برنامه ریزی و آمایش فضا

برنامه ریزی و آمایش فضا

برنامه ریزی و آمایش فضا دوره 22 زمستان 1397 شماره 4 (پیاپی 102) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

ارزیابی پتانسیل تأسیس نیروگاه خورشیدی با استفاده از روش های تصمیم گیری OWA و TOPSIS (مطالعه موردی: استان قزوین)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تصمیم گیری چند معیاره ی مکانی (SMCDM) تحلیل سلسله مراتبی(AHP) تکنیک رتبه بندی بر اساس فواصل تا ایده آل (TOPSIS) میانگین وزنی مرتب شده (OWA) نیروگاه خورشیدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 398 تعداد دانلود : 540
با توسعه اقتصادی و افزایش جمعیت نیاز به انرژی در حال افزایش است و لزوم استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر احساس می گردد. استفاده از انرژی خورشیدی به عنوان یکی از منابع انرژی تجدیدپذیر و پاک در ایران با وجود شرایط مناسب اقلیمی و تابش آفتاب در بیشتر مناطق و فصول سال زمینه مناسبی فراهم آورده است. هدف این پژوهش ارزیابی پتانسیل استان قزوین برای تأسیس نیروگاه خورشیدی است. در این راستا معیارهای مرتبط با مسئله شناسایی، میزان اهمیت معیارها به کمک روش تحلیل سلسله مراتبی تعیین و عدم قطعیت موجود در معیارها به کمک تئوری فازی مدل سازی گردیده و به کمک مدل میانگین وزنی مرتب شده و تکنیک رتبه بندی براساس فاصله تا ایده آل نقشه پتانسیل سنجی منطقه تولید شده است. در نهایت نتایج حاصل از AHP-OWA با AHP - TOPSIS مقایسه و ارزیابی شده اند. با توجه به نتایج تحقیق منطقه تاکستان دارای پتانسیل خیلی خوب برای تأسیس نیروگاه خورشیدی است که با تصمیم گیری های صورت گرفته مبنی بر تأسیس نیروگاهی خورشیدی 100مگاواتی در این منطقه هماهنگی دارد. این بدان معناست که نتایج حاصل از این مطالعه قابل قبول بوده و می تواند به عنوان ابزاری کارآمد در اختیار تصمیم گیران و برنامه ریزان مربوطه قرار گیرد.
۲.

امکان سنجی توسعه گردشگری ورزشی در اردبیل (موردمطالعه: پیست اسکی آلوارس)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امکان سنجی گردشگری ورزشی پیست اسکی آلوارس اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 686 تعداد دانلود : 735
هدف این پژوهش امکان سنجی توسعه گردشگری ورزشی در پیست اسکی آلوارس اردبیل از دیدگاه گردشگران است. روش انجام تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نوع کاربردی بوده و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Smart PLS صورت گرفته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد، تمام شاخص های سنجش به خوبی تبیین کننده سازه پژوهش بوده و شاخص های مربوط به استفاده از فناوری های نوین (809/0)، وجود باشگاه ها و لیگ استانی (801/0)، برنامه های فرهنگی و جشنواره های بومی موجود در رویدادهای ورزشی (818/0)، تنوع محصولات و فعالیت های ورزشی (838/0) و وجود راهنما و مترجم در محل (814/0) داری بیشترین قدرت تبیین در سازه را دارد. ضرایب مسیر متغیرهای پژوهش حاکی از برقراری ارتباط علی مستقیم میان متغیرهای پژوهش است و شدت این رابطه میان متغیر زیرساختی و متغیر توسعه گردشگری ورزشی (462/0) در مقایسه با سایر متغیرهای مکنون (متغیرهای محیطی و مدیریتی) بیشتر است. در نهایت باید اذعان داشت برازش مدل های اندازه گیری حاکی از آن است که امکان توسعه گردشگری ورزشی در اردبیل با توجه به شاخص های مورد مطالعه وجود دارد.
۳.

