پژوهشنامه بازرگانی

پژوهشنامه بازرگانی

پژوهشنامه بازرگانی سال بیست و سوم تابستان 1398 شماره 91 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تخمین کشش تقاضای نیروی کار در کارگاه های صنعتی ایران با رویکرد پانل پروبیت کسری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کشش تقاضای نیروی کار سهم درآمدی نیروی کار بنگاههای صنعتی استانهای ایران پانل پروبیت کسری بازهی صفر و یک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 315 تعداد دانلود : 949
در این پژوهش کشش قیمتی و متقاطع تقاضای نیروی کار بنگاه های صنعتی ایران را در دو اندازه 10 تا 49 نفر و بیش از 50 نفر کارکن بررسی شد. محاسبه ی کشش ها در دو مرحله صورت گرفت. در مرحله نخست، متغیرهای تأثیرگذار بر سهم درآمدی نیروی کار تخمین زده شد. با استفاده از برآورد انجام گرفته، گام بعدی محاسبه ی کشش های قیمتی و متقاطع تقاضای نیروی کار بوده است. در این راستا، از داده های استان های ایران در سال های 1383 تا 1393 و به منظور برآورد مدل، از روش پانل پروبیت کسری بازه ی صفر و یک استفاده گردید. بر اساس نتایج حاصل، اثرگذاری منفی مالیات، حق بیمه پرداختی و ارزش مواد خام بر سهم درآمدی نیروی کار در هر دو گروه موردمطالعه از یافته های تحقیق است. اثر منفی نرخ دستمزد بر تقاضای کار و مثبت بودن کشش تولیدی از نتایج دیگر این پژوهش است. هم چنین، برای بنگاه های کوچک کشش متقاطع نیروی کار و قیمت سرمایه مثبت به  دست آمد. بر اساس نتایج این مطالعه و با لحاظ این مورد که بازار کار ایران با کمبود تقاضا و تراکم بیکاری مواجه است پیشنهاد می شود، سیاست گذار اقتصادی برای افزایش تقاضا در بازار کار، به رفع موانع تولیدی و کمک به افزایش ظرفیت تولید اهتمام ورزد.
۲.

برآورد تجارت بین منطقه ای ایران با روش Charm(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تجارت بینمنطقهای روش CHARM اثرات متقابل بخشهای اقتصادی اقتصاد منطقه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 712 تعداد دانلود : 639
مدل های اقتصاد چندمنطقه ای که مجموعه ای از اقتصادهای منطقه ای را به صورت پیوسته به هم ارائه داده و اثرات متقابل بین مناطق را نشان می دهند، نیازمند محاسبه صادرات هر منطقه به سایر مناطق و واردات هر منطقه از سایر مناطق هستند. در فرآیند بررسی روابط بین منطقه ای و اثرات متقابل و ایجاد جدول داده-ستانده چندمنطقه ای، حلقه مفقوده برآورد تجارت بین منطقه ای است. در این مطالعه با هدف برآورد تجارت بین منطقه ای که برای اولین بار صورت می گیرد، کشور به نه منطقه تفکیک و با استفاده از روش Charm، بر پایه آخرین جدول داده-ستانده ملی منتشره (1390)، حجم تجارت بین منطقه ای کل کشور و مناطق و تجارت هر بخش منطقه با سایر مناطق محاسبه گردید. بر این اساس، حجم کل تجارت بین منطقه ای کشور، 858,139 میلیارد ریال می باشد و مناطقی که به لحاظ جغرافیایی در مرکز کشور قرار دارند تجارت بین منطقه ای بالاتری نسبت به مناطق غیرمرکزی کشور دارند بگونه ایکه بالاترین حجم تجارت بین منطقه ای مربوط به منطقه البرزجنوبی با حجم 173,637 میلیارد ریال و کمترین حجم تجارت بین منطقه ای مربوط به منطقه آذربایجان با حجم 68,392 میلیارد ریال است. بیشترین حجم تجارت بین منطقه ای در منطقه ساحل شمال در بخش کشاورزی، منطقه آذربایجان در بخش صنعت، منطقه زاگرس در بخش کشاورزی، منطقه خوزستان در بخش معدن، منطقه فارس در بخش صنعت، منطقه البرزجنوبی در بخش خدمات، منطقه مرکزی در بخش صنعت، منطقه جنوب شرقی در بخش صنعت و در منطقه خراسان در بخش خدمات بوده است. به علاوه تجارت بین المللی مناطق به تفکیک بخش برآورد و با ترکیب نتایج حاصل از برآورد تجارت منطقه ای و بین المللی، توصیه های سیاستی برای هریک از مناطق ارائه گردید.
۳.

