فرهنگ یزد

فرهنگ یزد

فرهنگ یزد سال اول پاییز 1398 شماره 3

مقالات

۱.

تحلیل بروندادهای علمی حوزه کتابخانه و یزد

کلید واژه ها: کتابخانه یزد علم سنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 306 تعداد دانلود : 727
کتابخانه تنها نهاد اجتماعی شناخته شده ای است که زمینه کتابخوانی را فراهم و امر مطالعه را ترویج می کند و موجودیت آن خود به خود هدف نبوده، بلکه هدف اصلی، خدمت به اجتماع است. تحلیل زمینه های پژوهشی این حوزه می تواند اطّلاعات مفیدی در اختیار پژوهشگران قرار دهد. هدف مطالعه حاضر بررسی مقالات مرتبط با حوزه کتابخانه و یزد می باشد . روش پژوهش از نوع توصیفی و علم سنجی می باشد که به بررسی مقالات حوزه کتابخانه و یزد که در محدوده سالهای 1372 تا 1398 در پایگاه مرکز منطقه ای اطّلاع رسانی علوم و فناور ی نمایه شده اند از طریق فنون تحلیل شبکه های اجتماعی و تحلیل هم رخدادی واژگان پرداخته است. از نرم افزارهای اکسل، راور پریمپ، یوسی نت برای تحلیل داده ها بهره برده شد . نتایج نشان داد موضوع کتابخانه های عمومی، کتابخانه های دانشگاهی، کیفیت خدمات، کتابداران از نظر شاخص های مرکزیت درجه، نزدیکی و بینابینی به نسبت سایر موضوعات رتبه بالاتری دارند. به برخی مقوله های در حوزه « سواد اطّلاعاتی » و « بازاریابی کتابخانه ها » ،« تعاملات اجتماعی کتابخانه ها » پژوهشی نظیر کتابخانه ها کمتر توجه شده است. به طور کلّی رویکردهای کمی در مطالعات علمی به سیاست گذاران و برنامه ریزان شناختی کلّی می دهد تا با آگاهی از وضعیت کنونی بتوانند واقعی تر تصمیم بگیرند و کارآمدتر عمل کنند.
۲.

بررسی میزان پایبندی دانش آموزان دبیرستان های شهر یزد به فرهنگ عامه

نویسنده:

کلید واژه ها: یزد جوانان فرهنگ عامه سنت فرهنگ مادی فرهنگ شفاهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 60 تعداد دانلود : 287
دانش آموزان دبیرستانی نقش مهمی در فراگیری، حفظ و اشاعه فرهنگ عامه هر شهر یا روستا دارند. بنابراین دستیابی به میزان آگاهی و پایبندی آنان نسبت به این مقوله برای برنامه ریزی های بعدی از ضروریات است. در این تحقیق از نوع کاربردی با یک روش توصیفی و پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه تلاش شده است تا میزان آگاهی و پایبندی دانش آموزان دبیرستان های شهر یزد به فرهنگ عامه سنجیده شود. جامعه آماری در این تحقیق دانش آموزان دختر و پسر مدارس شاهد متوسطه (دبیرستان) دوره دوم شهر یزد هستند که تعداد آنها 1738 نفر ( 825 نفر دختر و 913 نفر پسر) است. همچنین حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 314 نفر است که از این تعداد 166 نفر را دانش آموزان پسر و 148 نفر را دانشآموزان دختر تشکیل می دهند. روش نمونه گیری، تصادفی طبقه ای است. این تحقیق از نظر جمع آوری داده ها، از نوع تحقیقات توصیفی است که به روش پیمایشی انجام شده و از نظر هدف کاربردی است. نتایجی که از این پژوهش به دست آمد نشان داد که در دو بعد مادی و شفاهی سطح آگاهی پسران بالاتر از دختران و میزان آگاهی دانش آموزان دختر و پسر در مؤلّفه های شفاهی و معنوی بالاتر از مؤلّفه های مادی است. بطور کلی میزان آگاهی از فرهنگ عامه در حد مطلوبی قرار دارد. پایبندی به مؤلّفه های فرهنگ عامه در بین دانش آموزان پسر در حد قابل قبول و دانش آموزان دختر به طور کلّی پایین تر از حد قابل قبول قرار دارد. همچنین میزان پایبندی به فرهنگ عامه به  طور کلّی پایین تر از حد قابل قبول است. دانش آموزان دبیرستانی اطّلاعات خود در زمینه فرهنگ عامه را بیشتر از طریق خانواده و آشنایان به دست می آورند. همچنین بین جنسیت و میزان استفاده از فرهنگ عامه ، رابطه وجود دارد.
۳.

