پژوهشنامه تربیتی

در تحقیق حاضر به اثر بخشی مشاوره انگیزشی نظام مند و درمان شناختی – رفتاری در تغییر نگرش معتادین به مواد مخدر (افیونی) در مراجعه کنندگان به کلینیک های ترک اعتیاد شهرستان بجنورد پرداخته شده است. حجم نمونه شامل 45 نفر از مراجعه کنندگان به کلینیک های ترک اعتیاد در شهرستان بجنورد است که به صورت تصادفی انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل) جایگزین شدند. تعداد گروه آزمایشی مشاوره انگیزشی نظام مند در جریان مراحل درمان به 13 نفر و تعداد گروه آزمایشی درمان شناختی رفتاری به 14 نفر تقلیل پیدا کرد. تحقیق حاضر از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه نگرش سنج به مواد مخدر استفاده شده است. از تجزیه و تحلیل توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، نمودار و ...) برای تحلیل داده ها و از آمار استنباطی (آزمون t گروه های مستقل، آزمون t گروه های همبسته، آزمون فریدمن، آزمون تحلیل واریانس و آزمون شفه) برای آزمون فرضیه های پژوهشی استفاده شده است. نتایج نشان داد که: درمان شناختی رفتاری در ایجاد نگرش منفی نسبت به مواد افیونی مؤثر بوده است و مشاوره انگیزشی نظام مند نیز در ایجاد نگرش منفی نسبت به مواد افیونی مؤثر بوده است و نهایتاً انگیزه درمان شناختی رفتاری در ایجاد نگرش منفی نسبت به مواد افیونی مؤثر بوده است.

هدف: هدف این پژوهش مطالعه اثر جنسیت، تخصص، و تحصیلات بر هوش هیجانی مدیران است. در این تحقیق میزان هوش هیجانی مدیران دوره های مختلف تحصیلی و ارتباط آن با خصوصیات جمعیت شناختی آنها بررسی شده است. روش: روش پژوهش توصیفی است. نمونه آماری این پژوهش تعداد 140 نفر از مدیران دوره های مختلف تحصیلی آموزش و پرورش ساری هستند که به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای از بین جامعه آماری، بر اساس جدول تعیین حجم نمونه از روی حجم جامعه یا جدول کرجسی و مورگان، انتخاب شدند. از پرسشنامه جهت گردآوری داده ها استفاده شد. پرسشنامه شامل دو قسمت بود: مشخصات جمعیت شناختی مدیران و پرسشنامه هوش هیجانی. نتایج: نتایج آزمون فرضیه ها نشان که: 1- هوش هیجانی مدیران دوره های مختلف تحصیلی، متفاوت نیست (5%P>، 774/0=م F). 2- هوش هیجانی مدیران با تجارب مدیریتی مختلف، متفاوت نیست (5%P>، 305/1=م F). 3- هوش هیجانی مدیران زن و مرد متفاوت است(5%P<، 851 /2=مt). 4- هوش هیجانی مدیران متخصص با مدیران غیرمتخصص متفاوت است(5%P<، 148 /3=مt). 5- هوش هیجانی مدیران با تحصیلات مختلف متفاوت نیست (5%P>، 185/0=م F). 6- هوش هیجانی مدیران با سنین مختلف متفاوت نیست (5%P>، 347/0=م F). بحث: بر اساس نتایج پژوهش حاضر می توان گفت که هوش هیجانی از مؤلفه های ضروری مدیریت و رهبری است. آموزش، تخصص، و گذراندن دوره های آموزش هوش هیجانی در رشد و استفاده مناسب از آن در محیط کار مؤثر است.

این پژوهش با هدف بررسی میزان تأثیر برنامه های درسی دوره کارشناسی آموزش ابتدایی بر تقویت بعد عاطفی رفتار دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران انجام گرفته است. روش مطالعه تحقیق توصیفی از نوع مقطعی است. جامعه آماری تحقیق شامل دانشجویان دوره کارشناسی آموزش ابتدایی دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران به تعداد 253 نفر بود که تا سال 86-85 مشغول به تحصیل بودند. حجم نمونه آن نیز بر اساس جدول مورگان (Morgan) به تعداد 153 نفر تعیین گردید که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بسته پاسخ تحقیق ساخته است که با توجه به فرضیه ها و به شیوه مقیاس لیکرت انجام می شود. توزیع این پرسشنامه پس از تعیین روایی و اعتبار میان نمونه آماری انجام شده است. در پایان به منظور تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از روش های آماری توصیفی از قبیل توزیع فراوانی، میانگین و انحراف معیار و جداول آماری مربوط به آن استفاده گردید. در بخش آمار استنباطی نیز با توجه به ترتیبی بودن مقیاس اندازه گیری و به منظور مقایسه بین اثربخشی برنامه های درسی آموزش ابتدایی دانشجویان سال های مختلف تحصیلی با فرضیه ها از آزمون خی دو (chi – square) استفاده شد. این فعالیت ها با بهره گیری از نرم افزار spss صورت گرفت و نتایج بدست آمده نشان می دهد برنامه درسی رشته آموزش ابتدایی در برقراری ارتباط محبت آمیز، تشویق در کشف خلاقیت و نوآوری ذهنی، شناسایی نیازهای روحی و روانی و علاقه آنها نسبت به به کارگیری زبان فارسی با کودکان در این دوره به طور مشابه و یکسان در سال های تحصیلی مختلف تأثیرگذار بوده است.

