روان شناسی فرهنگی زن (زن و فرهنگ سابق)

روان شناسی فرهنگی زن (زن و فرهنگ سابق)

زن و فرهنگ سال هفتم بهار 1395 شماره 27

مقالات

۱.

بررسی مشارکت سیاسی زنان در ساختار مدیریت سیاسی جمهوری اسلامی ایران

کلید واژه ها: مشارکت سیاسی حقوق و علوم سیاسی ساختار مدیریت سیاسی جمهوری اسلامی ایران زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 198 تعداد دانلود : 598
هدف از این پژوهش بررسی مشارکت سیاسی زنان در ساختار مدیریت سیاسی جمهوری اسلامی با روش توصیفی- تحلیلی بود؛ به این منظور درگام نخست به تفکیک بین مشارکت سیاسی دردو سطح نخبه و توده پرداخته شده است و در گام بعدی با مراجعه به داده ها ی آماری موجود درمراکز آماری کشور، مشارکت سیاسی زنان در ساختار مدیریت سیاسی برمبنای شاخص های سنجش مدیریت سیاسی بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد، مشارکت سیاسی زنان در شاخص های مدیریتی یکسان نیست و طیفی از عدم حضور، مشارکت اندک و حضورمناسب تر را دربرمی گیرد. در شاخص هایی همچون ریاست جمهوری، مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان به عنوان دو رکن مهم قوه ی مقننه زنان حضوری ندارند؛ در برخی دیگر از شاخص ها همچون تعداد نمایندگان مجلس شورای اسلامی مشارکت زنان اندک است چنانچه زنان درنهمین دوره از مجلس شورای اسلامی ازمجموع 286 کرسی تنها توانستند بر 9 کرسی از مجلس تکیه زنند. زنان در برخی شاخص ها همچون حضور در نمایندگی های بین المللی حضور مناسبتری دارند؛ امری که بیش از هرچیز منشا آن را باید در افزایش تحصیلات علمی و دانشگاهی زنان ارزیابی گردد.
۲.

رابطه مهارت های اجتماعی و اعتقادات مذهبی با طلاق عاطفی در مراجعین زن به مراکز روان شناختی شهر اهواز

کلید واژه ها: طلاق عاطفی روان شناسی مهارت های اجتماعی اعتقادات مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 385 تعداد دانلود : 997
هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین مهارت های اجتماعی و اعتقادات مذهبی با طلاق عاطفی در مراجعین زن به مراکز روان شناختی شهر اهواز بود. حجم نمونه پژوهش 216 نفر بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. طرح تحقیق از نوع همبستگی بود. ابزارهای به کار رفته در این پژوهش، مقیاس طلاق عاطفی گاتمن(1995) ، پرسشنامه مهارت های اجتماعی ماتسون (1983) و پرسشنامه جهت گیری مذهبی آلپورت (1967) بود. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغییری استفاده شد. نتایج نشان دادکه بین اعتقادات مذهبی درونی با طلاق عاطفی مراجعین زن رابطه منفی معنی داری وجود دارد و بین مهارت های اجتماعی و طلاق عاطفی مراجعین زن به رابطه وجود ندارد. همچنین بین اعتقادات مذهبی بیرونی با طلاق عاطفی مراجعین زن به رابطه مثبت معنی داری وجود دارد. همین نتایج تحلیل رگرسیون چند متغییره نشان داد که متغیرهای اعتقادات مذهبی درونی و مهارت های اجتماعی به ترتیب پیش بینی کننده طلاق عاطفی مراجعین زن به مراکز روانشناختی می باشند.
۳.

عوامل مؤثر بر انحطاط جایگاه زنان بعد از وفات پیامبر(ص)

نویسنده:

