پژوهشنامه تربیتی

منبع کنترل به عنوان یکی از ویژگی های شخصیتی، بر بسیاری از جنبه های رفتاری مدیران و کارکنان تأثیرگذار است. هدف اصلی این پژوهش مقایسه ی میزان استرس شغلی در مدیران مدارس با منبع کنترل درونی و بیرونی بود. جامعه آماری مورد مطالعه کل مدیران مدارس در مقاطع مختلف شهرستان تربت جام و نمونه شامل 120 نفر (58 مرد و 62 زن)، که با روش نمونه گیری لایه ای – تصادفی انتخاب شدند. پرسشنامه های منبع کنترل راتر و استرس شغلی (قاسمی، 1377) ابزارهای این پژوهش را شامل می شدند. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس یک طرفه، تحلیل واریانس دو طرفه و آزمون تعقیبی توکی استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که بین میزان استرس شغلی مدیران با منبع کنترل درونی – بیرونی تفاوت معناداری وجود ندارد، همچنین بین میزان استرس شغلی مدیران زن و مرد تفاوت معناداری وجود ندارد و دو عامل جنسیت و منبع کنترل در استرس شغلی مدیران با یکدیگر تعامل ندارند اما میزان استرس مدیران با سوابق مختلف، تفاوت معناداری وجود داشت، مدیران با سابقه بیش از 10 سال، نسبت به مدیران باسابقه زیر 5 سال از استرس کمتری برخوردار بودند.

پژوهش حاضر، تحت عنوان «بررسی اثر اجرای برنامه درسی با بهره گیری از قصه گویی و نمایش (خلاق) بر خلاقیت و یادگیری دانش آموزان دختر پایه چهارم مقطع ابتدایی منطقه 5 شهر تهران» اهداف زیر را دنبال می کند. بررسی تأثیر اجرای برنامه های درسی با بهره گیری از قصه گویی و نمایش (خلاق) بر خلاقیت دانش آموزان دوره ابتدایی و ارائه پیشنهادهای مناسب به مسئولان و دست اندرکاران آموزش و پرورش در مقطع ابتدایی بر اساس یافته های حاصل از تحقیق، روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه مورد مطالعه، کلیه دانش آموزان دختر پایه چهارم مقطع ابتدایی منطقه 5 شهر تهران، در سال تحصیلی 87-86 است. نمونه آماری تحقیق، کلیه دانش آموزان دختر پایه چهارم مقطع ابتدایی مدرسه شهدای شهرک چشمه می باشند، که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای تک مرحله ای به تعداد (63 نفر) انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز این تحقیق، از طریق اجرای فرم (A) تصویری آزمون خلاقیت تورنس[1] جمع آوری شده است. تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون t-test) مستقل صورت گرفته است.

هدف این پژوهش کاهش افسردگی افراد دچار به بیماری مولتیپل اسکلروزیس (ام.اس.) به شیوه ی معنا درمانی گروهی است. پایه ی نظری این بررسی معنی درمانی فرانکل است. فرانکل بر این باور است انسان وقتی با وضعی تغییر ناپذیر روبروست، مانند بیماری درمان ناپذیر این فرصت را یافته است که به عالی ترین و ژرف ترین معنای زندگی دست یابد. مفهوم های بنیادین این نظریه: معنی جویی، معنای زندگی، آزادی و مسئولیت، معنای عشق، معنای رنج، معنای مرگ، و حضور خدا در ناخودآگاه است. پیشینه ی پژوهش های انجام شده در این زمینه، گویای سودمندی این دو شیوه در کاهش افسردگی بیماران جسمی بوده است. برای آزمون اثربخشی این شیوه در کاهش میزان افسردگی، بیست و چهار نفر از بیماران ام.اس. برگزیده شدند و به شیوه ی تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش در نشست های گروهی معنی درمانی شرکت کردند و گروه کنترل از فرایند درمان دور نگه داشته شدند. میزان افسردگی هر دو گروه به وسیله ی پرسشنامه ی افسردگی بک، سه بار (پیش آزمون، پس آزمون، و آزمون پیگیری) سنجش شد. برایند این پژوهش افزون بر تایید چارچوب نظری، گویای اثر بخشی معنی دار گروه درمانی به شیوه ی معنی درمانی در کاهش افسردگی بیماران ام.اس. است. بر اساس این پژوهش پیشنهاد می شود برای کاهش افسردگی بیماران ام.اس. چندگانه از مشاوره ی گروهی به شیوه ی معنادرمانی بهره گرفته شود

