جغرافیا و برنامه ریزی

جغرافیا و برنامه ریزی

جغرافیا و برنامه ریزی سال 22 زمستان 1397 شماره 66 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

میزان رضایت گردشگران از کیفیت خدمات گردشگری بر اساس مدل سروکوال (مطالعه موردی: رستوران های محله درکه تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رضایت گردشگر کیفیت خدمات گردشگری شهری محله درکه مدل سروکوال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 531 تعداد دانلود : 546
 گردشگری یک صنعت خدماتی است و عمدتاً به واسطه کیفیت خدماتی که ارائه می شود، تحت تأثیر قرار می گیرد. همچنین، می توان گفت که کیفیت خدمات و رضایتمندی گردشگران از موضوعات مهم در برنامه ریزی گردشگری است که پرداختن به آن ها می تواند موجب توسعه گردشگری شود. هدف از این پژوهش، ارزیابی میزان رضایت گردشگران از کیفیت خدمات پذیرایی و رستوران در محله درکه تهران بر اساس مدل سروکوال می باشد. روش تحقیق در این بررسی مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی است. در گردآوری داده ها و اطلاعات، از مطالعات کتابخانه ای- اسنادی و میدانی (با استفاده از مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه) استفاده شده است. پایایی داده ها بر اساس ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده که نشان دهنده عدد 0.826 می باشد و روایی داده ها نیز براساس شیوه روایی محتوا (مطابق نظر اساتید) انجام گرفته است. در تحلیل داده ها از آزمون های آماری توصیفی و استنباطی (ویلکاکسون و پیرسون) بهره گیری شده است. جامعه آماری پژوهش نیز شامل گردشگرانی است که از خدمات رستورانها در محله درکه استفاده کرده اند و حجم آن با استفاده از فرمول کوکران، و با روش نمونه گیری تصادفی انجام شده است. یافته های تحقیق بر اساس ابعاد پنج گانه کیفیت خدمات سروکوال نشان می دهد که بیشترین شکاف در بعد همدلی با اختلاف کیفیت 0.77 و کمترین شکاف در بعد محسوسات با اختلاف کیفیت 0.08 مشاهده می شود. همچنین از طریق برقراری ضریب همبستگی اسپیرمن، ارتباط بین میزان تحصیلات و درآمد با ابعاد گوناگون کیفیت خدمات مورد آزمون قرار گرفت و بین کیفیت کلی خدمات و میزان درآمد در سطح 99 درصد، رابطه منفی و معنادار مشاهده شد.
۲.

مکان یابی دفن پسماندهای جامد شهری شهرستان شاهین دژ با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پسماند شهری تحلیل سلسله مراتبی GIS شاهین دژ TOPSIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 427 تعداد دانلود : 777
بخش مرکزی شهرستان شاهین دژ با تولید 30 تن زباله در روز، به علت عدم مکان یابی نامناسب محل دفع و نبود تجهیزات لازم، با معضلات زیست محیطی و بهداشتی رو برو است. در این تحقیق در راستای تعیین محل مناسب برای دفن پسماندهای جامد شهرستان شاهین دژ، عوامل مختلف از قبیل هیدرولوژی و هیدروژئولوژی، لیتولوژی، گسل، کاربری اراضی، پوشش گیاهی، مشخصات خاک، توپوگرافی (شیب)، فاصله از مناطق شهری و فاصله از جاده اصلی و مناطق مسکونی مورد توجه قرار گرفته است. پس از تشکیل ماتریس مقایسه زوجی معیارها، وزن های نهایی هر یک از لایه های اطلاعاتی تعیین شده و در محیط GIS، مدل سازی به صورت فرایند تحلیل سلسله مراتبی انجام گرفته است. در نهایت پهنه های مناسب برای دفن زباله بر اساس قابلیت استقرار مکان در قالب 4 طبقه کاملا مناسب تا نامناسب شناسایی شده است. براساس نتایج این تحقیق 6 پهنه مناسب انتخاب شده که بعد از بازدیدهای صحرایی 3 پهنه کاملا مناسب و 3 پهنه نسبتاً نامناسب تشخیص داده شده است. پهنه های مناسب با استفاده از روش ارزیابی شباهت به گزینه ایده آل مقایسه شده و پهنه شماره 2 واقع در غرب شاهین دژ (شمال روستای ساروجه علیا) بر اساس امتیازات و داشتن خصوصیات مورد نظر با کمترین اثرات زیست محیطی، به عنوان گزینه برتر تعیین شده است.
۳.

