روانشناسی تحولی روانشناسان ایرانی

روانشناسی تحولی روانشناسان ایرانی

روانشناسی تحولی روانشناسان ایران سال هشتم تابستان 1391 شماره 32 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

فراتحلیل مطالعات همه گیری شناسی اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی بزرگسالان فراتحلیل همه گیری شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 493 تعداد دانلود : 647
هدف پژوهش حاضر فرا تحلیل مطالعات همه گیری شناسی اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی در بزرگسالان ایرانی بود. 10 پژوهش انجام شده از 1380 تا سه ماهه اول 1390 با 5208 نفر آزمودنی، نمونه پژوهش را تشکیل داد. داده ها با استفاده از روش نمایش دو جمله ای اندازه اثر و روش واریانس معکوس (ولف، 1986؛ هومن، 1387) برای مدل اثرهای ثابت مورد فرا تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند که اندازه اثر ترکیبی پژوهش های مورد بررسی 029/0 بود که با حذف دو مطالعه به 028/0 کاهش یافت. میزان شیوع کلی اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی با حذف دو پژوهش و استفاده از تحلیل حساسیت 76/6 به دست آمد. همچنین با حذف یک پژوهش و تحلیل حساسیت میزان شیوع اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی در مردان و زنان به ترتیب 94/3 درصد و 93/1 درصد و میزان شیوع ریخت های اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی شامل نارسایی توجه، فزون کنشی برانگیختگی و مرکب به ترتیب 72/4، 54/3 و 83/3 درصد به دست آمد. میزان شیوع کلی اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی، نسبت اختلال در زنان و مردان و همچنین شیوع ریخت های این اختلال در بزرگسالان ایرانی با بسیاری از پژوهش ها هماهنگ است.
۲.

شیوع اختلال یادگیری ریاضی در دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال یادگیری ریاضی دوره ابتدایی همه گیری شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 710 تعداد دانلود : 652
پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان شیوع اختلال یادگیری ریاضی در دانش آموزان دوره ابتدایی استان قم در سال تحصیلی 1386–1385 انجام شد. بدین منظور 3282 دانش آموز پایه های سوم، چهارم و پنجم ابتدایی مناطق هفت گانه آموزشی استان به روش نمونه برداری سهمیه ای انتخاب شدند و به آزمون های تشخیصی اختلال ریاضی (ملک پور، 1373؛ فرامرزی، 1375) پاسخ دادند. وضعیت بینایی و شنوایی دانش آموزان بر مبنای پرونده سلامت آنها بررسی و ماتریس های پیشرونده ریون (ریون، 1956 نقل از ازخوش، 1379) در مورد دانش آموزانی که نمره پایین تر از نقطه برش گرفته بودند، اجرا شد و بر این اساس دانش آموزان با نمره هوش پایین تر از هنجار یا دارای مشکل بینایی یا شنوایی از نمونه حذف شدند. یافته های پژوهش نشان دادند که شیوع اختلال یادگیری ریاضی در نمونه پژوهش با میزان شیوع گزارش شده در DSM-IV-TR تفاوت معنادار داشت و میزان شیوع آن در استان قم بالاتر از ملاک مورد نظر بود. میزان شیوع اختلال برحسب جنس تفاوت معنادار نداشت اما شیوع آن در مناطق مختلف آموزشی متفاوت بود: منطقه 4 با نواحی 1، 2، 3 و 6 تفاوت معنادار نشان داد و منطقه 1 با 6 متفاوت بود. استلزام های حاصل از نتایج پژوهش در رابطه با پیشگیری، ارزیابی و تشخیص اختلال و مداخله گری مورد بحث قرار گرفتند.
۳.

تحول مهارت های خودیاری در کودکان خردسال(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مهارت های خودیاری کودکان خردسال جدول تحول مهارت های خودیاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 465
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی تحول مهارت های خودیاری کودکان یک تا 5 ساله مهدکودک های شهر تهران بود. با روش نمونه برداری مرحله ای، شش مهدکودک از مناطق مختلف شهر تهران انتخاب و مهارت های چهارگانه غذا خوردن، لباس پوشیدن، رعایت بهداشت و استفاده از توالت 169 کودک با استفاده از جدول تحول مهارت های خودیاری (آکرز و سدجو، 1992)، مشاهده و ارزیابی شدند. نتایج نشان دادند که نمره های مهارت های چهارگانه خودیاری در همه گروه های سنی دارای توزیع نرمال بودند، اما کودکان به گونه متوسط به ملاک مورد نظر دست نیافته بودند. نتایج این پژوهش ضرورت آموزش تحول مهارت های خودیاری کودکان را به والدین و مربیان برجسته ساخت و اهمیت برنامه های مداخله زودهنگام برای دستیابی کودکان به نخستین مهارت ها را مطرح ساخت
۴.

