پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی

پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی

پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی سال نهم بهار و تابستان 1398 شماره 19 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

ترسیم و تحلیل شبکه هم تألیفی مقالات فارسی حوزه «قدرت نرم»(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 791 تعداد دانلود : 834
قدرت نرم توانایی تأثیرگذاری بر دیگران برای کسب نتایج مطلوب از طریق جذابیت به جای اجبار یا تطمیع است. بررسی وضعیت پژوهش های انجام شده توسط پژوهشگران حوزه قدرت نرم، علاوه بر اینکه سطح توانمندی علمی و میزان تأثیر آنان را در توسعه علمی نشان می دهد، می تواند به عنوان معیار مناسبی با هدف ارزیابی علمی این جامعه، برای ارتقای علمی موردتوجه مسئولان قرار گیرد. هدف پژوهش حاضر بررسی شبکه هم تألیفی نویسندگان حوزه قدرت نرم در ایران است. این پژوهش از نوع علم سنجی بوده و با رویکرد تحلیل شبکه اجتماعی و با استفاده از نرم افزار نود ایکس ال انجام گرفته است. جامعه مورد بررسی تمامی مقالات حوزه قدرت نرم بوده که در پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (sid) و پایگاه سیولیکا نمایه شده اند. یافته های پژوهش نشان داد که در طول دوره مورد بررسی، 174 مقاله با موضوع قدرت نرم در این پایگاه ها نمایه شده اند. این مقالات توسط 348 نویسنده نوشته شده اند. بررسی ها نشان می دهد که میزان همکاری علمی در بین نویسندگان حوزه قدرت نرم پایین است. در ادامه فعال ترین نویسندگان حوزه قدرت نرم بر حسب تعداد گره، بیشترین مرکزیت بینابینی و بیشترین مرکزیت بردار ویژه مشخص شده اند.
۲.

انقلابی گری در بین جوانان شهر تهران و رابطه آن با میزان مصرف رسانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 402 تعداد دانلود : 874
این مقاله حاصل پژوهش میدانی درباره میزان مصرف رسانه ای جوانان و رابطه آن با انقلابی گری است. جامعه آماری در این پژوهش جوانان 15 تا 29 سال شهر تهران و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر محاسبه شد که برای کاهش خطا، حجم نمونه به 392 نفر افزایش یافت. برای نمونه گیری از روش تصادفی طبقه ای توزیع به نسبت، استفاده شد. گردآوری داده ها با استفاده از شیوه پیمایش و ابزار پرسشنامه انجام گرفت. یافته های تحقیق حاکی از آن است که 5/0 درصد پاسخگویان از نظر انقلابی گری در سطح کم، 3/27 درصد در سطح متوسط، 2/48 درصد در سطح زیاد و 24 درصد در سطح بسیار زیاد قرار دارند. در این میان مؤلفه هدف گیری آرمان های انقلاب (با میانگین[1] 36/4) از بیشترین امتیاز برخوردار بوده و پس ازآن به ترتیب مؤلفه های تقوای دینی و سیاسی (31/4)، دشمن شناسی (14/4)، پایبندی به مبانی و ارزش های اساسی (89/3) و پایبندی به استقلال کشور (85/3) قرار دارد. همچنین یافته ها نشان می دهد، مصرف رادیو و تلویزیون داخلی با انقلابی گری دارای همبستگی مثبت و مصرف رسانه هایی از قبیل شبکه های ماهواره ای فارسی زبان خارجی، شبکه های رادیویی خارجی، اینترنت، شبکه های اجتماعی، نرم افزارهای پیام رسان و سینما دارای همبستگی منفی با این متغیر است. همچنین بین مصرف روزنامه، نشریات و مجلات و انقلابی گری رابطه همبستگی وجود ندارد. <br clear="all" /> [1]. میانگین در طیف پنج درجه ای لیکرت از گزینه خیلی کم (1) تا خیلی زیاد (5) سنجیده شده است.
۳.

