مدیریت اسلامی

این پژوهش با هدف تعیین رابطه بین نگرش دینی با عملکرد شغلی کارکن ان شرکت دخانیات ایران انجام شده است. نوع پژوهش توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان شرکت دخانیات ایران به تعداد 2350 نفر که بر اساس جدول مورگان 251 نفر به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرس شنامه ه ای نگ رش دین ی سراج زاده (1377) و عملکرد شغلی پاترسون (1992) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین بعد اعتقادی، بعد تجربی و بعد مناسکی با عملکرد شغلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد اما بین بعد پیامدی و عملکرد شغلی رابطه معناداری وجود نداشت. همچنین نتایج نشان دهنده رابطه مثبت و معناداری نگرش دینی و عملکرذد شغلی است. نتایج ضریب رگرسیون نیز ن شان داد ک ه از می ان چه ار بع د متغی ر نگرش دینی تنها بع د تجربی پیش بینی کننده عملکرد شغلی است. براساس نتایج حاصل از پیشنهاد می شود که جهت افزایش عملکرد شغلی کارکنان در دوره های آموزشی به نگرش دینی توجه شود.

امروزه با توجه به تغییرات و دگرگونی های پیوسته ای که سازمان ها با آن مواجه هستند، اندیشمندان دانش مدیریت به این نتیجه دست یافته اند که مهم ترین عامل کسب مزیت رقابتی در سازمان ها منابع انسانی کارآمد و با انگیزه می باشد و به همین دلیل توجه به معنویت در سازمان و کاربرد هوش معنوی در سازمان روز به روز افزایش می یابد. یکی از مفاهیم مطرح در این زمینه تأثیر معنویت بر رفتار و عملکرد کارکنان و به تبع آن افزایش کارایی و اثربخشی کارکنان و در نتیجه بهره وری سازمان می باشد. از طرفی تحقق چشمانداز بیست سالهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در راستای تحقق چشمانداز 1404 جمهوری اسلامی ایران، مستلزم وجود، نیروی انسانی و فرماندهان و مدیران متعالی و توسعه یافته است. حال در این پژوهش به تأثیر معنویت بر عملکرد کارکنان سپاه امام رضا علیه السلام خواهیم پرداخت. این تحقیق از نوع کاربردی بوده و از آنجا که در پی ارائه تصویری از تأثیر تعمیق معنویت بر عملکرد می باشد، یک تحقیق توصیفی محسوب می شود. از طرفی دیگر، با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش، با روش زیرشاخه پیمایشی (SURVEY) انجام شده است. ابزارهای پژوهش شامل دو پرسشنامه معنویت و عملکرد کارکنان است. یافته های حاصل از این تحقیق که با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه و نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، نشان می دهد که متغیر عملکرد کارکنان با تمام مؤلفه های تعمیق معنویت که شامل: اعتقادات (66/0r=)، اخلاقیات (46/0r=)، عبادات (47/0r=) و با خود تعمیق معنویت (63/0r=) رابطه مستقیم معنیداری دارد. به این معنا که با افزایش معنویت و مؤلفه های آن، عملکرد کارکنان سپاه امام رضا علیه السلام نیز افزایش پیدا می کند.

این مقاله در پی آن است تا ضمن بررسی اجمالی انتقادات وارده به نظریات «حکمرانی خوبِ» غربی، و با هدف دستیابی به نظریه ای اسلامی از حکمرانی، به مطالعه ی قرآن کریم پرداخته است. نظر به حجم آیات قرآن در توضیح ابعاد حکمرانی فرعونی، سعی شده با استخراج الگویی از آن به عنوان «حکمرانی بد»، به روشن شدن سر دیگر طیف که «حکمرانی خوب» پرداخته شود. باروش تحقیق موضوعی در قرآن، آیات مرتبط مورد تدبر قرارگرفته و پس از به دست آوردن مفاهیم اولیه و بازبینی آن ها، مدل حکمرانی فرعون با بهره گیری از استراتژی استدلال استعاره ای استخراج شد. در مدل به دست آمده روشن شد که حکمرانی از منظر قرآن دارای دو بعد باطنی و ظاهری است و باطن آن که معادل نسبت حکمرانی با خداوند است، ظاهر آن که همانا نسبتش با مردم را شامل می شود، متجلی می شود. هر یک از این ابعاد دارای سه بخش نگرش، رویکرد و عملکرد هستند که بر یکدیگر اثر می گذارند.

