بازیابی دانش و نظام های معنایی (مطالعات دانش شناسی سابق)

بازیابی دانش و نظام های معنایی (مطالعات دانش شناسی سابق)

مطالعات دانش شناسی سال چهارم زمستان 1396 شماره 13

مقالات

۱.

مطالعه علم سنجی جایگاه کشورهای خاورمیانه در جغرافیای سیاسی اطلاعات

کلید واژه ها: جغرافیای سیاسی اطلاعات علم سنجی تولیدات علمی همکاری علمی کشورهای خاورمیانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 65 تعداد دانلود : 704
هدف: هدف این پژوهش مطالعه جایگاه کشورهای خاورمیانه و تعیین کشورهای قدرتمند اطلاعاتی، وابسته و ضعیف آن ها براساس چارک تولیدات علمی و همکاری های علمی در جغرافیای سیاسی اطلاعات است.<br /> روش : این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نوع علم سنجی است که با روش های اسنادی و تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه پژوهش 16 کشور خاورمیانه است که براساس تولیدات علمی و همکاری های علمی منطقه ای و فرامنطقه ای از سال 2008-2017 مورد مطالعه قرارگرفته اند. داده ها از پایگاه های اطلاعاتی اسکوپوس، بانک جهانی و سایت مرکز آمار فلسطین استخراج، و برای تجزیه و تحلیل آن ها از نرم افزارهای اکسل و اس پی اس اس استفاده شده است.<br /> یافته ها : براساس یافته ها بترتیب کشورهای ترکیه، عربستان، ایران و مصر در جایگاه اول تا چهارم در جغرافیای سیاسی اطلاعات خاورمیانه قرار دارند و با اختصاص دادن بالای 75درصد چارک(3Q) شاخص ها به خود جزو کشورهای قدرتمند اطلاعاتی محسوب می شوند. کشورهای رژیم صهیونیستی، قطر، امارات، اردن، عمان، کویت، عراق و فلسطین بترتیب در جایگاه پنجم تا دوازدهم خاورمیانه قرار دارند و با اختصاص دادن 25تا50درصد چارک(2Q) شاخص ها به خود جامعه کشورهای وابسته را تشکیل می دهند. و چهار کشور لبنان، بحرین، یمن و سوریه در جایگاه سیزدهم تا شانزدهم جغرافیای سیاسی اطلاعات خاورمیانه قرار دارند و با کسب 25درصد چارک(1Q) شاخص ها کشورهای ضعیف خاورمیانه را تشکیل می دهند.
۲.

جریان اطلاعات بارگذاری منابع استانداردها در شبکه داخلی کتابخانه مرکز پژوهش متالورژی رازی

کلید واژه ها: جریان اطلاعات منابع استاندارد کتابخانه مرکز پژوهش متالورژی رازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 58 تعداد دانلود : 569
پیشبرد فعالیت ها، عملکردها و ساختار هر سازمانی به اطلاعات وابسته است. از طرفی، در عصر نوآوری، تبادل اطلاعات با محیط پیرامون، موجب تغییر، تحول و حتی تکامل می شود. پژوهش حاضر با هدف، ترسیم جریان اطلاعات بارگذاری منابع استانداردها در شبکه داخلی کتابخانه مرکز پژوهش متالورژی رازی و نیز اعتبار سنجی آن، با میزان استفاده از منابع استانداردها انجام شده است. روش پژوهش حاضر، از نوع کاربردی و به روش تحلیل سیستم با رویکرد ترکیبی است. و نیز، با رعایت معیار قابلیت اعتماد، دقت علمی پژوهش را تضمین کرده و به عنوان معیاری برای روایی و پایایی پژوهش است. جامعه آماری شامل استانداردهای مورد استفاده در آزمایشگاه و نمونه برابر با هر یک از اجزاء یا عناصر جامعه آماری است. گردآوری اطلاعات با مشاهده روند کاری، سپس، با مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و نیز، مصاحبه با کارشناسان انجام شده است و در نهایت، با استفاده از نرم افزار ویزیو ، نمودارهای جریان اطلاعات ترسیم، سپس، با میزان استفاده از منابع استاندارد ها در شبکه کتابخانه مرکز پژوهش متالورژی رازی، اعتبار سنجی شده است. یافته ها، فرایند جریان اطلاعات و میزان استفاده از بارگذاری منابع استانداردها را نشان می دهد. در نتیجه، کارکنان آزمایشگاه ها در صورت نیاز به استاندارد، درخواست خود را برای بخش اطلاع رسانی ارسال نموده، سپس، به منظور دسترسی سریع و به موقع نسبت به قرار دادن استاندارد در شبکه داخلی مرکز اقدام می شود.
۳.