مطالعه ی نقش حسینیه ی اعظم زنجان در پیشرفت گردشگری مذهبی در شهر زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 141 تعداد دانلود : 747
مکان های مذهبی می توانند با پویا کردن محیط و گسترش فعالیت های خود در حوزه های گوناگون فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در پیشرفت گردشگری مذهبی کشور نقش مهمی ایفا کنند. هدف این پژوهش، مطالعه ی نقش گردشگری مذهبی و توانمندی های حسینیه ی اعظم زنجان است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با روش پیمایشی انجام شده است. اطلاعات موردنیاز با ابزارهای مصاحبه، پرسشنامه جمع آوری شده اند. جامعه آماری پژوهش به اندازه گستردگی شرکت کنندگان در مراسم های حسینیه اعظم در سال 1396 است که به دلیل ناشناخته بودن شمار شرکت کنندگان با فرمول ویژه ی چنین وضعیتی در کوکران 385 نفر، نمونه تصادفی انتخاب شده است. روایی ابزار صوری بوده و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ برای متغیرهای مطالعه بین 70/. تا 85/. به دست آمده است. در فرآیند پژوهش به کمک نرم افزار آماری spss ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون و برای بررسی مطالعه نقش حسینیه ی اعظم زنجان در پیشرفت گردشگری مذهبی زنجان، بکار گرفته شد. برابر یافته های پژوهش با بررسی توانمندی ها و ظرفیت های این مکان مقدس، چنین نقشی تائید شده است. ضریب تأثیر حسینیه اعظم در «ایجاد مشاغل تخصصی» 091/0% در «رشد بهبود درآمدها و نذورات» بیش از 063/%، «افزایش خدمات رفاهی استان» 469/0% و «بهبود فرهنگ دینی» از 338 /0% می باشد. از یافته های پژوهش می توان به نقش جذابیت های مراسم ها و مکان های مذهبی برای جذب گردشگران درونی و بیرونی، اثرهای ورود گردشگران به این منطقه و بسترسازی مناسب گردشگری مذهبی در باورها و اعتقادات اشاره کرد.
۴.

احصاء مصادیق ساحت های شش گانه ی تربیتی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 528 تعداد دانلود : 284
پژوهش حاضر در پی آن است که مصادیق ساحت های شش گانه ی تربیتی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش را در قرآن کریم به روش تحلیل محتوای کیفی از نوع قیاس عملی احصاء نماید. بدین منظور ابتدا به تحلیل مؤلفه های ساحت های شش گانه ی تربیتی بر اساس اهداف مندرج در مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی جمهوری اسلامی ایران پرداخته شده و سپس مؤلفه های استخراج شده توسط تعدادی از صاحب نظران علوم تربیتی و دینی مورد اعتبار بخشی قرار گرفتند. برای ساحت تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی 43 مؤلفه، ساحت تربیت اجتماعی و سیاسی 15 مؤلفه، ساحت تربیت زیستی و بدنی 4 مؤلفه، ساحت تربیت زیبایی شناختی و هنری 4 مؤلفه، ساحت تربیت اقتصادی و حرفه ای 2 مؤلفه و برای ساحت تربیت علمی و فناوری 5 مؤلفه استخراج شده است. سپس با استفاده از روش تحلیل محتوا، متن کامل قرآن کریم بر اساس مؤلفه های هر یک از ساحت های شش گانه تربیتی مورد تحلیل کیفی قرار گرفت و مصادیق مرتبط با هر یک از مؤلفه ها احصاء گردید. یافته ها حاکی از آن است که اولاً گزاره های تربیتی سند تحول بنیادین با آموزه های قرآن کریم همسویی داشته و ثانیاً چنانچه این مصادیق و آموزه ها در فرایند تعلیم و تربیت به کار گرفته و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به درستی عملیاتی شود، می توان انتظار تربیت متربیانی در راستای آموزه های قرآنی را داشت.
۵.

