مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی

مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی

مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی سال اول زمستان 1397 شماره 3

مقالات

۱.

بررسی نگرش جوانان و والدین نسبت به جایگاه اجتماعی سالمندان در خانواده (خانواده های تهرانی سال 1395)

کلید واژه ها: نگرش جوانان والدین سالمندان حمایت خانواده منزلت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 204 تعداد دانلود : 626
مقاله حاضر باهدف بررسی تفاوت تغییرات نگرش جوانان و والدین آنان نسبت به جایگاه اجتماعی سالمندان در سطح شهر تهران انجام شده است. این پژوهش با بررسی نظریه های پژوهشی که در این رابطه انجام شده قصد دارد تفاوت نگرشی جوانان و والدین را بسنجد و به روش پیمایشی انجام شده و اطلاعات با ابزار پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد. جامعه آماری پژوهش افراد بین 18 تا 75 سال در سطح مناطق 22 گانه تهران بزرگ بوده است. با استفاده از فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری غیر احتمالی اتفاقی 384 نفر در نظر گرفته شد و اطلاعات لازم برای پژوهش گردآوری شد و در پایان داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار spss تجزیه وتحلیل شد. پژوهش حاضر دارای سه متغیر منزلت سالمند، ویژگی سالمند و نیاز سالمندان به حمایت می باشد که رابطه جوانان و والدین با آنها سنجیده شده و سپس به مقایسه نتایج پرداخته شده است. بین نگرش جوانان و والدین نسبت به منزلت سالمندان در جامعه تفاوت وجود دارد و والدین منزلت بالاتری برای سالمندان قایل هستند. بین نگرش جوانان و والدین نسبت به ویژگی سالمندان در جامعه تفاوت وجود دارد و والدین ویژگی های سالمندان را مثبت تر گزارش کرده اند. بین نگرش جوانان و والدین نسبت به نیاز سالمندان به حمایت خانواده در جامعه تفاوت وجود دارد و والدین معتقدند سالمندان به حمایت بیشتری در خانواده نیاز دارند.
۲.

مطالعه دسترس پذیری خدمات و تسهیلات برای افراد با آسیب بینایی شهر تهران

کلید واژه ها: معلولیت آسیب بینایی مدیریت شهری طراحی فراگیر دسترس پذیری برابری فرصت ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 416 تعداد دانلود : 182
این پژوهش با هدف بررسی مناسب سازی فضای شهری برای افراد با آسیب بینایی شهر تهران انجام شده است. روش در انجام این تحقیق، پیمایش از طریق پرسشنامه محقق ساخته می باشد که با روش نمونه گیری تصادفی از جامعه آماری 12600 نفر به وسیله فرمول کوکران حجم 671 نفر از افراد آسیب دیده بینایی از بین نابینای مطلق تا نیمه بینا صورت پذیرفت. بنا بریافته های حاصل از تحقیق، مدیریت و برنامه ریزی شهری در شهر تهران فراگیر نبوده و در طراحی معابر، مکانها و ارائه خدمات و تسهیلات شهری، امکان حضور و دسترسی ایمن و مستقل نابینایان لحاظ نشده است. عدم برخورداری از امنیت و وابستگی به دیگران در تردد و نیز در بهره مندی از امکانات و تسهیلات شهری از مهم ترین مسائل نابینایان در این زمینه است. اقدامات مدیریت شهری در این خصوص نیز به دلیل فقدان نیازسنجی، اولویت سنجی، مشاوره با ذی نفعان و کاربست نظر آن ها در اجرا، عدم نظارت دقیق و اطلاع رسانی به نابینایان و سایر شهروندان از اقدامات صورت گرفته و نیز ضعف فرهنگی، فاقد کارایی لازم بوده و تأثیر چندانی بر افزایش دسترسی نابینایان نداشته است. نتایج حاصل شامل دسترسی ناکامل معابر شهری و فضای عمومی و همچنین وجود موانع بسیار ریسک و آسیب پذیری این قشر در جریان حرکت در معابر و فضاهای شهری شده است. فضای سایبری به سبب میزان بالای استفاده افراد نابینا از ابزارهای هوشمند مثل رایانه تلفن همراه هوشمند ظرفیت بسیار بالایی برای مناسبسازی دارا می باشد لذا جای اقدام بسیار دارد تا این افراد از فضای سایبری به امکانات بیشتری دسترسی پیدا کنند.
۳.