ارتباط بین الگوهای مقابله دینی با سلامت روانی و شادکامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مقابله دینی سلامت روانی شادکامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 463 تعداد دانلود : 260
هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین ارتباط بین مقابله دینی با سلامت روانی و شادکامی در دانشجویان ایرانی بود. 401 دانشجو (234 زن و 167 مرد) با روش نمونه برداری مرحله ای از بین واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 9 انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش شامل فرم کوتاه مقیاس مقابله دینی (بیاضی و دیگران، زیر چاپ برگرفته از پارگامنت و دیگران، 2000)، پرسشنامه سلامت عمومی (گلدبرگ، 1972) و سیاهه شادکامی آکسفورد (آرگیل و دیگران، 1989) بود. یافته ها نشان دادند الگوی مقابله دینی منفی با عدم سلامتِ روانی همبستگی مثبت معنا دار، الگوی مقابله دینی مثبت با شادکامی همبستگی مثبت معنا دار، الگوی مقابله دینی منفی با شادکامی همبستگی منفی معنادار و شادکامی با سلامت روانی همبستگی منفی معنادار داشتند. افزون بر آن، دانشجویان بیشتر از مقابله های دینی مثبت استفاده می کردند. الگوهای مقابله دینی، شادکامی و سلامت روانی برحسب جنس نیز تفاوت معنادار نشان دادند.
۵.

پذیرش همسر و سازش یافتگی روان شناختی زنان: نقش تعدیل کننده پذیرش والدین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پذیرش همسر پذیرش والدین سازش یافتگی روان شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 759 تعداد دانلود : 537
هدف اصلی پژوهش حاضر شناخت نقش تعدیل کننده ادراک پذیرش والدینی در رابطه با پذیرش همسر و پیامدهای روان شناختی آن بود. 120 دانشجوی زن متأهل از دانشگاه های تهران انتخاب و پرسشنامه های پذیرش طرد و کنترل شریک صمیمی (روهنر و خالق، 2005)، پذیرش طرد و کنترل والدینی (نسخه مادر و پدر؛ روهنر و خالق، 2005) و ارزیابی شخصیت (روهنر و خالق، 2005) را تکمیل کردند. نتایج پژوهش نشان دادند که پذیرش طرد و کنترل مادر، پدر و همسر هرکدام به شکل مستقل سازش یافتگی روان شناختی را به طور معنادار پیش بینی می کنند، اما صرفاً پذیرش طرد پدر و همسر و کنترل پدر پس از کنترل متغیرهای دیگر قادر به پیش بینی معنادار سازش یافتگی روان شناختی در زنان بودند. همچنین، کنترل مادر و همسر بیش از پذیرش و طرد از سوی آنها قادر به پیش بینی معنادار سازش یافتگی روان شناختی زنان نبود. به طور کلی، یافته ها حاکی از آن بودند که هرچند نقش والدین در سازش یافتگی روان شناختی زنان معنادار است اما پذیرش همسر می تواند تأثیر نقش آنها، به ویژه مادر را تعدیل کند. بنابراین، تجربه های آتی فرد می توانند تأثیر ادراک پذیرش و طرد والدینی را تغییر دهند.
۶.