بررسی تأثیر کارگران دانشی بر صادرات کالا و خدمات نوآورانه: نقش تعدیل گر رقابت با توجه به توسعه یافتگی کشورها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کارگران دانشی سطح توسعهیافتگی رقابت صادرات کالا و خدمات نوآورانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 167 تعداد دانلود : 231
در عصر حاضر، بخش عمده ای از قدرت اقتصادی کشورها، به منظور کسب مزیت رقابتی در بازارهای داخلی و خارجی، در گروی کسب دانش و به کارگیری آن در خلق محصولاتی نوآورانه است. یکی از عناصر مؤثر در تحقق این هدف، کارگران دانشی است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر کارگران دانشی بر صادرات کالا و خدمات نوآورانه با تعدیل گری رقابت در کشورهای توسعه یافته و کشورهای درحال توسعه در بازه ی زمانی 2016-2011 است. اطلاعات مربوط به کشورهای نمونه از گزارش شاخص نوآوری جهانی استخراج شده است. روش برازش مدل ها در مطالعه ی حاضر، روش داده های تابلویی است که برای اجرای آن از نرم افزار Eviews بهره برده شده است. نتایج نشان داد که کارگران دانشی تأثیر مثبت و معنی داری بر صادرات کالا و خدمات نوآورانه کشورها به جای می گذارد. همچنین نتایج حاکی از آن است که در هردو طبقه از کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته، رقابت در رابطه بین کارگران دانشی و صادرات کالا و خدمات نوآورانه نقش تعدیل کننده ایفا می کند.
۴.

شناسایی و تحلیل معیارهای کیفی رضایت مشتریان با استفاده از مدل تحلیل شبکه ای فازیFANP (مطالعه ی موردی: مدیران و کارشناسان صنعت شیرآلات)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل شبکهای فازی معیارهای کیفی رضایت مشتریان روش دلفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 189 تعداد دانلود : 299
مشتری به عنوان یکی از ارکان های اصلی امروز شرکت ها در یک محیط رقابتی محسوب می شود و به عنوان یک مبحث راهبردی برای شرکت ها بسیار حائز اهمیت است، زیرا آن چیزی که باعت رضایت مندی یک مشتری می شود، لزوماً رضایت مندی مشتری دیگر را تأمین نمی کند چراکه شخصیّت افراد و نیازمندی های آنها در موقعیت های گوناگون نیز متفاوت است. هدف این تحقیق، شناسایی و تحلیل معیارهای کیفی رضایت مشتریان با استفاده از مدل تحلیل شبکه ای فازی (FANP) می باشد. پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت توصیفی و از نظر هدف این تحقیق، کاربردی محسوب می شود. به منظور تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از روش تحلیل شبکه ای (ANP) استفاده شده است. در واقع رویکرد پژوهشی این مطالعه به لحاظ منطق گردآوری داده ها و تحلیل، از نوع استقرای- قیاسی است. بر این مبنا با بررسی عمیق مباحث نظری و تئوریک تحقیق تعداد 28 مولفه ی فرعی در قالب 5 مولفه ی اصلی شناسایی و در چک لیست امتیاز بندی طراحی و در اختیار متخصصان و اعضای پانل در بخش کیفی تحقیق قرار گرفت. مشارکت کنندکان این بخش 20 نفر از نخبگان حوزه ی بازاریابی بودند که در دو راند دلفی با محقق مشارکت نمودند. در بخش کمی پس از تایید مولفه های فرعی، پرسشنامه ی محقق ساخته بین 30 نفر از مدیران و کارشناسان فعال در حوزه صنعت شیرآلات توزیع گردید تا بر اساس تحلیل شبکه ای فازی، ابتدا رتبه بندی مولفه ها تعیین و سپس تفاوت بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب نسبت به عوامل مهم رضایت مشتریان مشخص گردند. نتایج تحقیق در بخش کیفی از مجموع 28 مولفه ی شناسایی شده، 22 مولفه ی فرعی را تایید نمودند و بر اساس تحلیل شبکه ای فازی مشخص گردید اولا بالاترین وزن به دست آمده متعلق به معیار توجه به نیازها و خواسته های مشتریان بود و ثانیا مشخص گردید در تمامی مولفه های فرعی شناسایی شده بین وضع موجود و وضع مطلوب رضایت مشتریان تفاوت معناداری وجود دارد.
۵.

