۱.
کلید واژه ها:
بافت فرسوده شهری پایداری ساماندهی کیفیت زندگی SWOT
بافت فرسوده و قدیمی شهری عمدتاً به دلایلی همچون مرکزیت همیشگی در شهر، دارای اهمیت خاصی است. هدف پژوهش حاضر نیز ساماندهی بافت فرسوده شهر آمل جهت افزایش پایداری در کیفیت زندگی ساکنین این بافت است. از نظر قلمرو زمانی بین سال های 2014 و 2015 است. از روش های توصیفی، اسنادی و همبستگی در این پژوهش کاربردی استفاده شده است. از پرسشنامه کارشناسی و پرسشنامه مردمی، نقشه محلات، منابع کتابخانه ای و همچنین بازدید میدانی برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. حجم نمونه در این پژوهش نیز 304 نفر روسای خانوار در بافت فرسوده و 30 نفر از کارشناسان مربوطه می باشد. با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری، نتایج حاصله از پرسشنامه ها مورد ارزیابی قرار گرفته و با توجه به نتایج آنالیز SWOT و ارزیابی های آماری، راهبردها ارائه شده و پیشنهاد گردید که از روش داوطلبانه و تنظیم دوباره زمین در ساماندهی بافت فرسوده استفاده گردد.
۲.
کلید واژه ها:
نظام تقسیمات کشوری ایران استان سمنان متغیرهای جغرافیایی
نظام تقسیمات کشوری ایران یکی از مهم ترین متغیرهای تأثیرگذار بر اقتصاد و سیاست و نیز توسعه و پیشرفت منطقه ای و ملی کشور به شمار می رود. معیارهای مختلفی مبنای این تقسیم بندی قرار گرفته است که از جمله می توان به فرهنگ، تاریخ، جغرافیا و تصمیمات سیاسی و نیز مصلحت اداره کشور اشاره کرد. هدف از این مقاله بررسی نظام تقسیمات کشوری در ایران با تأکید بر استان سمنان به منظور ارائه یک مدل علمی با توجه به متغیرهای جغرافیایی است. سؤال اصلی مقاله این است که نظام تقسیمات کشوری در ایران به طور کلی و به ویژه در استان سمنان دارای چه مبانی و ویژگی های جغرافیایی است؟ نتایج این مقاله دهد که متغیرهای جغرافیای طبیعی (زمین، آب و هوا، آب ها، خاک ها و سایر پدیده های طبیعی ) و انسانی ( پراکندگی انسان و فعالیت های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی او) و رابطه ی بین این دو دسته از متغیرها و ساماندهی این رابطه و مدیریت و اداره این رابطه علت و العلل ساماندهی سیاسی فضا در یک کشور است. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات علمی و پژوهشی به تحلیل و تبیین نظام تقسیمات کشوری در ایران با تأکید بر استان سمنان به منظور ارائه یک مدل علمی با توجه به متغیرهای جغرافیایی پرداخته خواهد شد.
۳.
کلید واژه ها:
فرصت های ژئوپلیتیکی سیاست خارجی کشورهای خاورمیانه ایران عراق
منطقه خاورمیانه محل تلاقی سه قاره آسیا اروپا و آفریقا و کانون پیدایش ادیان الهی همواره مورد توجه بازیگران قدرتمند بوده و تاریخ نیز شاهد رقابت امپریالیستی در این منطقه می باشد. هدف این مقاله شناسایی کدهای ژئوپلیتیکی مؤثر در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر استدلال می باشد. با توجه به اینکه کشورهای حوزه خلیج فارس بر روی یک فلات قاره واقع شده اند و از جنبه های متعدد دارای اشتراکاتی هستند ولیکن از گذشته تاکنون هیچ یک از آنها از ابزارهای ژئوپلیتیکی خود آنگونه که شایسته است استفاده ننموده و همچنان درگیر اختلافات فرهنگی، قومی و منازعات مرزی هستند. ایران و عراق با بیشترین طول مرزی از فرصت ها و چالش های ژئوپلیتیکی فراوان اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و موقعیت جغرافیایی برخوردار می باشند، شناسایی این عوامل می تواند زمینه ساز طراحی یک راهبرد کارآمد در این منطقه را فراهم سازد، عواملی که مانند شمشیر دو لبه عمل می کنند به گونه ای که اگر از فرصت های ژئوپلیتیکی به طور مطلوب استفاده شود شاهد همگرایی بیشتر و زمینه ساز سایر فرصت ها خواهیم بود.