شناسایی عوامل مرتبط با وحدت حوزه و دانشگاه (رویکردی آمیخته)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 355 تعداد دانلود : 726
هدف این پژوهش، شناسایی مشکلات ارتباط حوزه و دانشگاه و ارائه راهکارهای مناسب است. در این تحقیق از روش پژوهش ترکیبی متوالی اکتشافی استفاده شده است. در بخش کمی از نظریه برخاسته از داده ها و در بخش کیفی از روش توصیفی پیمایشی استفاده شده است. ابزار تحقیق، مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کیفی پرسشنامه محقق ساخته است. در بخش کیفی از روش نمونه گیری هدفمند، استفاده شد. تعداد نمونه ها در مطالعه حاضر بر اساس اصل اشباع نظری 20 نفر بود ولی برای اطمینان بیشتر از نتایج مصاحبه تا نفر بیست و پنجم ادامه پیدا کرد و اعتبار یابی از روش قابلیت باورپذیری، قابلیت انتقال پذیری، قابلیت اطمینان پذیری و قابلیت تأیید پذیری انجام شد. در بخش کمی از روش تصادفی طبقه ای استفاده و برای روایی پرسشنامه نیز از روش محتوایی استفاده شده است و آلفای کرانباخ کلی پرسشنامه 91/0 محاسبه شد. یافته ها نشان می دهد که مؤلفه های اساسی مشکل ارتباط بین حوزه و دانشگاه شامل تعارض، معرفت شناختی و شناخت و نگرش می باشد. همچنین یافته ها در بخش کمی نشان می دهد که از دید حوزویان و دانشگاه، مولفه تعارض مهم ترین عامل مشکلات تعامل بین حوزه و دانشگاه می باشد. مهم ترین عامل ایجاد مشکلات بین حوزه و دانشگاه از نظر حوزویان، نفوذ دشمن در دانشگاه و حوزه و تلاش بر ایجاد تفرقه بین دو قشر و از دید دانشگاه، کمبود فضای هم اندیشی و عدم آشنایی با بینش ها و نگرش های یکدیگر بیان شده است.
۶.

بررسی جامعه شناختی عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش نوجوانان به وندالیسم (مورد مطالعه: نوجوانان پسر مقطع متوسطه شهرستان شوش)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 15 تعداد دانلود : 859
هدف تحقیق حاضر، بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر وقوع وندالیسم در بین دانش آموزان مقطع دبیرستان (مورد مطالعه، شهرستان شوش) می باشد. به لحاظ نظری از تئوری ارتباط نسبی ساترلند، نظریه کلوارد واوهلین، نظریه آنومی دورکیم، فشار ساختاری مرتن و پیوند اجتماعی هیراشی و ساختار خانواده گود جهت بررسی فرضیه ها استفاده شده است. روش تحقیق این مقاله کمی و پیمایشی می باشد. حجم نمونه 400 نفر بوده است. بر اساس جدول مورگان برای جامعه آماری 2400 نفری حجم نمونه باید 331 نفر در نظر گرفته شود، اما به منظور دقت بیشتر حجم نمونه در پژوهش حاضر 400 نفر در نظر گرفته شده است. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار Spss نسخه 22 استفاده شده است. برای تحلیل داده ها، در سطح توصیفی از شاخص های گرایش مرکزی، پراکندگی و در سطح استنباطی از روش همبستگی و رگرسیون استفاده گردید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که متغیرهای عزت نفس، فشار مالی، برچسب خوردن، کنترل و نظارت خانوادگی، پایبندی به ارزش های مذهبی و هنجارها و قوانین اجتماعی، فقر عاطفی، میزان استفاده از رسانه های جمعی و نوع محتوای منتقل شده از رسانه ها با وندالیسم رابطه معناداری دارند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که از میان این متغیرهای مستقل هفت گانه، متغیرهای برچسب خوردن، کنترل و نظارت خانوادگی، پایبندی به ارزش ها و هنجارهای مذهبی و قانونی، میزان استفاده از رسانه ها و فقر عاطفی تأثیر معناداری بر رفتارهای وندالیسمی نوجوانان پسر داشته اند و توانسته اند 54 درصد از واریانس رفتارهای وندالیستی را تبیین کنند. همچنین از میان این متغیرها، متغیر فقر عاطفی بیشترین تأثیر را بر ارتکاب رفتارهای وندالیستی نوجوانان داشته است.
۷.

