نوآوریهای آموزشی

پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و شاخص های جامعه یادگیرنده حرفه ای پژوهش محور در مدرسه و تعیین الزامات ایجاد آن انجام شد. رویکرد پژوهش، رویکرد کیفی است که با استفاده از راهبرد پدیدارنگاری تنظیم شده است. مشارکت کنندگان در این مطالعه 25 نفر از افراد صاحب نظر بودند که از طریق نمونه گیری هدفمند و با استفاده از روش گلوله برفی تا مرز اشباع نظری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته جمع آوری شد و برای بررسی صحت یافته ها از روش بررسی توسط اعضا استفاده گردید. برای تعیین پایایی، روش پایایی توافق بین دو کدگذار (توافق درون موضوعی) به کار گرفته شد. روش تحلیل داده ها، تحلیل محتوای استقرایی با استفاده از کدگذاری در سه سطح باز، محوری و انتخابی بود. بر اساس نتایج به دست آمده شاخص های جامعه یادگیرنده حرفه ای در قالب پنج بعد ارزش ها و باورهای مشترک، معلم یادگیرنده حرفه ای، گفت وگوها و همکاری های حرفه ای، یادگیری جمعی و بالأخره ارتباطات و تعاملات و نشانگرهای مربوط به هر بعد تعیین گردید. همچنین استلزامات ایجاد جامعه یادگیرنده حرفه ای پژوهش محور در مدرسه نیز بر اساس نتایج حاصل از مصاحبه ها تبیین شد که برخی از آن ها عبارت اند از باور داشتن به نقش پژوهش و اهمیت آن در فرایند آموزش و یادگیری، تمرکز بر یادگیری جمعی، تقویت گفت وگوهای حرفه ای بین معلمان و کارکنان، تعامل حمایتی مدیر مدرسه، ، ارتباط مستمر با مراکز علمی و سایر مواردی که به تفصیل در ادامه آمده است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مزایای نظام دوری در ارتقا و بهبود فرایند یاددهی _ یادگیری دانش آموزان در مدارس ابتدایی استان سمنان انجام شد. نظام دوری فرایندی است که در آن یک معلم با یک گروه از دانش آموزان حداقل به مدت دو سال یا بیشتر در یک مدرسه می ماند. نوع پژوهش کاربردی و روش آن آمیخته اکتشافی بود که در آن نخست بخش کیفی و سپس بخش کمّی انجام شد. در بخش کیفی پژوهش، با 10 نفر از مدیران، مصاحبه عمیق و 32 مورد مصاحبه نیمه هدایت شده با معلمان که به شیوه هدفمند - گلوله برفی (تعداد 42 نفر) انتخاب شده بودند، انجام شد. نتایج حاصل از تحلیل محتوای مصاحبه ها و مطالعه عمیق مبانی نظری، در قالب پرسش نامه ای محقق ساخته تنظیم گردید. روایی محتوایی طبق نظر متخصصان، پایایی آن نیز از طریق آلفای کرونباخ 0/90 بررسی و مناسب گزارش شد. در بخش کمّی، پرسش نامه پژوهش توسط 218 نفر از معلمان و مدیران که به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شده بودند، تکمیل شد و در بخش کیفی از تکنیک تحلیل محتوا و در بخش کمّی از آزمون تحلیل عاملی، خی دو و فریدمن استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که مزایای «شناخت یاددهنده نسبت به یادگیرنده»، دارای بیشترین اهمیت و رتبه اول، «افزایش درک و دانش معلم از توانایی ها و ضعف هوش دانش آموزان» در رتبه دوم، «تلقی نمودن والدین، دانش آموزان و معلمان به عنوان اعضای یک خانواده و جامعه» در رتبه سوم، «کاهش نگرانی و اضطراب دانش آموزان نسبت به سال تحصیلی و معلم جدید» در رتبه چهارم، در ارتقا و بهبود فرایند یاددهی _ یادگیری دانش آموزان قرار دارند.  

