پژوهش در نظام های آموزشی

پژوهش در نظام های آموزشی

پژوهش در نظام های آموزشی دوره 13 زمستان 1398 شماره 47 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

بررسی روابط بین فرهنگ تحقیقاتی دانشگاه و خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی: نقش واسطه گری توانمندی نگارش علمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرهنگ پژوهش توانمندی نگارش علمی احساس خودکارآمدی پژوهشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 637 تعداد دانلود : 334
هدف کلی پژوهش بررسی نقش واسطه گری توانمندی نگارش علمی در روابط بین فرهنگ تحقیقاتی دانشگاه و خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی بود. روش پژوهش مطالعه حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. نمونه تحقیق شامل 297 نفر از تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش شامل مقیاس های سنجش فرهنگ تحقیقاتی دانشگاهی (کوکسال و رازی، 2011)، توانمندی نگارش علمی دانشجویان (پاینی، 2012) و احساس خودکارآمدی پژوهشی (صالحی و همکاران، 1391) بود که پس از محاسبه روایی و پایایی آن ها، بین نمونه توزیع و داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که فرهنگ تحقیقاتی دانشگاه تأثیر مثبت و معناداری بر توانمندی نگارش علمی (001/0›p، 68/0=β) و خودکارامدی پژوهشی (001/0›p، 22/0=β) دارد. همچنین توانمندی نگارش علمی نیز تأثیر مثبت و معناداری بر خودکارامدی پژوهشی (001/0›p، 52/0=β) دارد. به علاوه، فرهنگ تحقیقاتی دانشگاه تاثیر غیرمستقیم مثبت و معناداری بر خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان (001/0›p، 35/0=β) دارد. بنابراین، تاثیر غیرمستقیم فرهنگ تحقیقاتی دانشگاه ها بر ایجاد احساس خودکارآمدی پژوهشی بیش از تاثیر مستقیم آنان است. چراکه، وجود فرهنگ تحقیقاتی می تواند بسترساز رشد مهارت ها و توانمندی های افراد در پژوهش و نگارش متون علمی باشد و این عامل با تاثیری که بر نگرش افراد در زمینه قابلیت های خود می گذارد، احساس خودکارآمدی آنان را افزایش می دهد.
۲.

اثر بخشی آموزش تفکر مثبت نگر بر تنظیم شناختی هیجان و اهمال کاری تحصیلی در دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تفکر مثبت نگر تنظیم شناختی هیجان اهمال کاری تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 384 تعداد دانلود : 728
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش تفکر مثبت نگر بر تنظیم هیجان شناختی و اهمال کاری تحصیلی در دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه بود. روش پژوهش در این مطالعه؛ نیمه آزمایشی از نوع پیش-آزمون و پس آزمون همراه با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری شامل کلیه ی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه مناطق 24 گانه شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396 بودند. گروه نمونه، 40 نفر از دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه بودند، به شیوه تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه (کنترل و مداخله) جایگزین شدند. ابتدا پرسشنامه-های تنظیم هیجان شناختی (گارنفسکی و همکاران، 2001) و اهمال کاری (تاکمن، 1991) برای هر دو گروه اجرا شد (پیش آزمون). سپس شرکت کنندگان گروه مداخله، برنامه آموزش مثبت اندیشی را در قالب 8 جلسه 90 دقیقه ای و هفته ای یک بار دریافت کردند؛ درحالی که گروه کنترل هیچ مداخله ی آموزشی دریافت نکردند. پس از این مرحله دوباره هر دو گروه با پرسش نامه ی مذکور مورد ارزیابی قرار گرفتند (پس آزمون). داده های جمع-آوری شده با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره در نرم افزار SPSS نسخه 22 تحلیل شد. نتایج نشان داد که اجرای آموزش مثبت اندیشی بر تنظیم هیجان شناختی، تأثیر معناداری دارد ( p < 0/01). همچنین نتایج نشان داد که اجرای آموزش مثبت اندیشی بر کاهش اهمال کاری تحصیلی، تأثیر معناداری دارد ( p < 0/01).
۳.