ارزیابی رضایت مندی اعضاء فعال کتابخانه مرکزی اهواز نسبت به کیفیت خدمات براساس الگوی کانو- لایب کوال

کلید واژه ها: رضایتمندی اعضاء کتابخانه خوزستان کانو- لایب کوال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 882 تعداد دانلود : 374
هدف از انجام این تحقیق بررسی میزان رضایتمندی اعضاء فعال کتابخانه مرکزی استان خوزستان نسبت به کیفیت خدمات با استفاده از الگوی کانو- لایب کوال بود. این پژوهش با روش پیمایشی انجام گرفت. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد لایب کوال و کانو (1984) و جامعه آماری این پژوهش کلیه اعضای فعال کتابخانه مرکزی استان خوزستان با تعداد 600 نفر بود که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 135 نفر به دست آمد که در نهایت تعداد 97 پرسشنامه جمع آوری گردید. نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین حداکثر انتظارات و استنباط اعضاء فعال کتابخانه مرکزی استان خوزستان از نظر بعد تاثیر خدمات و کنترل اطلاعات و کتابخانه به عنوان یک محل و همچنین متغیر کلی کیفیت خدمات شکاف وجود دارد و میانگین حداکثر انتظارات بیشتر از وضعیت موجود استنباط است و در نتیجه در این ابعاد نارضایتی وجود دارد ولی بین حداقل انتظارات و استنباط اعضاء فعال کتابخانه مرکزی استان خوزستان تفاوت و شکافی وجود ندارد. نتایج تحلیل الگوی کانو نشان داد که گویه«کارمندان درک کننده نیازهای شما» و «وجود وب سایتی در کتابخانه» و «وجود منابع الکترونیکی» به ترتیب در اولویت اول تا سوم قرار دارند و گویه «فضای کتابخانه برای یادگیری و مطالعه» در اولویت آخر قرار گرفت.
۴.

بررسی رابطه سبک رهبری مدیران کتابخانه ها و میزان خلاقیت آنان (مطالعه موردی: کتابخانه های دانشگاه تهران)

کلید واژه ها: مدیران کتابخانه ها سبک رهبری لیکرت خلاقیت سازمانی کارمندان کتابخانه کتابخانه های دانشگاه تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 709 تعداد دانلود : 986
پژوهش حاضر به منظور بررسی سبک مدیریت حاکم بر کتابخانه های دانشگاه تهران از دیدگاه مدیران و کارکنان و تبیین رابطه بین سبک رهبری مدیران با خلاقیت آنان انجام گرفت. برای ارزیابی مولفه های مذکور از پژوهش پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری شامل تمامی کارکنان و مدیران کتابخانه های وابسته به دانشگاه تهران در شهر تهران بودکه 110 نفر کارمند و 18 نفر مدیر از 23 کتابخانه را شامل می شد. اطلاعات لازم با استفاده از پرسشنامه جمع آوری گردید. برای تعیین سبک رهبری مدیران از پرسشنامه سبک رهبری لیکرت و از پرسشنامه خلاقیت سازمانی رندسیپ جهت تعیین میزان خلاقیت مدیران استفاده گردید. با استفاده از پرسشنامه سبک رهبری لیکرت هشت شاخص سازمانی مورد بررسی قرار گرفتند که نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها،ا حاکی از وجود تفاوت معنی دار بین دیدگاه مدیران و کارکنان درباره سبک رهبری حاکم بر کتابخانه های دانشگاه تهران بود. مدیران سبک رهبری خود را با توجه به سبک های چهارگانه لیکرت، سبک سه و بسیار نزدیک به سبک چهار( مشارکتی) اعلام نمودند در حالیکه کارکنان سبک رهبری مدیرانشان را سبک سه لیکرت یعنی مشورتی و متمایل به سبک دو(آمرانه- خیرخواهانه) ارزیابی کردند. انجام آزمون کروسکال- والیس تفاوت معنی دار میان سبک های رهبری مدیران در کتابخانه های مختلف را تایید نمود. همچنین میزان ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که میان سبک رهبری مدیران و میزان خلاقیت آنان رابطه معنی داری وجود ندارد.
۵.

