پژوهشنامه تربیتی

زمینه و هدف: مشکلات روحی توانایی انسان را در روبرو شدن با مسائل حتی بسیار ساده زندگی کاهش می دهد. دراین میان استرس و اضطراب از جمله مواردی است که هرکس در طول زندگی تجربه کرده است. بیماری قلبی یکی از بیماری های بسیار حساس به حالت های روانشناختی است. هدف این پژوهش بررسی اثرMBSR بر علائم استرس و اضطراب در بیماران قلبی است که منجر به بهبود نشانه های روانشناختی بیماری این افراد می شود. روش بررسی: این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه انتظار و با استفاده از گمارش تصادفی است. نمونه این پژوهش را 60 بیمار قلبی تشکیل داد که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و لیست انتظار تقسیم شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های نشانگان استرس و اضطراب کتل بود و به منظور بررسی نتایج از آزمونهای تحلیل واریانس با اندازه گیریهای مکرر و آزمون t برای گروه های مستقل استفاده شد. 1 دانشجوی دکترای روانشناسی عمومی، دانشگاه آزد اسلامی، واحد تهران مرکز، گروه روانشناسی، تهران، ایران. 2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرک. 3 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز. 4 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز. یافته ها: MBSR در سطح (0/99=α ) در کاهش استرس و اضطراب بیماران قلبی مؤثر است و تفاوت معنی داری بین زنان و مردان از این لحاظ مشاهده نگردید . نتیجه گیری: با توجه به آنکه MBSR نمرات اضطراب و استرس بیماران قلبی را در مرحله پس آزمون و پیگیری به صورت معناداری کاهش داده است، می توان به اثربخشی MBSR پی برد و این روش درمانی را برای کاهش مشکلات روانشناختی بیماران قلبی توصیه کرد.

دیابت یک بیماری های مزمن است که به دلیل نقص در عملکرد انسولین در بدن بوجود می آید. شیوع این بیماری درحال حاضر در جامعه ایران 4 تا 5/4 درصد گزارش شده است که به دلایلی همچون رژیم غذایی ،چاقی و سبک زندگی نامناسب رو به افزایش است و پیامد های منفی مهمی مانند افت کیفیت زندگی در افراد مبتلا را به دنبال دارد . به این منظور تاکنون درمانهای مختلفی برای مقابله با جنبه های زیستی- روانی- اجتماعی بیماری پیشنهاد شده است که نتایج مثبتی را به دنبال داشته است. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثربخشی نظریه انتخاب در افزایش کیفیت زندگی بیماران دیابتی نوع 2 بوده است. جامعه آماری شامل کلیه بیماران دیابتی نوع 2 مراجعه کننده به مرکز بهداشت شهید قدسی مشهد در نیمه اول سال1390 بودند. نمونه مورد مطالعه شامل 40 بیمار بودند که بصورت نمونه گیری هدفمند از بین بیماران دارای پرونده انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه (20 بیمار برای گروه آزمایش و20 بیمار برای گروه کنترل) تقسیم شدند. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون وگروه کنترل بوده است. مداخله درمانی نیز در قالب 8 جلسه دو ساعتی گروهی و به صورت هفتگی بر روی بیماران اجرا شده است. برای ارزیابی کیفیت زندگی از "مقیاس فرم کوتاه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی" استفاده شد. تحلیل نتایج نیز با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس انجام شد. نتایج حاکی از اثربخشی مداخله مبتنی بر نظریه انتخاب در افزایش کیفیت جسمی، ارتباط اجتماعی و کیفیت کلی زندگی بود اما در کیفیت روانی و محیط زندگی موثر نبود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر نظریه ی فعالیتبر عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر انجام شد. جامعه ی پژوهش عبارت بود از کلیه دانش آموزان دختر مقطع چهارم و پنجم ابتدایی شهر مشهد که در سال تحصیلی 90-89 مشغول به تحصیل بودند. نمونه ی آماری پژوهش شامل 40 تن از دانش آموزان بود که براساس پرسشنامه ی سبک اسناد (CASQ) (سلیگمن و همکاران، 1999) به عنوان درمانده ی آموخته شده تشخیص داده شدند. روش پژوهش آزمایشی است. لذا، افراد نمونه ی آماری به طور تصادفی به دو گروه (آزمایش و کنترل) تقسیم شدند. سپس، آزمون عملکرد تحصیلی معلم- ساخته که شامل 30 سؤال چهار گزینه ای از دروس ریاضیات و علوم تجربی بود به عنوان پیش آزمون در بین دو گروه آزمایش و کنترل اجرا شد. تحلیل آماری نشان داد تفاوت معناداری بین دو گروه وجود ندارد. آنگاه به گروه آزمایش براساس نظریه ی فعالیت به مدت 10 جلسه 45 دقیقه ای آموزش داده شد. از بازی های رایانه ای به عنوان شاخص نظریه ی فعالیت استفاده گردید. در پایان، از دو گروه پس آزمون به عمل آمد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از روش تحلیل کوواریانس و آزمون t استفاده شد. نتایج نشان داد بین گروه آزمایش و گروه کنترل در سطح 05/0 تفاوت معناداری وجود دارد. به بیان دیگر، دانش آموزانی که بر اساس نظریه فعالیت آموزش دیده بودند، عملکرد تحصیلی بهتری در مقایسه با دانش آموزان گروه کنترل داشتند. این نتایج کاربردهایی برای آموزش و یادگیری اثربخش دارد که در این مقاله به آنها پرداخته می شود.