۴.
کلید واژه ها:
توسعه منطقه ای اعتماد اجتماعی اعتماد بنیادی اعتماد نهادی توسعه محلی شهر تهران
در جوامع جدید که زندگی مدرن گسترده تر گردیده است و هویت های محلی و قومی جای خود را به هویت های ملی و حتی فراتر از آن یعنی هویت منطقه ای داده اند. در این حالت افراد نیازمندند که دامنه اعتماد خود را گسترش دهند و اعتماد خود را از سطح پیوندهای خانوادگی و خویشاوندی و گروه های محلی نزدیک به کلیه شهروندان و حتی بیگانگان وسعت بخشند و در نهایت در حوزه توسعه محلی و منطقه ای گام بردارند. هدف از این پژوهش برآورد مدل تاثیرگذاری ابعاد اعتماد اجتماعی بر توسعه محلی و منطقه ای از نگاه ساکنین مناطق 22 گانه شهر تهران است. روش تحقیق پیمایش و روش نمونه گیری تصادفی ساده است. از مجموع ساکنین مناطق تهران که مطابق نتایج سرشماری سال 1390 برابر 2597731 نفر بوده اند تعداد 384 نفر با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان می دهند که برخوردار بودن یک کشور از مفاهیمی نظیر توسعه محلی و منطقه ای موقعیت ممتازی در اقتصاد جهانی ایجاد می کند و بر ظرفیت ها و بخش های واقعی به ویژه بخش خدمات که برای رشد دراز مدت مناسب بوده استوار است. از این رو رواج و گسترش فعالیتهای بهبودبخش و تقویت کننده ابعاد اعتماد اجتماعی نظیر اعتماد بنیادی، اعتماد بین شخصی، اعتماد تعمیم یافته و اعتماد نهادی سهم عمده ای در توسعه کشور خواهد داشت. لذا با توجه به نتایج پژوهش ابعاد اعتماد اجتماعی به ترتیب تأثیر بر توسعه محلی و منطقه ای عبارتند از اعتماد تعمیم یافته (528/0)، اعتماد نهادی (431/0)، اعتماد بین شخصی (407/0) و اعتماد بنیادی (149/0).
۵.
کلید واژه ها:
سرمایه اجتماعی فقر توسعه روستایی استان کهگیلویه و بویراحمد
چکید ه موفقیت سازمان های مردمی در کاهش فقر روستایی می تواند بیش از نهادهای غیر مردمی باشد. در این راستا انتظار می رود که با سرمایه اجتماعی موجود در سکونتگاه ها و اجتماعات روستایی قادر به کاهش فقر و افزایش رفاه جامعه باشیم. استان کهگیلویه و بویراحمد یکی از استان های محروم کشور می باشد که درصد قابل توجهی از جمعیت آن در مناطق روستایی زندگی می نمایند بنابراین سرمایه اجتماعی می تواند به عنوان راهکاری جهت برون رفت از معضل فقر در این منطقه باشد. بر این اساس هدف کلی تحقیق حاضر بررسی نقش سرمایه اجتماعی در کاهش فقر خانوارهای روستایی است. سؤالی که در این زمینه مطرح می شود این است: که آیا سرمایه اجتماعی توانسته است در کاهش فقر خانوارهای روستایی منطقه مورد مطالعه مؤثر باشد؟ پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق، خانوارهای روستایی دهستان پشته زیلایی شهرستان چرام در استان کهگیلویه و بویراحمد است. ابزار گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه و مشاهده) است. روایی پرسشنامه ها با کسب نظر اساتید دانشگاهی و پس از انجام اصلاحات لازم در چند مرحله تأیید و سطح پایایی پرسش نامه نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ 85/0 به دست آمد که بیانگر ضریب اعتماد بالا می باشد. به منظور تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار و...) و استنباطی (T تک نمونه ای، همبستگی، تحلیل واریانس و تحلیل مسیر) استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد، بین گسترش مؤلفه های سرمایه اجتماعی و کاهش فقر روستاییان رابطه معناداری وجود دارد، به طوری که مؤلفه های شبکه محلی با توجه به ارزش همبستگی به دست آمده با میزان (535/0) بیشترین رابطه را در کاهش فقر خانوارهای روستایی و مؤلفه مشارکت اجتماعی با میزان (354/0) کمترین رابطه را در محدوده مورد مطالعه داشته است.