ارائه مدلی جهت بهبود کیفیت آموزش های فنی و حرفه ای: با توجه به الزامات اقتصاد مبتنی بر دانش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش فنی و حرفه ای کیفیت بخشی آموزش اقتصاد مبتنی بر دانش نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 759 تعداد دانلود : 461
هدف اصلی این پژوهش طراحی مدل ارتقاء کیفیت آموزش های فنی و حرفه ای بود. در این تحقیق از روش ﭘﮋوﻫﺶکیﻔی مبتنی بر رویکرد ﻧﻈﺮیه داده ﺑﻨیﺎد استفاده شد. در ایﻦ پژوهش ﺟﺎﻣﻌه آماری صاحب نظران حوزه فنی و حرفه ای ﺷﺎﻣﻞ اعضای هیئت علمی، مدیران و صاحبان صنایع در استان کردستان و در سال 1397 بود. از طریق روش نمونه گیری گلوله برفی تعداد 18 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته گردآوری شد. اعتبار و روایی داده ها از طریق دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان به دست آمد. بر اساس نتایج به دست آمده این الگو دارای شرایط علّی از جمله (شایستگی های حرفه ای مربیان، عوامل آموزشی و عوامل مدیریتی)، زمینه ای (بسترسازی فرهنگی و بسترسازی اقتصادی)، مداخله گر (عوامل بین المللی و عوامل تکنولوژیکی)، راهبردها (برون سپاری، توانمندسازی، توسعه و گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات، سیاست گذاری و برنامه ریزی آموزشی) و پیامدها (رشد اقتصادی، بهبود عوامل آموزشی و توسعه اجتماعی) می باشد.
۴.

شناسایی مؤلفه های عدالت آموزشی در آموزش و پرورش ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش و پرورش بسترسازی عادلانه توزیع منابع بهره مندی عادلانه از منابع شایسته پروری عدالت آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 276 تعداد دانلود : 984
هدف پژوهش حاضر بررسی مؤلفه های عدالت آموزشی برای دانش آموزان بود روش پژوهش کیفی، از نوع توصیفی و تحلیل مضمون با رویکرد استقرایی اکتشافی که حوزه پژوهش76 مورد مقالات، اسناد و کتب مندرج در پایگاهها، وب سایتها، و کتابخانه ها که به تفکیک 61 مقاله، 6 پایان نامه، 9 کتاب و سند آموزشی بود. با توجه به ادبیات نظری مؤلفه ها و مضامین استخراج گردید. روایی محتوایی پژوهش با استفاده از روش ممیزی کردن از سوی داور تأیید شد و پایایی مضامین با استفاده از روش هولستی ۹۹٪ بدست آمد. یافته ها نشان داد که عدالت آموزشی شامل سه مضمون فراگیر با عنوان بسترسازی عادلانه توزیع منابع، بهره مندی عادلانه از منابع و شایسته پروری، و 12 مضمون سازمان دهنده شامل مشارکت جمعی، همه جانبه نگری برنامه درسی، تصمیم سازی عادلانه، شایسته سالاری، پوشش دادن همه مخاطبان، بهسازی مدارس، مدیریت بهینه منابع مالی، توجه به وضعیت بهداشت یادگیرندگان، توانمندسازی یادگیرندگان، ارتقای کیفیت آموزش، بهبود فرآیند ارزشیابی، تعامل منصفانه و 82 مضمون پایه می باشد. برای تحقق عدالت آموزشی در طراحی و تدوین برنامه ها به این مؤلفه ها باید توجه شود تا کلیه یادگیرندگان در همه مناطق کشور به شکل عادلانه از فرصت های آموزشی و تربیتی بهره برند.
۵.