نقش ادراک دلبستگی دوران کودکی، کنش وری خانواده و سبک های اسنادی بر اضطراب اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دلبستگی به والد کنش وری خانواده سبک های اسنادی اضطراب اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 42 تعداد دانلود : 229
پژوهش حاضر با هدف شناخت نقش دلبستگی دوران کودکی، کنش وری خانواده و سبک های اسنادی در اضطراب اجتماعی دانشجویان انجام شد. 700 دانشجو به روش نمونه برداری چند مرحله ای خوشه ای از دو دانشگاه پیام نور و آزاد بیرجند انتخاب شدند و ارزشیابی دلبستگی به هر والد (هازان و شیور، 1986)، مقیاس ارزیابی سازش پذیری و پیوستگی خانواده (السون، پرتنر و لاوی، 1985)، پرسشنامه سبک اسنادی (پترسون و سلیگمن، 1984) و مقیاس اضطراب اجتماعی (واتسون و فرند، 1969) را تکمیل کردند. یافته ها نشان دادند سبک های اسنادی، دلبستگی ناایمن به مادر و پیوستگی با خانواده به طور مستقیم پیش بینی کننده اضطراب اجتماعی هستند. همچنین، دلبستگی به والد از طریق پیوستگی و اسناد موفقیت بر کاهش و افزایش اضطراب اجتماعی مسیرهای معناداری نشان دادند. با توجه به یافته های این پژوهش می توان دریافت که پیوستگی اعضای خانواده و اسناد موفقیت باعث کاهش اضطراب اجتماعی و ناایمنی به مادر و اسناد شکست موجب افزایش اضطراب اجتماعی می شوند.
۷.

نقش خودمهارگری، کیفیت رابطه با والدین و محیط مدرسه در سلامت روانی و رفتارهای ضد اجتماعی نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خودمهارگری رابطه والد - کودک محیط مدرسه رفتارهای ضد اجتماعی نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 216 تعداد دانلود : 565
هدف این پژوهش، شناخت نقش متغیرهای خودمهارگری، کیفیت رابطه با والدین و محیط مدرسه در پیش بینی رفتارهای ضداجتماعی و سلامت روانی نوجوانان بود. 241 دانش آموز (117پسر و 124دختر) به روش نمونه برداری چندمرحله ای از دبیرستان های شهرستان فارسان از توابع استان چهارمحال و بختیاری انتخاب شدند و مقیاس خودمهارگری (تانجنی و بامیستر،2004)، مقیاس والد کودک (فاین، مورلند و شوبل،1983)، سیاهه محیط کلاس و مدرسه (آلفرد و دیگران، 2004)، مقیاس افسردگی، اضطراب و تنیدگی (لاویباند و لاویباند، 1995) و سیاهه رفتارهای ضد اجتماعی (محمدی مصیری و دیگران، 1389) را تکمیل کردند. برای تحلیل یافته های این پژوهش از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به روش گام به گام استفاده شد. نتایج پژوهش نشان دادند که بین خودمهارگری، کیفیت رابطه با والدین و فضای مدرسه با رفتارهای ضداجتماعی و عدم سلامت روانی رابطه منفی معنادار وجود دارد. نتایج رگرسیون چندگانه نشان دادند که از طریق متغیرهای خودمهارگری، کیفیت رابطه مادر، جنس و فضای مدرسه می توان 33 درصد از واریانس سلامت روانی و از طریق متغیرهای کیفیت رابطه با مادر، خودمهارگری و کیفیت رابطه با پدر می توان 14 درصد از واریانس رفتارهای ضداجتماعی نوجوانان را تبیین کرد. در مجموع، می توان نتیجه گرفت که متغیرهای فردی، خانوادگی و مدرسه نقش مهمی در افزایش سلامت روانی و کاهش رفتارهای ضداجتماعی نوجوانان ایفا می کنند.
۸.

تأثیر نمایش خلاق بر تحول اجتماعی کودکان پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نمایش خلاق تحول اجتماعی کودکان پیش دبستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 865 تعداد دانلود : 811
این پژوهش به منظور تعیین اثربخشی نمایش خلاق بر تحول اجتماعی کودکان پیش دبستانی انجام شد. با استفاده از روش نمونه برداری خوشه ای چندمرحله ای، از بین کودکان 6-5 ساله منطقه 3 تهران، 30 کودک (16 دختر، 14 پسر) انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه مداخله (15 نفر) و کنترل (15 نفر) تقسیم شدند. گروه مداخله طی پنج هفته (دو جلسه یک ساعته در هفته) در فعالیت های نمایش خلاق شرکت داده شد. تحول اجتماعی دو گروه در پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری (بعد از گذشت دو ماه از مداخله گری) با استفاده از مقیاس رشد اجتماعی واینلند (1984) اندازه گیری شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان دادند که نمایش خلاق، تحول اجتماعی کودکان را به طور معناداری افزایش داد. همچنین، نتایج آزمون t نشان دادند که تأثیر مداخله تا مرحله پیگیری دوام نیافت. چگونگی تأثیر فعالیت های نمایش خلاق بر تحول اجتماعی کودکان مورد بحث قرار گرفت

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۷۴