۶.
کلید واژه ها:
طرح ساختاری راهبردی منطقه 11 شهر تهران میدان راه آهن چهارراه ولیعصر
تفاوت های فضایی موجود در ساختار شهرها و فقر شدید گروه های اجتماعی و درنهایت انتقال پدیده ی فقر روستایی به فقر شهری موجب ایجاد سکونتگاه های غیر رسمی در درون یا مجاور شهرها به شکل خودرو و فاقد مجوز توسط اقشار کم درآمد شده است. این شرایط باعث نابرابری و عدم انطباق در ابعاد مختلف گردیده است. نابرابری فضایی به معنای وجود تفاوت بین ویژگی های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی نواحی مسکونی یک شهر و بررسی عوامل مؤثر در ایجاد و تشدید آن می باشد. از بازتاب های این انطباق نیافتگی می توان به اغتشاش در ساختار فضایی، بروز پدیده جدایی اجتماعی، ایجاد تفاوت فضایی در ساختار شهرها، فقر شدید گروه های اجتماعی و درنهایت بروز پدیده ی فقر شهری اشاره کرد. در پژوهش حاضر از روش پرسشنامه برای مقایسه ویژگی های کالبدی منطقه کوی ولیعصر در شهر همدان با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. آزمون رگرسیون و پیدا کردن رابطه ی بین رضایتمندی کلی و هریک از شاخص های چهارگانه ی دیگر حاکی از آن است که طبق مدل نهایی بدست آمده شاخص ایمنی رابطه ی قویتری با رضایتمندی کلی داشته که مؤکد آن است که به منظور ارتقا رضایتمندی ساکنان لازم است بیشترین اقدامات در بخش ایمنی صورت گیرد. مقاله حاضر برگرفته از رساله ی ی نگارنده با عنوان بازآفرینی سکونتگاه های غیررسمی در راستای تحقق بخشی سازمان فضایی شهر همدان تدوین گردیده و هدف اصلی آن بررسی مناطق برخوردار و غیر برخوردار در شهر همدان و ارائه راهکارهای مناسب جهت توانمندسازی، ساماندهی و بازآفرینی آن مناطق می باشد.
۷.
کلید واژه ها:
گردشگری تفریحی ورزشی محیط توسعه مدیریت توسعه منابع توسعه توسعه مشارکت
هدف از این پژوهش ارائه چارچوب مفهومی استراتژیک توسعه گردشگری تفریحی ورزشی در جزیره قشم بود. روش تحقیق از نوع مطالعات کیفی توسعه نگر می باشد. جامعه آماری شامل صاحب نظران حوزه گردشگری به همراه منابع علمی و اسناد اجرایی در این زمینه بود. ابزار پژوهش شامل مطالعه کتابخانه های و مصاحبه است که شامل منظرها و راهکارهای توسعه گردشگری ورزشی بود. روایی پژوهش با استفاده از روش اعتباریابی کیفی مبتنی بر نظر متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. از روش کدگذاری برای چارچوب بندی راهکارها استفاده گردید. نتایج نشان داد که اقدامات و راهکارهای توسعه گردشگری ورزشی را می توان در چهار منظر و سطح متوالی شامل محیطی، مدیریت، منابع و مشارکت چارچوب بندی کرد. استراتژی های محیط شامل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، استراتژی های مدیریت شامل حقوقی، اجرایی و ارتباطی، استراتژی مشارکت شامل فردی، تعاملی و ساختاری و استراتژی منابع شامل منابع انسانی، مالی، امکانات و فناوری است. براین اساس یافته های پیشنهاد می شود در سیستم توسعه گردشگری ورزشی شهرهای ساحلی اقدامات و تصمیم گیری های راهبردی مبتنی بر تفکیک چهار منظر محیط، مدیریت، منابع و مشارکت به ترتیب سطح و گستره عملکرد باشد.
۸.