با توجه به نقش بسیار مهم دانشگاه ها در عصر رسانه ها و شکل گیری جامعه اطلاعاتی و با توجه به پدیده جهانی شدن و نفوذ بازار بی کنترل فرهنگ غرب که موجب گردیده بسیاری از ضد ارزشها به صورت ارزش و مشروع جلوه کرده و جامعه دانشگاهی را در معرض آسیب و تهدید قرار دهد، پژوهش حاضر با هدف ارائه چارچوبی به منظور نهادینه کردن مؤلفه های دانشگاه هزاره سوم در دانشگاه های ایران به روش توصیفی – پیمایشی انجام شده است. برای تحقق هدف کلی ابتدا تعداد83 بعد و مؤلفه از طریق مطالعه منابع مربوط شناسایی شد و چارچوب پیشنهادی مطابق با مؤلفه های تنظیم شده در دو قسمت اهداف و فلسفه چار چوب و چارچوب ادراکی شکل گرفت. جامعه آماری این پژوهش را اعضای هیئت علمی تمام وقت دانشگاه های اصفهان، صنعتی اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی تشکیل داده اند.به منظور تعیین چارچوب نهایی پرسشنامه بر روی یک نمونه آماری متشکل از 200 نفر از افراد جامعه آماری اجرا شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار و واریانس) و آمار استنباطی (تحلیل عاملی) استفاده گردید. اهم یافته های این پژوهش از این قرار است: 1- تدوین مهمترین مؤلفه ها و ویژگی های دانشگاه هزاره سوم 2- تدوین چارچوب مناسب برای دانشگاه های ایران و تعیین روایی سازه مؤلفه ها از طریق تحلیل عاملی. به این ترتیب بخش فلسفه و اهداف چارچوب با روایی سازه بالا تایید گردید، اما در بخش چهارچوب ادراکی ترکیب مؤلفه های اصلی تغییر یافت و 83 زیر مؤلفه که در چارچوب پیشنهادی ذیل شش مؤلفه اصلی قرار گرفته بود در 14 عامل توزیع گردید و به این ترتیب چارچوب نهایی به دست آمد

