روان شناسی فرهنگی زن (زن و فرهنگ سابق)

روان شناسی فرهنگی زن (زن و فرهنگ سابق)

زن و فرهنگ سال هشتم تابستان 1396 شماره 32

مقالات

۱.

اعتبار ،پایایی و ساختار عاملی نسخه کوتاه فارسی مقیاس باورها درباره زنان

کلید واژه ها: اعتبار روان شناسی پایایی تحلیل عاملی مقیاس باورها درباره زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 962 تعداد دانلود : 330
هدف از پژوهش حاضر تعیین اعتبار و پایایی و ساختار عاملی نسخه کوتاه 15سوالی مقیاس باورها درباره زنان اسپنس و هلمریچ(1978) بود. نسخه کوتاه فارسی 15سوالی مقیاس باورها درباره زنان بر روی250 نفر از دانشجویان (150 دختر و 100 پسر) دانشگاه خوارزمی تهران اجرا شدکه به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند.اعتبار این مقیاس از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و روایی همگرا ارزیابی شد. تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که این مقیاس ساختار تک عاملی دارد و روایی همگرایی این مقیاس با فرم کوتاه مقیاس نقش های جنسیتی بم (1981) مطلوب بود.هم چنین پایایی مقیاس با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ( 60/0) و همبستگی های مجموعه ماده ها نشان داد که پایایی این مقیاس در حد مطلوب است. بر طبق این نتایج، نسخه کوتاه فارسی مقیاس باورها درباره زنان ابزاری مفید برای اندازه گیری نگرش های نقش جنسیتی است و می تواند در پژوهش های مرتبط با جنسیت در ایران مورد استفاده قرار بگیرد.
۲.

نقش فرزندپروری ذهن آگاهانه و سبک دلبستگی مادر در پیش بینی اختلالات رفتاری کودکان بیش فعال

کلید واژه ها: سبک فرزندپروری ذهن آگاهانه روان شناسی سبک دلبستگی مشکلات رفتاری بیش فعالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 34 تعداد دانلود : 929
هدف از پژوهش حاضر پیش بینی مشکلات رفتاری کودکان بیش فعال بر اساس سبک فرزندپروری ذهن آگاهانه و سبک دلبستگی مادران آن ها بود. جامعه مورد مطالعه تمامی مادران کودکان دبستانی شهر تهران بود که از میان آن ها 60 نفر با روش نمونه گیری هدفمند با اجرای پرسشنامه کانرز (1970) بر روی کودکان و تشخیص بیش فعالی آنان، به عنوان نمونه انتخاب شدند و سپس پرسشنامه های سبک فرزندپروری ذهن آگاهانه (دونکان،2007) و سبک دلبستگی (وان-اونهاون،2003) بر روی مادران این کودکان اجرا شد. طرح این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از رگرسیون چند متغیره نشان داد که سبک فرزندپروری ذهن آگاهانه پیش بینی کننده منفی و معنی دار مشکلات رفتاری اضطراب؛افسردگی، انزوا؛افسردگی، نادیده گرفتن قواعد، رفتار پرخاشگرانه، مشکلات اجتماعی کودکان بیش فعال است (05/0>p). همچنین سبک دلبستگی ایمن والدین به صورت منفی و معنی دار پیش بینی کننده اختلالات رفتاری کودکان بیش فعال است (05/0>p).
۳.

نقش رسانه های جمعی در گسترش فرهنگ حجاب و عفاف زنان

نویسنده:

کلید واژه ها: رسانه های جمعی جامعه شناسی فرهنگ حجاب عفاف زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 885 تعداد دانلود : 659
هدف این پژوهش بررسی نقش رسانه های جمعی در گسترش فرهنگ حجاب و عفاف زنان بود. جامعه آماری پژوهش شامل، اعضاء هیأت علمی، دانشجویان و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر است، تعداد آزمودنی ها681 نفر از جامعه مذکور بود (370 نفر دانشجو، 175 نفر هیات علمی و 136 نفر کارمند)، که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. طرح پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی از نوع پیمایشی است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است. روایی ابزار سنجش از نوع صوری محتوایی انجام شد ، پایایی پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ 84% به دست آمد. برای آزمون فرضیه ها از تی تک نمونه ای و تحلیل عاملی تاییدیبا استفاده از نرم افزارآماریSPSS16 مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها نشان داد که رسانه های جمعی می توانند از طریق اطلاع رسانی و آموزشهای سازنده، ترویج مدلها و الگوهای مناسب پوشش، ارزش نهادن به مسئله حجاب، همگن سازی و جریان سازی افکار عمومی، جامعه پذیری وفرهنگ پذیری، در گسترش فرهنگ حجاب و عفاف زنان موثر واقع شوند.
۴.