بررسی و ارزیابی جهات بهینه توسعه فضایی - کالبدی شهر مهاباد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه فیزیکی تناسب زمین مدل TOPSIS Fuzzy شهر مهاباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 54 تعداد دانلود : 837
امروزه یکی از موارد بسیار مهم و پیچیده برای برنامه ریزان شهری، تصمیم گیری در مورد مکان های مناسب جهت گسترش آتی شهر و تعیین اراضی مناسب توسعه می باشد که این مهم تنها با نگاهی جامع نسبت به تمام عوامل تأثیرگذار در جهت یابی توسعه ی فیزیکی شهر، محقق خواهد شد. شناخت و تعیین تناسب و استعداد زمین برای توسعه کالبدی و شهری از اقدامات اولیه در برنامه ریزی های فضایی و محیطی است. هدف از انجام پژوهش این بود که با توجه به عوامل موثر در توسعه کالبدی شهر، نواحی مناسب برای توسعه کالبدی در شهر مهاباد شناسایی و پراکنش فضایی آن مشخص گردد. معیارهای مورد استفاده شامل لایه های توپوگرافی، زمین شناسی، کاربری زمین، شیب، جهت شیب، حریم رودخانه، دسترسی به شبکه های ارتباطی و رعایت حریم گسل محدوده بودند. که تعیین تناسب زمین از طریق معیارهای مورد استفاده و مدل TOPSIS Fuzzy در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت گرفت. تناسب زمین برای توسعه کالبدی به پنج طبقه خیلی مناسب، مناسب، متوسط، نامناسب و خیلی مناسب تقسیم شد و نقشه پهنه بندی آن تهیه گردید. نتایج حاکی از آن است که از کل محدوده مورد مطالعه، 11درصد خیلی مناسب و بدون محدودیت، 7/8 مناسب، 32/20 درصد متوسط، 02/29 درصد نامناسب و 96/30 درصد از کل مساحت محدوده مورد مطالعه خیلی نامناسب برای توسعه کالبدی– فضایی شهر می باشد
۴.

نقش میزان آگاهی دهیاران از قوانین و مقررات در ارتقاء مدیریت مطلوب روستایی (مورد مطالعه: شهرستان طارم)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قوانین و مقررات دهیاران مدیریت مطلوب روستایی روستاهای شهرستان طارم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 830 تعداد دانلود : 652
آگاهی اندک مدیران از قوانین و مقررات حوزه عملکردی خود، یکی از چالش های اساسی مدیریت روستایی در دستیابی به مدیریت مطلوب است. در این مطالعه تلاش می شود نقش میزان آگاهی دهیاران از قوانین و مقررات در ارتقاء مدیریت مطلوب روستایی مورد کنکاش قرار گیرد. تحقیق حاضر به شیوه توصیفی تحلیلی از طریق سنجش نظرات 38 تن از دهیاران که به صورت نمونه تصادفی از میان سکونتگاه های روستایی شهرستان طارم انتخاب شده اند، صورت گرفت. سطح برخورداری سکونتگاه های روستایی به عنوان پیش نیاز انتخاب نمونه ها و برایندی از تأثیرگذاری مدیریت مطلوب با استفاده از مدل تاپسیس انجام شد. سپس ارتباط سه سطح حاصل از سنجش توسعه با میزان آگاهی دهیاران از قوانین و مقررات در قالب پنج نظام اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، فیزیکی-کالبدی و نهادی تحلیل شد. همچنین برای سنجش متغیر مدیریت مطلوب روستایی نیز از چهل شاخص در قالب نظام های پنج گانه استفاده شد. یافته ها نشان می دهد بین سه مولفه نهادی، اجتماعی و اقتصادی میزان آگاهی از قوانین و مقررات و سه مولفه نهادی، اجتماعی و اقتصادی ارتقاء مدیریت مطلوب روستایی رابطه معنادار و همبستگی نسبتا قوی وجود داشت. به طور کلی سه مولفه نهادی، اجتماعی و اقتصادی توانسته اند به ترتیب 1/29 درصد، 5/14 درصد،  2/15درصد از تغییرات درونی سه مولفه  نهادی، اجتماعی و اقتصادی مدیریت مطلوب را تبیین کنند. در عین حال تایید رابطه بینسطح توسعه یافتگی روستاها و میزان آگاهی دهیاران از قوانین و مقررات و مدیریت مطلوب روستایی، نشان می دهد که با بالارفتن سطح توسعه یافتگی روستاها، میزان آگاهی دهیاران از قوانین و مقررات و همچنین مدیریت مطلوب روستایی نیز به میزان قابل قبولی بهبود می یابد. در واقع نتایج تحقیق نشان دادند که سطح توسعه یافتگی روستاها در بالا رفتن آگاهی دهیاران از قوانین و مقررات روستایی و همچنین ارتقاء مدیریت مطلوب روستایی تاثیر گذار است. همچنین راهکارهایی در جهت ارتقاء آگاهی دهیاران از قوانین و مقررات حوزه عملکردی ارائه شد.
۵.