این پژوهش با هدف مقایسه باورهای دنیای عادلانه برای خود و دیگران بر مبنای جنسیت، وضعیت تأهل، تحصیلات، شغل و وضعیت مسکن به مرحله اجرا درآمد. به همین منظور از جامعه آماری شهر اصفهان (شامل کلیه مردان و زنان 17 سال به بالا) تعداد 1176 نفر به صورت نمونه گیری چند مرحله ای از کوچه های قسمت های مختلف شهر برای پاسخگوئی به پرسشنامه های پژوهش انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش پرسشنامه باورهای دنیای عادلانه برای خود و دیگران از لایپکوس و همکاران (1996) بوده که دارای 16 سؤال می باشد. داده های حاصله با استفاده از آزمون t گروه های مستقل، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی LSD مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصله حاکی از آن بود که مردان و زنان در باورهای دنیای عادلانه برای خود و دیگران دارای تفاوت معنی داری با یکدیگر نیستند (05/0> P). همچنین افراد متأهل و مجرد نیز تفاوتی در باورهای دنیای عادلانه برای خود و دیگران با یکدیگر نداشتند (05/0 > P ). گروه های سنی مختلف صرفاً در باورهای دنیای عادلانه برای خود با یکدیگر تفاوت معنی داری را نشان دادند (05/0< P ). نتیجه آزمون تعقیبی LSD نشان داد که در باورهای دنیای عادلانه برای خود گروه سنی 17 تا 21 سال نسبت به گروه سنی 42 سال و بالاتر دارای باورهای دنیای عادلانه بالاتری هستند. در گروه های تحصیلی نیز بین افراد دارای تحصیلات مختلف فقط در باورهای دنیای عادلانه برای خود تفاوت معنی داری وجود داشت (05/0 < P). نتایج آزمون تعقیبی LSD نشان داد که گروه راهنمائی و فوق دیپلم نسبت به گروه لیسانس دارای باورهای دنیای عادلانه بالاتری هستند. بین گروه های شغلی مختلف نیز در باورهای دنیای عادلانه برای خودتفاوت معنی داری (05/0 < P) بدست آمد. در گروه های شغلی گروه کارمند و فرهنگی از گروه کارگر و راننده دارای باورهای دنیای عادلانه سطح بالاتری بودند و گروه کارگر از آزاد و فنی، دانشجو و محصل، خانه دار، پزشک و دامپزشک دارای باورهای دنیای عادلانه برای خود پائین تری بودند. گروه آزاد و فنی، دانشجو و محصل، خانه دار و پزشک و دامپزشک از گروه راننده دارای باورهای دنیای عادلانه نیرومندتری بودند. بالاخره در گروه های دارای وضعیت مسکن متفاوت نیز فقط در باورهای دنیای عادلانه برای خود تفاوت معنی داری (05/0< P) وجود داشت. آزمون تعقیبی LSD نشان داد که افراد دارای منزل شخصی نسبت به افراد دارای منزل رهن و اجاره دارای باورهای دنیای عادلانه بالاتری بودند.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثر برنامه آموزش زندگی خانوادگی [1]F. L. E در کاهش تنیدگی والدینی مادران دارای کودک ADHD می باشد. F. L. E به عنوان متغیر مستقل و تنیدگی والدینی (PSI) به عنوان متغیر وابسته در طرح پژوهش آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل حاضر در نظر گرفته شده اند. 80 نفر از مادران دارای کودک 6-4 ساله مبتلا به ADHD خانه دار، 40-30 ساله، حداقل دارای تحصیلات در سطح دیپلم و دارای 1 یا 2 فرزند بصورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایشی گمارده شدند. کلیه کودکان از دارو استفاده می کردند. کلیه مادران شاخص تنیدگی والدینی[2] PSI (ابزارتحقیق) را تکمیل نمودند. نتایج به کمک فرمول t استیودنت برای مقایسه دو گروه مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان افزایش مهارت های مادران دارای کودکان مبتلا به ADHD از طریق محتوای برنامه باعث تغییر نگرش مادران در خصوص سازش پذیری، فزون طلبی، خُلق، بی توجهی و فزون کنشی، پذیرندگی و تقویت گری کودک شده است. گرچه برنامه آموزش زندگی خانوادگی نتوانسته باعث کاهش احساس افسردگی مادر بعنوان بخشی از منبع زاینده تنیدگی والدینی شود امّا توانسته است احساس های مادران دارای کودکان ADHD را در زمینه احساس های منفی صلاحیت، محدودیت نقش، انزوای اجتماعی، روابط با همسر، دلبستگی و سلامت کاهش دهد.

