۱.
کلید واژه ها:
گردشگری توسعه پایدار اشتغالزایی مشارکت
این پژوهش با هدف بررسی پیامدهای اقتصادی گردشگری حضور گردشگران در جوامع روستایی بصورت تحلیلی – توصیفی صورت پذیرفت و با استفاده از ابزارهای جمع آواری داده به دو صورت کتابخانه ای و میدانی صورت پذیرفت . ابزار اصلی بهره مندی از مطالعات و تجربیات پیشینیان ،مصاحبه با صاحب نظران و مدیران محلی و استفاده از پرسشنامه می باشد . جامعه آماری محدوده مطالعاتی 237 خانوار دهستان روشن آباد می باشد که با استفاده از فرمول کوکران 161 نمونه بصورت تصادفی انتخاب شده اند جهت مشخص شدن پایایی پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است آلفای کرونباخ 0.73نشان دهنده مطلوبیت پرسشنامه دارد. نتایج این پژوهش نشان داد، گردشگری می تواند باعث بهبود زیر ساخت های روستایی، ایجاد اشتغال و در آمد زایی شود و درصورت استفاده از نقطه نظرات روستائیان و مشارکت در فرایند برنامه ریزی و اجرا و همچنین حل موانع زیست محیطی شاهد گسترش گردشگری و شکل گیری توسعه پایدار مطلوب خواهیم بود.
۲.
کلید واژه ها:
اسکان غیررسمی مدیریت شهری ساماندهی محله علی آباد مدل SWOT
سکونتگاه های غیررسمی به عنوان پدیده ای با ابعاد کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و فضایی گسترده، معلول شهرنشینی مدرن و گفتمان پیشرفت در عصر روشنگری است که الگوی توسعه پایدار شهری را به چالش می کشد و سبب توسعه ناهمگون و نابرابری مناطق شهری نسبت به امکانات و تسهیلات موجود می شود. در ایران نیز همانند بسیاری از کشورهای جهان، این پدیده رو به رشد می باشد و شهرهای کشور را با مسایل جدی روبرو ساخته است. شهر بوکان نیز از این قاعده مستثنی نیست. از جمله سکونتگاه های غیررسمی در بوکان محله علی آباد می باشد. هدف این پژوهش شناسایی و تبیین علل شکل گیری این محدوه اسکان غیررسمی می باشد. روش تحقیق علی- پیمایشی است و داده ها از طریق مطالعات اسنادی و میدانی به دست آمده اند. به منظور پاسخگویی به فرضیه پژوهش از روش های آماری (تی تک نمونه ای، رگرسیون گام به گام، تحلیل مسیر) و مدل سوات استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر 4259 خانوار می باشد که 360 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شدند. پایایی مقیاس اصلی پرسشنامه با محاسبه آلفای کرونباخ 73/0 به دست آمد. نتایج حاکی از آن است که عوامل اقتصادی به ویژه اشتغال و وضعیت توزیع درآمد، با بتای 78% دارای بیشترین تاثیر، عوامل اجتماعی با بتای 49% و عوامل سیاسی با بتای 28% در شکل گیری محله علی آباد نقش داشته اند. همچین این پژوهش با استفاده از مدل سوات پس از شناسایی، ارزیابی و طبقه بندی عوامل (نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها) و تشکیل ماتریس ارزیابی عوامل داخلی(با امتیاز694/2) و عوامل خارجی (با امتیاز427/2) استراتژی بازنگری را جهت ساماندهی ابعاد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی شهر، ارائه می کند.
۳.
کلید واژه ها:
مشارکت پذیری شهروندان مدیریت پسماند شهری رضایت از خدمات شهری
با گسترش معنای مشارکت و راه یافتن آن به تمام عرصه های زندگی، امروزه سخن از آن است که همه مردم در تعیین سرنوشت خویش دخالت آگاهانه و واقعی پیدا کنند. در کشور ما مفهوم مشارکت پدیدهای تازه تلقی نمی شود و در قالب های سنتی خود نظیر همیاری و یاریگری سابقه ای طولانی در حیات اجتماعی مردم دارد. گسترش شهرها و افزایش جمعیت آن موجب افزایش تولید پسماندهای خانگی شده است و عدم مدیریت صحیح آن مشکلات زیادی را ایجاد نموده است. چگونگی دفع پسماندها ی تولید شده شهری، همواره از سال های دور، یکی از معضلات جامعه بشری بوده است. ساده ترین و عملی ترین روشی که برای رفع این مشکل در ابتدا صورت گرفته است، پراکنده کردن و تلنبار نمودن پسماند ها در زمین های بایر خارج از محدوده شهرها و یا سوزاندن آن به منظور جلوگیری از آلودگی بوده است. هدف اصلی این پژوهش سنجش تأثیر مشارکت پذیری شهروندان در مدیریت پسماند شهری است. روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق، پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری این تحقیق شهروندان شهر آمل می باشد که تعداد آنها نامحدود بوده و حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 385 نفر برآورد شده است و در ادامه با نرم افزار spss به تحلیل و توصیف متغیرها و فرضیه های پژوهش پرداخته شده است. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که احساس تعلق اجتماعی، رضایت از خدمات شهری، اعتماد اجتماعی، رسانه های گروهی، فایده مندی و باور به سودمندی در مشارکت پذیری شهروندان بر مدیریت پسماندهای شهری تأثیر مثبت داشته اند.
۴.
کلید واژه ها:
احیا بناهای تاریخی گردشگری فرهنگی توسعه شهری و گردشگری
بناهای تاریخی در عین حال که سند گویای تمدن کهن به حساب می آیند جلوه گاه ارزش های دیرین اند که انتقال پیام فرهنگ و تمدن میان نسل ها هستند ماست. حفظ و احیای آن ها می تواند منبع فرهنگی و اجتماعی گران بهایی برای نسل های آینده باشند. این امانات ترکیبی از دانش، هنر، هویت و تجربه اند و قابلیت احیا و تغییر کاربری در راستای توسعه پایدار دارند. چنانچه حلقه اتصال بین مالک، شهرداری، میراث فرهنگی و سرمایه گذاران بخش خصوصی به صورتی منسجم ایجاد شود و گام هایی سازنده در این راستا برداشته شود حفظ آن به عنوان یک مولفه فرهنگی، دغدغه مسئولان و مردم خواهد شد و کمتر شاهد تخریب این داشته های گران بها خواهیم بود. استفاده فرهنگی و اقتصادی موثر از این میراث تاریخی و فرهنگی و توجه به صنعت گردشگری به منزله فرصتی برای توسعه اقتصادی است. ازجمله مهم ترین این رویکردها بازآفرینی و احیا و مرمت است که رویکردی ست جامع و یکپارچه و دیدی کلی دارد. خیابان شریعتی شهر همدان موضوع پژوهش ما بوده است که با دارا بودن بناهای تاریخی ارزشمند و قرار گیری در رینگ اول مستعد بازآفرینی و احیا می باشد. در این پژوهش محوریت بناهای تاریخی با رویکرد احیا و به سازی خیابان و ایجاد یک مسیر فرهنگی- گردشگری است که با روش توصیفی انجام شده و جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی و میدانی به بررسی منطقه پرداخته و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک swot است.
۵.