کاربست نظریه بازی ها در تحلیل کنشگران عرصه مدیریت مناطق کلان شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مناطق کلان شهری مدیریت کنشگران مدیریت شهری نظریه بازی ها مدل گراف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 18 تعداد دانلود : 95
سازمان یابی و مدیریت مناطق کلان شهری به سبب تعدد و تکثر روزافزون کنشگران و درهم تنیدگی های افقی و عمودی در حوزه های برنامه ریزی، سیاست گذاری، اجرا و پایش، به یکی از مسائل مهم در سال های اخیر بدل شده است که تأثیرات بسیار مهمی بر کارآمدی این مناطق داشته است. پژوهش حاضر با علم به این که ارائه راهکارها و گزینه های اصلاحی در تبیین مسئله و فهم پیچیدگی کنشگران عرصه مدیریت شهری و به ویژه مدیریت مناطق کلان شهری، در گام نخست مستلزم شناخت بازی شکل گرفته میان کنشگران است، برآن شد تا با تشریح و کاربست نظریه بازی ها در عرصه مدیریت شهری، ضمن شناخت پیچیدگی های مسئله، تعدد و تکثر کنشگران را با مدل سازی تسهیل نموده و به تحلیل رفتارها، تعاملات و تمایلات کنشگران و پیامدهای تصمیمات کنشگران بپردازد تا بسترسازی لازم برای ارائه رهنمودها و سیاست گذاری های کارآمد را باعث گردد. برهمین اساس نتایج حاصله نشان می دهد وضعیتی که به عنوان پایدارترین وضعیت کنش و بازی میان کنشگران مطرح است، مستلزم اصلاحات ساختاری و شناخت مفهوم منطقه کلان شهری در نظام تقسیمات سیاسی کشور با همراهی سایر نهادهای مؤثر است.
۴.

واکاوی محدودیت های بازاریابی محصولات ارگانیک روستایی (مطالعه موردی: روستاهای حاشیه دریاچه هامون، سیستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محدودیت های بازاریابی محصولات روستایی ارگانیک کشت دریاچه ای کشت خربزه دریاچه هامون سیستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 513 تعداد دانلود : 663
پیامدهای منفی ناشی از مصرف مواد غذایی صنعتی و شیمیایی سبب شده اند که در عصر حاضر گرایش به محصولات ارگانیک افزایش یابد؛ با این وجود یکی از عوامل مهمی که مانع موفقیت تولید محصولات ارگانیک می شود، محدودیت های بازاریابی این محصولات هستند که نمونه آن را می توان در روستاهای حاشیه دریاچه هامون مشاهده کرد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر شناسایی و الویت بندی محدودیت های بازاریابی کشت محصولات ارگانیک دریاچه ای است. روش این پژوهش توصیفی – تحلیلی است و از نظر هدف کاربردی است. جامعه نمونه شامل هفت روستای دارای کشاورزی ارگانیک (با 600 خانوار) است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 120 سرپرست خانوار به عنوان نمونه بررسی شدند. همچنین برای انجام مقایسه زوجی از نظرهای 10 کارشناس استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری T تک نمونه ای در نرم افزار اس پی اس اس، روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) و روش تحلیلی رتبه ای خاکستری (GRA) بهره گرفته شد. نتایج حاصل از تحلیل سلسله مراتبی نشان می دهد که محدودیت های بازاریابی به سه مؤلفه محدود می شوند که در این بین موانع سیاست گذاری با ضریب تأثیر 51/0 درصد در رتبه اول، موانع زیرساختی با ضریب تأثیر 40/0 درصد در رتبه دوم و عامل طبیعی با ضریب تأثیر 9/0 درصد در رتبه سوم قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون T تک نمونه ای نشان داد که در تمامی ابعاد به جز موانع فنی (با میانگین 60/2)، محدودیت های بازاریابی محصولات ارگانیک دریاچه ای بالاتر از میانه نظری (3) هستند.
۵.

واکاوی تعیین مناسب ترین مناطق برداشت آب شرب (مطالعه موردی: حوزه آبخیز دشت بجستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آب شرب پارامترهای کیفی پهنه بندی ا شولر پدافند غیرعامل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 965 تعداد دانلود : 173
آب از منابع محدود و طبیعی که برای بقای انسان ضروری است. در بین منابع آبی، آب های زیرزمینی برای انواع فعالیت های انسانی از منابع ارزشمند محسوب می شود. درحوزه آبخیز دشت بجستان بهره برداری از منابع آب شرب به دلیل مشکلات عمده ای که در منطقه به لحاظ پایین بودن مقدار نزولات جوی و بالابودن میزان هدایت الکتریکی وجود دارد، بیشتر توسط چاه ها صورت می پذیرد . هدف از انجام این پژوهش پهنه بندی پارامترهای کیفی شرب آب های زیرزمینی دشت بجستان براساس طبقه بندی های استاندارد شولر و تهیه نقشه های کیفیت آب شرب و سپس روندیابی تغییرات کیفیت آب زیرزمینی از نظر پارامترهای مؤثر بر کیفیت آب شرب و نیز تعیین مناسب ترین نقاط براساس اطلاعات موجود در سطح منطقه است. ابتدا پهنه بندی پارامترهای شرب طی یک دوره 8 ساله با درنظر گرفتن بهترین روش درون یابی انجام شد و مساحت طبقات به دست آمد. در مرحله بعد، اقدام به بررسی تغییرات روند کیفی آب شرب طی دو دوره 4 ساله شد و درنهایت براساس روش پدافند غیرعامل محل های مناسب برداشت آب شرب براساس مقادیر مجاز TDS مشخص شد. نتایج نشان داد بهترین روش درون یابی برای پارامترهای کیفی آب، تخمین گر آماری ( IDW ) بود، همچنین در دشت بجستان 5/26 درصد از منطقه در کلاس نامناسب، 66 درصد دارای کیفیت نامطبوع و تنها 7 درصد از منطقه دارای کیفیتی متوسط از نظر شرب است. در انتها مکان های مناسب از نظر شرب تعیین شد؛ این مکان ها در اصل محل های برداشت آب جهت کشاورزی است و پیشنهاد می شود این چاه ها پلمپ شده و در موارد اضطراری به منظور شرب مورد استفاده قرار گیرند.
۶.