کلید واژه ها: انحطاط دین، مذهب و فقه جایگاه زنان وفات پیامبر(ص)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 873 تعداد دانلود : 217
هدف از این پژوهش بررسی عوامل تأثیر گذار بر انحطاط جایگاه زنان بعد از وفات پیامبر(ص) است و آن عبارتند از نخست: بازگشت به رسوم و عادات و سنن جاهلی ای که قبل از اسلام درباره زن وجود داشت همانند تحقیر زنان و برتر دانستن مردان نسبت به زنان. دوم: استبداد و خودکامگی برخی از حاکمان که سبب رواج فساد و عدم رشد فضائل انسانی و در نتیجه آسیب به قشر زنان گردید. سوم: رواج اندیشه های مردسالارانه در تفسیر مسائل حوزه زنان و توجیه آیات و احادیث و روایات به گونه ای که از آن بوی جانبداری از مردان و تضعیف زنان به مشام می رسید. چهارم: آمیزش و اختلاط فرهنگ اسلام با فرهنگ بیگانه ای که ارزش انسانی برای زنان قائل نبود و رسوخ این افکار به میان مسلمانان. پنجم: رواج تحجر و جمودگرایی در جامعه و عدم اجازه مشارکت به زنان در عرصه های مختلف اجتماعی و حتی رفتن به مسجد. ششم: نگاه ابزاری به زن، و به عنوان وسیله ای برای سرگرمی و خوشگذرانی و سوء استفاده. هفتم: بی توجهی به آموزش و پرورش زنان و محدود نمودن آنها به چهاردیواری خانه و محروم نمودن آنها از آموزش و کسب علم.
۴.

تحلیل عرفانی نقش زنان در نخستین حماسه انگلیسی « بیوولف»

نویسنده:

کلید واژه ها: عرفان حماسه بیوولف شخصیت زن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 346 تعداد دانلود : 732
«بیوولف» قدیمی ترین حماسه انگلیسی است که در قرن هشتم میلادی به زبان انگلیسی باستان نوشته شده است. شاید این حماسه ، کهن ترین اثر بزرگ در زبان های جدید اروپایی باشد. هدف این پژوهش یافتن اصول اخلاقی و کاربرد آن در سلوک عرفانی در زندگی بشر نخستین است. در بسیاری از سرزمین های جهان، زنان همواره یکی از عناصر اصلی نهضت های رهایی بخش به حساب می آیند که دوشادوش مردان جنگیده اند تا سرنوشت ملت خود را رقم بزنند. در این حماسه شخصیت شش زن به اشتراک گذاشته شده که هرکدام از آنها نقش های متنوعی را در طول این حماسه دارند. تجزیه و تحلیل دقیق بیولف نشان دهنده ی ارزشهای عرفانی و چگونگی شخصیت زن به عنوان موضوع اصلی در داستان و جامعه ی آن زمان در شعر است. تجزیه و تحلیل شخصیت زن از دیدگاه های مختلف در بیوولف قطعا نشان می دهد که چگونه با عرفان و خصوصیات ، اخلاق و ارزش ها تعبیه شده است.با وجود اینکه این حماسه تحقیق کامل قهرمانانه دوره آنگلوساکسون است، برخی از شخصیت های زن بخشی جدایی ناپذیراز طرح کل شعر می باشد.
۵.

حضور زن به صورت آنیما در ابیات مولوی

کلید واژه ها: مولانا هنر و معماری زن یونگ آنیما

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 920 تعداد دانلود : 486
مولوی شاعر و عارف فرزانه در قرن هفتم در ادب ایران زمین است، که شاهکار ادبی آن، مثنوی را قرآن عجم نامیده اند، و کلیات شمس که تجلی روح مولاناست. مولانا در بخش هایی از این کتاب ها، به جلوه گری سیمای زن، از حلال حکایت های مختلف پرداخته است. در بین تمام شخصیت ها و زنانی که در مثنوی یا دیوان تأثیر دارند، آنیما، روان زنانه روح مرد، یکی از اصل های مهم اندیشه اوست. آنیما، در غزل های مولوی، ویژگی هایی مثل تسخیرکنندگی و فریبندگی، سرچشمه زندگی بودن، تقدس و میانجی گری بین خود آگاه و ناخود آگاه دارد، و با نمادهای پرندگانی چون طوطی و سیمرغ، و دیگر رموز همچون پری، آهو، هما، آب و باد و واژگانی مثل صنم وبت نمودار شده است. آنیما دو جنبه مثبت و منفی دارد، که البته جنبه منفی آن چندان در اشعار مولانا حضور ندارد.
۶.