کلید واژه ها:
معیشت پایدار خانه های دوم توسعه کالبدی - فیزیکی دهستان استرآباد علی آباد کتول
رویکرد معیشت پایدار یکی از رویکردهای نوین در زمینه توسعه روستایی است که با توجه به ناکارآمدی رویکردهای کلاسیک به منظور توسعه روستایی و کاهش فقر جامعه روستایی مطرح شده است. از جمله راهبردهای معیشتی، گردشگری روستایی و نمود آن ساخت خانه های دوم برای گردشگری در این نواحی می باشد. با توجه به اینکه خانه های دوم خود جنبه کالبدی داشته و به صورت فیزیکی بر روستا تاثیر می گذارند لذا منظره آن ها در نواحی روستایی در نخستین نگاه، توجه انسان را به خود جلب می کند. هدف کلی پژوهش حاضر بررسی نقش خانه های دوم در توسعه کالبدی - فضایی سکونتگاه های روستایی بر مبنای رویکرد معیشت پایدار در نواحی روستایی کوهستانی دهستان استرآباد شهرستان علی آباد کتول می باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی بوده و بدین منظور برای دستیابی به اهداف پژوهش از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده گردید. جامعه آماری شامل 6 روستا با جمعیت 815 خانوار که در قالب 158 پرسشنامه مورد مطالعه و سنجش قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفته است. بر اساس فرضیات این پژوهش در قالب مولفه های کالبدی - زیست محیطی، آزمون های ناپارامتریک کروسکال والیس، فریدمن، مان وایتنی، فای/کرامر و آزمون پارامتریک f مستقل انجام گرفت که نتایج حاصل از آزمون ها، بیانگر آن است که آثار کالبدی - فیزیکی خانه های دوم در نواحی روستایی از دید جامعه محلی مثبت و مناسب است. همچنین میل به مشارکت در میان روستاییان در حد مطلوبی است. از طرفی دیگر گسترش گردشگری، زمینه های آسیب پذیری جدیدی هم در روستاها ایجاد نموده است که مهم ترین آنها تضاد و ناهمگونی در بافت قدیمی روستا و بافت جدید خانه های دوم، افزایش میزان ساخت و سازهای کنترل نشده و بی رویه در سطح روستاهای گردشگرپذیر منطقه و تخریب محیط طبیعی و حرکت به سمت شهری شدن چشم انداز روستایی به ویژه در ساخت و ساز خانه های دوم می باشد.
۶.
کلید واژه ها:
توسعه توسعه پایدار توسعه روستایی کارآفرینی روستایی
به اعتقاد کارشناسان و متخصصان، در شرایط فعلی کشور، بهترین روش ایجاد اشتغال و حل مسئله بیکاری، توسعه فرهنگ کار و کارآفرینی در جامعه است. بنابراین بسیاری از محققان با پررنگ نمودن نقش ساختارهای اقتصاد، تاکید ویژه بر کارآفرینی به عنوان یکی از عوامل اصلی تاثیر گذار بر توانمندی سازی گروه ها و قشرهای مختلف جامعه از جمله جوانان دارند. امروزه کارآفرینی بعنوان یک استراتژی و راهبرد در توسعه و شکوفایی و رشد جوامع انسانی به جایگزین بی بدیلی تبدیل گشته است که از طریق آن همه ی عوامل و منابع و امکانات یک جامعه بصورت خودجوش و از راه قرار گرفتن در یک روند تکاملی در جهت نیل به آرمانهای بلند اجتماعی بسیج گردیده تا منشا بسیاری از آثار و پیامدهای مثبت اقتصادی- اجتماعی گردند. لذا با در نظر گرفتن اهمیت نقش توسعه و کارآفرینی در روستاها، پژوهش حاضر تلاش دارد به بررسی اهمیت و نقش توسعه و کارآفرینی روستایی بپردازد. در این راستا برای دستیابی به نتیجه از روش شناسی توصیفی-تحلیلی و منابع کتابخانه ای و اسنادی استفاده شده است. نتایج نشان داد که کارآفرینی در توسعه روستایی نقش بسیار موثری به همراه دارد و با بکارگیری استراتژی های اساسی توسعه کارآفرینی روستایی می توان به بهبود توسعه در مناطق روستایی به ویژه در زمینه اقتصادی، ایجاد شغل در بخش های غیر کشاورزی، بالا رفتن سطح رفاه ، کاهش فقر، توسعه اشتغال زایی در روستاها از طریق حاکم سازی فضای کارآفرینی و ... دسترسی پیدا کرد.
۷.
کلید واژه ها:
گردشگری مذهبی توسعه توسعه اقتصادی روستای نوجه مهر امامزاده سید محمد
امروزه صنعت گردشگری در اقتصاد کشورها جایگاه مهمی دارد. در این میان سکونتگاه های روستایی با مسائلی مانند مهاجرت های روستاییان، پایین بودن سطح درآمد، فقر فزآینده و ... مواجه اند. تعدادی از سکونت گاه های روستایی در کشور به لحاظ موقعیت مکانی و داشتن جذب گردشگر بخصوص گردشگری مذهبی دارای زمینه مناسبی برای توسعه فعالیت های گردشگری می باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش گردشگری مذهبی در توسعه اقتصادی سکونتگاه های روستایی مطالعه موردی روستای نوجه مهر شهرستان جلفا است. این تحقیق از نوع توصیفی– تحلیلی که با استفاده از روش پیمایشی و کتابخانه ای استفاده شده است. جامعه آماری در این پژوهش، شامل روستاییان ساکن در منطقه روستایی نوجه مهر شهرستان جلفا است بر اساس سرشماری سال 1395 ، دارای 55 نفر جمعیت و 157 خانوار است. در جامعه آماری مورد مطالعه از فرمول کوکران استفاده و حجم نمونه برابر با 22/220 برای دقت بیشتر حجم نمونه 221 انتخاب شد. برای تعیین پایایی کمی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ، استفاده شد. مقدار آلفا برای قسمت های مختلف پرسش نامه 70/0 تا 83/0 محاسبه شد. به منظور به دست آوردن دیدگاه ساکنان در خصوص مولفه های ذکر شده از آزمون های آماری میانگین پاسخ ها و واریانس و آزمونT تک نمونه ای استفاده شد. نتایج یافته های پژوهش نشان داد که رابطه معناداری بین گردشگری مذهبی و مولفه های اقتصادی پژوهش وجود دارد. بیشترین بررسی نقش گردشگری مذهبی در توسعه اقتصادی منطقه روستایی به این ترتیب است مولفه سرمایه گذاری با میانگین (74/22) بیشترین تأثیر و مولفه اشتغال با میانگین (56/8) کمترین تأثیر را از گردشگری مذهبی داشته است. نتایج حاصل از آزمون t تک نمونه ای نشان گر مطلوب بودن و تأثیرگذاری مثبت گردشگری مذهبی در توسعه اقتصادی مناطق روستایی بوده است.
۸.
کلید واژه ها:
تاپسیس منطقه 8 تبریز کیفیت زندگی تحلیل سلسله مراتبی محله بالاحمام
انسان ذاتا به دنبال زندگی در مکان هایی است که بالاترین استانداردهای زندگی را برای او ارائه دهد، اما اغلب به دلایل متفاوت و عمدتا اقتصادی مجبور به راضی شدن به حداقل های زندگی است. در این تحقیق به رتبه بندی محلات منطقه 8 شهر تبریز از لحاظ کیفیت زندگی از دیدگاه ساکنین پرداختیم. بر این اساس ابتدا با استفاده از فرمول کوکران مشخص گردید که تعداد 380 پرسشنامه در اختیار ساکنین قرار گیرد تا نظرات آنها در ارتباط با کیفیت زندگی شان مشخص گردد. معیارهای مورد استفاده در این تحقیق شامل قیمت مسکن(اجاره/خرید)، آلودگی محیطی، فاصله تا مراکز خرید، تراکم جمعیت، کیفیت مساکن، فضای تفریحی، دسترسی به مراکز درمانی و آینده شهری بود. با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی میزان تاثیرگذاری هر یک از این معیارها در کیفیت زندگی محیط مشخص گردید که معیاره آینده(نگری) شهری با 20.9 درصد تاثیرگذارترین عامل بود. در نهایت با ترکیب روش تحلیل سلسله مراتبی و روش تاپسیس از خروجی های پرسشنامه ها، به ترتیب محلات بالاحمام و تپلی باغ بالاترین کیفیت زندگی را برای ساکنان خود ارائه می دهند.