پژوهش حاضر با هدف شناسایی موانع حمایت از نوآوری ها و ارائه مدل مناسب به منظور استقرار نظام نوآوری در آموزش وپرورش انجام شد. این پژوهش از نوع پژوهش های آمیخته (کیفی و کمّی) بوده و به لحاظ هدف، از نوع پژوهش های کاربردی است. جامعه آماری پژوهش را صاحب نظران، کارشناسان و متخصصان موضوعی؛ نوآوران آموزشی شرکت کننده در اولین همایش ملی نوآوری های آموزشی (منتخب)؛ مدیران و معاونان حوزه ستادی وزارت آموزش وپرورش؛ تحقیقات و پژوهش های انجام شده و اسناد مرتبط با موضوع تشکیل داده اند. روش های نمونه گیری، هدفمند، تصادفی طبقه ای، گلوله برفی و سندکاوی بوده و برای تجزیه وتحلیل، از تحلیل های آماری و منطقی استفاده شده است. یافته اصلی پژوهش، شناسایی موانع اصلی فراروی نوآوری ها در سه زمینه ساختاری، قانونی و نگرشی و نیز راهبردها و راهکارهای حمایت از نوآوری ها همراه با ارائه «مدل حمایت از نوآوری های آموزشی در آموزش وپرورش»، است.

ازآنجاکه ناتوانی در مهارت حل مسئله اجتماعی در دانش آموزان قربانی قلدری یکی از عوامل تشدید و تداوم قربانی شدن این گونه افراد است، هدف این پژوهش آموزش حل مسئله اجتماعی و تعیین میزان اثربخشی آن بر کاهش قربانی شدن این دانش آموزان بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری مورد مطالعه یکی از دبیرستان های دخترانه دوره اول شهر تبریز در سال تحصیلی 96-95 بود که به صورت تصادفی از بین مدارس نواحی پنج گانه تبریز انتخاب شد و نمونه آماری نیز شامل 30 دانش آموز قربانی قلدری بود که به روش خوشه ای تصادفی در چند مرحله انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه گمارده شدند. گروه آزمایش طی 8 جلسه تحت آموزش برنامه حل مسئله اجتماعی قرار گرفت. برای جمع آوری داده ها از مقیاس قربانی قلدری کالیفرنیا استفاده شد. داده ها به وسیله 16 SPSS با روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد، آموزش حل مسئله اجتماعی بر کاهش رفتار قربانی شدن دانش آموزان قربانی قلدری، تأثیر معناداری داشته است (0/73= ŋ و0/001>P و (47/32 و 1/31) =df و 93/74= f). ازآنجاکه نتایج، بیان گر اثربخشی آموزش حل مسئله اجتماعی بر کاهش قربانی شدن دانش آموزان بود. پیشنهاد می شود که این برنامه به عنوان بخشی از دوره های آموزش ضمن خدمت متولیان درگیر با دانش آموزان، جهت ارتقای مهارت های مقابله ای دانش آموزان قربانی قلدری قرار گیرد.  

هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان کاربرد نخستی های معنایی در کتاب درسی زبان انگلیسی پایه هفتم دوره اول متوسطه (Prospect 1) بوده است. این پژوهش کاربردی و روش تحقیق آن تحلیل محتواست. پیکره پژوهش، کتاب درسی زبان انگلیسی پایه هفتم دوره اول متوسطه است و در قالب فایل متنی از کتاب درسی زبان انگلیسی پایه هفتم تهیه شده است. با استفاده از نرم افزار NSP، نوع و فراوانی واژه های کتاب استخراج شده است. سپس، به کمک نرم افزار SPSS و انجام تحلیل معناداری آماری، نتایج تحقیق مشخص شده است. نتایج نشان می دهد که توزیع فراوانی مؤلفه های معنایی (نخستی های معنایی) که اساساً صورت های پربسامد در هر زبان محسوب می شود، در مقایسه با سایر صورت های واژگانی موجود در این کتاب بسیارکم است. بر اساس پژوهش های قبلی (مولر و همکاران) در تهیه و تدوین کتاب های درسی مقدماتی زبان آموزان از کل نخستی های معنایی و یا حداقل بخش زیادی از آن ها استفاده شده است، درحالی که در این کتاب از کل واژه های استخراج شده تنها 512 مورد یعنی 7/8 درصد، به نخستی های معنایی اختصاص یافته است. در میان نخستی های معنایی، کاربرد کنشگرها (با فراوانی 244) نسبت به سایر حوزه های معنایی در کتاب درسی زبان انگلیسی پایه هفتم دوره اوّل متوسطه (Prospect 1) بیشتر است. این در حالی است که مکان نماها با فراوانی 7، موجودیت نماها با فراوانی 7، مالکیت نماها با فراوانی 7، مشخصه نماها با فراوانی 7، نخستی های معنایی مرگ و زندگی با فراوانی 3 و کنشگرهای رابطه ای با فراوانی 1 کمترین فراوانی را در متن داشته اند و میزان فراوانی توصیف نماها، شباهت نماها و تشدیدکننده ها در نمونه مورد مطالعه صفر است.

هدف پژوهش حاضر تبیین و پیش بینی یادگیری خودتنظیمی بر اساس الگوی شناختی اجتماعی بندورا بود. نمونه آماری این پژوهش 384 نفر دانش آموزان سال اوّل دوره دوّم متوسطه شهر ارومیه بودند، که شامل 204 نفر پسر و 180 نفر دختر بودند که به روش تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. برای تعیین حجم نمونه از جدول کرجسی و مورگان استفاده شد. آزمون های عاطفه مثبت، ادراک از جوّ مدرسه، خودکارآمدی تحصیلی، انتظارات پیامد تحصیلی، اهداف پیشرفت و یادگیری خودتنظیمی اجرا شد. داده ها با استفاده از روش معادلات ساختاری تحلیل گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که الگوی ساختاری یادگیری خودتنظیمی مدلی روا برای جامعه مورد پژوهش است. متغیرها توانستند 65 درصد یادگیری خودتنظیمی را پیش بینی کنند. بررسی ضرایب مسیر نشان داد که متغیر خودکارآمدی تحصیلی بالاترین اثر را بر یادگیری خودتنظیم می گذارد. بر این اساس، می توان نتیجه گرفت که الگوی یادگیری خودتنظیمی، تبیین مناسبی از تعیین کننده های شناختی اجتماعی برای یادگیری خودتنظیمی دانش آموزان می باشد و می توان از آن برای ارتقای سطح خودتنظیمی دانش آموزان در یادگیری، افزایش کیفیت یادگیری و عملکرد آن ها بهره گرفت.  

پژوهش حاضر با هدف بهره گیری از یکی از شیوه های نوین ِپژوهش، تحت عنوان «فراتحلیل»، به تحلیل و ترکیب نتایج پژوهش های انجام شده در کشور ایران، در زمینه مطالعات خودکارآمدی در پیشرفت تحصیلی، انجام شده است. بدین منظور، تعداد 34 پژوهش انجام یافته در زمینه مطالعات خودکارآمدی در پیشرفت تحصیلی از مراکز پژوهشی کشور گردآوری شد. پژوهش ها بر اساس این فهرست، که شامل مؤلفه های روش شناختی تحقیق مانند پرسش ها، فرضیه ها، اهداف، جامعه آماری، نمونه گیری، روش پژوهش، روش آماری، روایی و پایاییِ پرسش نامه هاست، برای فراتحلیل انتخاب شدند. تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزار فراتحلیلِ جامع صورت گرفت. نتایج پژوهش حاضر با بهره گیری از روش ترکیب اندازه اثر به روش «اشمیت وهانتز» نشان داد که متغیر خودکارآمدی با پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت ِمعنادار دارد بدین معنی که خودکارآمدی بالا، پیشرفت تحصیلی بیشتری را موجب می گردد.