هدف اصلی در تحقیقات حاضر بررسی پدیده خرابکاری با مطالعه موردی در استان خراسان شمالی و بررسی عوامل زمینه ساز در بروز این پدیده می باشد که بر اساس آن با فرض تاثیرگذار از میزان نیازهای ارضاء شده ، احساس بی عدالتی ، ویژیگی های فردی ( جنسیت ، تحصیلات ، وضعیت تاهل ، سن ) ، رضایت از زندگی ، احساس تعلق فرد به جامعه ، پایبندی به اصول مذهبی، جایگاه فرد در نظام قشربندی جامعه ، میزان پایبندی به قانون و مقررات اجتماعی و تقلید از دوستان و معاشرت با دوستان ناباب در بروز خرابکاری از روش پیمایشی استفاده گردید و نوع تحقیق نیز از نوع کاربردی بر اساس روش استفاده از پرسشنامه می باشد . جامعه آماری در این پژوهش دو گروه هستند تمامی دانش آموزان مقطع متوسطه استان خراسان شمالی که تعداد آنان 50 هزار نفر می باشد و جامعه دوم تمامی دانشجویان دانشگاه های استان هستند که از بین آنها تعداد 385 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند . شیوه نمونه گیری به روش خوشه ای چند مرحله ای است . کار اصلی در این نمونه گیری این است که ابتدا از میان مراکز آموزشی شهرهای مختلف به صورت سهمیه ای نمونه ای انتخاب گردد . در این پژوهش جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از دو روش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است . نتایج تحقیق نشان می دهد متغیرهای اصلی تحقیق که شامل میزان نیازهای ارضا شده ، احساس تعلق فرد به جامعه ، پایبندی به اصول مذهبی ، جایگاه فرد در نظام قشربندی جامعه ، میزان پایبندی به قانون و تقلید از دوستان بر خرابکاری موثر می باشند .