۹.
کلید واژه ها:
زمین لغرش پهنه بندی GIS سروآباد
بخشی از سرزمین ایران را مناطق کوهستانی فرا گرفته است،یکی از مخاطراتی که همواره این مناطق را تهدید می کند ناپایداری های دامنه است وقوع این پدیده سالیان سال است که خسارات زیادی به اراضی دامنه ای و مورد بهره برداری انسان وارد می کند، در این میان یکی از مخاطره آمیز ترین این ناپایداری ها پدیده لغزش می باشد،شناسایی عوامل موثر در وقوع زمین لغزش موجود در یک حوضه و پهنه بندی خطر آن یکی از ابزارهای اساسی جهت دستیابی به راهکارهایی کنترل این پدیده و انتخاب مناسب ترین و کاربردی ترین گزینه موثر می باشد،در این تحلیل سعی بر شناسایی پهنه بندی عوامل در ایجاد پدیده زمین لغزش و مشخص کردن مناطق دارایی پتانسیل جهت پهنه بندی زمین لغزش در شهرستان سروآباد به روش تحلیل سلسله مراتبی در نرم افزارGIS مهم ترین عوامل موثر در وقوع زمین لغزش را با استفاده از نرم افزار Choice Export ارزش معیارها و زیر معیارها به دست اورده ایم و سپس به تجزیه و تحلیل و تهیه نقشه ی پهنه بندی زمین لغزش پرادختیم که 20.48 درصد از سطح شهرستان سروآباد امکان رخ دادن زمین لغزش خیلی زیاد می باشد و 7.64درصد امکان رخ دادن زمین لغزش خیلی کم می باشد
۱۰.
کلید واژه ها:
آلودگی هوا آنتراکوزیس بیماری تنفسی تهران
آلودگی هوا به عنوان یکی از عوامل محیطی مهم در ابتلا به بیماری آنتراکوزیس از یکسو و اخبار نگران کننده از وضعیت شاخص کیفیت هوا خصوصا در کلان شهرها از سوی دیگر سبب گردید که این مسأله به عنوان یکی از معضلات جدی در ایران و برخی نقاط جهان مورد توجه قرار گرفته شود. آلودگی هوا در کلان شهرها به یکی از مهمترین چالش های روز تبدیل شده است. یکی از نگرانیهای جدید، خبر ابتلای مردم تهران به یک بیماری نادر تنفسی است. به گونهای که در شهری که حتی یک معدن زغال سنگ هم وجود ندارد، گزارش شده که تهرانی ها به بیماری آنتراکوزیس گرفتار شده اند که تنها در میان کارگران معادن زغال سنگ شایع میباشد. آنتراکوزیس یک بیماری ریوی است که از رسوب پیگمانهای سیاهرنگی که مشابه لکههای خالکوبی بوده و در روی سطح مخاط برونش ایجاد و تشخیص آن اغلب با برونکوسکوپی اتفاق می افتد. درواقع زمانی که با برونکوسکوپ داخل ریه و راه های هوایی را می بینند که پر از دانه ها و ذرات سیاه است، این بیماری تشخیص داده می شود و از این جهت بیماری خطرناکی است که می تواند بافت ریه را تخریب کند. آنتراکوز می تواند سال ها بدون علامت بماند و در مراحل اولیه بی خطر باشد اما اگر علامتی داشته باشد اغلب خود را با تنگی نفس نشان می دهد. ممکن است پس از تشخیص، پزشکان بتوانند بخشی از عوارض این بیماری را تسکین یا کاهش بدهند اما هیچ درمان قطعی ندارد و شش هایی که سیاه شدند همچنان سیاه می مانند. از اینرو لازم است این بیماری مورد توجه قرار گیرد تا اقدامات لازم جهت تشخیص، پیشگیری و کنترل آن به عمل آید. لذا در این گزارش سعی خواهد شد که علل و عوامل ایجاد بیماری آنتراکوزیس بر اساس مطالعات انجام شده در این زمینه در ایران و سایر نقاط جهان به تفصیل مورد بررسی قرار گیرند.
۱۱.
کلید واژه ها:
مناسب سازی فضاهای شهری معلولین جانبازان دسترسی ادارات دولتی
ناتوانان جسمی، معلولان و جانبازان، بخشی از افراد جامعه اند که همچون سایرین نیازمند دسترسی و استفاده از امکانات و خدمات عمومی هستند..هدف از این تحقیق بررسی موانع تحقق شرایط مطلوب بهسازی شهری در ادارات برای معلولین در شهر اهوازاست. روش پژوهش، پیمایش توصیفی است. در تحلیل اطلاعات بیشتر از روش های تحلیل کمی و کیفی و تکنیک swot استفاده شده است. یافته های پزوهش نشان می دهد: میانگین شاخص کالبدی 5/2، میانگین شاخص مدیریتی 5/2 است. همچنین، نتایج تحقیق حاصل از مدل SWOT نشان می دهد مؤلفه هایی مانند شناسایی موانع حضور اجتماعی اقشار مختلف جامعه، نصب علایم هشداردهنده در فضاهای عمومی برای معلولین با امتیاز وزنی یکسان (126/0) در اولویت های بعدی از لحاظ مناسب سازی فضاهای ادارات دولتی برای معلولین و جانبازان است. برقراری تعامل سازنده بین شهرداری و بهزیستی، تصویب قانون مناسب سازی برای ارگان ها و ادارات و دستگاه های دولتی و خصوصی هر دو با امتیاز وزنی (340/0) مهم ترین نقاط فرصت پیش روی فضاهای شهری در شهر اهواز از دیدگاه کارشناسان و مسئولین ذی ربط شناخته شد. نتیچه گیری کلی اینکه در اکثر اماکن عمومی شهری، ادارات و ساختمان های دولتی تجهیزات خاصی برای معلولان فراهم نشده است مجموع این عوامل، فضای آشفته، ناسالم و فاقد ایمنی و راحتی را جهت گروه های مختلف اجتماعی بویژه معلولین در این فضاها ایجاد کرده است که این وضعیت نامطلوب نیازمند یک برنامه ریزی دقیق و منسجم به منظور بهبود وضع موجود و افزایش ایمنی و راحتی و در نتیجه ایجاد محیط اجتماعی سرزنده و شاد با حضور معلولین می باشد.
۱۲.
کلید واژه ها:
درآمدهای پایدار درآمدهای ناپایدار شهرداری عوارض
وابستگی شدید شهرها به منابع ناپایدار، تبعات نامطلوب بسیاری را گریباگیر شهرها کرده است. دسترسی شهرداری ها به منابع درآمدی پایدار باعث می شود که شهرداری، نقش فعال تری در محیط شهری ایفا کند. در واقع منابع درآمد پایدار، حلقه مفقوده است که فقدان آن عملکرد مدیریت شهری را تحت تأثیر منفی قرار می دهد. روش پژوهش حاضر کاربردی بوده و هدف اصلی آن، شناسایی منابع مالی و درآمدی پایدار شهرداری جیرفت می باشد که براساس مطالعات توصیفی- تحلیلی در طی سال های 1395 تا 1397 انجام شده است. در این پژوهش، پرسشنامه استانداردی جهت تحلیل پایداری منابع درآمدی، مورد مطالعه و قابلیت اجرای آنها در شهر جیرفت، تهیه شد و در میان متخصصان توزیع گردید و سپس داده ها در نرم افزار SPSS وارد شد و در پایان با تحلیل نتایج این پژوهش، پیشنهادهایی در راستای لزوم استمرار و افزایش درآمدهای پایدار ارائه شد. نتایج نشان داد که میانگین پایداری دریافت بهای خدمات ارائه شده شهرداری به شهروندان بیشتر از سایر منابع مالی می باشد. پس از آن استفاده مالیات بر املاک و دارایی، مالیات انتقالی از دولت به شهرداری، سایر عوارض، راه اندازی صندوق های سرمایه گذاری جهت تأمین مالی، کمک های بلاعوض دولت، مشارکت بخش غیردولتی جهت تأمین پروژه های انتفاعی شهری قرار دارند و همچنین امکان اجرایی نمودن بهای خدمات ارائه شده شهرداری به شهروندان بیشتر از سایر روش های درآمدی است و پس از آن مالیات براملاک و دارایی، مالیات انتقالی از دولت به شهرداری، ، تأمین مالی از طریق صندوق های سرمایه گذاری، کمک های بلاعوض قرار دارد.