تأثیر اصل حریم زنان بر معماری خانه های ایرانی براساس آموزه های اسلامی

کلید واژه ها: حریم زنان هنر و معماری معماری خانه های ایرانی آموزه های اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 211 تعداد دانلود : 942
هدف این پژوهش، تبیین مفهوم اصل محرمیت و حریم زنان براساس آموزه های اسلامی، و تطبیق شاخصه های محرمیت ساز در خانه ی سنتی آل یس براساس آموزه های اسلامی می باشد.زنان به واسطه سرشت خاص خود، ویژگی ها و نیازهای خاص خود را دارند. توجه به زن در ارتباط با شکل گیری فضاهای معماری گذشته تاکنون دارای اهمیت فراوان است. آموزه های اسلامی بر اصل محرمیت و رعایت آن در خانه، تأکید ویژه ای داشته است.تجلی عینی این موضوع در معماری خانه با تعریف و تحلیل خانه های سنتی قابل بررسی و مطالعه است. معماران سنتی ایران محرمیت را به عنوان اصلی اساسی در ساخت بناها به ویژه مسکن، رعایت نموده اند. بنابراین این سوال مطرح می گردد که آیات و روایات اسلامی چگونه بر ایجاد اصل محرمیت برای زنان در خانه تأکید دارند و نمود اصل محرمیت و تطبیق آن با آیات و روایات اسلامی در فضاهای خانه چگونه است؟ در جهت پاسخ به سوال مزبور، تحقیق حاضر بر روی خانه آل یس کاشان به عنوان نمونه موردی شاخص در شهر کاشان، متمرکز گردیده است.روش تحقیق در این پژوهش، روش توصیفی – تحلیلی است، به گونه ای که با بررسی آیات و روایات و تطبیق آن با مصداق های محرمیت ساز در معماری خانه ی آل یس می توان گفت اصل محرمیت در کالبد بنا به صورت دیداری تجلی می یابد و از طریق سلسله-مراتب و درون گرایی ایجاد شده است. این اصول منطبق بر آیات قرآن و روایات اسلامی می باشند. معماران در گذشته با استفاده از این راهکارها، محرمیت در بنا را نه تنها برای زنان بلکه برای اهل خانه نیز تآمین می کرده اند.
۵.

کیفیت زندگی مادران دارای کودکان با آسیب بینایی، شنوایی و اختلال اتیسم

نویسنده:

کلید واژه ها: کیفیت زندگی روان شناسی مادران نابینایان ناشنوایان اختلال اتیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 182 تعداد دانلود : 297
تحقیق حاضر با هدف؛ بررسی کیفیت زندگی مادران دارای کودکان با آسیب بینایی, شنوایی و اختلال اتیسم انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مادران مراجعه کننده به مراکز و مدارس ویژه کودکان با آسیب بینایی و شنوایی و مراکز توانبخشی اختلال اتیسم شهر تهران در سال 1395-96 بود. از بین کل مراکز؛ مدرسه نابینایان شهید محبی و خزائلی, کانون ناشنوایان تهران و مدرسه ناشنوایان نیمروز و مرکز اتیسم دوم آوریل به صورت نمونه هدفمند انتخاب شدند و از بین کل مراکز تعداد 45 مادر مراجعه کننده دارای کودک نابینا, 45 مادر دارای کودک ناشنوا و 45 مادر دارای کودک با اختلال اتیسم(در مجموع 135 مادر) به صورت نمونه در دسترس انتخاب شدند. روش پژوهش از لحاظ گردآوری داده ها، توصیفی از نوع علی/ مقایسه ای می باشد. از مقیاس کیفیت زندگی واروشربون (36-SF) برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. از آزمون تحلیل واریانس یک راهه و تحلیل واریانس چند متغیری برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد که بین کیفیت زندگی سه گروه از مادران , تفاوت معنادری در سطح(01/0< P) وجود دارد و آزمون تعقیبی شفه نشان داد که کیفیت زندگی مادران دارای کودک با اختلال اتیسم نسبت به دو گروه مادران دارای کودک ناشنوا و نابینا پایین بود و کیفیت زندگی مادران کودکان نابینا بهتر از دو گروه یعنی ناشنوایان و اتیسم بدست آمد.
۶.