کلید واژه ها:
اکوتوریسم توسعه پایدار روستا منابع زیست محیطی و اجتماعی شهرستان خوانسار
درمیان پیش نیازهای ضروری برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی، حفاظت منابع از اهمیتی خاص برخوردار است و اکوتوریسم می تواند زمینه های لازم برای اجرای برنامه های توسعه و جلوگیری از تخریب منابع طبیعی و فرهنگی را فراهم آورد. هدف این مقاله شناسایی عوامل مؤثر برای پایداری منابع روستاهای شهرستان خوانسار و نقش اکوتوریسم در امر توسعه پایدار است، روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و با استفاده از مدل ترکیبی SWOT-ANP می باشد و اطلاعات با روش کتابخانه ای و پیمایشی گردآوری شده اند. نتایج نشان می دهد، مناطق روستایی خوانسار علیرغم قابلیتها و ظرفیتهای توسعه ای فراوان در زمینه گردشگری پایدار تاکنون نتوانسته، جایگاه واقعی خود را بدست آورند و با وجود منابع غنی طبیعی و فرهنگی با توجه به توسعه گردشگری از معیارهای پایداری دور شده است و فقدان یک رویکرد کارآمد وسازمان یافته باعث شده تا مجموعه ای از تهدیدهای زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی فراروی این مناطق قرارگیرد.
۹.
کلید واژه ها:
تروریسم نوین خاورمیانه جامعه شبکه ای ژئوپلیتیک ژئواکونومیک ژئوکالچر
یکی از مهم ترین تحولات امنیتی و ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه ظهور نوع جدیدی از وحشت و ناامنی و کشتار است که گستره وسیعی از جغرافیای منطقه را به صورت فراگیر و یا محدود درگیر خود ساخته است. این پدیده که مقارن با ظهور جامعه شبکه ای است این سؤال را مطرح می کند که جامعه شبکه ای چیست و چگونه شرایط ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و ژئوکالچری تروریسم نوین را در منطقه خاورمیانه فراهم آورده است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح می شوند از جمله اینکه تروریسم به طور کلی و تروریسم نوین در منطقه خاورمیانه دارای چه تاریخچه ای است و منابع ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و ژئوکالچری تروریسم نوین در منطقه خاورمیانه کدام اند؟ نتایج این مقاله نشان می دهد که جامعه شبکه ای با سخت کردن ساماندهی سیاسی فضا برای دولت های منطقه و از طرف دیگر به حاشیه راندن کشورهای منطقه خاورمیانه در اقتصاد اطلاعاتی و نیز تهدید هویت های قومی و مذهبی و در نتیجه ایجاد هویت های مقاوم در برابر روند جهانی شدن نقش کاتالیزور را در ظهور تروریسم نوین بازی کرده است. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات علمی و پژوهشی به تحلیل و تبیین جامعه شبکه ای و نقش آن در ایجاد شرایط ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و ژئوکالچری تروریسم نوین در منطقه خاورمیانه پرداخته شود
۱۰.
کلید واژه ها:
کارآفرین توسعه روستائی روستائیان شهرستان گرمسار
این مطالعه باهدف تحلیل جغرافیانی انسانی رفتارهای کارآفرینی روستائیان تولید کننده شهرستان گرمساردر توسعه روستائی انجام شد. متغیر مستقل نیزشامل متغیرهای مهارتهای فنی، مهارت های فردی، ویژگیهای ایجاد قابلیت کارآفرینی وویژگیهای فردی بود و متغیر وابسته نیز توسعه روستائی مبتنی بر کارآفرینی بود.. جامعه آماری این تحقیق در حدود 8000 نفر بودند که دردهستانهای این شهرستان، آرادان وشهر ایوانکی ساکن هستند. حجم نمونه تحقیق از فرمول کوکران، نمونه مورد نظر 186= n نفر تعیین شدکه برای دقت بیشتر این تعداد به 200 نفر افزایش یافت و تعداد 192 پرسشنامه قابل تحلیل وبررسی بود. برای انتخاب نمونه های تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی متناسب استفاده شد. ابزار تحقیق نیزپرسشنامه بودکه به صورت حضوری تکمیل گردید. روائی پرسشنامه مذکور توسط جمعی ازاساتید، خبرگان ومتخصصان و اعتبار آن نیز با روش آلفای کرونباخ محاسبه شد که آلفای پرسشنامه مذکور 89/0 بدست آمد. اثرات مستقیم متغیرهای مستقلی را که در معادله رگرسیون واردشده بودند نشان داد که متغیرهای تحصیلات، واقع بینی نسبت به اتفاقات شغلی بیشترین نقش مثبت وسابقه شغلی بیشترین نقش منفی را برتوسعه روستائی داشتند.