۱۳.
کلید واژه ها:
صنایع تبدیلی اشتغالزایی توسعه روستایی دهستان ویس
امروزه به توسعه وگسترش صنایع مرتبط با کشاورزی بالاخص صنایع کوچک و پر بازده در بخش کشاورزی توجه بیش تری گردیده است. با توجه به این که توسعه صنایع در مناطق روستایی کشور موجب اشتغال زایی و جذب نیروهای کار مازاد در بخش کشاورزی گردیده و هم چنین موجب ارزآوری و افزایش صادرات برای کشور میگردد. هدف این مقاله ارزیابی تاثیر ایجاد صنایع تبدیلی،در مناطق روستایی دهستان ویس، شهرستان باوی می باشد؛ که روش پژوهش«توصیفی- تحلیلی»،. تجزیه و تحلیل با استفاده از آزمونT، انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد که ارزیابی کارکردی توسعه صنایع روستایی در روستاهای دهستان ویس، اثرگذاری نسبی و متوسطی در توسعه روستایی منطقه داشته است.به عبارتی اثرات مثبت توسعه صنعتی در روستاها آنچنان فراگیر و چشمگیر نبوده؛ این در صورتی است که در زمینه اثرات منفی در بُعد زیست محیطی با وجود نسبی بودن نتایج، نسبت به گذشته افزایش چشمگیری داشته است. در نتیجه ارزیابی نشان میدهد که اثرات توسعه صنایع روستایی در منطقه مورد مطالعه در بعد اقتصادی به صورت متوسط بوده است.
۱۴.
کلید واژه ها:
آسیب شناسی برنامه ریزی روستایی برنامه ریزی محلی برنامه ریزی منطقه ای برنامه ریزی ارتباطی
برنامه ریزی به معنای کار عقلایی، منظم و سنجیده در زمینه فرایندهای منطقی دستیابی به سیاست های مناسب و نیز فرایندهای سیاسی - اداری است که از طریق آن سیاست های نهایی انتخاب و به اجرا گذاشته شود. پیدایش ایده های برنامه ریزی در ایران قدمتی بیش از سایر کشورهای توسعه نیافته داشته و پس از جنگ جهانی دوم نیاز به یک برنامه کلان اقتصادی در ایران احساس شد. از پایان دهه 1320 به بعد که برنامه های عمرانی مطرح شدند، مباحث مربوط به عمران روستایی و برنامه های آن نیز در قالب شش برنامه عمرانی کانون توجه قرار گرفت که در تحقیق حاضر به نقد و ارزیابی ساختاری این برنامه ها، پرداخته شده است. نتیجه آسیب شناسی برنامه های پنج ساله توسعه درباره عمران روستایی نشان می دهد که اقدامات حاصل از این برنامه ها نتوانستند زمینه توسعه روستایی را فراهم کنند. به طورکلی پیش از انقلاب با توجه به دیدگاه حاکم مدرنیستی و مایل به توسعه صنعتی، از یک سو بخش کشاورزی و روستایی، سنتی تلقی می شد و از سوی دیگر دولت به مازاد محصولات کشاورزی وابسته نبود. در دوره پس از انقلاب نیز از خصلت رانتیر دولت، کاسته نشد و بخش کشاورزی پیامدهای نسبتاً مشابهی داشت. سیاست گذاری توسعه منطقه ای در ایران نیز نتوانسته است به اموری همچون مشارکت عوامل منطقه ای، شناخت پتانسیل ها، طراحی سیاست های مبتنی بر شرایط محلی، مدیریت محلی و منطقه ای توسعه و ... بپردازد. نتایج نشان می دهد که رویکرد ارتباطی در برنامه ریزی به دوراز کاستی های رویکرد عقلایی گرایی، واجد ارزش های لازم جهت تحقق فرایند مطلوب برنامه ریزی توسعه روستایی در کشور بوده است. نهایت اینکه عدم توفیق برنامه های توسعه روستایی همه جانبه روستایی بیشتر ناشی از غفلت سیستم قانون گذاری و برنامه ریزی نسبت به جایگاه روستا و کشاورزی بوده و این طرح ها در غیاب مردم برنامه ریزی شده و بدون کمک مردم اجرا می شوند.
۱۵.
کلید واژه ها:
بخش مسکن شاخص های کمی وکیفی شکاف درون منطقه ای نقاط بحرانی مسکن استان همدان
در حال حاضر بخش مسکن به عنوان یکی از مهمترین بخش های توسعه در یک جامعه و نشانه ای از رتبه و منزلت اجتماعی زندگی افراد و ازجمله مهمترین کاربری های شهری به حساب می آید و میزان کمیت و کیفیت آن بیانگر وضعیت اقتصادی- اجتماعی شهرها است. بخش مسکن از شاخص های تعیین کیفیت زندگی و سطح رفاه در جامعه است و فعالیت های این بخش نه تنها به رفع نیاز مردم به مسکن به عنوان یک نیاز اساسی و حیاتی کمک می کند، بلکه در توسعه اقتصاد و ایجاد امکان اشتغال برای جمعیت رو به رشد کشور، نقش مهمی را ایفا می کند. در این نوشتار به بررسی وضعیت مسکن و تعیین نیازها و الویت های سکونتی در استان همدان و رتبه بندی شهرهای استان به لحاظ وضعیت کمی و کیفی مسکن جهت برنامه ریزی مسکن در سطح استان پرداخته می شود. متغیرهای بررسی شده در این تحقیق، رتبه بندی شهرها بر اساس شاخص های مسکن، محاسبه تخریب واحدهای مسکونی، برآورد نرخ تخریب مسکن، محاسبه شاخص شکاف درون منطقه ای، تعیین نقاط بحرانی استان به لحاظ شاخص های مسکن است. نوع تحقیق از نوع کاربردی- بنیادی بوده و روش بررسی، توصیفی- تحلیلی با استفاده از مدل های تاکسونومی عددی و ویلیامسون است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در میان شهرستان های بهار، کبودرآهنگ، فامنین و تویسرکان در بدترین وضعیت مسکن و شهرستان های همدان، ملایر و اسدآباد دارای بهترین وضعیت مسکن در استان همدان می باشند. همچنین میزان نرخ تخریب مسکن در استان همدان 6/2 درصد، در مناطق شهری 2درصد و در نقاط روستایی 3 درصد می باشد.
۱۶.
کلید واژه ها:
گردشگری گردشگری شهری توسعه پایدار شهری
به طورکلی توسعه پایدار شهر مرهون تعاملات پایدار و سازنده انسان با انسان و انسان با محیط می باشد. تعاملاتی که بر اثر آن در طول زمان، شهر از نظر زیست محیطی قابل سکونت، از نظر اقتصادی بادوام، از نظر اجتماعی همبسته و از نظر کالبدی زیبا و دیدنی می گردد. بر پایه وجود ارتباط دوطرفه توسعه پایدار و گردشگری پایدار، برای آن که گردشگری بتواند به توسعه پایدار شهر کمک کند، باید اثرات آن در شهر شناسایی شده و مورد توجه خاص قرار گرفته شود. هدف این تحقیق بررسیِ تحلیلی مناسبات گردشگری و توسعه پایدار شهری می باشد. روش تحقیق در این مقاله به صورت توصیفی- تحلیلی است. روش جمع آوری داده ها به صورت اسنادی - کتابخانه ای می باشد. در واقع با مطالعه و بررسی آثار علمی داخلی و خارجی که در مورد گردشگری و توسعه پایدار شهری انتشار یافته، سعی در استنتاج این مطالعات در قالب یک مقاله کاربری نمودیم. امید است که بتواند در راستای فهم دقیق این موضوع به مخاطبین خود مطالب درخوری را ارائه نماید. واژگان کلیدی: گردشگری، گردشگری شهری، توسعه پایدار شهری.