زن و روابط عاشقانه ی آن در اشعار نظامی گنجوی و سهراب سپهری

کلید واژه ها: زن ادبیات فارسی روابط عاشقانه نظامی گنجوی سهراب سپهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 205 تعداد دانلود : 727
هدف در این مقاله مقایسه روابط عاشقانه از دیدگاه دو شاعر متعلق به دو دوره ی مختلف ادبی و تاریخی ایران زمین تعلق داشته، بود. این دو شاعر نگرش های متفاوتی از نظر جامعه شناسی، روان شناسی و ادبی به جایگاه زن و روابط عاشقانه داشتند. تفاوت های معرفتی این دو شاعر در نوع دیدشان به روابط اخلاقی و عاشقانه تأثیر گذاشته و تعریف و شناختی از زن را شکل داده است. روش به کار رفته روشی مقایسه ای و توصیفی است و با تکیه بر آثار دو شاعر مورد نظر به روابط عاشقانه پرداخته شده است. یافته ها نشان داد که نظامی، با توجه به روحیات شخصی و سوانح زندگی خویش و اوضاع اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به نگرشی مختص به خود چونان سبکی شخصی از زن و روابط آن رسیده و به همین سان سهراب سپهری با همه ی مؤلفه های زندگی در عصر نو و تجربیات فردی خویش، تصویری منحصر به فرد از روابط عاشقانه را به مخاطب عرضه کرده است. در نهایت این نتیجه بدست آمد که روابط عاشقانه در داستان های غنایی نظامی در سه منظومه ی خسرو و شیرین، لیلی و مجنون و هفت پیکر بیشتر رنگ و صبغه ی جسمانی و زمینی گرفته است و معطوف به آن رویکرد می باشد. شاعر با در دست داشتن ابزار قوی توصیف های شگرف و خیال انگیز، خواننده را به سوی بزم و عیش و نوش و شادخواری برده است در حالیکه روابط عاشقانه در اشعار سهراب سپهری، به نوع روحانی و روانی آن محدود گشته و معشوقی اثیری در روح شاعر و عوالم آن مشاهده می شود.
۷.

مقایسه ویژگی های شخصیت و سبک های مقابله با استرس در زنان مطلقه تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و زنان عادی شهرستان کارون

کلید واژه ها: ویژگی‌های شخصیت روان شناسی سبکهای مقابله با استرس زنان مطلقه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 94 تعداد دانلود : 573
هدف از پژوهش حاضر مقایسه ویژگیهای شخصیت و سبک های مقابله با استرس در زنان مطلقه تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و زنان عادی بود.نمونه آماری این پژوهش را270 نفر از زنان مطلقه و زنان عادی تشکیل دادند که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند(135نفرمطلقه و 135 نفر زن عادی). طرح پژوهش از نوع علی –مقایسه ای بود. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های ویژگی شخصیت نئو(1985)، سبک های مقابله ای لازاروس و فولکمن(1985) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چندمتغیری (مانوا) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین ویژگی های شخصیت(برونگرایی،روان رنجوری، انعطاف پذیری، دلپذیر بودن و وجدانی بودن) و سبکهای مقابله ای با استرس(مساله مدارو هیجان مدار) در زنان مطلقه تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و زنان عادی تفاوت معنی داری وجود دارد.به عبارتی میانگین دو گروه زنان مطلقه نسبت به زنان عادی از لحاظ ویژگی برونگرایی ،انعطاف پذیری و دلپذیر بودن و وجدانی بودن از میانگین پایین تری برخوردارند و از نظر ویژگی های روان رنجوری میانگین بالاتری داشتند و از نظر سبک مقابله ای مساله مدار زنان مطلقه نسبت به زنان عادی از میانگین پایین تر و از بابت سبک مقابله ای هیجان مدار از میانگین بیشتری برخوردار بودند.
۸.

تحلیل سیاست های فرهنگی پوشش زنان

کلید واژه ها: سیاست فرهنگی مدیریت پوشش زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 344 تعداد دانلود : 964
هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل سیاستگذاری های فرهنگی دولت در حوزه پوشش زنان و دختران جامعه بود. بدین منظور با روش کیفی اسناد، مصوبات و متون اصلی سیاست فرهنگی سه منبع سیاست گذار در زمینه پوشش زنان یعنی شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس شورای اسلامی و معاونت امور زنان وخانواده نهاد ریاست جمهوری گردآوری و تحلیل شده است. یافته ها نشان می دهد رویکرد قوانین مرتبط با پوشش زنان از مجازات و برخورد خشن متخلفان در اوایل انقلاب، به فرهنگ سازی و برخورد نرم تغییرکرده است و به توسعه فعالیت های فرهنگی، آموزشی و تبلیغی توجه بیشتری شده است. اما اغلب سیاست های تدوین شده بعد از انقلاب توسط دستگاه های ذیربط در عمل با موفقیت چندانی مواجه نشده و با وجود این که دولت از تمام ظرفیتهای تشویقی و تنبیهی موجود برای تحقق این سیاست ها استفاده کرده؛ اما به طور موثری به اندازه کافی موفق نبوده است و عواملی مانند فقدان تعریف جامع از پوشش و حجاب در قوانین و برداشت های متفاوت درخصوص نوع پوشش در جامعه، کل گویی، ابهام واعمال سلیقه ای در اجرای سیاست های حوزه پوشش زنان، ناهماهنگی های ساختاری، توجه کم به سیاست های فرهنگی و عدم هماهنگی سیاست ها و مصوبات قانونی با شرایط جامعه و فقدان نظارت مناسب، از عوامل عدم موفقیت سیاستگذاری در حوزه پوشش زنان است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۱