اندازه گیری اقتصادی مقدار بهینه شهر مبتنی بر حضور دولت مطالعه موردی : کلان شهرهای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اندازه بهینه تابع مازاد هزینه اجتماعی حمل و نقل کلان شهرای ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 734 تعداد دانلود : 313
هدف این مطالعه اندازه بهینه کلان شهرهای ایران مبتنی بر حضور دولت به عنوان ارائه دهنده کالا و خدمات عمومی است.  بدین منظور در این تحقیق با استفاده از روش تابع مازاد کل که از تفاوت بین درآمد کل قابل تصرف و تمام هزینه های کار و زندگی یک خانوار در نواحی شهرهای بزرگ تعریف می شود، اندازه بهینه کلان شهرهای ایران برآورد شده است. نتایج اندازه بهینه کلان شهرهای ایران نشان می دهد که جمیعت این شهرها، سال هاست از سطح بهینه خود عبور کرده است. همچنین، نسبت مازاد جمعیت در کلان شهرهای ایران  نشان داده شده ان است که شهر تهران در میان کلان شهرهای ایران، دارای بیشترین مازاد جمعیت (63%) است. این نسبت برای سایر کلان شهرها کمتر از شهر تهران است؛ نسبت مازاد شهر تهران در میان کلان شهرهای ایران، بیشترین و برابر با 63% است. این نسبت برای سایر کلان شهرها کمتر از شهر تهران است؛ به طوری که به ترتیب برای مشهد 51%، کرج 40%، اصفهان 40%، شیراز 42%، تبریز 38%، قم 41%، اهواز 39%، کرمانشاه 38% و ارومیه 31% است. در بین این کلان شهرها بعد از شهر تهران، مشهد بیشترین مازاد و شهر ارومیه دارای کمترین نسبت مازاد در بین کلان شهرهای ایران است.
۶.