۱۷.
کلید واژه ها:
برنامه ریزی یکپارچه پایداری فهم عقلانیت قدرت
در سراسرنیم قرن گذشته، تقاضای مداوم وروبه رشدی ازگسترش رویکردهای یکپارچه ترجهت برنامه ریزی بعنوان روشی برای مقابله با مشکلات شدیداً پیچیده وحادشهری وجودداشته است.باآگاهی ازاین نیاز،این مقاله باارائه توجیهی برای چنین رویکردبرنامه ریزی،جنبه های مشکل آفرین فعالیت های برنامه ریزی حال حاضر را مورد بحث قرار می دهد و بر دروس کلیدی و موارد مشابه آنها از تجربیات گذشته در مورده ایده درک برنامه ریزی، عقلانیت دربرنامه ریزی ونقش قدرت وسیاست دربرنامه ریزی و اجرای برنامه رامورد تأکیدقرار می دهد.بابخاطر داشتن بحث ها ومناظرهای اخیردرمورد نظریه برنامه ریزی، این مقاله علاوه برآن دستورکاری رابرای ساخت یک رویکرد ترکیبی جدیددربرنامه ریزی ارائه می کند،مسائل عمده ای که نظریه پردازان برنامه ریزی احتیاج دارندتابه آن ها از نظر یکپارچه سازی عملکردی بپردازند را مورد بحث قرارمی دهد،به مقوله فرآیندهای تصمیم گیری در برنامه ریزی، و چالش های سیاسی و سازمانی برای چنین رویکردهای برنامه ریزی یکپارچه نیز می پردازد.مجموعه ای از برنامه های پیشنهادی را برای درمان این چالش ها ارائه می کند.مدل برنامه ریزی پایدار تطبیقی پیشنهاد شده است و به تفصیل بعنوان یک چهارچوب هنجاری فراگیر مؤثر برای توسعه یک رویکرد یکپارچه برنامه ریزی مشخص شده است که سازماندهی رابرای این زمینه فراهم می آوردومتخصصان رابرای درک نقششان بعنوان تصمیم گیرندگان اثرگذارراهنمایی می کند.سهم مهم این مقاله تکیه اش برمفهوم رایج پایداری به تنهایی نیست بلکه رویکرد منحصرودشوارش ازاین خواهد بودکه چگونه باید بعنوان روشی برای حرکت به سمت جلوبا برنامه ریزی وسیاست گذاری مورد استفاده قرارگیردتادرنهایت یک شهرسازی بهترراارتقاء دهد.
۱۸.
کلید واژه ها:
دمای سطح الگوریتم تک کانال لندست 8 کرمانشاه پشت بام های انعکاسی
دمای سطح زمین بر اثر تغییرات ساختار محیط، کاربری، مواد تشکل دهنده سطح و... در طول زمان قابل تغییر است. آگاهی از وضعیت دما سطح کمک زیادی به برنامه ریزی محیطی می کند(شامل چگونگی مصرف انرژی، آسایش حرارتی شهروندان و...). در این تحقیق به بررسی تغییرات دمای سطح شهر کرمانشاه در فاصله بین سالهای 1393-1397 پرداخته شد. در این تحقیق از تصاویر ماهواره لندست 8 و روش الگوریتم تک کانال برای برآورد دمای سطح زمین استفاده شد. نتایج نشان داد در هر دو سال 1393 و 1397 بیشترین سطح شهر را ابتدا محدود دماهای 45-50 درجه سانتیگراد و سپس دمای 40-50 درجه دربر گرفته است. اما در سال 1397 محدوده دمایی تا حداکثر 40 درجه به شدت افزایش یافته است و محدوده بقیه طبقات دمایی کاهش یافته است که بیشترین میزان کاهش مربوط به طبقه بالاتر از 55 درجه سانتیگراد است. نتایج نشان دهنده استفاده هرچه بیشتر از پشت بام های انعکاسی در انتهای دوره مورد مطالعه است.
۱۹.
کلید واژه ها:
زیست پذیری توسعه پایدار محلات شهری منطقه 22 تهران
زیست پذیری به عنوان زیر مجموعه ای از توسعه پایدار می باشد که به تازگی وارد ادبیات شهرسازی شده است و شامل مجموعه متنوعی از موضوعات است و به وسیله یک سری اصول راهنما بیان می شوند. در این راستا دسترسی، برابری و مشارکت که مفاهیم مربوط به زیست پذیری است بر مبنای آنها شکل می گیرند. هدف پژوهش حاضر بررسی شاخص های زیست پذیری در مناطق 22 شهرداری تهران است. این تحقیق به لحاظ از نوع تحقیقات تحلیلی-کاربردی می باشد و از نوع تحقیقات کیفی می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق عبارت است از محلات منطقه 22 تهران که جمعیت این منطقه براساس سرشماری سال ۱۳۹۰ ایران، ۱۲۸٬۹۵۸ نفر (۳۸٬۱۰۶ خانوار) شامل ۶۵٬۴۷۶ مرد و ۶۳٬۴۸۲ زن می باشد روش نمونه گیری تصادفی و برای برآورد حجم نمونه از فرمول کوکران و 384 نمونه است. ابزار تجزیه و تحلیل از طریق آزمون تی تک نمونه در محیط نرم افزار spss و مدل تاپسیس هستند. نتایج نشان میدهد که از نظر ساکنین بجز شاخص های زیست محیطی در ابعاد دیگر محلات منطقه بیست و دو شرایطی کمتر از حد متوسط دارند همچنین در بین محلات منطقه بیست و دو محله شهدای خلیج فارس در مطلوب ترین وضعیت و محله هوا نیروز در نامطلوب ترین وضعیت قرار دارد.
۲۰.
کلید واژه ها:
امکان سنجی گردشگری پایدار شهری مدل استراتژیکSOAR شهر گرگان
به واسطه ارتباط دو طرفه توسعه پایدار و گردشگری پایدار، برای آن که گردشگری بتواند به توسعه پایدار شهر کمک کند، باید اثرات آن در شهر شناسایی شده و مورد توجه خاص قرار گرفته شود و در صورت مدیریت، برنامه ریزی منسجم و کارآمد و در کنار آن با نظر گرفتن مشارکت ساکنان محلی می توان از پتانسیل های آن جهت بهره مندی بیشتر برای دستیابی به توسعه پایدار شهری استفاده کرد. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی توسعه گردشگری پایدار شهری در شهرگرگان با استفاده از مدل استراتژیکSOAR صورت گرفته است. نوع تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی_ تحلیلی بوده و در جمع آوری اطلاعات از مطالعات میدانی و کتابخانه ای استفاده شده است. یافته ها حاکی از آن است که وجود جاذبه های ملی و بین المللی، وجود مناظرو چشم اندازهای طبیعی با آب و هوای مناسب و مطبوع، آثار و میراث تاریخی- فرهنگی متنوع و پرجاذبه، در کنار سایر مزیت ها و قوت های دیگر در این شهر علاوه بر توسعه گردشگری می تواند درآمد پایداری برای شهر به ارمغان بیاورد. در نهایت عواملی مانند: برنامه-ریزی برای افزایش دادن تعداد مراکز خدماتی، تقویت زیرساخت های گردشگری، امکانات زیربنایی و خدمات-گردشگری، بازاریابی و افزایش فرهنگ پذیرش گردشگر از نتایج مورد انتظار می باشد
۲۱.
