سیاست نامه علم و فناوری

سیاست نامه علم و فناوری

سیاست نامه علم و فناوری دوره ششم زمستان 1395 شماره 4 (پیاپی 17) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

بررسی روند تولید پروانه های ثبت اختراع در فناوری برق خورشیدی و تعیین جایگاه علمی کشورهای جهان در این حوزه(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 94 تعداد دانلود : 1000
تبدیل مستقیم و بی واسطه انرژی خورشیدی به الکتریسیته فناوری برق خورشیدی نام دارد. در سال های اخیر، به علت کمبود منابع تولید برق و آلودگی های ناشی از سوخت های فسیلی، کشورهای جهان برای تأمین برق مصرفی شان از انرژی خورشیدی استفاده کرده اند. هدف این پژوهش، بررسی جایگاه کشورهای جهان در اختراعات مرتبط با این حوزه است. در این پژوهش، اطلاعات مربوط به پروانه های ثبت اختراع حوزه فناوری برق خورشیدی، که در میان سال های 1985 تا 2016 در پایگاه پروانه های اختراع امریکا به ثبت رسیده اند، بررسی شده است. همچنین در این پژوهش به بررسی روند اختراعات ثبت شده در 31 سال اخیر در سطح بین الملل، مناطق و کشورهای گوناگون پرداخته شده و درنهایت، با تعیین جایگاه کشورهای گوناگون در ثبت این اختراعات، وضعیت پیشروترین کشورها در این زمینه مشخص شده است.
۲.

بررسی تأثیر فناوری اطلاعات در چابکی سازمان های تولیدی و خدماتی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 209 تعداد دانلود : 144
امروزه به کارگیری فناوری اطلاعات به افزایش دانش کارکنان و غنای محتوای شغلشان کمک بسیاری می کند. در این میان، تعیین ترکیب بهینه از مجموعه خدمات فناوری اطلاعات برای دستیابی به چابکی سازمانی ضرورت دارد. تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر فناوری اطلاعات در چابکی سازمان های تولیدی و خدماتی انجام شده است. این تحقیق از نظر نوع هدف کاربردی و از نظر روش اجرا، توصیفی پیمایشی است. روش گردآوری داده ها، مطالعات کتابخانه ای و تحقیقات میدانی با ابزار پرسش نامه در سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی است و نمونه های تصادفی 205 تن بوده اند. برای بررسی ابعاد متغیرهای بررسی شده و سنجش روایی سازه، از تحلیل عاملی تأییدی و برای آزمون فرضیه های پژوهشی، از روش معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که فناوری اطلاعات در ارتقای چابکی سازمان های تولیدی و خدماتی اثر شایان توجهی دارد. در همین زمینه، از میان چهار متغیر چابکی سازمانی بررسی شده، به کارگیری فناوری اطلاعات بیشترین تأثیر را در متغیر ارتقای شایستگی سازمانی دارد.
۳.

پیوند استراتژی با برنامه های عملیاتی در معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 958 تعداد دانلود : 178
سازمان های بسیاری در اجرای سیاست های خود ناموفق اند. علت آن است که این دو فرایند حیاتی، یعنی سیاست ها و برنامه های عملیاتی، برای همسویی چارچوب منسجمی در اختیار ندارند. برای حل این مشکل، استفاده از ابزاری هایی مانند سیستم مدیریتی حلقه بسته xpp، که توسعه یافته کارت ارزیابی متوازن است، ممکن است مفید باشد. مطالعه موردی حاضر، که از لحاظ هدف کاربردی و از منظر شیوه گردآوری داده ها توصیفی از شاخه پیمایشی است. در این پژوهش، با معرفی سیستم مدیریتی حلقه بسته، زمینه برای اجرای موفقیت آمیز سیاست ها فراهم می شود. نتایج حاصل از این پژوهش موردی در معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان ارائه شده است. جامعه آماری این مطالعه موردی را خبرگان معاونت مذکور تشکیل داده اند. داده های لازم با استفاده از بررسی اسناد درون سازمانی، بررسی وبگاه های معاونت غذا و داروی سایر استان های کشور و تشکیل جلسات هم اندیشی و طوفان فکری با خبرگان به دست آمد.
۴.

فناوری های هم گرا: تعامل علم و فناوری(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 546 تعداد دانلود : 91
میان رشتگی موضوعی اساسی در پژوهش علمی است که براساس آن، در ترکیبات جدید اجماع اتفاق که اساس آن پدید آمدن ترکیبات جدید براثر اجماع در علوم گوناگون است. همگرایی روند کلانی است که در تمامی فناوری ها و محصولات و در سطح جهانی دیده می شود. با وجود این، هم گرایی درحال گذر از مرحله تک رشته ای و حذف مرزهای فناورانه است. همگرایی حاصل وقایعی است که در طی زمان اتفاق می افتد: در آغاز رشته های علمی، سپس فناوری ها و محصولات با هم ترکیب می شوند و درنهایت، با همگرایی صنایع، این چرخه تکامل می یابد. اصطلاح «فناوری همگرا » در فرایند سیاست گذاری علم و فناوری جایگاه بسیار مهمی دارد. همگرایی فناوری های نانو، زیستی، اطلاعات و علوم شناختی در بهبود عملکرد انسانی، ترسیم اقتصاد، جامعه و زیرساخت های صنعتی آینده نقش مهمی دارد. در این مقاله، به منظور آگاهی بخشی به سیاست گذاران و پژوهشگران و مدیران تجاری درباره نتایج همگرایی علوم و فنون، درمورد روابط میان رشته ای، همگرایی علمی، همگرایی فناورانه و سنجش همگرایی مطالبی عرضه می شود.
۵.