۱۱.
کلید واژه ها:
برنامه ریزی طرح جامع گردشگری اکوتوریسم منظر شهری آستارا
برنامه ریزی گردشگری یکی از مهم ترین انواع برنامه ریزی به شما می آید. ضرورت برنامه ریزی گردشگری ناشی از تنوع انواع گردشگری و نیز ضرورت پیروی از راهبرد و الگو در این حوزه است. هدف این مقاله تجزیه و تحلیل و برنامه ریزی اکوتوریسم و منظر شهری به منظور ارائه الگویی راهبردی و امنیتی در شهر آستارا است. سؤال اصلی مقاله این است که الگوی راهبردی و امنیتی برنامه ریزی جامع اکوتوریسم و منظر شهری در آستارا دارای چه نقاط قوت و نیز آسیب ها و تهدیداتی است؟ یافته های این مقاله نشان می دهد که در طراحی الگوی راهبردی برنامه ریزی جامع گردشگری شهر آستارا بایستی اکوتوریستی بودن منطقه و غلبه این بعد از گردشگری بر سایر ابعاد و ساماندهی جاذبه های اکوتوریسم و از سوی دیگر مرزی بودن این شهر و مسائل امنیتی مرتبط در طراحی های الگویی و راهبردی مورد توجه ویژه قرار گیرد. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی به تحلیل و تبیین الگوی راهبردی و امنیتی برنامه ریزی جامع اکوتوریسم و منظر شهری در آستارا پرداخته شود.
۱۲.
کلید واژه ها:
پیش بینی تصاویر ماهواره ای سیستم اطلاعات جغرافیایی اتوماتای سلولی زنجیره ﻣﺎرﻛﻮف اصفهان
ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻣﺮوز ﻣﺎ در آن زﻧﺪﮔﻲ می کنیم، ﺟﻬﺎن ﺷﻬﺮی اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ آن، دوری از ﻣﺤﻴﻂ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﭘﺬﻳﺮش ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎدﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از رواﺑﻂ ﻧﺎﻣﻮزون انسان ها و ﻓﻀﺎی ﺷﻬﺮی ﻧﺸﺄت می گیرد. روش متنوعی های ﺑﺮای ﻣﺪل ﺳﺎزی ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﻮﺷﺶ و ﻛﺎرﺑﺮی اراﺿﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﻪ آن ها می توان ﺑﻪ ﻣﺪل CA ﻣﺎرﻛﻮف اﺷﺎره ﻛﺮد. اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ در ﺻﺪد اﺳﺖ اﻟﮕﻮی روش ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺟﺪﯾﺪ را ﺑﺮای ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزی دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﮐﺎرﺑﺮی اراﺿﯽ ﺷﻬﺮی، ﺑﺎ اﺳ ﺘﻔﺎده ازﺳ ﻨﺠﺶ از دور، GIS و ﻣ ﺪل سلول های ﺧﻮدﮐﺎر ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﯾﺪ.در اﻳ ﻦ پژوهش، شمال ﺷ ﻬﺮ اﺻ ﻔﻬﺎن و حدودتقریبی اراﺿ ﻲ اﻃﺮاف آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ و از ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻣﺎﻫﻮارهای ﺳ ﺎل 1991 و ﺳ ﺎل 2001 وسال 2017 ﺑﺮای ﺗﻬﻴﻪ نقشه های ﭘﻮﺷﺶ اراﺿﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. این پژوهش ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ ﻛ ﻪ در پیش بینی ده سال آینده در ابتدا تصویر طبقه بندی شده سال 1991 و بعد تصویر طبقه بندی شده سال 2001 به مدل معرفی گردید که از این طریق ماتریس تبدیلات به دست آمد، برای پیش بینی سال 2025، که بعد از این مرحله، تصویر سال 2017 را همراه با ماتریس تبدیلات به دست آمده از دوره قبل و لایه های محدودیت رشد به مدل معرفی گردید و پیش بینی سال 2025 به دست آمد نشان می دهد از ﻣﺪل زنجیره ای CA ﻣﺎرﻛﻮف و ﻓﻴﻠﺘﺮ ﺑﺮای ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﻮﺷﺶ اراﺿﻲ در ده ﺳﺎل آﻳﻨﺪه ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ، اﻳﻦ ﻣﺪل ﺑﻄ ﻮر ﺗﻠﻔﻴﻘ ﻲ CA-Markov ﻧﺎﻣﻴﺪه می شود. ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻣﺪل ﻣﺎرﻛﻮف ﻧﻴﺰ از روش دقت کلی و ضریب کاپا ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ، مدل CA-MARKOV دارای شاخص کاپای 13/88 می باشد.