هدف اساسی از انجام پژوهش حاضر، آگاهی و شناخت تاثیر مشارکت والدین در فرایند آموزشی فرزندان بر پیشرفت تحصیلی آنان در مدارس ابتدایی بود . به این منظور با توجه به مبانی نظری و پیشینه پژوهش، شش سئوال در رابطه با مولفه های مورد مطالعه مطرح، جامه آماری (232) کلیه مدیران مدارس ابتدایی شهرستان گنبد کاووس می باشد . بر اساس جمعیت جامعه آماری و مشخص بودن تعداد، کل جامعه ؛آماری(232) نفر به عنوان حجم نمونه تعیین گردید . درنتیجه روش نمونه گیری روش سرشماری است . ابزار پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته حاوی 35 سئوال، شامل اطلاعات عمومی، سوالات مربوط به متغیر هایژوهش بر جسب طیف طبقه بندی لیکرت استفاده که برای تعیین روایی، از قضاوت متخصصان و برای تعیین پایایی یک اجرای آزمایش برروی 30 نفر از مدیران مدارس ابتدایی، از طریق آلفای کرونباخ ضریب برابر 81% داده های لازم به دست آمد. داده ها با استفاده از شیوه های آمار توصیفی شامل : محاسبه فراوانی، فراوانی درصدی، جداول و نمودار و آمار استنباطی شامل : آزمون خی دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از ورش خی دو نشان داد که : 1- بین سطح سود اولیاء و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد. 2- بین وضعیت اقتصادی خانواده و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد. 3- بین فضای روانی مناسب ( آرامش و صمیمیت ) در خانواده و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد. 4- بین توجه اولیاء و اوقات فراقت فرزندان و پیشرفت تحصیلی آنان رابطه وجود دارد. 5- بین مشارکت اولیاء در فرآیند انجام تکالیف و یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد. 6- بین همکاری اولیاء با مدرسه و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد.

هدف از این مطالعه بررسی ارتباط ویژگی های شخصیتی والدین و عملکرد خانواده با میزان HBA1c در کودکان مبتلا به دیابت نوع اول بود . همچنین ویژگی های شخصیتی و عملکرد خانواده بین والدین دارای کودک مبتلا به دیابت نوع اول و والدین دارای کودک سالم بررسی مقایسه ای گردید . برای این منظور 211 نفر والدین 116 کودک مبتلا به دیابت نوع اول و 220 نفر والدین 149 کودک سالم ، طی یک دوره 6 ماهه و به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. والدین پرسشنامه ی ویژگی های شخصیتی نئو ، پرسشنامه سنجش خانواده مک مستر و همچنین سوالاتی در مورد میزان HBA1c کودک ، زمان انجام آزمایش و آزمایشگاه مربوطه را کامل کردند. تحلیل داده های به دست آمده از ابزارهای بیان شده ، به کمک نرم افزار SPSS شماره 16 انجام شد. تحلیل رگرسیون چند متغیری به روش گام به گام نشان داد که بین روان آزردگی مادران و میزان HbA1c در کودکان ؛ همچنین بین اختلال عملکرد والدین در بعد آمیزش عاطفی و میزان HbA1c در کودکان ارتباط معنی دار مثبت وجود دارد . آزمون تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که والدین کودکان دیابتی نسبت به والدین کودکان عادی از روان آزردگی بالاتر و برونگرایی پایین تری برخوردار بودند ؛ همچنین در ابعاد ارتباط ، نقش ها ، همراهی عاطفی و آمیزش عاطفی که از ابعاد عملکرد خانواده است ، اختلال داشتند .

پژوهش حاضر بهمنظور بررسی تاثیر ارتباط به همسالان در کلاس درس و میزان ترغیب والدین برای ارتباط با همسالان در احساس تنهایی دانش آموزان ناشنوای شهر کرج انجام شده است. نمونه مورد مطالعه شامل 100 دانش آموز دختر و پسر عادی و ناشنوا بود که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدن و با استفاده از پرسشنامه ترغیب والدینی به ارتباط با همتایان ، مقیاس احساس تنها کودکان ناشنوا و مقیاس درجه بندی گروه سنجی مورد آزمون قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد؛ بین احساس تنهایی دختران و پسران ناشنوا تفاوت وجود ندارد؛ بین احساس تنهایی با ترغیب والدینی همبستگی منفی وجود دارد و بین میزان احساس تنهایی دانش آموزان ناشنوا بر اساس سه سطح پذیرش تفاوت وجود دارد.