طراحی مدل ارزیابی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی

کلید واژه ها: فناوری اطلاعات و ارتباطات شکاف دیجیتالی ارزیابی آمادگی الکترونیکی مدل ارزیابی کتابخانه های دانشگاهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 497 تعداد دانلود : 455
هدف: فعالیت کتابخانه های دانشگاهی همچون سایر حوزه ها و زمینه های کاری، از فناوریهای جدید بسیار اثر پذیرفته اند. بنابراین نیاز هست که در سطح مناسبی از آمادگی الکتروینیکی قرار داشته باشند تا بتوانند خدمات موثری و متناسب با عصر حاضر ارائه نمایند. این پژوهش با هدف توسعه مدلی برای ارزیابی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی انجام شده است. <br /> روش: در اجرای این پژوهش در ابتدا با مطالعه عمیق و دقیق ادبیات آمادگی الکترونیکی و همچنین فناوری اطلاعات و ارتباطات در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی، شاخصهای مناسب برای آمادگی الکترونیکی کتابخانههای دانشگاهی شناسایی شدند. شاخصها با چندین مرحله پالایش و اصلاح به تعداد 66 شاخص محدود شدند. در مرحله ای دیگر، این شاخصها در سطح بعد و مولفه طبقه بندی شدند. ابزار پرسشنامه نظرات خبرگان برای اهمیت شاخصها و همچنین تعیین اوزان آنها استفاده شد. برای روایی ابزار اندازه گیری از مدل های معادلات ساختاری (تحلیل عاملی تاییدی) استفاده شد.<br /> یافته ها: این مدل شامل چهار بعد، دوازده مولفه و شصت و چهار شاخص است که بر اساس ادبیات تحقیق و نظرات خبرگان ایجاد شد. این مدل برای ارزیابی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی به عنوان مورد مطالعه اجراء شد و گزارش تحلیلی شکاف دیجیتال در این کتابخانه ها نشان داده شد. <br /> اصالت: در ادبیات آمادگی الکترونیکی، مدل جامعی برای ارزیابی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی و تعیین شکاف دیجیتالی آن کتابخانه ها وجود نداشت، بنابراین، توسعه چنین مدلی نتیجه پژوهش حاضر بود. با تعیین شکاف دیجیتال با استفاده از این مدل، آگاهی از دلایل این شکاف و رهنمودهایی برای توسعه و بهبود شاخصهای آمادگی الکترونیکی در کتابخانه های دانشگاهی ممکن می شود.
۶.

رابطه بین مدیریت کیفیت جامع و وفاداری کاربران کتابخانه های دانشگاهی (مطالعه موردی: کتابخانه موسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه

کلید واژه ها: کتابخانه موسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه (خواهران) مدیریت کیفیت جامع وفاداری کاربران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 527 تعداد دانلود : 169
هدف: هدف کلی این پژوهش تعیین رابطه بین مدیریت کیفیت جامع و وفاداری کاربران کتابخانه موسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه (خواهران) می باشد. <br /> روش شناسی: این تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، کاربران کتابخانه موسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه در شهر قم بوده اند که با استفاده از فرمول کوکران 264 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده پرسش نامه بوده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. <br /> یافته ها: یافته ها نشان داد که در میان مولفه های مدیریت کیفیت جامع، مولفه «تمرکز بر مشتری» با 37/2 بالاترین میانگین را به خود اختصاص داده است. دیگر مولفه ها به ترتیب «مدیریت فرآیند»، «رهبری در مدیریت» و «مدیریت منابع انسانی» در جایگاه بعدی قرار می گیرند. در مولفه های وفاداری کاربران نیز مولفه «وفاداری نگرشی» با میانگین 21/2 بالاتر از مولفه «وفاداری رفتاری» با میانگین 91/1 قرار دارد. <br /> نتیجه گیری:نتایج تحقیق بیانگر این است که بین مدیریت کیفیت جامع و وفاداری کاربران در کتابخانه موسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه (خواهران) رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. همچنین در بین مولفه های دو متغیر نیز رابطه مستقیم و قوی وجود دارد که تمرکز بر مشتری نسبت به دیگر مولفه های مدیریت کیفیت جامع بیشترین رابطه را با مولفه های وفاداری کاربران دارد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۶