۱۳.
کلید واژه ها:
زلزله تا ب آوری سکونتگاه غیررسمی شاخص های اجتماعی فرحزاد
امروزه جوامع در تلاش برای دست یابی به شرایطی هستند که در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آنها را به وضعیت پیش از بحران (اولیه یا عادی) فراهم سازد. از این رو در سال های اخیر به تاب آوری به جای آسیب پذیری تأکید خاصی می شود. افزایش آسیب پذیری شهرها باعث خسارات و تلفات جانی و مالی زیادی می شود این موضوع در سکونتگاه های غیررسمی از اهمیت بیشتری برخوردار است با توجه به ویژگی های ساخت و شکل گیری این سکونتگاه ها و نبود زیر ساخت های مناسب شهری در خود، لذا این نوع با فت ها از درجه و شدت آسیب پذیری بیشتری برخوردار هستند.. هدف این مقاله تحلیل شاخص های تاب آوری سکونتگاه های غیررسمی در برابر زلزله با رویکرد اجتماعی می باشد و محله فرحزاد به عنوان نمونه موردی بررسی می گردد. روش به کار رفته روش توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی می باشد و ابزار گردآوری داده ها اسنادی و کتابخانه ای و پیمایشی می باشد. با توجه به فرمول کوکران تعداد 384 پرسشنامه میان ساکنین محدوده توزیع شد. و شاخص های اجتماعی با استفاده از نتایج مطالعات و تکنیک دلفی استخراج گردید و وزن نهایی آنها با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی AHP تعیین گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد تاب آوری در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی-محیطی و مدیریتی- نهادی در محدوده فرحزاد وضعیت مناسبی ندارند واز لحاظ اهمیت شاخص های اجتماعی تاب آوری، شاخص آگاهی و دانش با وزن نهایی w1=0.4472 دارای بیشترین تأثیر و شاخص وابستگی اجتماعی با وزن نهایی w5=0.0292 دارای کمترین تأثیر در تاب آوری محله فرحزاد تهران را دارند.
۱۴.
کلید واژه ها:
ژئوپولیتیک ژئو استراتژیک - خلیج فارس - ایران
هندسه جهانی قدرت به حوزه های ژئوپولیتیک متعدد تقسیم می گردد که همواره وضعیت سیاسی آنها در حال تغییر است. سابقه نشان داده است، تغییرات در هر حوزه جهانی روی حوزه های دیگر جهان به ویژه نقاط هم جوار اثر گذار می باشد. به دنبال بیداری اسلامی در غرب آسیا و شمال آفریقا، کشور سوریه نیز دستخوش حوادث متأثر از تحولات منطقه گردیده است. کشور سوریه که قبل از انقلاب های منطقه، جایگاه مهمی به عنوان جبهه مقاومت در غرب آسیا داشته است، با ظهور این بیداری، جایگاه این کشور و کشورهای همراه سوریه از جمله ایران که در محیط جغرافیایی خلیج فارس قرار گرفته است، تقویت گردید. در این پژوهش سعی شده است باروش توصیفی – تحلیلی و با بهره گیری از روش کتابخانه ای و اسناد و متون مرتبط، تأثیر بحران سوریه را با تأکید بر بازیگران و با توجه به پیوستگی جغرافیایی و مشترک بودن بازیگران دو منطقه شامات و خلیج فارس، بررسی و تبیین گردد که نتایج حاصله از این پژوهش نشان می دهد، تغییر ساختارها در غرب آسیا و همچنین تحولات سوریه که کانون بحران های منطقه ای به شمار می رود، بر حوزه های ژئوپولیتیک خلیج فارس اثر گذاشته است به ویژه نقش بازیگران مخالف و موافق دولت سوریه که بازیگران تأثیر گذار در امنیت خلیج فارس نیز محسوب می گردند.
۱۵.