طراحی برنامه درسی با رویکرد جهانی شدن و حفظ هویت فرهنگی و اعتبارسنجی آن از دیدگاه متخصصان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه درسی الگو اعتبارسنجی جهانی شدن هویت فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 765 تعداد دانلود : 276
هدف از انجام این تحقیق، طراحی برنامه درسی با رویکرد جهانی شدن و حفظ هویت فرهنگی و اعتبارسنجی آن از دیدگاه متخصصان است. برنامه درسی با رویکرد جهانی شدن براساس الگوی کلاین شامل اهداف، محتوا، راهبردهای یاددهی و یادگیری، مواد و منابع آموزشی، فعالیت های یادگیری، زمان آموزش، فضای آموزش، گروه بندی یادگیرنده، ارزشیابی برنامه درسی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه خبرگان و متخصصان برنامه درسی می باشد و برای تعیین حجم نمونه مورد نیاز از نمونه گیری هدفدار – قضاوتی که تعداد آنان 40 نفر می باشد. ایزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته است که برای تجزیه و تحلیل داده ها از اخص های آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. پس از روایی سنجی به وسیله نسبت روایی محتوایی CVR و شاخص روایی محتوای CVI ، 14 گویه در بخش اهداف، 10 گویه محتوا، 5گویه راهبردهای یاددهی و یادگیری، 5 گویه مواد و منابع آموزشی، 5 گویه فعالیت های یادگیری، 6 گویه زمان آموزش، 6 گویه فضای آموزش، 7 گویه گروه بندی، 5 گویه ارزشیابی حاصل شد که در مجموع شامل 62 گویه می باشد.
۶.

سنجش میزان محرومیت مناطق آموزش وپرورش استان اردبیل و ارائه راهبردهای به منظور نیل به توسعه پایدار آموزشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش وپرورش توسعه پایدار محرومیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 496 تعداد دانلود : 552
هدف از پژوهش حاضر که از نوع توصیفی تحلیلی بوده، بررسی و سنجش سطح توسعه یافتگی و تبیین شکاف بین شهرستان های استان اردبیل به لحاظ برخورداری از شاخص های آموزشی است.اطلاعات تعداد 53 شاخص در قالب امکانات فیزیکی فضاهای آموزش ی و پرورشی، امکان ات علم ی- آموزشی دانش آموزی، پیش رفت تحص یلی دانش آموزان، شاخص های بهره وری اقتصادی، شاخص های منابع انسانی با مراجعه به سالنامه آماری و به صورت کتابخانه ای و شاخص های نهادی، شاخص های غیر شناختی و شاخص های فرایندی نیز از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است. اطلاعات موردنیاز از آموزش وپرورش اس تان، سرشماری های عمومی نفوس و مسکن، سالنامه های آماری، اطلاعات رایانه ای مرکز آمار ایران جمع آوری شده است. برای انجام محاسبات از نرم افزار رایانه ای SPSS ورژن 20 و Excel2016 استفاده شده اس ت. ب ا اس تفاده از مدل های ویکور و روش وزن دهی آنتروپی به رتبه بندی من اطق آموزش وپرورش اس تان مبادرت گردیده است سپس از طریق مدل های پیشرفته آماری همچون تحلیل رگرسیونی و تحلیل واریانس و با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای ANP به تجزیه وتحلیل عوامل مؤثر بر توسعه من اطق آموزش وپرورش استان اردبیل پرداخته شده است و درنهایت تأثیرگذارترین شاخص ها مشخص شدند. بر اساس یافته ها شهر اردبیل ازنظر توسعه یافتگی در رتبه اول و شهر اصلاندوز در رتبه آخر قرار گرفته است
۷.