در چند ساله اخیر مدیریت مدرسه محوری به عنوان یک ضرورت اساسی در حوزه آموزش و پرورش درآمده است. برای اینکه بسیاری می دانند که هر تغییر و تحولی از عصر مدرسه ریشه میگیرد. مدیریت مدرسه محوری به عنوان یک روش و رویکرد مؤثر به معنی استقلال تصمیم گیری و اختیارات در نظام آموزش و پرورش در سطح مدرسه تعریف می گردد. در ادبیات مدرسه محوری می توان ملاحظه نمود ولی متأسفانه تحقیقات زیادی بجز اندکی در ایران انجام نشده است. در این مقاله مدل پیشنهادی مدرسه محوری (SBM) متناسب با نظام آموزش و پرورش ایران و مبتنی بر سه تئوری: 1- آموزش فراشناختی، 2- مدیریت کیفیت جامع (TQM) و 3- عدم تمرکز و مدیریت مشارکتی و ازهفت مؤلفه فلسفه، اهداف، مبانی نظری، چهارچوب ادراکی، نظام بازخورد و ارزشیابی که تشکیل گردیده و در فرایند یک تحقیق توصیفی – پیمایشی اعتبار سنجی ارائه شده است. نتایج حاصله از مقاله اشاره به این دارد که مدیریت مدرسه محوری می تواند ابزاری اثر بخش برفائق آمدن بر نارسایتهای مدرسه و تغییر و تحول در امر یاددهی و یادگیری باشد. کاربست با اسقرار مدل مدیریت مدرسه محوری، و توزیع امر تصمیم گیری و اختیارات گروهی و مشارکتی از این طریق یکی از سفارشات دین اسلام است که عملاً می توان آنرا در مدارس جامعه عملیاتی نمود.

هدف از تحقیق حاضر بررسی زمینه استقرار مدیریت مدرسه محور از دید مدیران و نیز بررسی موانعی که بر سر راه اجرای آن ممکن است وجود داشته باشد، بود. مدیریت مبتنی بر مدرسه نوعی مدیریت مشارکتی و یا حرکت به سوی عدم تمرکز در نظام آموزش و پرورش و استقلال بیشتر مدرسه می باشد. جامعه مورد بررسی شامل کلیه مدیران مقاطع متوسطه دخترانه شهر شیراز بود که به علت قلت جامعه مدیران، بدون هیچ گونه روش نمونه گیری مورد استفاده قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه «مدیریت مدرسه محور» بود. پایان ابزار با استفاده از روش آلفای کرانباخ محاسبه گردید. ضریب پایایی پرسشنامه 92/0 بدست آمد. نتایج یافته ها با استفاده از روش t تک نمونه ای نشان داد مدیران نمونه مورد بررسی مدیریت مبتنی بر مدرسه را به عنوان جزئی از برنامه تفویض اختیار بیشتر به مدرسه شناخته اند و از این گونه برنامه ها استقبال می کنند.