کلید واژه ها:
زیست پذیری مفاهیم و الزامات راهکارها
زیست پذیری مجموع عواملی است که به کیفیت زندگی اجتماعی، ازجمله محیط ساخته شده و طبیعی، رونق اقتصادی، ثبات اجتماعی و عدالت، فرصت آموزشی و امکانات تفریحی می افزاید، زیست پذیری در کنار پایداری، به عنوان یک اصل راهنما برای برنامه ریزی و سیاست برنامه ریزی شهری مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان یک مفهوم ملموس، زیست پذیری شکل عمومی سرمایه گذاری زیرساخت های شهری و همچنین رقابت بین شهرها برای جذب مردم، جوامع سرمایه گذاری و سرمایه انسانی متحرک می باشد. در راستای موارد ذکر شده پژوهش حاضر با هدف، بررسی مفاهیم پایه ای زیست پذیری در حوزه شهری با بهره گیری از منابع اسنادی و کتابخانه ای با رویکرد توصیفی تدوین شده است. زیست پذیری مجموع عواملی است که به کیفیت زندگی اجتماعی، ازجمله محیط ساخته شده و طبیعی، رونق اقتصادی، ثبات اجتماعی و عدالت، فرصت آموزشی و امکانات تفریحی می افزاید، زیست پذیری در کنار پایداری، به عنوان یک اصل راهنما برای برنامه ریزی و سیاست برنامه ریزی شهری مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان یک مفهوم ملموس، زیست پذیری شکل عمومی سرمایه گذاری زیرساخت های شهری و همچنین رقابت بین شهرها برای جذب مردم، جوامع سرمایه گذاری و سرمایه انسانی متحرک می باشد. در راستای موارد ذکر شده پژوهش حاضر با هدف، بررسی مفاهیم پایه ای زیست پذیری در حوزه شهری با بهره گیری از منابع اسنادی و کتابخانه ای با رویکرد توصیفی تدوین شده است.
۲۲.
کلید واژه ها:
سکونتگاه های انسانی جذب جمعیت معدن GIS
امروزه وجود اقتصادی پویا که بتواند ضامن ایجاد شغل برای ساکنین یک منطقه خاص باشد، می تواند در ماندگاری و جذب جمعیت موفق عمل کند. در این راستا به بررسی تاثیر معدن در ماندگاری و جذب جمعیت سکونتگاه های مجاور معادن در استان کردستان پرداخته شد. برای این کار ابتدا نقشه معادن تهیه گردید و با استفاده از حریم(بافر) 2000 متری از معادن و فاصله اقلیدوسی سکونتگاه های حوالی معادن مشخص شدند. در حریم 2000 متری معدن 14 روستا قرار داشتند و در بخش فاصله اقلیدوسی نیز 119 روستا، که تغییرات جمعیتی آن ها از دوره 1375 تا 1395 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که چه در روش حریم گذاری و چه در روش فاصله اقلیدوسی به رغم نرخ رشد منفی نواحی روستایی در این دوره(1375-1395)، نواحی قرار گرفته در مناطق مورد نظر از معادن تا سال 1390 دارای رشد مثبت و در سال 1395 داری رشد منفی زیادی بوده است. بنابراین طبق نتایج این مقاله، معدنها نقش موثری در جذب و ماندگاری سکونتگاه های انسانی دارند.
۲۳.
کلید واژه ها:
اصول پایداری معماری سکونتگاه های انسانی فضاهای شهری
معماری سبز برخاسته از معماری پایدار و توسعه یایدار بوده که این نیز ناشی از نیاز انسان امروز در مقابل ییامدهای سوء جهان صنعتی و مصرفی عصر حاضر است، معماری پایدار یک ترکیب چند ارزرشی است و این ارزش ها شامل زیبایی شناسی، محیط، اجتماع، هماهنگی با محیط مصالح مناسب و … است که باعث می شود تمام اصول معماری پایدار در یک پروسه کامل که منجر به ساخته شدن محیط زیست سالم، هم از لحاظ دیداری و روانی و هم از لحاظ پاکی می شود، تجسم یابند. در هر منطقه یا کشوری نوع معماری پایدار دارای ویژگی هایی متفاوت است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف تحلیل اصول معماری پایداری( سبز) در فضاهای سکونتگاهی با بهره گیری از منابع کتابخانه ای با روش توصیفی تدوین شده است. معماری سبز برخاسته از معماری پایدار و توسعه یایدار بوده که این نیز ناشی از نیاز انسان امروز در مقابل ییامدهای سوء جهان صنعتی و مصرفی عصر حاضر است، معماری پایدار یک ترکیب چند ارزرشی است و این ارزش ها شامل زیبایی شناسی، محیط، اجتماع، هماهنگی با محیط مصالح مناسب و … است که باعث می شود تمام اصول معماری پایدار در یک پروسه کامل که منجر به ساخته شدن محیط زیست سالم، هم از لحاظ دیداری و روانی و هم از لحاظ پاکی می شود، تجسم یابند. در هر منطقه یا کشوری نوع معماری پایدار دارای ویژگی هایی متفاوت است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف تحلیل اصول معماری پایداری( سبز) در فضاهای سکونتگاهی با بهره گیری از منابع کتابخانه ای با روش توصیفی تدوین شده است.
۲۴.
کلید واژه ها:
سیلاب پهنه بندی مدل تحلیل سلسله مراتبی و فازی کوهدشت
یکی از بلایای طبیعی که هر ساله در سراسر جهان خسارات جانی و مالی زیادی ایجاد می نماید و باعث آواره شدن و نابسامانی تعداد زیادی از مردم می شود سیل می باشد. در استان لرستان همه ساله سیل ها خسارات فراوان مالی و اقتصادی برجای می گذارند که این سیل ها بیشتر ناشی از ریزش بارش های سنگین در منطقه لرستان است. پژوهش حاضر با هدف؛ پهنه بندی خطر وقوع سیلاب در شهرستان کوهدشت با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی و فازی تدوین شده است. روش بکار گرفته شده توصیفی- تحلیلی مبتنی بر منابع اسنادی و آمار و نقشه های موجود بوده است. واژگان کلیدی: سیلاب، پهنه بندی، مدل تحلیل سلسله مراتبی و فازی، کوهدشت یکی از بلایای طبیعی که هر ساله در سراسر جهان خسارات جانی و مالی زیادی ایجاد می نماید و باعث آواره شدن و نابسامانی تعداد زیادی از مردم می شود سیل می باشد. در استان لرستان همه ساله سیل ها خسارات فراوان مالی و اقتصادی برجای می گذارند که این سیل ها بیشتر ناشی از ریزش بارش های سنگین در منطقه لرستان است. پژوهش حاضر با هدف؛ پهنه بندی خطر وقوع سیلاب در شهرستان کوهدشت با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی و فازی تدوین شده است. روش بکار گرفته شده توصیفی- تحلیلی مبتنی بر منابع اسنادی و آمار و نقشه های موجود بوده است. واژگان کلیدی: سیلاب، پهنه بندی، مدل تحلیل سلسله مراتبی و فازی، کوهدشت
۲۵.