با توجه به نقش بسیار مهم دانشگاهها در عصر رسانه ها و شکل گیری جامعه اطلاعاتی و با توجه به پدیده جهانی شدن و نفوذ بازار بی کنترل فرهنگ غرب که موجب گردیده بسیاری از ضد ارزشها به صورت ارزش و مشروع جلوه کرده و جامعه دانشگاهی را در معرض آسیب و تهدید قرار دهد، پژوهش حاضر با هدف ارائه چارچوبی به منظور نهادینه کردن مؤلفه های دانشگاه هزاره سوم در دانشگاههای ایران به روش توصیفی – پیمایشی انجام شده است.برای تحقق هدف کلی ابتدا تعداد83 بعد و مؤلفه از طریق مطالعه منابع مربوط شناسایی شد و چارچوب پیشنهادی مطابق با مؤلفه های تنظیم شده در دو قسمت اهداف و فلسفه چار چوب و چارچوب ادراکی شکل گرفت. جامعه آماری این پژوهش را اعضای هیئت علمی تمام وقت دانشگاههای اصفهان، صنعتی اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی تشکیل داده اند.به منظور تعیین چارچوب نهایی پرسشنامه بر روی یک نمونه آماری متشکل از 200نفر از افراد جامعه آماری اجرا شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آمار توصیفی( میانگین،انحراف معیار و واریانس) و آمار استنباطی (تحلیل عاملی ) استفاده گردید.اهم یافته های این پژوهش از این قرار است: -1تدوین مهمترین مؤلفه ها و ویژگیهای دانشگاه هزاره سوم -2تدوین چارچوب مناسب برای دانشگاههای ایران و تعیین روایی سازه مؤلفه ها از طریق تحلیل عاملی. به این ترتیب بخش فلسفه و اهداف چارچوب با روایی سازه بالا تایید گردید، اما در بخش چهارچوب ادراکی ترکیب مؤلفه های اصلی تغییر یافت و 83زیر مؤلفه که در چارچوب پیشنهادی ذیل شش مؤلفه اصلی قرار گرفته بود در14عامل توزیع گردید و به این ترتیب چارچوب نهایی به دست آمد

پژوهش حاضر از نوع تحقیق نیمه تجربی است که به منظور مقایسه تأثیر استفاده از الگوی پیش سازمان دهنده و روش سخنرانی در افزایش یادداری و وسعت انتقال و رابطه آنها با سطح عملکرد تحصیلی دانشآموزان دختر کلاس چهارم ابتدایی شهر مرودشت انجام شده است. اهداف کلی در این تحقیق: تبیین روش استفاده از پیش سازمان دهنده در تدریس و توجه دادن به اهمیت و ارزش این روش، ایجاد نگرش مثبت در معلمان نسبت به استفاده از پیش سازمان دهنده ابزار مورد استفاده در این پژوهش پیام آموزشی، پیش سازمان دهنده، آزمون معلم ساخته و پرسشنامه میباشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشآموزان دختر کلاس دوم ابتدایی شهر مرودشت بود که در سال 85-86مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش شامل 80دانشآموخته دختر میباشد که به صورت خوشهای انتخاب و در گروههای کنترل و آزمایش جایگزین شدند. از 2گروه پیش آزمون گرفته شد. که تفاوت معناداری بین دو گروه وجود نداشته باشد. بعد از آن گروه آزمایش ابتدا تحت تأثیر پیش سازمان دهندهها و سپس پیام آموزشی قرار گرفت در حالی که گروه کنترل تنها پیام آموزشی را با استفاده از روش سخنرانی دریافت کرد. بعد از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد و در طی 24روز 2آزمون تعقیبی و تأخیری از هر دو گروه به عمل آمد دادهها با استفاده از روش مقایسه میانگینها و از طریق t-testگروههای مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها نشان داد که میان گروههای آزمایش و کنترل در 3 آزمون (پس آزمون، آزمون تعقیبی، آزمون تأخیری) تفاوت معنیدار است و افزایش یادداری و وسعت انتقال و عملکرد تحصیلی در گروه آزمایش بیش از گروه کنترل است. بنابراین بر اساس یافتههای پژوهش استفاده از الگوی پیش سازمان دهنده نسبت به روش سخنرانی یادداری مطلب و انتقال دور یادگیری و عملکرد تحصیلی دانشآموزان را افزایش میدهد