کلید واژه ها:
شاخص های زیست محیطی توسعه پایدار کلان شهرها ایران
محیط زیست شهری، محصول تلاقی سه مؤلفه محیط طبیعی، محیط انسان ساخت و محیط اقتصادی و اجتماعی است. یکی از موضوعات مهم در توسعه کلان شهرهای ایران عدم توجه کافی به مؤلفه های توسعه پایدار از جمله مؤلفه زیست محیطی است که این امر منجر به پیدایش خطرات و معضلات شهری پیچیده و ناپایداری مانند آلودگی منابع آبی، آلودگی هوا، ناسالم بودن آب آشامیدنی، نبود سیستم کا رآمد جهت جمع آوری و تصفیه فاضلاب، آلوده شدن خاک به مواد شیمیائی، انباشته شدن مواد زائد جامد، فرسایش خاک و ... شده است. هدف این مقاله بررسی سطح برخورداری کلان شهرهای ایران از شاخص های زیست محیطی توسعه پایدار است. سؤال اصلی مقاله این است که برخورداری کلان شهرهای ایران از شاخص های زیست محیطی توسعه پایدار در چه سطحی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح شده است از جمله اینکه شاخص های زیست محیطی توسعه پایدار کدام اند؟ و یا اینکه کدام شهرهای ایران در گروه شهرهای میلیونی قرار می گیرند؟ شهرهای میلیونی کشور بر اساس سرشماری سال 1395 عبارت اند از: تهران، مشهد، اصفهان، کرج، شیراز، تبریز، اهواز، قم، کرمانشاه و ارومیه. نتایج این مقاله نشان می دهد که نگاه ما به شهرها می بایستی به عنوان موجودی ارگانیک باشد و از نگاه مهندسی صرف به شهرها پرهیز شود و این که شهر به همان میزان که به کالبد نیاز دارد، به همان میزان به پایداری شهری در حوزه های فرهنگی، اجتماعی، امنیتی و سیاسی و مهم تر از همه زیست محیطی نیاز دارد. نتایج این مقاله نشان می دهد که اهواز، شیراز و ارومیه برخوردارترین شهرها از نظر توسعه پایدار محسوب می شوند. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی-توسعه ای است که اطلاعات مورد نظر از طریق مرکز آمار ایران و سالنامه های آماری جمع آوری گردیده است. روش انجام مطالعه تحلیل عاملی است و نتایج به دست آمده بیانگر تفاوت معنی دار شاخص های زیست محیطی توسعه پایدار در شهرهای میلیونی کشور است
۱۶.
کلید واژه ها:
گردشگری شاخص های توسعه گردشگری لرستان تاکسونومی عددی
استان لرستان با وجود پتانسیل های فراوانی که در زمینه گردشگری دارد، تا به حال نتوانسته است سهم مناسبی در بازار گردشگری به دست آورد؛ با این اوصاف پژوهش حاضر با هدف تحلیل سطح بهره مندی شهرستان های استان لرستان، از نظر شاخص های توسعه گردشگری که شامل 10 شاخص برای 9 شهرستان استان می باشند پرداخته است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی است و برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل تحلیل مکانی تاکسونومی عددی استفاده شده است، سپس با استفاده از map Arc نقشه توزیع فضایی شاخص های توسعه گردشگری در سطح شهرستان های استان ترسیم و به تحلیل توزیع فضایی و سطح بهره مندی زیرساخت های گردشگری در استان پرداخته شده است. نتایج پژوهش بیانگر این است که شهرستان های خرم آباد و بروجرد برخوردارترین و شهرستان های الیگودرز، کوهدشت، دورود، پلدختر، دلفان، ازنا و سلسله از نظر شاخص های توسعه گردشکری، به ترتیب در رتبه های سوم تا نهم قرار دارند.
۱۷.