کلید واژه ها:
مهاجرت دریاچه اورمیه تحلیل عاملی شهر چهاربرج
دریاچه ها و بخصوص دریاچه های داخلی با وجود اینکه نقشی اساسی در اقتصاد روستایی و تثبیت فعالیت های کشاورزی ایفا می کنند، کاهش آب آنها تهدید اساسی برای پایداری جمعیت در مناطق روستایی به شمار می رود و عاملی برای بروز مهاجرت های روستای به خصوص مهاجرت نیروی کار و جوانان روستایی محسوب می شود. هدف تحقیق حاضر، بررسی اثرات کاهش سطح آب دریاچه اورمیّه در مهاجرت های فصلی پیراشهری شهر چهابربرج در شهرستان میاندوآب می باشد. نوع تحقیق کاربردی، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی, روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از تحلیل عاملی و به شیوه تحلیل مولفه های اصلی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، شامل خانوارهای روستایی روستاهای پیرامون شهر چهاربرج در دهستان مرحمت آباد شمالی است که طبق سرشماری سال 1395، دارای 2803 خانوار و 10294 نفر جمعیت می باشد، طبق فرمول کوکران تعداد نمونه لازم 262 خانوار بدست آمد. یافته های تحقیق نشان می دهد، نتایج تحلیل عاملی در هشت دسته قرار گرفته و 99/66 درصد واریانس را تبیین نمودند. مهمترین عاملی های که از طریق کاهش آب دریاچه ارومیه موجب مهاجرت فصلی روستائیان شده است شامل: عامل درآمد، تسهیلات و منابع آب و خاک، عامل مدیریت، نهاده ها و ماشین آلات و عامل تنوع درآمدی و همکاری جمعی می باشد.
۲۶.
کلید واژه ها:
کشاورزی تجاری کشاورز خرده پا توسعه پایدار امنیت غذایی
بررسی روند توسعه کشورها حاکی از آن است که توسعه بخش کشاورزی به عنوان یکی از مهمترین بخش های اقتصادی و یا حتی فراتر از آن، به عنوان پیش نیاز ضروری برای تحقق توسعه پایدار کشور امری حیاتی است. با تحولاتی که در کشاورزی و تغییر آن از کشاورزی معیشتی به کشاورزی متعارف و بعد از آن صنعتی و حال حرکت به سوی کشاورزی تجاری صورت گرفته است سوال این است که آیا در فرایند تجاری شدن کشاورزی امکان نیل به اهداف توسعه پایدار امکان-پذیر خواهد بود یا خیر؟ و جایگاه کشاورزان خرده پا در این فرایند کجاست؟ در این مقاله با مرور منابع مکتوب در این زمینه ضمن تشریح اهمیت بخش کشاورزی و تجاری شدن آن و ارتباط آن با تأمین امنیت غذایی به بررسی این فرایند پرداخته و بر ضرورت توجه به کشاورزان خرده پا در این فرایند تأکید می نماید. بررسی روند توسعه کشورها حاکی از آن است که توسعه بخش کشاورزی به عنوان یکی از مهمترین بخش های اقتصادی و یا حتی فراتر از آن، به عنوان پیش نیاز ضروری برای تحقق توسعه پایدار کشور امری حیاتی است. با تحولاتی که در کشاورزی و تغییر آن از کشاورزی معیشتی به کشاورزی متعارف و بعد از آن صنعتی و حال حرکت به سوی کشاورزی تجاری صورت گرفته است سوال این است که آیا در فرایند تجاری شدن کشاورزی امکان نیل به اهداف توسعه پایدار امکان-پذیر خواهد بود یا خیر؟ و جایگاه کشاورزان خرده پا در این فرایند کجاست؟ در این مقاله با مرور منابع مکتوب در این زمینه ضمن تشریح اهمیت بخش کشاورزی و تجاری شدن آن و ارتباط آن با تأمین امنیت غذایی به بررسی این فرایند پرداخته و بر ضرورت توجه به کشاورزان خرده پا در این فرایند تأکید می نماید. کلید واژه:کشاورزی تجاری، کشاورز خرده پا، توسعه پایدار، امنیت غذایی
۲۷.
کلید واژه ها:
مراکز آموزشی سیستم اطلاعات جغرافیایی مکان یابی کوهدشت
مکان یابی مراکز آموزشی(مدارس ابتدایی) در شهر کوهدشت کاربری های متنوع در شهر بخصوص کاربری هایی با تقاضای بیشتر مانند کاربری های آموزشی به دلایل زیادی مانند عدم هماهنگی نهادهای اجرایی شهر ، مشکلات مالی بخش آموزش و پرورش و عدم آشنایی مسوولین با موازین علمی مکان یابی در پاسخ گویی به نیازهای جمعیت دانش آموزی با مشکلات زیادی مواجه هستند. در این پژوهش سعی بر آن است با توجه به شاخص ها و استاندارد های موجود، مکان های بهینه برای ایجاد مراکز آموزشی در سطح شهر کوهدشت تعیین شود. در ابتدای کار ، لایه های مورد نیاز برای مکان یابی مراکز آموزشی جمع آوری گردید. سپس با استفاده از نرم افزار مورد استفاده استاندارد سازی لایه ها صورت گرفت و لایه های مورد نیاز برای مکان یابی آماده گردیدند. کلمات کلیدی: مراکز آموزشی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، مکان یابی، کوهدشت مکان یابی مراکز آموزشی(مدارس ابتدایی) در شهر کوهدشت کاربری های متنوع در شهر بخصوص کاربری هایی با تقاضای بیشتر مانند کاربری های آموزشی به دلایل زیادی مانند عدم هماهنگی نهادهای اجرایی شهر ، مشکلات مالی بخش آموزش و پرورش و عدم آشنایی مسوولین با موازین علمی مکان یابی در پاسخ گویی به نیازهای جمعیت دانش آموزی با مشکلات زیادی مواجه هستند. در این پژوهش سعی بر آن است با توجه به شاخص ها و استاندارد های موجود، مکان های بهینه برای ایجاد مراکز آموزشی در سطح شهر کوهدشت تعیین شود. در ابتدای کار ، لایه های مورد نیاز برای مکان یابی مراکز آموزشی جمع آوری گردید. سپس با استفاده از نرم افزار مورد استفاده استاندارد سازی لایه ها صورت گرفت و لایه های مورد نیاز برای مکان یابی آماده گردیدند. کلمات کلیدی: مراکز آموزشی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، مکان یابی، کوهدشت
۲۸.
کلید واژه ها:
گردشگری ابعاد و پیامدهای اجتماعی خرم آباد- پلدختر
ماهیت پایداری گردشگری مستلزم محیط های طبیعی ، فرهنگی و انسانی است. گردشگری باید جنبه های فرهنگی ، ارزشی و عناصر سنتی جوامع محلی را مد نظر داشت باشد. به طور کلی این تلاش ها نشان از آن دارد که گردشگری بتواند در پردازش توسعه پایدار راهکاری عملی را شکل دهد. تحقیق حاضر با هدف تحلیل ابعاد و پیامدهای اجتماعی موثر بر توسعه گردشگری در محور خرم آباد- پلدختر با روش توصیفی مبتنی بر منابع اسنادی و پیمایشی(پرسشنامه محقق ساخته) تدوین شده است، در خصوص تحلیل ابعاد اجتماعی مهم ترین، شاخص های اجتماعی موثر بر توسعه گردشگری مورد مطالعه قرار گرفتند نتایج آن به شرح محاسبات فوق آمده است: افزایش حس تعلق مکانی، افزایش مدت اقامت گردشگران، تمایل به سکونت و ماندگاری، افزایش همبستگی اجتماعی و تغییرات فرهنگی در زندگی به ترتیب الویت از مهم ترین پیامدهای اجتماعی اثرگذار در توسعه گردشگری منطقه مورد مطالعه هستند. واژگان کلیدی: گردشگری، ابعاد و پیامدهای اجتماعی، خرم آباد- پلدختر.....
۲۹.