در عصری که مذهب تأثیر بسزایی در زندگی و کار افراد دارد، اتخاذ رویکردی اسلامی در مدیریت منابع انسانی ضروری است. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف تحلیل تأثیر مدیریت منابع انسانی اسلامی بر پیامدهای رفتاری با تمرکز بر نقش میانجی اخلاق کار اسلامی صورت گرفته است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی-علی مبتنی بر پارادایم اثبات گرایی می باشد. نمونه آماری پژوهش کارکنان ادارات دولتی منتخب شهرستان فسا است که 210 نفر بر مبنای قواعد سرانگشتی معادلات ساختاری به صورت در دسترس انتخاب شده اند. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه های محقق ساخته و استاندارد مدیریت منابع انسانی اسلامی، اخلاق کار اسلامی و پیامدهای رفتاری جمع آوری شده است و پایایی (آلفای کرونباخ 903/0) و روایی واگرا (همگرا) برای کلیه متغیرها تائید شده است. تجزیه وتحلیل داده های پژوهش به روش مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار Smart-PLS3 نشان داد که مدیریت منابع انسانی اسلامی بر پیامدهای رفتاری شامل رضایت شغلی، درگیری شغلی و رفتار شهروندی سازمانی تأثیر مثبت و بر قصد ترک خدمت کارکنان تأثیر منفی داشته است؛ همچنین مدیریت منابع انسانی اسلامی بر اخلاق کار اسلامی تأثیر مثبت و معناداری داشته است و از طرفی دیگر نقش اخلاق کار اسلامی هم به طور مستقیم بر پیامدهای رفتاری و هم به عنوان میانجی مورد تأیید قرار گرفت.

انسان در دنیای کنونی به دلیل تحت تاثیر قرارگیری بر تفکر پست مدرنیست، روز به روز خلا و پوچی بیشتری در فعالیت های خود احساس می کند. وجود معنویت در محیط کاری منجر به تقویت انگیزش و امید کارکنان می شود. این مفهوم در جوامع اسلامی به دلیل بافت فرهنگی و دینی در قالب هوش معنوی اسلامی معرفی شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر هوش معنوی اسلامی و اخلاق کار اسلامی بر تعهد سازمانی و قصد ترک شغل کارکنان در سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کهگیلویه و بویراحمد می پردازد. روش تحقیق آن از نوع توصیفی - همبستگی و از حیث هدف، کاربردی است. جامعه آماری پژوهش 165 نفر از کارکنان سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کهگیلویه و بویراحمد است که بر اساس فرمول کوکران 115 نفر از آن ها به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پژوهش حاضر پرسشنامه بوده، برای آزمون فرضیه ها، از روش حداقل مربعات جزئی مدل (PLS-SEM) به وسیله نرم افزار SMART-PLS2 استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از تائید تمامی فرضیات در سطح اطمینان 95/0 است. در میان فرضیات اخلاق کار اسلامی با بتای 481/0 بیشترین تأثیر بر تعهد سازمانی داشته است. علاوه بر این در میان فرضیات، هوش معنوی اسلامی با بتای 436/- بیشترین تأثیر بر قصد ترک شغل کارکنان دارد

وقف به عنوان یکی از مصادیق مهم خیرات در دین اسلام و ادیان دیگر به شمار می رود. وقف همواره پشتوانه نیرومندی برای تأمین زندگی مادی خصوصاً برای مردم کم درآمد و مستضعفان و نیز توسعه فرهنگ دینی، معارف غنی قرآنی و اسلامی و بهبود وضعیت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بوده است. پژوهش حاضر در تلاش است با اتخاذ رویکرد کیفی مبتنی بر روش تحلیل مضمون که به دنبال خروجی مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر مرتبط با مسئله تحقیق است به این پرسش پاسخ دهد که آیا می توان عواملی را درگستره سطوح فرهنگ شناسایی کرد که باعث توسعه سنت حسنه وقف در آستان قدس رضوی گردد؟ این پژوهش بر اساس هدف تحقیق از نوع اکتشافی و نحوه گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای و میدانی می باشد. جامعه آماری تحقیق جهت انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته شامل اساتید، سیاست گذاران، عوامل اجرایی، متولیان و واقفین بودند. نمونه گیری به روش گلوله برفی انتخاب گردید و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA صورت پذیرفت که در مجموع 75 مضمون پایه و 13 مضمون سازمان دهنده ذیل سه مضمون فراگیر ظواهر، ارزش ها و باورها استخراج گردید. در سطح باورها 3 مقوله عامل ایجاد گفتمان وقف، اعتمادسازی و بسترسازی و در سطح ارزش ها نیز 3 مقوله تکریم واقفین، تقویت ارزش های اجتماعی و دینی توسعه وقف مشارکتی و در سطح ظواهر و مصنوعات 8 مقوله تخصصی کردن مقوله وقف، سیاست گذاران ومجریان، گسترش اشکال و زمینه های وقف، حذف موانع و تنگناهای وقف، بازسازی موقوفات، اطلاع رسانی و تبلیغات شناسایی گردید.