دغدغه های زیست محیطی در قالب هنر محیطی و شهری

کلید واژه ها: هنر شهری رسانههای هنری جدید هنر زیست محیطی مخاطب اثر هنری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 572 تعداد دانلود : 821
مشکلات زیست محیطی یکی از دغدغه های جهان معاصر است، در سال های اخیر در ایران برخی از هنرمندان با استفاده از رسانه های هنری نوین و با هدف به چالش کشیدن مخاطب، به بیان و شناخت این مشکلات پرداخته اند. هنر شهری علاوه بر ارائه جنبه های زیبایی شناسانه، به واسطه نزدیکی ماهیت خود به هنر تعاملی و با در نظر گرفتن مخاطبان شهروند به عنوان مخاطب اصلی چنین اثر هنری، می تواند نقش مؤثّرتری در ارتقاء سطح آگاهی مردم نسبت به مسأله حفظ محیط زیست داشته باشد. در این پژوهش با مطالعه و بررسی توصیفی تحلیلی با رویکرد زیست محیطی،دلایل توجه هنرمندان به رسانه های نوین در فضاهای شهری ایران بررسی شده است تا میزان حضوراین رسانه ها در بستر شهری و چگونگی موفّقیت آنها در انتقال مفاهیم زیست محیطی ارزیابی گردد. به نظر می رسد وجوه مشترک فراوان میان رسانه های هنری جدید با هنر شهری موجب شده است که هنرمندان با استفاده از این رسانهها در شهر، بتوانند بیش از پیش با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنند. همچنین مطالعه و شناخت آثار هنری زیست محیطی در فضاهای شهری ایران نشان گر آن است که در میان رسانه های جدید، هنر محیطی به دلیل برقراری ارتباط سریع و آسان با محیط و مخاطب، با اهداف هنرمند و بیان دغدغه های زیست محیطی در شهر، هم سوتر بوده و نسبت به رسانه های دیگر مورد اقبال هنرمندان قرار گرفته است.
۴.

تحلیلی بر بازنویسی قصه های کلیله و دمنه اثر مهدی آذریزدی

کلید واژه ها: کلیله و دمنه بازنویسی قصه آذریزدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 532 تعداد دانلود : 296
ساده نویسی و بازآفرینی قصه ها و حکایات کهن از جمله حکایات دلنشین کلیله و دمنه از دیرباز در تاریخ ادبیات معاصر رایج بوده است. آثار مهدی آذریزدی نمونه برجسته ای از اینگونه آثار است. در این مجال در می یابیم که به غیر از استاد آذر هیچ نویسنده دیگری موفق نشده است چنین پیوندی را بین ادبیات کهن و ادبیات معاصر ایجاد کند. آذریزدی با توجه به اهمیت تداوم فرهنگی و نگهداری میراث ادبی گذشتگان متن را تنها از نظر زبانی و لغوی و اندکی تغییر در جزئیات رویدادهای داستانی و حوادث فرعی به گونه ای بازنویسی می کند که به متن اصلی شباهت داشته باشد. او بیان سینه به سینه بسیاری از افسانه ها را به شیوه موجود در زمانه نگارش کتاب رواج خرافه پرستی و هذیان دانسته و شیوه بیان آنها را اساساً فاقد هرگونه تازگی و انتخاب مناسب می داند ولذا در انتخاب داستانهای کلیله و دمنه ضمن حفظ اصل امانتداری از اصل داستان سعی دارد تا با استفاده از شیوه های ساده نویسی و ایجاد کششهای منطقی در نگارش برای مخاطبان خود داستانی ماندگار و جذاب فراهم آورد. که انصافاً موفق هم بوده و مزایای آن به چند مورد کم و کاستی آن غلبه دارد.
۵.