پهنه بندی منطقه آثار طبیعی ملی دهلران با استفاده از مدل تلفیقی Fuzzy-AHP(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: پهنه بندی توان اکولوژیکی Fuzzy-AHP آثار طبیعی ملی دهلران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 582 تعداد دانلود : 432
پهنه بندی، تاکتیکی است که که از طریق آن تعارضات مناطق تحت حفاظت کاهش یافته و ضمن تأخیر در صدمات وارد شده ب ه مناطق، ف رصت لازم را ب رای اتخاذ تدابیر لازم ف راهم می کند. هدف از تحقیق جاری، ارزیابی کارایی مدل تلفیقی Fuzzy-AHP جهت پهنه بندی منطقه آثار طبیعی ملی دهلران در استان ایلام می باشد. بدین منظور اقدام به تهیه و روی هم گذاری لایه های شیب، جهت جغرافیایی، خطوط ارتفاعی، بافت خاک، پوشش گیاهی، رسوبدهی، فرسایش خاک، کاربری اراضی و سازند زمین شناسی گردید. در این مطالعه از روش Fuzzy-AHP و قابلیت های GIS جهت ارزیابی توان استفاده شده است. تحلیل و ارزیابی دقت مدل، بر اساس لایه های تولید شده از عملگرها و لایه های رستری انجام و گامای 9/0 به عنوان لایه نهایی برای پهنه بندی منطقه تعیین شد. نقشه نتایج پهنه بندی نشان می دهد که منطقه در 5 زون شامل زون امن به مساحت 3/192 هکتار (13 درصد)، زون حفاظتی به مساحت 8/829 هکتار (56 درصد)، زون تفرج گسترده به مساحت 8/371 هکتار (25 درصد)، زون تفرج متمرکز به مساحت 9/3 هکتار (3/0 درصد) و زون استفاده چند جانبه به مساحت 86 هکتار (7/5 درصد) قرار می گیرد. زون حفاظت شده بیشترین مساحت منطقه را به خود اختصاص داده و بصورت یک ناحیه ضربه گیر پیرامونی وسیع، زون امن را احاطه می کند که همانند یک کمربند کاهنده عوامل مخرب عمل می کند.
۷.

تحلیل همدیدی– دینامیکی وقوع سیل بندرعباس در مارس 2014(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ناپایداری پتانسیلی کم فشار دینامیکی گزارش های سینوپ و متار بندرعباس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 159 تعداد دانلود : 322
در این تحقیق سامانه بارشی قوی رخداده در روزهای 14 و 15ام مارس 2014 در مناطق جنوبی ایران بررسی شده است. بدین منظور گزارش های سینوپ و متار ایستگاه های نیمه جنوبی ایران، الگوهای جوی شامل فشار در سطح متوسط دریا، رطوبت، دما و فرارفت آن در ترازهای 500، 850 و1000، گرایش ارتفاع 24 ساعته در تراز 500، باد در ترازهای 200 و  1000 و همچنین جریانات جتی در تراز 200 هکتوپاسکال بررسی شده است. این سامانه بارشی با سامانه بارشی مارس 1996 که دومین بیشینه بارش را در طی 58 سال گذشته در این منطقه داشته است، مقایسه شده است. بررسی ها نشان داد که مهمترین علت بارش ها، مربوط به ناپایداری پتانسیلی ناشی از سامانه کم فشار دینامیکی که به صورت یک ناوه کم فشار از ترکمنستان به سمت تنگه هرمز کشیده شده بود، می باشد. همچنین، نصف النهاری شدن تدریجی جهت جریان جت جنب حاره ای قوی در شمال غرب آفریقا و کشیده شدن شاخه ای از آن بر فراز خلیج فارس نیز به تشدید ناپایداری در این مناطق در روزهای ذکر شده کمک کرده است. بیشینه بارش 24 ساعته به ترتیب از بندرعباس، رودان و کهنوج با 110 ، 5/78 و 69 میلی متر گزارش شده است. موقعیت هر سه ایستگاه در ناحیه شرقی سامانه بارشی قرار دارد، جایی که فرارفت قوی رطوبت از سمت تنگه هرمز به آن سو بوده است. قرار گرفتن سمت چپ خروجی جت بر فراز استان هرمزگان نیز سبب جریان صعودی هوا در منطقه شده است. مجموع همه این عوامل سبب وقوع بارش بیشینه در این استان شده است.
۸.