واکاوی شاخص ها، ویژگی ها و بایسته های جوانان تمدن ساز در تراز نظام انقلابی در اندیشه مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 946 تعداد دانلود : 780
در اندیشه ی مقام معظم رهبری، «نیروی انسانی جوان و کارآمد با زیربنای ژرف و اصیل ایمانی و دینی» مهم ترین گنجایش امیدبخش کشور برای ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی (ارواحنافداه) به شمار می آید. ایجاد «تمدن نوین اسلامی» به عنوان «هدف»، «آرمان» و «خط کلی نظام اسلامی» همواره مورد پافشاری مقام معظم رهبری بوده است. مسئله ی «نیروی انسانی جوان و پویا» در تراز این تمدن یکی از مهم ترین بخش های این نظریه ی متعالی است. چه جوانانی می توانند شانه های خود را زیر بار این مسئولیت سنگین قرار داده و سرافرازانه از آن بیرون بیایند؟! یا به عبارت دیگر شاخص ها، ویژگی ها و بایسته های جوانان تمدن ساز در تراز نظام انقلابی چیست؟!ازآنجاکه گفتمان انقلاب اسلامی متأثر از اندیشه های حضرت آیت الله خامنه ای بوده و اندیشه های معظم له یکی از منابع اصلی و بالادستی برای روشن نمودن مسیر انقلاب به شمار می آید، این پژوهش کوشیده است که این شاخصه ها، ویژگی ها و الزامات را از نگاه ایشان مورد واکاوی و بررسی قرار دهد. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل مضمون، به بررسی بیانات، سخنرانی ها، پیام ها و مکتوبات معظم له در طول زعامت ایشان پرداخته شده و از این رهگذار، شاخص ها و بایسته هایی استخراج شده است. برابر یافته های این پژوهش، مؤلفه ها و شاخص هایی چون «معنویت»، «عدالت خواهی»، «بصیرت»، «انقلابی گری»، «علم»، «خودباوری»، «اثرگذاری» و «اخلاق مداری» در نوجوانان و جوانان این مرز و بوم باید نهادینه شود، تا تمدن نوین اسلامی که برآیند انقلاب اسلامی و جبهه مبارزه با تمدن مادی است شکل بگیرد.
۸.

مطالعه کیفی «انحراف جوامع بشری از دین و فطرت الهی» راهی برای شناخت مؤلفه های تهدید نرم فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : 558 تعداد دانلود : 43
معاندان و دشمنان معاصر بر این عقیده اند که تهدید نرم در حوزه فرهنگی، می تواند باورها و نگرش مردم در جوامع دینی به ویژه جمهوری اسلامی ایران را دستخوش تغییر کرده و سپس زمینه رویارویی آن ها با نظام سیاسی حاکم را فراهم و در نتیجه امنیت کشور را با چالش مواجه نماید. در این پژوهش، بحث «انحراف جوامع بشری از دین و فطرت الهی» بدواً یکی از ابعاد مفروض تهدید نرم فرهنگی انگاشته شده و تلاش گردیده است که با مطالعه منابع اسلامی و به طور خاص، قرآن کریم و سیره نبوی، مؤلفه های آن شناسایی و احصاء شود. نوع تحقیق؛ نظری و کاربردی- توسعه ای و روش تحقیق آن، داده بنیاد (گراندد تئوری) به شیوه کیفی می باشد. داده های آن به صورت کتابخانه ای و میدانی، با استفاده از ابزار فیش برداری و مصاحبه با مراجعه به جامعه آماری تحقیق شامل آیات و تفاسیر قرآن کریم با رویکرد فرهنگی- تربیتی و کتب سیره نبوی گردآوری و اعتبار و پایایی آن نیز از طریق کشف و بازرسی در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی به تأیید 44 نفر افراد خبره و صاحب نظر رسیده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بحث «انحراف جوامع بشری از دین و فطرت الهی» از جمله ابعاد تهدید نرم فرهنگی است که علیه مرجع امنیت اسلامی کاربرد دارد و مؤلفه های آن شامل «اشاعه فحشا و منکر در جامعه»، «زمینه سازی برای انحرافات مردم»، «ترویج برنامه های هنری و سرگرمی های مخرب»، «تهاجم فرهنگی و تبلیغاتی علیه دین و مذهب»، «بدعت و نوآوری در دین»، «ممانعت از رشد آگاهی و بصیرت دینی جامعه»، «دورویی در گفتار و کردار»، «اشرافی گری و دنیاگرایی»، «تطمیع و اغوا»، «اضلال و انحراف در جامعه»، «اختلاف و تفرقه افکنی» و «دامن زدن به اختلافات دینی و مذهبی» می باشد

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۸