علوم و فنون نظامی

هدف از این پژوهش بررسی چگونگی بهبود عملکرد عملیات تجسس و نجات در راستای بهبود امداد هوایی در پایگاه چهارم هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران با استفاده از سامانه های جدید اپتیکی و حرارتی می باشد؛ لذا از حیث هدف کاربردی و به لحاظ نوع روش و ماهیت، توصیفی- موردی است. جامعه آماری شامل کلیه خلبانان، تیم رسکیوو مهندسین فنی پایگاه چهارم هوانیروز ارتش ج.ا. ایران، به تعداد 30 نفر می باشد. از مصاحبه، پرسشنامه و مطالعات کتابخانه ای به عنوان ابزار جمع آوری داده ها استفاده گردیده است. یافته های پژوهش مؤید آن است که استفاده از شیوه های مختلف تجسس و نجات و تجهیز بالگردهای امدادی به تجهیزات جدید تأثیر بسزایی در بهبود عملکرد امداد هوایی در این پایگاه داشته و براساس نظر کارشناسان در صورت تجهیز بالگردهای امداد و نجات به دوربین های اپتیکی و گرماسنجی عملکرد بالگردها در عملیات تجسس و نجات هوایی به میزان 76 درصد افزایش خواهد یافت.

توان رزمی، قدرت جنگیدن است که عوامل سخت افزاری، نرم افزاری و عوامل برترساز ابعاد آن را تشکیل می دهند. عوامل نرم افزاری توان رزمی علی رغم غیر ملموس بودن از متغیرهای اثرگذار و تعیین کننده بر سرنوشت هر جنگ به شمار می آیند. این پژوهش بر آن است تا عناصر نرم افزاری توان رزمی را تشریح و اولویت آن ها را در جنگ ناهمتراز مشخص نماید. نوع پژوهش کاربردی و روش انجام آن توصیفی با رویکرد آمیخته است. جامعه آماری شامل فرماندهان و جانشینان قرارگاه های لشکری و منطقه ای نزاجا می باشد. گردآوری داده ها از طریق اسناد و مدارک، مصاحبه و پرسش نامه صورت پذیرفته است. جهت رتبه بندی عناصر نرم افزاری توان رزمی از مقایسه داده ها و از نرم افزار SPSS استفاده گردیده است. یافته های پژوهش نشان می دهد حد بالای آن مربوط به آموزش با میانگین 57/4 و پایین ترین حد آن مربوط به حمیت قسمتی با میانگین 53/3 می باشد.

این پژوهش در صدد بررسی و تبیین مسئولیت کیفری خلبانان نظامی و مسئولیت آن ها در بروز سوانح هوایی و ورود خسارت به مردم و تأسیسات متعلق به آنان بود. به دلیل ناکارآمدی قواعد عام مسئولیت کیفری در این حوزه، محقق سعی نمود با الهام گیری از کنوانسیون های مرتبط با حقوق سوانح هوایی، همچون کنوانسیون ورشو، به ترسیم یک نظام خاص مسئولیت در این حوزه بپردازد تا در پناه این قواعد، زیان دیدگان در حمایت بیشتری قرار گیرند. نوع تحقیق کیفی بوده و روش تحقیق نیز تحلیل مضمون بود. جامعه آماری شامل کتب و اسناد موجود بوده که نمونه نیز با جامعه یکسان در نظر گرفته شد. در پایان نتیجه گیری شد که در صورت وقوع یک سانحه هوایی و ورود خسارت به اشخاص ثالث، دولت، به عنوان کارفرمای عملیات پروازی و خلبانان، به عنوان رانندگان وسیله ی نقلیه هواپیما، دارای مسئولیت می باشد. هر چند که مسئولیت دولت در قبال این گونه خسارات منوط به ارتکاب تقصیر دولت نمی باشد، اما مسئولیت کیفری خلبانان منوط به ارتکاب تقصیر آنان است. علاوه بر این، در صورتی که خلبانان در امر هدایت هواپیما مرتکب یکی از تقصیرهای کیفری موضوع قانون مجازات اسلامی شوند و از رهگذر چنین تقصیری خسارت جانی به شخصی وارد آید، می توان خلبانان را مورد تعقیب کیفری نیز قرار داد.

در طول تاریخ و گذشت بیش از 58 سال از آغاز عصر فضا، بهره برداری نظامی و جاسوسی از فضا، همواره جزء مهم ترین اولویت ها و چالش های کشورها در دستیابی به علوم و فن آوری فضایی بوده است. امروزه این تکاپوها منجر به نظامی و تسلیحاتی شدن فضا گشته و چالش های امنیتی بسیار جدی ای را فراروی کشورها قرار داده است. ج.ا.ایران نیز به دلایل مختلفی بطور فزاینده ای در معرض این تهدیدها قرار دارد. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تهدیدات موصوف علیه امنیت نظامی ج.ا.ایران و راه کارهای مقابله با آن ها با رویکرد آینده پژوهی انجام شده است. در این راستا با مطالعه ادبیات و سوابق موضوع و انجام مصاحبه اکتشافی، تعداد 14 تهدید عمده و 16 راه کار مقابله با آن ها در قالب دو رویکرد دفاع فعال فضایی و بازدارندگی فضایی شناسایی شد. در گام بعدی با طراحی پرسشنامه به ارزیابی اعتبار و وزن دهی آن ها پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان داد متغیرهای شناسایی مناطق حیاتی و راهبردی نظامی کشور و جمع آوری اطلاعات سیگنالی با میانگین های وزنی 4.05 و 3.90 بیشترین تهدید را متوجه امنیت نظامی کشور می کنند. در بعد راه کارها نیز، راه کارهای بهره گیری از سایر حوزه های راهبردی و تدوین دکترین نظامی جهت کسب و توسعه فناوری فضایی به منظور کاربردهای دفاعی با رویکرد آینده پژوهی با میانگین وزنی 4.1 و 4 بیشترین وزن را بخود اختصاص دادند که می بایست در اولویت برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های آینده میان مدت نظام دفاعی کشور مورد توجه قرار گیرند.