بررسی دانش حاکم بر هنرهای جدید در سطح شهر یزد

کلید واژه ها: دانش هنری اثر هنری اثر هنری یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 431 تعداد دانلود : 424
خوانش عرصه هنر شهری نیازمند ادراک قوانین و شرایط حاکم بر آن یا به عبارتی دانش حاکم بر زمانش است. این دانش که در پژوهش حاضر مورد بحث و بررسی قرار می گیرد چنین تعریف شده: دانش در هر زمان مبتنی بر نوعی ژرف اندیشی، تبادل نظر و آموزش پدید می آید، نشانگر تلقی و تفسیر آن دوره از مسائل، پدیده ها، ارزشها و بینشهای آینده نگر است که منجر به افزایش توان بالقوه برای اقدامات و تصمیمات اثربخش از سوی دولت و هنرمند می شود و شهروندان آن زمان را با پردازشی ذهنی تحت تأثیر قرار داده و به آنها پاسخ می دهند. بر این اساس، پژوهش حاضر برآنست تا بدین سؤال پاسخ دهد که: مؤلّفه های دانش حاکم بر عرصه هنر شهری که سبب تعامل میان دولت، هنرمند و شهروند می شوند؛ چیست؟ بر اساس مطالعات انجام گرفته بر روی برخی از آثار هنری نصب شده درسطح شهر یزد اینچنین به نظر میرسد که نوعی دانش آگاهی خشی بر هنر شهری حاکم است که به واسطه مؤلّفه هایش برگرفته از اوضاع و شرایط حال حاضر جوامع شهری مشارکت و تعامل دولت، هنرمند و شهروند را ضرورت می بخشد. به نحوی که هنرمند با لحاظ کردن چنین مؤلّفه هایی در خلق آثارش از سویی امکانی برایش میسر می گردد تا آنها را به مثابه هنرهای جدید ارائه نماید؛ از سوی دیگر می تواند اهداف دولت را در توسعه خلاّقانه شهری تحقّق بخشد و آنها را به شیوه ای تمثیلی به دانایی اثربخش و پذیرش اطّلاعات از سوی شهروندان تبدیل کند. مطالعه ای گذرا بر روی برخی آثار هنری نصب شده درسطح شهر یزد حاکی از آن است که تاکنون هنرمند مؤلفه های دانش را ضعیف مورد بهره برداری قرار داده یا از آنها آگاهی نداشته، نتوانسته ضامن تحقّق اهداف و رسالت های مدنظر دولت برای شهروندان یزدی گردد و صرفاً اثرش را در پوسته ای نسبتاً تهی طرح نموده است.
۶.

منابع تاریخ محلّی یزد

نویسنده:

کلید واژه ها: منابع تاریخی محلی یزد دوره صفوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 635 تعداد دانلود : 195
استان کهن و دیرپای یزد، به دلیل ویژگی اقلیمی خود که سرزمینی گرم و خشک است، اسناد و کتب خطّی در آن کمتر مورد هجوم حشرات، آفتها و رطوبت ،همچنین بلایای طبیعی مانند: زلزله، سیل و آبدیدگی قرار می گیرند. ازینرو خوشبختانه جزء استانهایی است که دارای کتاب های پرشمار تاریخی، جغرافی و اجتماعی برای شاخت خود است و هرچه به زمان حال نزدیک می شویم، این منابع فزونی می یابد. در این مقاله، براساس برآوردهای فرهنگی و تاریخی شهر یزد از لحاظ منابع به چهار دوره تاریخی مهم تقسیم شده و منابع آن نیز معرفی گشته است.