طراحی و پیشنهاد چارچوب مفهومی ومدل دانشگاه کارآفرین براساس نظریه داده بنیاد سیستماتیک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانشگاه کارآفرین نظریه داده بنیاد ویژگی های دانشگاه کارآفرین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 723 تعداد دانلود : 991
دانشگاه کارآفرین به عنوان نسل سوم دانشگاه ها،مأموریت سومی دارد که مطابق نظریه تعدادی از اندیشمندان ومتفکران، موتور رشد و تحول اقتصادی و اجتماعی می باشد. هدف این مقاله ، مطالعه چارچوب مفهومی دانشگاه کارآفرین ازنقطه نظر جنبه های کارآفرینانه دانشگاه هایِ کارآفرین و عوامل مؤثربرشکل گیری دانشگاه های کارآفرینی و در نهایت پیشنهاد مدل و چارچوب مفهومی دانشگاه کارآفرین(با هدفِ توسعه ای-کاربردی ) می باشد. این پژوهش باروش وماهیتِ مطالعه موردی ازنوع کیفی براساس نظریه داده بنیاد بارویکرد سیستماتیک مدیریت واجرا شد.مضاف براینکه با معیارکرسول مورد اعتباریابی محتوایی قرارگرفت و تأیید گردید و نیز پایایی آن براساسِ توافق کدگذاری بیش از95درصد، مطابقِ فرمول هولستی وکاپا مورد تأیید و حمایت واقع گردید.جامعه این تحقیق شامل اساتید دانشگاه ومدیران دانشگاه درمراکز کشور بودند.نمونه این مطالعه 14 نفر(4نفر مدیر و بقیه اساتید دانشگاه)و نمونه گیری نظری وهدفمند وبا روش گلوله برفی درحّد اشباع بود.داده ها ازمصاحبه ها جمع آوری شدند.تحلیل محتوا درسه سطح بازو محوری وگزینشی انجام شدند.نتیجه داده ها با تحلیل محتوا ، 106ویژگی وشاخص و 26ریز مقوله و وشش مقوله کلی بود که درقالب مدل پارادایمی شاملِ شرایط علّی(ساختاری)؛مقوله اصلی(رفتاری)؛راهبردها(؛نهادی)؛ شرایط مداخله ای (فردی)؛ زمینه(ویژگی های محیطی)؛ پیآمدها(کارآفرینی دانشگاه)؛فرآیند دانشگاه کارآفرین دردانشگاه های ایران و روابط بین ابعاد مختلف وعناصرشان(سازه ها) را انعکاس می دهند.
۸.

شناسایی، طبقه بندی و اولویت گذاری عوامل مؤثر بر مرجعیت علمی دانشگاه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانشگاه مرجعیت علمی روش دلفی فرایند تحلیل سلسله مراتبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 991 تعداد دانلود : 725
هدف پژوهش حاضر، شناسایی، طبقه بندی و اولویت گذاری عوامل مؤثر بر مرجعیت علمی دانشگاه (موردمطالعه: دانشگاه بین المللی امام رضا علیه السلام) در راستای ارتقای کیفیت آموزش عالی و قدرت نرم کشور است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و ازنظر ماهیت کتابخانه ای و کیفی است. به این منظور، ابتدا با روش کتابخانه ای اقدام به بررسی پیشینه پژوهش به منظور شناسایی عوامل مؤثر بر مرجعیت علمی دانشگاه گردید، سپس با تحلیل مضامین اولیه و روش دلفی کیفی (نظرسنجی خبرگان) به توسعه، طبقه بندی و اولویت گذاری عوامل احصا شده پرداخته شد. خبرگان به تعداد 15 نفر، با روش نمونه گیری گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب گردید و با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی، وزن زیرعوامل در هر عامل مرتبط آن به دست آمد. عوامل مؤثر بر مرجعیت علمی دانشگاه ابتدا در قالب 902 مضمون اولیه مورد شناسایی قرار گرفت و درنهایت پس از غربال گری و طبقه بندی، در قالب 45 زیرعامل شناسایی و به ترتیب اهمیت مدنظر خبرگان، رتبه بندی شدند. تربیت و توانمندسازی سرمایه انسانی خودباور و کارآفرین در رتبه اول اهمیت، وجود شبکه علمی هم افزای ملی و فراملی در اولویت دوم و هرم مناسب اعضاء هیئت علمی با جذب نیروهای کیفی تخصصی در رتبه سومِ اهمیت در مجموعه عوامل مؤثر بر مرجعیت علمی دانشگاه قرار گرفت.
۹.