کلید واژه ها:
آینده نگاری میک مک سناریو توسعه شهری اهواز
امروزه نگاه متفاوت به آینده باعث شده که انسان هوشمند به دنبال یافتن آینده نباشد، بلکه با بهره گیری از ابزارهای گوناگون آینده مطلوب خود را بسازد. هدف پژوهش حاضر، آینده پژوهی و سناریونگاری در توسعه شهری کلانشهر اهواز بر پایه روش تحلیل اثرات متقاطع و CIB می باشد. پژوهش حاضر در سه مرحله ی تعیین شاخص های کلیدی از طریق روش دلفی، شناسایی پیشران های مؤثر از طریق نرم افزارMicMac بر پایه روش تحلیل اثرات متقاطع و تدوین سناریو بر پایه نرم افزار Scenario Wizard مبتنی بر روش سایب انجام گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش از میان 37 عامل کلیدی، 10 پیشران مؤثر از جمله؛ جمعیت، کنترل آلودگی هوا، صنعت، ساماندهی محور گردشگری، تولید محصولات ویژه، توانمندسازی سازمان ها، توجه به گسترش کارگاه ها، توجه به صنعت گردشگری، ساماندهی مناطق حاشیه و فضای باز را به عنوان عوامل و پیشران های مؤثر بر توسعه شهری اهواز مشخص کرد. در نهایت پیشران های حیاتی با سه وضعیت تدوین شده و 82 درصد وضعیت ها نشان از مطلوبیت و 18 درصد نشان از ثبات و بحران توسعه شهری اهواز داشتند. مطلوب ترین سناریو، سناریوی شماره یک پیشنهاد گردیده که شامل جمعیت مبتنی بر افزایش، کنترل آلودگی هوا مبتنی بر بهبود، صنعت مبتنی بر توسعه، ساماندهی محور گردشگری مبتنی بر بهبود، تولید محصولات ویژه مبتنی بر حفظ روند فعلی، توانمندسازی سازمان ها مبتنی بر افزایش، توجه به گسترش کارگاه ها مبتنی بر توسعه، توجه به صنعت گردشگری مبتنی بر توسعه، ساماندهی مناطق حاشیه مبتنی بر بهبود و فضای باز مبتنی بر گسترش بوده است.
۳۰.
کلید واژه ها:
کارآفرینی کارآفرینی اجتماعی گردشگری توسعه
با نظر به این که توسعه پایدار، امروزه بر پایه نوآوری و خلاقیت و استفاده از دانش استوار است، توسعه کارآفرینی اجتماعی در کشور ضمن فراهم آوردن زمینه رشد و توسعه پایدار، دارای این قابلیت است که مسائل و مشکلات جاری از جمله فقر، نابسامانی اجتماعی و فرهنگی، حتی بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی و معضل بزرگ انبوه بیکاران را مرتفع کند. علی رغم آن که صنعت گردشگری دارای مزایا و منافعی برای جوامع میزبان و گردشگران می باشند، با این حال گردشگری در قالب سنتی آن، دارای معایب و اثرات منفی بر جامعه میزبان خواهد بود. راهی برای ایجاد اخلال در صنعت سنتی گردشگری، تکیه بر جنبه تداوم نوآوری د آن است که این خود جنبه ای جدایی ناپذیر از کارآفرینی اجتماعی است. لذا مقاله حاضر بر آن است که با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای ضمن تعریف و شناسایی ویژگی های کارآفرینی اجتماعی و زمینه های اثرگذاری آن، ویژگی های کارآفرینان اجتماعی را ذکر کرده تا زمینه توسعه کارآفرینی اجتماعی مبتنی بر گردشگری که منجر به افزایش نوآوری، ارتقای سطح فناوری، افزایش اشتغال، تولید دانش فنی و تولید و توزیع درآمد در سطح جامعه می شود فراهم گردد. کلمات کلیدی: کارآفرینی، کارآفرینی اجتماعی، گردشگری، توسعه
۳۱.
کلید واژه ها:
خدمات شهری عدالت فضایی تکنیک تصمیم گیری چند معیاره نواحی شهر ایلام
سازمان فضایی متعادل در شهرها، نوعی از پایداری شهری است و این پایداری زمانی ایجاد می شود که هماهنگی و سازگاری منطقی بین پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در شهرها به وجود آید. مهم ترین عاملی که بر توزیع فضایی جمعیت در مناطق شهری مؤثر است، توزیع خدمات در شهرها می باشد.هدف این پژوهش بررسی توزیع فضایی خدمات و زیرساخت های شهری در نواحی شهر ایلام می باشد. روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و رویکرد حاکم بر آن کاربردی است. داده-های مورد نیاز به روش کتابخانه ای استخراج گردیده و جهت ارزیابی نواحی شهری ایلام از لحاظ برخورداری از شاخص های خدمات از 10 معیار استفاده گردیده است. وزن دهی داده ها با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس (TOPSIS) و ساو(SAW) با استفاده از نرم افزار صفحه گسترده Excel و SPSSصورت پذیرفته و به منظور ترسیم نقشه ها از نرم افزار Arc GIS استفاده گردیده است. پراکنش شاخص های توسعه خدمات در سطح نواحی شهر ایلام به صورت ناموزون است و رابطه ای منطقی بین پراکنش شاخص های توسعه خدمات برقرار نیست. نتایج تکنیک میانگین نشان می دهد که نواحی 14 و 11 در وضعیت کاملا برخوردار، نواحی،2،12،13 و 5 در وضعیت برخوردار، نواحی 3،1، 6 و 7 در وضعیت نیمه برخوردار و در نهایت نواحی8، 4، 9 و 10 رتبه های آخر را در بین نواحی دیگر از لحاظ برخورداری از شاخص های خدمات و امکانات شهری را به خود اختصاص داده و در وضعیت کم برخوردار قرار دارند. نتایج پژوهش حاضر لزوم رویکرد عدالت فضایی را در عرصه برنامه های شهری و آتی علی الخصوص برنامه راهبردی – اجرایی شهر ایلام جهت استقرار فضایی بهینه تر این خدمات و شاخص ها را در سطح نواحی شهر ایلام آشکار می سازد.
۳۲.
کلید واژه ها:
ژئومورفولوژی فعالیت های اقتصادی مناطق روستایی شهرستان مریوان
فعالیت های اقتصادی مناطق روستایی تحث تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. در این میان عوامل ژئومورفولوژی یکی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار در نوع فعالیت های اقتصادی و مکان گزینی مناطق روستایی محسوب می شود. در تحقیق حاضر تأثیر عوامل ژئومورفولوژی در نوع فعالیت های اقتصادی روستاهای شهرستان مریوان مورد ارزیابی قرار گرفته شده است، بنابراین این پژهش بر مبنای روش های توصیفی و تحلیلی می باشد و داده-های آن شامل مطالعه کتابخانه ای و بررسی متون و محتوی مطالب و نقشه ها و نیز روش های میدانی مانند پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده است. ابزارهای گردآوری داده ها به دو دسته ابزارهای میدانی شامل (پرسشنامه ، مشاهده و مصاحبه) و نرم افزاری (arc gis, spss,google earth) قابل تقسیم هستند. در این پژوهش ابتدا نقشه ژئومورفولوژی منطقه تهیه و موقعیت ژئومورفولوژیکی روستاها مورد ارزیابی قرار گرفته شده است و سپس کاربری های هر بخش به صورت جدا در ارتباط با عوامل ژئومورفولوژی مورد ارزیابی قرار گرفته شده است. در مرحله بعد با استفاده از پرسشنامه و به روش نمونه برداری طبقه بندی منظم اقدام به جمع آوری اطلاعات در مورد فعالیت های اقتصادی روستاییان شده است. نتایج حاصل از ارزیابی داده ها بیانگر این است که در بخش سرشیو با توجه به کوهستانی بودن منطقه و نبود زمین های زراعی، بیش تر مردم به فعالیت های باغداری و دامداری اشتغال دارند و بیش ترین مهاجرت به شهر را داشته اند ولی در بخش های مرکزی و خاوومیرآباد با توجه به وجود مناطق مسطح و قابل کشت درصد زیادی از روستاییان به زراعت اشتغال دارند و درصد مهاجرت کم تری داشته اند.