نقش شهروندگرایی فراملی در حاکمیت دولت های محلی (مطالعه موردی؛ کشورهای فرانسه و ایران)

کلید واژه ها: شهروند گرایی دولت های محلی دمکراسی محلی مشارکت شهروندان حاکمیت دولت ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 254 تعداد دانلود : 723
شهروندگرایی فراملی در مفهوم جدید خود، در پی تامین رضایت حداکثری شهروندان است. از این رو، این الگو به نظام های دمکراتیکی تعلق دارد که مشارکت شهروندان و مدیریت پاسخگوی شهری جزء مولفه های اصلی آنها به شمار می آید. واکاوی نقش شهروندگرایی فراملی بر حاکمیت دولت های محلی، توجه به دگردیسی این مفهوم، مفهوم شناسی دولت های محلی و مولفه های آن، رابطه این دولت ها با دولت مرکزی، مفهوم شناسی شهروندگرایی فراملی و مولفه های اصلی آن و تفاوت آن با مشتری مداری را ضروری می سازد. استدلال ها بر تاثیر شهروندگرایی فراملی بر حاکمیت دولت های محلی از رهگذر بررسی نظری و جامعه شناختی الگوی شهروندگرایی فراملی در فرانسه و ایران انجام می پذیرد. یافته های این پژوهش نشانگر آن است که اولا؛ مشارکت شهروندان تضمینی برای بقای دولت های محلی است. ثانیا؛ دگردیسی در مفهوم حاکمیت تلاش دولت های محلی را برای مشارکت بیشتر شهروندان به منظور افزایش و تقویت حاکمیت خود موجب می شود. و در نهایت؛ شهروندگرایی فراملی می تواند به تقویت حاکمیت دولت های محلی رهنمون گردد.
۴.

نقش دین بر مراقبت های اجتماعی

کلید واژه ها: دین مداری اسیب اجتماعی پیشگیری جامعه شناسی نوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 530 تعداد دانلود : 286
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین دین مداری و اسیب های اجتماعی می باشد که با روش میدانی و کتایخانه ای به بررسی ان پرداخته ایم که جامعه اماری ان دانش اموزان مقطع متوسطه دوم دبیرستان فاروق اعظم شهرستان ایرانشهر می باشد که در سال تحصیلی 1396-1395 مشغول به تحصیل بوده اند که مورد مصاحبه و مشاهده قرار گرفته اند و همچنین از منابع متعدد جهت تکمیل پژوهش مذکور استفاده شده است.
۵.

فراترکیب پژوهش شبکه های اجتماعی مجازی در ایران (کلیه مقالات مجلات علمی پژوهشی طی سال های1388تا دی ماه1397)

نویسنده:

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی مجازی فراترکیب مجلات علمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 228 تعداد دانلود : 671
"شبکه های اجتماعی مجازی"به مثابه بخشی اساسی و اجتناب ناپذیر جوامع معاصر را در برگرفته و ابعاد و سطوح مختلف نظام اجتماعی را تحت تاثیرخود قرار داده و به عنوان پدیده اجتماعی نگریسته می شود. تفکر سیستمی بنیانهای فکری استواری درمدل سازی و طراحی الگوهای جامع تبیین پدیده های اجتماعی در ایران فراهم می سازد.پشتوانه های نظری و دستاوردهای پژوهشی جامعه شناسی زمینه های سهولت بخش نیل به اصول مدل سازی تبیین پدیده های اجتماعی رافراهم نموده که اصول پنج گانه مذکورعبارتنداز:"ماهیت و چیستی پدیده های اجتماعی"،"الگوهای اجتماعی پدیده های اجتماعی"،"همبسته های پدیده های اجتماعی"،"پیشایندهای پدیده های اجتماعی" و "پسایند های پدیده های اجتماعی". تحقیق حاضر از نوع "فراترکیب" خواهدبود. فراترکیب(متاسنتز) نوعی روش تحقیق کیفی است که درآن تحقیقات کیفی درهم آمیخته شده و درنهایت تفسیری نو از مجموعه آنها پدیدمی آید. مقایسه و یکپارچه سازی مطالعات پیشین و هم چنین طراحی و ساخت مدل و الگوی جامع در قالب روش فراترکیب امکان پذیرخواهدبود. این مطالعات، درکانون توجه پژوهشگران در ایران قرارگرفته و همچنان گسترش روزافزونی دارد. اطلاعات تحقیق با استفاده ازسه منبع اینترنتی پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی(sid.ir)، ب)پایگاه اطلاع رسانی نشریات علمی ایران(magiran.com)و ج) پایگاه های اختصاصی الکترونیکی مجلات علمی پژوهشی مصوب وزارت علوم (تعداد231مقاله)جمع آوری شده است. یافته های پژوهش نشان از روندی صعودی وهم چنین سریع وشتابان در تحقیقات گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران طی سالهای 1388تا دی ماه1397داشته است. نتایج استفاده ازروش"فراترکیب "تحقیق راقادربه "ساخت و طراحی مدل جامع تبیین گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران" نموده است. مدل پیشنهادی قابل تفکیک و تبیین درسه بخش خواهد بود: الف)چیستی وچگونگی ماهیت گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران(کلیات و وضعیت)، ب)شناسایی عوامل موثر در شکل گیری گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران(پیشایندها)، ج)شناسایی اثرات،کارکردها و پیامدهای متعددگرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران(پسایندها). گرایشهای پژوهشی به ترتیب اختصاص به پسایندها (شامل144مقاله،62درصد)، وضعیت و کلیات (شامل73 مقاله و32درصد)وپیشایندها(شامل14مقاله،6درصد)داشته اند.گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران موجب بروزتاثیرات چهارگانه خانوادگی،سیاسی،اجتماعی ورفتاری-تربیتی(81متغیر)شده که تغییرات هویتی (35مقاله و15حوزه هویتی) درمرتبه اول اهمیت قرارگرفته است.گرایش به شبکه های اجتماعی ازسوئی موجب تغییرات هویتی جوانان برای نمونه هویت ملی(8مقاله)،هویت اجتماعی(5مقاله)،هویت دینی(4مقاله) شده و ازسوئی دیگر باعث تغییر در سبک زندگی(10مقاله)، افزایش سرمایه اجتماعی(9مقاله)، کاهش امنیت اجتماعی و اخلاقی(7مقاله)،کاهش عملکرد تحصیلی(5مقاله)،تغییر در دینداری(5مقاله) گردیده است. البته جنبه های دیگر اثرات رسانه های اجتماعی را می توان در بروز تغییرات خانوادگی(19موضوع)، رفتاری وتربیتی(17 موضوع)و هم چنین اثرات مثبت سیاسی(10موضوع) درکاربران ایرانی نیز گزارش داد. پیشایندهای گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران درچهاردسته اصلی(عوامل رسانه ای،فناورانه، اجتماعی وروانشناختی)(29متغیر) وهمچنین تحقیقات بخش چیستی در11موضوع فرعی گزارش شده اند که بیشترین مقالات آن بخش، اختصاص به بررسی اهداف و انگیزه های عضویت کاربران شبکه های اجتماعی (17 مقاله)، مشخصات فرهنگی اجتماعی کاربران (8 مقاله )و وضعیت سرمایه اجتماعی کاربران(7 مقاله)داشته است

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۳