هدف این پژوهش بررسی میزان برخورداری دانش آموزان دوره راهنمایی و متوسطه از مهارت های زندگی بود. جامعه آماری این پژوهش همه ی دانش آموزان دختر و پسر راهنمایی و متوسطه استان کردستان بود که از بین آنان 700 نفر به عنوان نمونه آماری از سه شهر سقز، بانه و مریوان به شیوه نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای و از طریق فرمول کوکران انتخاب شدند. ابزار پژوهش در این بررسی پرسشنامه ای محقق ساخته بود که پایایی آن براساس آلفای کرانباخ محاسبه و روایی آن براساس نظر اساتید صاحب نظر مورد تأیید قرار گرفت. این پرسشنامه 5 مهارت تصمیم گیری، ارتباط انسانی، شهروند جهانی بودن، شهروند مسئول بودن و حل مسأله را در برمی گیرد. تجزیه و تحلیل یافته ها نشان داد که میزان برخورداری دانش آموزان دوره راهنمایی و متوسطه از مهارت های مذکور حدوداً در سطح متوسط (براساس شاخص 50%) می باشد. بالاترین میزان برخورداری دانش آموزان در مهارت های تصمیم گیری و حل مسأله و پائین ترین میزان برخورداری آنان در ارتباط انسانی می باشد. میزان برخورداری دختران از مهارت های زندگی بیشتر از پسران بود. تأثیر تعاملی تحصیلات والدین بر میزان برخورداری آنان معنی دار نبود. بجز مهارت ارتباط انسانی در سایر مهارت ها تفاوت معنی داری بین رشته های تحصیلی وجود دارد. فقط در دو مهارت تصمیم گیری و شهروند مسئول تفاوت بین دانش آموزان راهنمایی و متوسطه معنی دار می باشد در سایر مهارت ها تفاوت معنی دار نمی باشد.

مطالعات نشان می دهد که انسان همواره در طول تاریخ به انباشتن اطلاعات و معلومات در حافظه کودکان به عنوان یک اصل اساسی آموزش مورد توجه قرار می داده است. از این جهت مهم ترین ویژگی و امتیاز کودکان بر یکدیگر داشتن قوه حافظه قوی برای حفظ اطلاعات معلومات بوده است در نتیجه به حافظه تأکید می شد. در قرن نوزدهم اصالت این نظریه مورد تردید واقع گردید با این حال امروزه هنوز این نظریه در محیط آموزش و پرورش سایه انداخته است. روش های جدید آموزش و پرورش موجبات تغییر در ماهیت آموزش و پرورش را فراهم کرده و آموزش از راه حل مسأله و کسب تجربه منجر به تغییر در رفتار یادگیرندگان می شود. در این تحقیق روشهای تدریس غالب (سخنرانی، پرسش و پاسخ، حل مسأله و بحث گروهی) در نظام آموزشی و اثر آن بر فراشناخت دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفته است. اهداف کلی پژوهش بررسی اثر هر یک از الگوهای تدریس نامبرده بر فراشناخت دانش آموزان و ارائه پیشنهادها و راه حل هایی جهت بهبود مسائل آموزشی و پرورش به مسؤلین مربوطه می باشد سؤالهای تحقیق عبارتند از: 1-آیا آموزش به روش سخنرانی بر فراشناخت دانش آموزان اثر دارد؟ 2- آموزش به روش حل مسأله بر فراشناخت دانش آموزان اثر دارد؟ 3- آیا آموزش با روش پرسش و پاسخ در فراشناخت یادگیرندگان تأثیر دارد؟ 4- آیا آموزش با روش بحث گروهی در فراشناخت دانش آموزان اثر دارد؟ 5- آیا بین اثر روشهای تدریس فوق در فراشناخت دانش آموزان تفاوت دارد؟ جامعه آماری در این تحقیق کلیه معلمان مدارس متوسطه دخترانه شهرستان بهشهر اعم از زن و مرد انتخاب شدند ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه 30 سؤالی محقق ساخته که پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ 82% به دست آمده است روش آماری از نوع آمار توصیفی و آمار استنباطی آزمون t تک متغیر و تحلیل واریانس است نتایج به دست آمده از تحقیق به شرح زیر می باشد. آموزش به روش سخنرانی در فراشناخت دانش آموزان اثر ندارد، آموزش با تأکید بر حل مسأله بر فراشناخت یادگیرندگان تأثیر دارد. بحث گروهی و روش پرسش و پاسخ نیز در فراشناخت دانش آموزان دوره متوسطه اثر دارد و نهایتاً اثرگذاری هر یک از روشهای فوق بر فراشناخت متفاوت است.

پژوهش حاضر به بررسی ارتباط بین سبک های مطالعه و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه اصفهان پرداخته است. بدین منظور 373 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه اصفهان به روش نمونه گیری تصادفی سهمی به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات در این پژوهش از پرسشنامه سبک های مطالعه (RASI)، تایت و انتوایستل (1995) و پرسشنامه انگیزش پیشرفت تحصیلی (ISM)، مک اینرنی و وینکالایر (1994) که در ایران پایایی آن80/0 به دست آمده بود، استفاده شده است. روش پژوهش با توجه به ماهیت پژوهش، همبستگی بوده است. جهت تجزیه و تحلیل نتایج پژوهش از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج بدست آمده در این پژوهش نشان داد که بین سبکهای مطالعه (سطحی، عمقی، راهبردی، آگاهی فراشناختی و خودباوری تحصیلی) و انگیزش پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت و معناداری در سطح (01/0)>Pوجود دارد.