پیش بینی روند آینده مدیرت سرمایه گذاری در برند با مدل دینامیکی ارزش ویژه برند (شرکت بیمه البرز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرمایه گذاری در برند ارزش ویژه برند آینده پژوهی پویاییشناسی سیستم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 743 تعداد دانلود : 75
به موجب افزایش رقابت در بازارها، پژوهشگران برای پاسخ گویی در قبال هزینه های بازاریابی که در حال بالا رفتن است به کاوش در خصوص نرخ سرمایه گذاری در برند که موجب کسب مزیت رقابتی به خصوص در صنایع خدماتی می شود پرداخته اند. به علاوه منابع جدید اطلاعات در دنیای دائماً در حال تغییر کنونی باعث می شود  در کاربردهای پویای انواع سرمایه گذاری در مدیریت برند حساس شوند تا فرآیند تصمیم گیری را بهبود بخشند. هدف این تحقیق طراحی مدل دینامیکی مدیریت سرمایه گذاری در برند از طریق متغیرهای تاثیرگذار بر ارزش ویژه برند (آگاهی برند، تداعی برند، کیفیت درک شده و وفاداری برند) در شرکت بیمه البرز است تا رفتار این متغیرها را در یک افق زمانی شش ساله با استفاده از نرم افزار  Vensim پیش بینی نماید. در این مقاله پس از رسم نمودار انباشت-جریان، تحلیل حساسیت و سیاست مدل انجام می گیرد تا از آن برای تدوین سناریوی بهبود استفاده نماییم. سپس با تغییر انواع سرمایه گذاری ها (تبلیغات رسانه ای، روابط عمومی، بازاریابی مستقیم و ترویج فروش) به مقایسه سه سناریوی مبنا، خوش بینانه و بدبینانه می پردازیم که سناریوی خوش بینانه نشان می دهد با افزایش درصد سرمایه گذاری کل در برند، نمودار ارزش ویژه برند به میزان هفت درصد صعود می نماید.  
۶.

تحلیل حقوقی رویه شرکت های نرم افزاری در فروش نرم افزارهای رایانه ای به شرط دریافت قطعات سخت افزاری و ادغام نرم افزارها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: باهمفروشی ادغام نرم افزار سخت‌افزار سوء استفاده از حق قدرت بازار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 27 تعداد دانلود : 771
شرکت های نرم افزاری گاهی فروش نرم افزار رایانه ای را به دریافت قطعات سخت افزاری مشروط می کنند یا هنگام طراحی محصول، نرم افزار رایانه ای را با نرم افزار و سخت افزار مکمل ادغام می کنند. سخت افزار و نرم افزار مکمل باید از لحاظ کارکردی سازگار باشند. ماهیت خاص نرم افزار رایانه ای منجر به ایجاد آثار شبکه ای و صرفه جویی های حاصل از تولید انبوه در صنعت نرم افزار می شود. شرط یادشده از دو دیدگاه سوء استفاده از حق مؤلف و ضدانحصار قابل بررسی است. اکثر دعاوی سوءاستفاده از حق مؤلف نرم افزار رایانه ای زمانی مطرح می شود که مجوز بهره برداری از یک نرم افزار به صورتی به نرم افزار و سخت افزار مکمل وابسته شود که امکان خرید جداگانه این محصولات وجود نداشته باشد. هرگاه محصولات متمایز به هم وابسته شوند و مجوزدهنده دارای قدرت بازار قابل توجه در بازار محصول خلق شده باشد چنین شرطی قوانین ضدانحصار آمریکا را نقض می کند. این شرط دارای آثار رقابتی متفاوتی است و بسته به مورد، نحوه برخورد با آن در حقوق آمریکا متفاوت است. حقوق رقابت ایران تا حدودی به این شرط پرداخته است ولی نقایصی دارد که باید برطرف شود. از نظر حقوق مالکیت ادبی و هنری، در مقررات مربوط احکامی راجع به سازگاری وجود دارد اما به موضوع سوء استفاده از حق پرداخته نشده که پیشنهاد می شود احکام آن به روشنی بیان شود.
۷.