سنجش کیفی وضعیت پایداری ایمنی در پارک های شهری (مطالعه موردی: پارک های ناحیه ای و منطقه ای شهر رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت سنجش ایمنی پارک ها شهر رشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 608 تعداد دانلود : 12
امروزه در ارزیابی کیفیت زندگی شهرها توجه به ایمنی محیط و فضاهای عمومی یکی از شاخص های مهم زیست پذیری شهری محسوب و از اهداف مهم برنامه ریزی و مدیریت شهری قلمداد می شود. ایمنی شهری وضعیتی است که در آن خطرات و عوامل ایجادکننده آسیب های فیزیکی ، جسمانی و روانی شهر در فضاهای مختلف در کنترل درآمده و موجب حفظ سلامت و رفاه شهروندان شده و ارتقا سطح پایداری محیط را سبب ساز می شود. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تبیینی به بررسی وضعیت ایمنی پارک های با عملکرد ناحیه ای و منطقه ای شهر رشت پرداخته است. روش گردآوری داده ها در این پژوهش کتابخانه ای- اسنادی و میدانی بوده و روش تجزیه و تحلیل در قالب آزمون آماری T ، تراز استاندارد و نسبت اختلاف فاصله است. نتایج حاصل از مطالعه شاخص هایی همچون ایمنی تجهیزات، کف سازی، ایمنی وسایل بازی، دیدپذیری فضاها، کنترل و حراست، روشنایی و غیره نشان می دهد که وضعیت ایمنی پارک های شهری شهر رشت در دایره استاندارد حداقل قرار داشته و با استاندارد مطلوب فاصله بسیار زیادی دارد. درعین حال وضعیت شاخص ها در پارک های مختلف متفاوت از هم بوده و از شرایط یکسانی برخوردار نیست.
۷.

تحلیلی بر رابطه آگاهی از حقوق شهری بر شهروندی فعال (مطالعه موردی: مناطق 1 و 5 شهرداری مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشهد حقوق شهری حقوق شهروندی شهروندی فعال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 607 تعداد دانلود : 436
پژوهش حاضر با هدف تحلیل نقش آگاهی از حقوق شهری بر شهروندی فعال بین ساکنان دو منطقه 1 و 5 شهرداری مشهد انجام شده است. این تحقیق از نظر ماهیت جز تحقیقات همبستگی محسوب می شود. داده های مورد نیاز از دو روش اسنادی و پیمایشی گردآوری شده است. واحد پژوهش در این تحقیق فرد و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 برآورد گردیده است. داده های گردآوری شده از طریق پرسش نامه با استفاده از آزمون های آمار توصیفی و استنباطی از جمله آزمون همبستگی، مقایسه میانگین ها و کای اسکوار و با به کارگیری نرم افزار اس پی اس اس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که سطح آگاهی ساکنان منطقه 1 شهرداری از حقوق شهری با میانگین 124/3 در حد متوسط و در منطقه 5 با میانگین 517/2 پایین تر از حد متوسط بوده و تفاوت میانگین در دو منطقه در حد معنی دار است. از دیگر نتایج تحقیق وجود یک رابطه معنی دار مثبت بین میزان آگاهی از حقوق شهری و مشارکت فعال آن ها با نهادهای مدیریت شهری است. به این معنی که هر چه میزان آگاهی ساکنان از حقوق شهری بیشتر بوده است، مشارکت فعال تری با مدیریت شهری داشته اند، همچنین نتایج تحقیق بیانگر وجود رابطه مثبت معنی دار بین میزان آگاهی ساکنان از حقوق شهری و متغیرهای جنسیت، میزان درآمد و سطح تحصیلات و عدم وجود رابطه معنی دار بین دو متغیر سن و مدت اقامت ساکنان با متغیر وابسته است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۹