سواد دیجیتال: راهکاری برای پوشش شکاف دیجیتال و پرورش شهروند دیجیتال(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 597 تعداد دانلود : 108
ورود به عصر فناوری و سیطره اینترنت، از مصادیق فناوری اطلاعات و ارتباطات در دهه های اخیر، زندگی انسان عصر جدید را تحت تأثیر قرار داده است؛ اما بی شک تمامی نقاط جهان به یک میزان از امکانات فناورانه و دیجیتالی بهره مند نشده اند و این باعث ایجاد شکافی عمیق میان کشورهای برخوردار و محروم می شود؛ شکافی که با وجود سرمایه گذاری های عظیم و تلاش دولت ها برای رفع آن، همچنان گریبان گیر برخی مناطق جهان است. سواد دیجیتال یکی از روشهای رفع این شکاف، و حاوی مهارت هایی است که به شهروندان دیجیتال، در نقش افرادی که باید با رفتارهای امنیتی، قانونی و اخلاقی در استفاده از فناوری های دیجیتال آشنا باشند، کمک می کند تا بتوانند به خوبی دانش خود را با عصر اطلاعات تطبیق دهند و از کمترین امکانات و تجهیزات فیزیکی به بیشترین بهره داری دست یابند. هدف از این پژوهش، بررسی وضعیت شکاف دیجیتال در عصر حاضر و ارائه راهکارهایی برای کاهش این شکاف در میان شهروندان دیجیتال است؛ بنابراین ضمن تشریح مفاهیم سواد دیجیتال و شکاف دیجیتال، علل ایجاد شکاف دیجیتال بررسی می شود و درنهایت، راهکارهایی، ازجمله تنظیم برنامه های آموزشی، فرهنگ سازی و استفاده از تجارب کشورهای پیشگام برای برطرف سازی این شکاف ارائه می شود.
۶.

دولت توسعه گرا و آینده آن در فرایند جهانی شدن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : 983 تعداد دانلود : 454
دولت توسعه گرا، در نقش ارتباط دهنده دولت و توسعه، سال ها پیش از آنکه در ادبیات دانشگاهی این حوزه مهم تلقی شود، نقش آفرین بوده است. هم زمان با رشد چشمگیر ببرهای آسیا از یک سو و شکست نظریه های مبتنی بر بازار از سوی دیگر، و همچنین، رواج مکتب نوفایده گرایی و نئولیبرالیسم در بسیاری از کشورها و توجه مجدد به تأثیر دولت در اقتصاد و نهادگرایی نوین، این مفهوم نیز در ادبیات توسعه مدنظر محققان علوم سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و مدیریت قرار گرفت. در پژوهش حاضر، پس از بررسیِ شکل گیری، تاریخچه، بنیان های نظری و ویژگی های دولتِ توسعه گرا، سعی شده تا آینده پیش روی این دولت ها، با تکیه بر فرایند جهانی شدن، ترسیم شود و دو گزاره ادامه روند فعلی و گزاره ترک مدل های موجود، که رادیکال تر و بنیادی تر است، برای آینده این دولت ها مطرح شود و در نهایت، تلاش شده است تصویری از ویژگی های ممکن دولت توسعه گرا، در قرن حاضر، ترسیم شود.
۷.

انقلاب 1688 و همه مسائل مربوط به آن: حقوق مالکیت، انقلاب شکوهمند و ظهور نظام سرمایه داری بریتانیا(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 381 تعداد دانلود : 850
نورث و وینگست در مقاله مهم خود مطرح می کنند که انقلاب شکوهمند 1688، با وادارکردن پادشاه به پاسخگو بودن در برابر مجلس، به حفظ حقوق مالکیت کمک کرد و محرک ظهور سرمایه داری شد. به صورت مشابهی، عجم اوغلو و جانسون و رابینسون بعدها نوشتند که در انگلستانِ قرون وسطی، حق مالکیت برای صاحبان زمین و تجار و صنعت کاران اولیه وجود نداشت و اصلاح و احیای حقوق مالکیت، در قرن هفدهم، فرایند توسعه مالی و بازرگانی را تسریع کرد. در اینجا چند مسئله وجود دارد. نخست آنکه، از قرن سیزدهم، حقوق مالکیت در انگلستان امنیتی نسبی داشت، اما مشکل اصلی توسعه امنیت حقوقی نبود، بلکه طبیعت فئودالی آن ها بود که «وراثت انحصاری» و «واگذاری اجباری مستمر » را شامل میشد. از طرف دیگر، وقایع 1688 هیچ تأثیر مستقیم و آشکاری بر حقوق مالکیت نداشت. با درنظرگرفتن این انتقادات، چه تغییراتی موجب تقویت نظام سرمای هداری شد؟ یک احتمال، وقوع انقلاب های مالی و اداریِ پس از 1688 بود که با افزایش لزوم جنگ و گسترش نقش جهانی بریتانیا شدت یافت. نظام مالی جدید، با هدایت مجلس قدرتمندتر، اصلاحاتی در زمینه حقوق مالکیت ارضی، افزایش مالکیت قابل وثیقه گذاری و بدهی های فروشی انجام داد که نتیجه آن، وقوع انقلاب صنعتی بود.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۳