بررسی اثرات سرمایه اجتماعی بر رفاه خانوارهای روستایی (مطالعه موردی: دهستان میانکوه شرقی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی رفاه اقتصادی و اجتماعی مدل تحلیل مسیر دهستان میانکوه شرقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 227 تعداد دانلود : 30
  سرمایه اجتماعی یکی از عوامل مهم در توسعه پایدار روستایی می باشد. لازمه رسیدن به توسعه پایدار روستایی توجه به سرمایه اجتماعی، رفاه اقتصادی و اجتماعی می باشد. در این مطالعه نیز با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی، به بررسی اثرات سرمایه های اجتماعی بر رفاه اقتصادی و اجتماعی خانوارهای روستایی در دهستان میانکوه شرقی پرداخته شد. جامعه آماری شامل خانوارهای روستایی دهستان میانکوه شرقی در شهرستان پلدختر می باشد (1700N=). 103 سرپرست خانوار به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از دو روش آمار توصیفی و آمار استنباطی (ضریب موریس، همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر) استفاده شد. نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده نشان داد که میزان سرمایه اجتماعی خانوراهای روستایی در منطقه مورد مطالعه در سطح مطلوبی قرار دارد. همچنین بین سرمایه اجتماعی و رفاه خانوارها در منطقه مورد مطالعه رابطه ی معناداری وجود داشته و از میان مولفه های سرمایه اجتماعی، مشارکت اجتماعی بیشترین تاثیر و انسجام اجتماعی کمترین تاثیر را بر رفاه خانوارهای روستایی داشته است.
۹.

شناسایی و طبقه بندی انواع زمین لغزش با استفاده از ویژگی های طیفی و مکانی با رویکرد روش شیء گرا (نصیرآباد تا سد ستارخان اهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زمین لغزش روش شیءگرا شناسایی قطعه بندی ماهواره IRS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 814 تعداد دانلود : 468
تشخیص و طبقه بندی زمین لغزش ها یک نیاز حیاتی در تجزیه و تحلیل خطر قبل و بعد از وقوع فاجعه است. و دردرجه اول از طریق نقشه برداری زمینی یا تفسیر سنتی تصاویر انجام      می گردد. در این مقاله به شناسایی و طبقه بندی انواع زمینلغزش با رویکرد روش شیءگرا، پرداخته شده است. داده های مورد استفاده در این پژوهش شامل تصاویر رنگی کاذب مستخرج از داده های ماهواره Resourcesat-1 با قدرت تفکیک مکانی 5.8  متر و مدل ارتفاع رقومی  با قدرت تفکیک 10 متری حاصل از تصاویر 2.5 متری ماهواره Cartosat-1استفاده گردیده است. این روش برای قسمت شمال غرب حوضه آبریز به کار گرفته شد و پس از آن بدون اصلاحات بیشتر در قسمت های شرقی حوضه مورد استفاده واقع شداز این بین 70 درصد زمین لغزش ها برای اجرای مدل و 30 درصد دیگر برای اعتبارسنجی به کار رفته است. با توجه به نتایج بدست آمده 02/34 درصد از اراضی محدوده مورد مطالعه به عنوان منطقه ای با پتانسیل خیلی زیاد و زیاد برای وقوع زمین لغزش در نظر گرفته شده اند. همچنین، درصد قابل توجهی از زمین لغزش ها در طبقه با حساسیت زیاد و خیلی زیاد(05/57) قرار دارند. در مجموع سه نوع لغزش با استفاده از این روش با دقت شناسایی71.11٪ و دقت کلاس بندی91.4٪ تشخیص داده شده است. لذا می توان گفت دقت مدل های بکار رفته در پهنه بندی حساسیت وقوع زمین لغزش قابل قبول و خوب است.
۱۰.

واکاوی کیفی عوامل بازدارنده استفاده از انرژی های تجدید پذیر با استفاده از تئوری مبنایی(موردمطالعه: روستای کاهکش استان چهارمحال و بختیاری)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انرژی تجدید پذیر تئوری بنیانی چهارمحال و بختیاری عوامل بازدارنده مناطق روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 743 تعداد دانلود : 771
هدف کلی از پژوهش حاضر واکاوی کیفی عوامل بازدارنده استفاده از انرژی های تجدید پذیر در روستاهای مستعد انرژی های تجدید پذیر استان چهارمحال و بختیاری هست. مطالعه حاضر ازلحاظ پارادایم، جز تحقیقات کیفی بوده و به منظور تجزیه وتحلیل داده ها، از تئوری بنیانی استفاده شد. جامعه موردمطالعه تحقیق شامل سه دسته مطلعان روستایی، ذینفعان (ساکنین روستای کاهکش) و متخصصان مربوط به حوزه انرژی بودند. روش نمونه گیری به صورت کاملاً هدفمند (روش گلوله برفی) بوده که پس از انجام مصاحبه های عمیق، مصاحبه متمرکز، مصاحبه ساختاریافته و نیمه ساختاریافته و درنهایت رسیدن به اشباع تئوری، اطلاعات؛ جمع آوری شده و سپس در مراحل کدگذاری و تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد عامل آگاهی - اطلاع رسانی و فرهنگی با 10 گویه، عامل سیاست گذاری – اداری (جایگاه قانونی) با 8 گویه، عامل آموزش- پژوهش و برنامه ریزی با 6 گویه، عوامل هزینه – سرمایه گذاری (منابع مالی) و منابع انسانی هر یک با 4 گویه و درنهایت عامل فناوری با در برگرفتن 3 گویه به ترتیب ذکرشده اولویت ها را به خود اختصاص داده اند.
۱۱.