نگاهی تحلیلی-کاربردی به قرارداد محرمانگی(عدم افشا) با تکیه بر قرارداد نمونه اتاق بازرگانی بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسرار تجاری قرارداد عدم افشا نمونه قرارداد محرمانگی ICC حقوق ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 160 تعداد دانلود : 580
اسرار تجاری برای صاحبان اسرار خصوصاً بازرگانان اهمیت فراوان دارد. قرارداد عدم افشای اسرار تجاری که در وهله اول کارکرد جلوگیری از افشای اسرار تجاری را داشته و در وهله دوم انعقاد آن اثبات تعهد به رازداری را از سوی زیان دیده آسانتر نموده و با پیش بینی ضمانت اجراهای قراردادی چون وجه التزام جبران خسارت را به نحو بهتری تضمین می کند جایگاه و اهمیت خاصی پیدا کرده است به گونه ای که می توان از آن به عنوان مهم ترین ابزار حمایتی پیشینی و قراردادی یاد کرد.با این حال اینکه قرارداد مذکور تا چه اندازه می تواند ابزارحمایتی مناسبی از دارنده اسرار تجاری به حساب آید مورد سوال و دغدغه بازرگانان است.در این تحقیق با روش توصیفی-تحلیلی با اشاره به مزایا، کارکرد، ضمانت اجراها و آثار این قرارداد نسبت به طرفین و اشخاص ثالث با تکیه بر نمونه قرارداد محرمانگی اتاق بازرگانی بین المللی به این نتیجه رهنمون شدیم که هرچند مزایای استفاده از این قرارداد به عنوان یک استاندارد حمایتی از دارنده، غیر قابل انکار است اما نمی توان به عنوان یک ابزار تضمینی به آن اتکا کرد بلکه لازم است به این قرارداد به عنوان یک اهرم حمایتی حداقلی نگاه شده و از روش های دیگر نیز به عنوان مکمل استفاده شود.
۸.

اعتبارسنجی الگوریتم های هوش مصنوعی در پیش بینی درماندگی مالی در بخش صنعت و معدن با تأکید بر نقش متغیرهای کلان اقتصادی، مالی، مدیریتی و ریسک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: درماندگی مالی الگوریتم هوش مصنوعی بخش صنعت و معدن بازار سرمایه ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 685 تعداد دانلود : 144
تحلیل درماندگی مالی یک پدیده با اهمیت برای سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفاده کنندگان از اطلاعات مالی محسوب می شود. تعیین احتمال درمانده شدن یک شرکت قبل از بروز درماندگی یک موضوع بسیار جالب و جذاب محسوب می شود و می تواند هم برای مدیران و هم برای سرمایه گذاران و اعتباردهندگان مفید واقع شود. در این پژوهش با استفاده از اطلاعات 1350 شرکت سال طی دوره 1387 الی 1395 در بخش صنعت و معدن بازار سرمایه ایران به بررسی عوامل مؤثر بر درماندگی مالی و پیش بینی آن به وسیله الگوریتم های هوش مصنوعی (روش درخت تصمیم، ماشین بردار پشتیبان و طبقه بندی بیز) با استفاده از نرم افزار متلب 2017 پرداخته است. نتایج تحقیق حاکی از تأثیر مستقیم تورم و ریسک مالی و تأثیر معکوس نسبت مدیران غیرموظف، بازده سالانه سهام و نسبت وجه نقد عملیاتی بر درماندگی مالی می باشد. همچنین نتایج نشان می دهد که الگوریتم درخت تصمیم با استفاده از داده های مالی و اقتصادی کارایی بالاتری نسبت به روش طبقه بندی بیز و ماشین بردار پشتیبان در جهت پیش بینی درماندگی مالی دارد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۰۸