کلید واژه ها:
مراکز حسّاس پدافند غیر عامل بندر بوشهر تکنیک سوات
در حال حاضر پدافند غیرعامل یکی از مؤثرترین و پایدارترین روش های دفاع در مقابل تهدیدات خارجی در اکثر کشورهای جهان می باشد. از آنجاییکه هر کشوری بنا به موقعیت استراتژیک، اقتصادی و سیاسی خود دارای دوستان و دشمنان فراوانی است، بایستی خود را برای هر نوع دفاعی آماده کند. شناخت اصول پدافند غیرعامل و تطابق اصول شهرسازی و معماری آن باعث می گردد که محل زیست ش هری در زمان رخداد پدیده های مخرب محیطی و یا حملات احتمالی دشمن از آسیب پذیری کمت ری برخ وردار ب وده و از ایجاد فجایع جبران ناپذیر در مقابل پدیده های غیر مترقبه محیطی و انسانی جلوگیری نموده و به طبع آن از به هدر رفتن منابع انسانی و اقتصادی جلوگیری به عمل آید. یکی از سرمایه های ملی هر کشوری، مراکز ثقل آن می باشند که در صورتیکه بر اساس اصول آمایش دفاعی مورد بررسی قرار گیرند، می توانند بصورت طبیعی نقش بسزایی در کاهش خسارات احتمالی حاصل از حملات دشمن به کشورها ایفاء نمایند. از این رو، پژوهش حاضر به بررسی اولویت بندی مراکز ثقل شهری در بندر بوشهر به عنوان یکی از بنادر کشور با عملکرد بالای اقتصادی می پردازد. روش تحقیق به کار برده شده استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی می باشد. نهایتاً جدول SWOT راهبردهای دفاعی برای این شهر پیشنهاد خواهد شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که پراکنش کاربری های حیاتی و حساس، کاهش امکان شناسایی کاربری های حساس توسط سامانه های شناسایی دشمن، بهسازی شبکه معابر موجود در محدوده مراکز مهم به همراه کاهش خطر ناشی از کاربری های خطرزا می توانند در کاهش خطرات ناشی از حمله دشمن در سطح شهر بوشهر از جمله راهبردهای مؤثر باشند.
۱۸.
کلید واژه ها:
بازارچه مرزی استان بوشهر مبادلات اقتصادی همسایگان ایران
با توجه به این که یکی از ظرفیتهای کشورها برای توسعه مبادلات اقتصادی، مناطق مرزی هستند، تأسیس بازارچههای مرزی مشترک در نقاط صفر مرزی ایران و کشورهای همسایهیکی از راهکارهایی است که به منظور توسعه اقتصادی مناطق مرزی و اشتغال‌زایی و نیز جلوگیری از روند مهاجرت مرزنشینان از سوی وزارت کشور در نظر گرفته شده است. با وجود این هدف اما بازارچههای مرزی برای ایفای نقش خود با چالشهایی عمدهای مواجهه هستند. هدف این مقاله تحلیل و بررسی چالشهای بازارچههای مرزی در ایران با تأکید بر بازارچههای مرزی استان بوشهر است. سؤال اصلی مقاله این است که بازارچههای مرزی در ایران و به ویژه استان بوشهر با چه چالشهایی مواجهه هستند؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح میشود از جمله این که بازارچههای مرزی دارای چه پیشینهای در ایران و جهان هستند و این که چه نظریاتی برای تحلیل این بازارچه‌ها ارائه شده است؟ فرضیه‌ای که در این مقاله برای پاسخگویی به این پرسش طراحی شده است این است که به نظر می‌رسد که بین عدم امنیت مرزی، نوسانات نرخ ارز و نرخ تورم و عدم ثبات وضعیت سیاسی کشور و چالشهای بازارچههای مرزی رابطه معناداری وجود دارد. در پژوهش حاضر سعی شده است، با استفاده از دادههای پرسشنامهای جمع آوری شده در سال 1394 از نمونه 200 نفری در استان بوشهر (فعالان اقتصادی) و روشهای آمار استنباطی و آزمون ناپارمتریک دوجملهای و فریدمن و نرم افزار SPSS به شناخت تهدیدها و عوامل مؤثر بر عملکرد بازارچههای مرزی در استان بوشهر پرداخته شود. برای روایی و پایایی پرسشنامه، از آزمون آلفای کورنباخ استفاده شده است. نتایج این مقاله نشان میدهد که کیفیت راههای ارتباطی، امکانات رفاهی و خدماتی موجود در مسیر راههای منتهی به بازارچههای مرزی، رقابتپذیری ضعیف کالاهای داخلی نسبت به کالاهای خارجی، عدم امنیت مرزی، نوسانات نرخ ارز و نرخ تورم و عدم ثبات وضعیت سیاسی کشور از عوامل تهدیدآمیز در بازارچههای استان بوشهر به شمار میآیند و عواملی نظیر هزینههای حمل و نقل، حمایتهای بیمهای شاغلین و توسعه روابط تجاری با کشورهای هم‌جوار بر عملکرد بازارچههای مرزی تأثیر معنادار دارد.