پیش بینی خودمهارگری بر اساس هیجان خواهی و خودمیان بینی؛ نقش میانجیگرنه سبک های مقابله ای دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خودمهارگری هیجان خواهی خودمیان بینی و سبک های مقابله ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 787 تعداد دانلود : 157
هدف از تحقیق حاضر، پیش بینی خودمهارگری بر اساس هیجان خواهی و خودمیان بینی: نقش میانجیگرانه سبک های مقابله ای بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی با معادلات ساختاری است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل در نیمسال دوم تحصیلی 97-96 می باشد که طبق آمار گرفته شده از آموزش و پرورش برابر با 380 اعلام شده است. روش نمونه گیری در تحقیق حاضر با توجه تصادفی خوشه ای خواهد بود. با توجه به اینکه تعداد جامعه آماری بالا می باشد، طبق جدول نمونه گیری کرجسی و مورگان بالاترین تعداد نمونه 181 نفر از دانش آموزان به عنوان نمونه انتخاب خواهند شد. از پرسشنامه خودمهارگری تانجی (2004)، مقیاس هیجان خواهی آرنت (1992)، پرسشنامه خود میان بینی لاپسلی و همکاران (1996) و پرسشنامه سبک های مقابله ای لازاروس و فولکمن (1985) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده های حاصل از تحقیق حاضر از نرم افزار آماری SPSS نسخه 21 و آزمون ضریب همبستگی و رگرسیون چندگانه» در سطح معناداری 05/0 و از نرم افزار لیزرل جهت معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد: بین خودمهارگری با هیجان-خواهی و خودمیان بینی و نقش میانجیگرانه سبک های مقابله ای رابطه چندگانه وجود دارد. بین خودمهارگری با هیجان خواهی و نقش میانجیگرانه سبک های مقابله ای رابطه وجود دارد. بین خودمهارگری با خودمیان بینی و نقش میانجیگرانه سبک های مقابله ای رابطه وجود دارد. بین هیجان خواهی با خودمیان بینی و نقش میانجیگرانه سبک های مقابله ای رابطه وجود دارد.
۱۰.

تبیین و ارائه مدل بهبود همدلی سازمانی در سازمان سنجش آموزش کشور با رویکرد نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: همدلی همدلی سازمانی رویکرد نظریه داده بنیاد سازمان سنجش آموزش کشور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 322 تعداد دانلود : 531
در بخش کیفی مبتنی با رویکرد نظریه داده بنیاد و توسط مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته از نمونه پژوهش 17 نفر از خبرگان علمی و سازمانی که به روش نمونه گیری نظری انتخاب شده بودند، داده های پژوهش گردآوری شد. سپس کدگذاری انجام شده و اقدام به شناسایی ابعاد، مقولات اصلی و زیرمقوله ها و مفاهیم مرتبط با هر یک از کدها به دست آمده شد و در نهایت برازش مدل پارادیمی پژوهش با استفاده از داده های کمی جمع آوری شده از طریق پرسشنامه از 200 نفر که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده بودند آزمون شد. نتایج کیفی پژوهش نشان دهنده 11 مقوله اصلی و 32 مقوله فرعی و 175 مفهوم بود که در قالب مدل پارادایمی همدلی سازمانی شامل: شرایط علی (عوامل سازمانی: جو سازمانی، ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی مشارکتی، اهداف سازمانی، عدالت سازمانی، عوامل محیطی: محیط برون سازمانی، محیط درون سازمانی، عوامل فردی: ویژگی های جمعیت شناختی، ویژگی های شخصیتی)، عوامل مداخله گر (فرسودگی شغلی: خستگی هیجانی، مسخ شخصیت، کاهش کفایت فردی، عوامل مدیریتی: مدیریت ناکارآمد، بی تفاوتی سازمانی)، عوامل زمینه ای (عوامل حمایتی و انگیزشی: حمایت مدیریتی، نظام ارزیابی عملکرد، عوامل شغلی: تناسب فرد-شغل، ویژگی های شغلی)، راهبردها (بهبود فرآیندهای سازمان: اعتمادسازی در سازمان، تیم سازی اثربخش، راهبری اثربخش سازمانی: مدیریت اثربخش،آموزش همدلی، توسعه مسیر شغلی)، و پیامدها (بهره وری سازمانی: ارتباطات اثربخش، اثربخشی سازمانی، تعارض زادیی، رفتار شهروندی سازمانی، خلاقیت و نوآوری، تعهد سازمانی، توسعه فردی: توسعه شغلی، بهزیستی فردی، عملکرد فردی) را در سازمان سنجش آموزش کشور نشان داد و شاخص های برازش منتج از یافته های کمی حاکی از برازش مناسب داده ها با مدل و تأیید فرضیه های منتج از مدل داشت.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۷