تحلیلی بر وضعیت آمادگی الکترونیکی کلانشهر تبریز جهت استقرار شهر الکترونیک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آمادگی الکترونیکی شهر الکترونیک فناوری اطلاعات دولت الکترونیک تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 214 تعداد دانلود : 47
مهم ترین  هدف شهر الکترونیک، خدمت رسانی مطلوب به شهروندان و کسب رضایت آنان می باشد. برای نیل به مقوله شهر الکترونیک، شهر باید به درجه ای مطلوب از آمادگی الکترونیکی دست یابد. عدم توجه به کاربران به عنوان عامل بازدارنده در آمادگی الکترونیکی عمل می کند. بدین معنی که جهت موفقیت در هر طرح ابتکاری دولت الکترونیک، شهروندان باید به خوبی از سیستم استفاده کنند. از این رو، هدف پژوهش حاضر، ارزیابی آمادگی الکترونیکی شهر تبریز در به کارگیری فناوری اطلاعات می باشد. تحقیق حاضر به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته و داده های مورد نیاز از طریق مطالعه کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) جمع آوری گردید. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه به تعداد 383 نفر تعیین گردید. روش نمونه گیری به کار رفته در این تحقیق نیز،       نمونه گیری طبقه ای- خوشه ای بوده است. با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ میزان پایایی پرسشنامه ها، 76% به دست آمد. بر اساس مدل CID مؤلفه های تحقیق در 5 دسته طبقه بندی گردید. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری کروسکال والیس، تی تک نمونه ای و روش دیون انجام گرفت. بر اساس آزمون تی تک نمونه ای در تمام مناطق، مقدار میانگین مؤلفه ها بیشتر از حد مبنا (2) بوده و میزان سطح معناداری (000/0) یعنی کمتر از 05/0 به دست آمد. بنابراین مناطق مورد مطالعه از لحاظ آمادگی الکترونیکی در وضعیت مطلوبی قرار دارند. جهت مقایسه بین مناطق از آزمون کروسکال والیس و دیون استفاده شد. بر اساس این آزمون بین مؤلفه های دسترسی الکترونیک، جامعه الکترونیک، اقتصاد الکترونیک و سیاست الکترونیک تفاوت های معنی داری بین مناطق وجود دارد. فقط در مؤلفه آموزش الکترونیک هر 4 منطقه در وضعیت نامطلوبی قرار دارند. بر اساس یافته های این تحقیق، اگر آمادگی الکترونیکی یک شهر مورد توجه قرار نگیرد؛ می تواند به عنوان یک عامل بازدارنده و مانع در طرح های ابتکاری دولت الکترونیک عمل کند.
۱۲.