سامانه های راداری مدرن با استفاده از تکنیک های پیشرفته راداری و به کارگیری همزمان مقدورات دفاع الکترونیکی مؤثر و مدرن، تهدیدی جدی علیه سامانه های تهاجمی هواپایه گردیده است. اثرگذارترین و پرکاربردترین تکنیک ردیابی، تکنیک ردیابی مونوپالس است که در حال حاضر اکثر سامانه های راداری از جمله S-300، S-400، پاتریوت و... از این روش استفاده می کنند. خواص ذاتی این نوع تکنیک ردیابی در کنار تکنیک های دفاع الکترونیکی از جمله ARGPO، آرایه فازی، چابکی فرکانس و... آن را به چالشی اساسی برای سامانه های اخلالگر تبدیل کرده است. این موضوع سبب گردید در بسیاری از کتب و مقالات جنگ الکترونیک انواع تکنیک های حمله الکترونیکی مؤثر بر رادارهای ردیاب مونوپالس بررسی و تحلیل های گوناگونی نیز انجام گردد. هر یک از این تکنیک های حمله الکترونیکی بر پایه ضعف های ساختاری رادار و یا با الهام گرفتن از پدیده های فیزیکی از جمله گلینت و چند مسیری ایجاد شده اند. در این مقاله ضمن تشریح عملکرد رادارهای مونوپالس و شیوه های فریب آن، مرور کاملی بر انواع تکنیک های حمله الکترونیکی علیه رادارهای مونوپالس انجام شده است. همچنین سه نوع تکنیک حمله الکترونیکی اخلال قطبش متقاطع، دکوی و اختلال دوبینی که اهمیت و تأثیر بیشتری داشته به طور کامل تری بیان و مزایا و معایب آنها نیز مطرح شده است.

ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ می تواند در ﺟﻬﺖ نیازمندی ها و جهت گیری های راﻫﺒﺮدی سازمان ها و ﺑﺎ به کارگیری ﺗﺪاﺑﯿﺮ و ﺗﻤﻬﯿﺪات ﻻزم ﺷﺮاﯾﻄﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ شایستگی ها و اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎی ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻓﻌﻠﯿﺖ ﯾﺎﺑﻨﺪ و در ﺧﺪﻣﺖ ﺗﺤﻘﻖ هدف ها و اﺟﺮای برنامه های سازمان ها ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ. امروزه طبق فرمایشات مقام معظم رهبری پدافند در اولویت است و بایستی به یگان های پدافند هوائی توجه ویژه شود؛ لذا با علم بر اهمیت نقش توانمندسازی افسران در این امر، این تحقیق باهدف کلی تبیین عوامل مؤثر بر توانائی افسران گردان های پدافند هوائی نیروی زمینی ارتش ج.ا.ا انجام شده است. این تحقیق ازنظر هدف یک تحقیق کاربردی است که به روش آمیخته انجام شده و جامعه مورد مطالعه شامل افسران گردان های پدافند هوائی می باشد. ابزار گردآوری داده پرسشنامه های محقق ساخته است. فرضیه ها با کمک نرم افزار SPSS و آزمون تحلیل همبستگی کای 2 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد عوامل فردی (سطح تحصیلات، کانون کنترل، احساس عزت نفس، سبک مدیریت)، عوامل گروهی (اثربخشی گروه، اهمیت گروه، اعتماد درون گروهی، ادراک افراد گروه نسبت به تأثیرشان بر مدیران) و عوامل سازمانی (ابهام در نقش، دسترسی به منابع، جایگاه فرد در سلسله مراتب سازمانی، حیطه کنترل) بر توانایی افسران گردان های پدافند هوائی نیروی زمینی تأثیر بسیار زیادی دارد.

هویت فرهنگی از عمده مسائل مطالعات فرهنگی و جامعه شناسی فرهنگی در همه جوامع، بالاخص جوامع در حال گذار است. امروزه عمده متفکران اجتماعی در جهان در سایه تحولات سریع و پرشتاب عصر جدید به تبع جهانی سازی و جهانی شدن، در ادبیات خود از مسأله هویت و بالاخص جایگاه فرهنگ در منازعه های آفندی و پدافندی سخن گفته اند. یکی از راه های پرداختن به این مسأله در ایران، بررسی اندیشه های فکری- فرهنگی راهبردی در فضای سیاسی و اجتماعی جامعه ایرانی است. فهم و شناخت خوانش اسلامی- به عنوان یکی از جریان های اصلی پس از وقوع انقلاب اسلامی که به نیروی هژمون مبدل گشت- از هویت فرهنگی و دگرهای معارض آن می تواند بستر مناسبی برای سیاست گذاران، مجریان و حافظان راهبردی الگوی خطوط فرهنگی درگفتمان دفاعی فراهم سازد. این مقاله با کاربست تحلیل گفتمان به مثابه یک روش و همچنین به تصویر کشیدن روش تحلیل گفتمان به مثابه یک مدل، درصدد تبیین الگوی هویت فرهنگی به مثابه گفتمان دفاعی در اندیشه آیت الله سید علی خامنه ای (حفظه الله) به عنوان منتخب طیف اسلام گرا است. در پایان پژوهشگر با این باور که مؤلفه های هویت فرهنگی در اندیشه های آیت الله خامنه ای (مدظله) حاوی گفتمانی دفاعی برای غلبه بر جریان های رقیب است، موفق به ترسیم الگوی پیش فرض می گردد.