رابطه هوش معنوی، نظم جویی هیجانی و جرات ورزی با رضایت از زندگی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

کلید واژه ها: هوش معنوی اخلاق نظم جویی هیجانی روان شناسی جرات ورزی رضایت از زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 812 تعداد دانلود : 134
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه هوش معنوی، نظم جویی هیجانی و جرات ورزی با رضایت از زندگی دانشجویان دختربود. نمونه پژوهش شامل 231 نفر از دانشجویان دختربود که به صورت خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند.طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه هوش معنوی امرام و درایر (2007)، پرسشنامه تنظیم شناختی هیجانی گارنفسکی و همکاران (2001)، پرسشنامه جرات ورزی کمبریل و ریچی (1975) و پرسشنامه رضایت از زندگی داینر همکاران (1985) بود. برای تحلیل داده ها از روش  آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که بین هوش معنوی، نظم جویی هیجانی و جرات ورزی با رضایت از زندگی دانشجویان دختر رابطه مثبت معناداری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد هوش معنوی بهترین پیش بینی کننده رضایت از زندگی بود.
۷.

واکاوی فرهنگی متون کهن پیرامون انتخاب نام زنان

کلید واژه ها: متون کهن روان شناسی واکاوی فرهنگی انتخاب نام زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 552 تعداد دانلود : 955
متن های کهن ایران باستان نشان دهنده اعتقادها ،باورها و شاخص های فرهنگی ،اجتماعی و تاریخی ایرانیان پیش از اسلام است. این باورها و اعتقادهای کهن، بخشی از نگرش مردم را به برگزیدن نام زنان از نمادها و سمبل های مادی مانند آسمان ،خورشید و ستارگان و در بعد معنوی، اعتقاد به خدایان و ایزدان کهن نشان می دهد. هدف از این پژوهش بررسی باورهای اعتقادی و فرهنگی مردم ایران به تاریخ و ادیان پیش از اسلام ،در مورد انتخاب نام زنان بود.در پژوهش حاضر برای گردآوری داده ها از کتاب های باستانی ایران،اوستا و فارسی میانه(پهلوی) استفاده شد.نتایج تحلیل داده ها با استناد بر متون کهن ایرانی نشان داد که بین اعتقادات مذهبی-دینی و باورهای فرهنگی –تاریخی و نیز مقبولیت اجتماعی جهت انتخاب نام زنان رابطه معنی داری وجود دارد.همچنین از بین داده های فرهنگی ،اعتقادات مذهبی که جنبه تبرک و تقدس داشته اند عامل تاثیرگذارتری برای انتخاب نام زنان درایران باستان می باشد.
۸.

بررسی نقش سیاسی، اجتماعی ترکان خاتون در دوران خوارزمشاهیان

نویسنده:

کلید واژه ها: ترکان خاتون حقوق و علوم سیاسی سیاسی اجتماعی خوارزمشاهیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 700 تعداد دانلود : 145
در تاریخ ایران بعد از اسلام، معروفترین زنی که در حکومت نقش موثری بر عهده داشته و مدت کوتاهی نیز به تنهائی فرمانروائی کرده، ترکان خاتون ملقب به «خداوند جهان» زوجه علاء الدین تکش و مادر سلطان محمد خوارزمشاه است. این زن در زمان سلطنت سلطان تکش در امور اداره ی حکومت تسلط کامل داشت و در زمان حکمرانی سلطان محمد نیز از صلاحیت کامل درعزل و نصب وزرا و فرمان روایان برخور دار بود. ترکان خاتون اکثر خویشا وندان قوم ترک خود را در اداره ی دولتی شوهرش تکش وپسرش سلطان محمد شریک قدرت ساخت. همین ترکان خاتون سبب شد که محمد خوارزمشاه، شیخ مجدالدین بغدادی را زنده در دریای سیحون بیندازد. این زن خود دربار و دستگاهی مستقل داشت. غیر از وزیر مخصوص، هفت تن از دانشمندان مشهور در دیوان انشای او به کار مشغول بودند. وی در امور سیاسی مملکت دخالت مستقیم داشت و در سلطنت با همسرش شریک بود. بسیاری از مورخان وی را از مهمترین عوامل برکناری و سپس قتل خواجه نظام الملک توسی، وزیر ملکشاه، می دانند. ترکان خاتون در کرمانشاه (قره مسین) به رییس عشایر آنجا به نام فرخ سلطان قول ازدواج داد و او را برای سرنگونی برکیارق پسر بزرگ ملکشاه که در اصفهان به کمک باطنی ها به حکومت رسید و سپس آنها را از خود دور کرد بسیج نیرو کرد و به اصفهان آمد و چون برکیارق برای جنگ با تنش که عموی او بود از اصفهان خارج شده بود بدون خون ریزی شهر اصفهان را به تصرف در آورد و تاج پادشاهی را بر سر پسرش گذاشت.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۱