراقی با رفتارهای مخاطره آمیز به لحاظ آماری معنادار بوده است. همچنین، نتایج حاصل از مدل معادلات ساختاری پژوهش نشان داد متغیرهای حاضر در مدل مسیر، 9/29 درصد از تغییرات متغیر وابسته رفتارهای پرخطر را تبیین کرده اند.

رفتارهای سیاسی، یکی از عناصر تشکیل دهنده سازمان ها محسوب می شود. این نوع رفتارها محیط کاری تفرقه افکن و زیان باری ایجاد می کند که پیامدهای منفی فزاینده ای بر سازمان و کارکنان دارد؛ بنابراین، آگاهی از عوامل مؤثر بر رفتار سیاسی در پیشگیری و محدودکردن چنین رفتاری، نقش مهمی دارد؛ بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر، بررسی شیوع رفتارهای سیاسی در انواع ساختارهای سازمانی با واسطه گری منابع قدرت؛ مطالعه آموزش وپرورش استان فارس است. در این مطالعه پیمایشی، 203 نفر از کارکنان اداره کل آموزش وپرورش فارس به روش نمونه گیری تصادفی نظام مند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه های نوع ساختار سازمانی ترک زاده و محترم (1393)، منابع قدرت مدیران ترک زاده و معینی شهرکی (1391) و رفتارهای سیاسی ترک زاده و فریدونی (2015) بود. داده ها با استفاده از نرم افزارهای آماریSPSS24  وAMOS16  و آزمون های آماری t تک متغیره، t زوجی، تحلیل واریانس درون گروهی، تعقیب بنفرونی و تحلیل مسیر تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان داد نوع ساختار سازمانی تواناساز، پیش بینی کننده رفتارهای سیاسی نیست و متغیر منابع قدرت در این رابطه، سهم واسطه گری ندارد؛ ولی در ساختار بازدارنده، منابع قدرت در رابطه نوع ساختار سازمانی بازدارنده با رفتارهای سیاسی، سهم واسطه گری نسبی دارد.