شبیه سازی عملکرد و تعیین تاریخ کاشت گندم دیم و آبی بر مبنای عوامل اقلیمی و محیطی در استان کرمانشاه با مدل آکواکراپ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عملکرد گندم تاریخ کاشت عناصر اقلیمی استان کرمانشاه مدل آکواکراپ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 563 تعداد دانلود : 780
گندم یکی از مهم ترین محصولات استراتژیک کشاورزی است که در تأمین غذای ساکنین کشورمان اهمیت زیادی دارد. هدف از این تحقیق، ارزیابی کارایی مدل شبیه سازی گیاهی آکواکراپ در تعیین میزان عملکرد و تاریخ شروع کاشت گندم دیم و آبی در استان کرمانشاه است. به این منظور عملکرد گندم تحت شرایط کاشت دیم و آبی با استفاده از داده های اقلیمی روزانه (شامل بارش، دماهای حداقل و حداکثر، تبخیروتعرق پتانسیل، سرعت باد و ساعات آفتابی) و همچنین سایر اطلاعات محیطی در پنج ایستگاه سینوپتیک استان در یک دوره 22 ساله (2013-1992) توسط مدل آکواکراپ شبیه سازی شد. از بین تاریخ های ورودی به مدل، تاریخی که بیشترین عملکرد محصول را داشت، به عنوان بهترین تاریخ کاشت برای مناطق مورد نظر انتخاب گردید. نتایج تحقیق نشان داد، از نظر عملکرد، دشت روانسر برای کاشت گندم دیم و دشت سرپل ذهاب برای کاشت گندم آبی مستعدتر است. عملکرد گندم نسبت به تغییر تاریخ کاشت حساسیت زیادی نشان داد. تاریخ های کاشت گندم دیم در ایستگاه های منطقه بین 18 مهر تا 29 آبان، و گندم آبی بین 18 مهر تا 19 آبان پیشنهاد گردید که با تاریخ های واقعی کاشت در منطقه مطابقت خوبی دارد. به طور کلی، مدل آکواکراپ عملکرد و طول دوره کاشت گندم دیم و آبی را در شرایط آب و هوایی استان کرمانشاه به خوبی شبیه سازی کرد و از اینرو می تواند به عنوان یک ابزار مهم برای بررسی پتانسیل عملکرد گندم در این استان و استان های با اقلیم مشابه مورد استفاده قرار گیرد.
۱۳.

بررسی رابطه مؤلفه های تأثیرگذار بر میزان تعاملات اجتماعی در محلات پرتراکم (موردمطالعه: محله اسپه کلا شهر آمل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تعاملات اجتماعی ادراک محیطی ساختار فرهنگی و اجتماعی - سیاسی و ساختار کالبدی فضا محله اسپه کلا شهر آمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 826 تعداد دانلود : 929
رشد فزاینده ابعاد شهرنشینی و شکل گیری مقیاس های جدیدی از رشد شهری در طی چند سال اخیر موجب شده که شهر و شهرسازی معاصر با چالش نوینی مواجه گردد به طوری که مطالعات در حوزه های اجتماعی در سال های اخیر اهمیت به سزایی یافته است. مسئله ای را که این پژوهش در پی آن است، بررسی رابطه مؤلفه های تأثیرگذار در میزان تعاملات اجتماعی هست. روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی است و ازنظر هدف، کاربردی هست. جامعه آماری موردبررسی، ساکنین محله اسپه کلا (شهر آمل) با 1773 خانوار هست که از این میان 375 خانوار با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. پایایی مقیاس اصلی پرسشنامه با محاسبه آلفای کرونباخ 849/0 به دست آمد و تجزیه وتحلیل اطلاعات از طریق معادلات ساختاری برای ارزیابی علی و بررسی پایایی و روایی مدل انجام گرفت. نتایج حاصل نشان می دهد که مؤلفه های ساختار کالبدی فضا و ادراک محیطی و میزان تعاملات اجتماعی باهم رابطه دارند علاوه بر روابط فوق، رابطه ساختار اجتماعی – فرهنگی و سیاسی و ساختار کالبدی فضا با میزان تعاملات اجتماعی با میانجی گری ادراک محیطی تائید گردید.
۱۴.

تحلیلی بر شاخص های پایداری مسکن (مطالعه موردی: منطقه یک شهرداری مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بافت شهری مسکن پایداری منطقه یک شهرداری مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 994 تعداد دانلود : 747
مهم ترین ویژگی عصر کنونی شهرنشینی، افزایش جمعیت و توسعه شهرها می باشد که با تداوم این امر، نیاز روز افزون به مکان های زیستی و ایجاد مناطق مسکونی بیش از پیش احساس می شود. از طرفی به علت جبر زندگی، اصل قرار دادن اقتصاد و انبوه سازی های متعدد در نقاط مختلف بافت شهری بدون توجه به نیاز های عملکردی، روحی و روانی ساکنین آینده آن، به هدف فایق آمدن بر مشکل کمبود مسکن، مشکلاتی دیگر تبلور می یابد که از مهم ترین آن ها صدمه به بنیان خانواده و جامعه را می توان نام برد. بر این اساس، ایجاد پایداری در بخش مسکن و برنامه ریزی آن در راستای توسعه پایدار شهری گامی مهم در کاهش ناپایداری های کنونی محسوب می گردد که می تواند از طریق سه بعد اساسی اجتماعی، اقتصادی و کالبدی در کنار یکدیگر، به وجود آید. هدف از پژوهش حاضر سنجش شاخص های پایداری مساکن منطقه یک شهرداری مشهد و کمک به ارتقاء این فضاها از طریق پیشنهادهایی برای پایدارتر نمودن آن ها و تعمیم آن به مناطق مشابه می باشد. این پژوهش از نظر هدف، پژوهشی کاربردی است که به روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانه ای-اسنادی و بررسی های میدانی صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق افراد ساکن در منطقه یک شهر مشهد می باشند که با استفاده از فرمول کوکران نمونه ای تصادفی به حجم 384 نفر با ابزار پرسشنامه در نرم افزار SPSS توسط آزمون t تک نمونه ای مطالعه و تحلیل شده اند. یافته های تحقیق بیانگر این است که مساکن منطقه یک شهرداری مشهد در ابعاد اقتصادی و کالبدی دارای شرایط تا حدّی پایدار و در بعد اجتماعی در شرایط ناپایدار قرار دارند؛ چنانکه پایدارترین شاخص مساکن، میزان برخورداری از امکانات و ناپایدارترین شاخص، روابط همسایگی شناخته شده اند.
۱۵.

واکاوی نقش گردشگری در معیشت و پایداری معیشتی خانوارهای روستایی، مطالعه موردی: بخش اورامان سروآباد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری روستایی پایداری معیشتی معیشت روستایی بخش اورامان سروآباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 613 تعداد دانلود : 975
رویکرد معیشت پایدار به عنوان رویکردی جدید در ارتباط با توسعه روستایی و با هدف کاهش و ریشه کنی فقر روستایی مطرح شده است همچنین گردشگری در سال های اخیر، نق ش و جایگاه ویژه ای در توسعه مناطق روستایی پیدا کرده است. هدف تحقیق حاضر تحلیل اثرات توسعه گردشگری بر معیشت و پایداری معیشتی روستاهای بخش اورامان شهرستان سروآباد بود. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ نحوه جمع آوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر تمامی ساکنین بخش اورامان سروآباد بوده و با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 351 نفر به صورت روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود که شامل ابعاد انسانی، اجتماعی، مالی، طبیعی، فیزیکی معیشت پایدار بود. که میزان پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ (0.84) به دست آمد. برای تحلیل داده ها از روشهای آمار توصیفی از جمله فراوانی، درصد و در سطح آمار استنباطی ابتدا برای نرمال بودن توزیع داده ها ازآزمون کولموگروف اسمیرنف، برای آزمون فرضیات و بررسی تاثیر گردشگری بر معیشت پایدار از آماره های تی تک نمونه ای، همبستگی، آزمون تحلیل واریانس و بررسی میزان تاثیر گردشگری بر هر یک از ابعاد معیشت پایدار از آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داد که گردشگری بر سرمایه انسانی(0.001p=)، اجتماعی(0.001p=)، فیزیکی(0.001p=)، طبیعی(0.001p=) و مالی (0.001p=) بخش اورامان تاثیر مثبت دارد. همچنین بررسی تاثیر گردشگری بر هر یک از ابعاد با استفاده از آزمون فریدمن نشان داد که بیشترین تاثیر گردشگری بر ابعاد پنج گانه معیشت پایدار به ترتیب بر ابعاد مالی(4.65)، طبیعی(3.30)، اجتماعی(3.18)، فیزیکی(2.05) و انسانی(1.82) بوده است. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که گردشگری بر معیشت مردم بخش اورامان شهرستان سروآباد تاثیر معنی داری دارد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۸