مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت

مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت

مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت سال چهارم پاییز 1396 شماره 3 (پیاپی 14)

مقالات

۱.

بررسی تاثیر القایی هیجان های شرم و گناه بر عملکرد حافظه فعال

کلید واژه ها: شرم گناه حافظه فعال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 787 تعداد دانلود : 745
مقدمه: ارتباط بین شناخت و هیجان همواره برای محققان جالب و مورد توجه بوده است. علیرغم اینکه هریک حوزه ای جداگانه محسوب می شوند ولی با یکدیگر در تعامل اند. هدف: لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر القایی هیجان های شرم و گناه در عملکرد حافظه فعال انجام شد. روش: این پژوهش نیمه آزمایشی بود و در آن از طرح پیش آزمون-پس آزمون استفاده شد. جامعه آماری در این پژوهش کلیه دانشجویان دختر دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال تحصیلی 95-1394 بوده است. در این پژوهش ابتدا 100 دانشجو با دامنه سنی بین 19-23 سال به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه ی جمعیت شناختی و تکلیف دو گانه مداد-کاغذی را به منظور بررسی حافظه فعال انجام دادند. سپس از بین آن ها مجموعا 96 دانشجو بر اساس سن و عملکردشان در حافظه فعال در سه گروه هیجان شرم(32 نفر)، هیجان گناه(32 نفر) و گروه خنثی(32 نفر) همتاسازی شدند. سپس شرکت کنندگان تکلیف یادآوری خاطرات هیجانی و تکلیف دو گانه مداد-کاغذی را انجام دادند. داده ها به کمک 22 SPSS و با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و روش تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که بعد از تعدیل نمرات پیش آزمون، هیجان های شرم و گناه به طور معناداری (95/4= F ، 01/0 P < ) حافظه فعال افراد را تحت تاثیر قرار می دهند. نتیجه گیری: براساس این یافته ها می توان نتیجه گرفت که هیجانات، عملکرد حافظه فعال را تحت تاثیر قرار می دهند و قرار گیری در معرض یادآوری خاطرات هیجانی منفی (شرم و گناه) در حافظه فعال افراد تداخل ایجاد می کند.
۲.

رابطه سبک های هویت، مسئولیت پذیری و جهت گیری مذهبی با احساس تنهایی دانشجویان کارشناسی ارشد

کلید واژه ها: سبک های هویت مسئولیت پذیری جهت گیری مذهبی احساس تنهایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 143 تعداد دانلود : 689
هدف این پژوهش بررسی رابطه بین سبک های هویت، مسئولیت پذیری و جهت گیری مذهبی با احساس تنهایی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان است. نمونه پژوهش مورد نظر شامل 250 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی سمنان می باشد، که برای انتخاب آزمودنی ها از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شد. ابزار پژوهش حاضر پرسشنامه های سبک های هویت برزونسکی، مسئولیت پذیری،جهت گیری مذهبی آلپورت و احساس تنهایی UCLA و روش تحقیق همبستگی می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آماری رگرسیون چند متغیره و همبستگی پیرسون به آزمون فرضیه های مورد تحقیق پرداخته شد. نتایج نشان داد که سبک هویت سردرگم/اجتنابی توان پیش بینی احساس تنهایی دانشجویان را دارد. همچنین احساس تنهایی دانشجویان با حس مسئولیت پذیری و تعهدشان رابطه عکس و منفی دارد و توان پیش بینی احساس تنهایی دانشجویان بر اساس جهت گیری مذهبی شان وجود ندارد. در نهایت به این نتیجه رسیدیم که بین دو گروه دختران و پسران نیز از نظر سبک های هویت، مسئولیت پذیری، جهت گیری مذهبی و احساس تنهایی تفاوت معناداری وجود ندارد.
۳.

اثربخشی توانبخشی روانی- اجتماعی در کاهش علائم منفی و بهبود مهارت های اجتماعی مبتلایان به اسکیزوفرنی مزمن

کلید واژه ها: توانبخشی روانی- اجتماعی علائم منفی مهارت اجتماعی اسکیزوفرنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 782 تعداد دانلود : 822
مقدمه: این پژوهش به منظور اثربخشی توانبخشی روانی- اجتماعی در کاهش علائم منفی و بهبود مهارت های اجتماعی مبتلایان به اسکیزوفرنی مزمن انجام شد. روش: روش پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون- پس آزمون بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، از بین جامعه آماری که شامل تمامی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی مزمن در مراکز شبانه روزی توانبخشی بیماران مزمن روانی در شهر سنندج بوده، 30 نفر از مبتلایان در دو گروه آزمایش و کنترل (هر کدام 15 نفر) انتخاب گردید. مداخله های انجام شده در 12 جلسه (توان بخشی روانی- اجتماعی) به کمک پیش آزمون- پس آزمون ارزیابی شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های علائم منفی اندریسن و مهارت های اجتماعی ده بزرگی استفاده و فرضیه های پژوهش نیز از طریق آزمون تحلیل واریانس چندراهه محاسبه شدند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که توانبخشی روانی- اجتماعی در کاهش علائم منفی مبتلایان به اسکیزوفرنی مزمن تأثیر معناداریدارد. توانبخشی روانی- اجتماعی در بهبود مهارت های اجتماعی مبتلایان به اسکیزوفرنی مزمن تأثیر معناداری دارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده، بکارگیری روش های غیردارویی همچون توانبخشی روانی-اجتماعی در کاهش علائم منفی و بهبود مهارت های اجتماعی مبتلایان به اسکیزوفرن توصیه می شود.
۴.

مقایسه تفکر خلاف واقع در بیماران مبتلا به افسردگی، اضطراب و افراد سالم

کلید واژه ها: تفکر خلاف واقع تفکرخلاف واقع رو به پایین بدون ارجاع تفکرخلاف واقع رو به بالا دیگر ارجاع رو به بالا خود ارجاع رو به بالا بدون ارجاع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 761 تعداد دانلود : 134
پژوهش حاضر به مقایسه تفکر خلاف واقع بیماران مبتلا به افسردگی، اضطراب و افراد سالم می پردازد. روش: روش پژوهش پس رویدادی از نوع علی- مقایسه ای است.30 زن افسرده و 30 زن مضطرب که در سال 1394 به مراکز مشاوره روانشناختی شهر اصفهان مراجعه کرده بودند، با تشخیص روانپزشک و روانشناس به پژوهشگر ارجاع داده شدند؛ همچنین 30 زن سالم که سابقه هیچ گونه اختلال روانپزشکی و مصرف دارو نداشتند، انتخاب شدند. سپس پرسشنامه تفکر خلاف واقع برای حوادث منفی ( CINES ) بر روی نمونه اجرا گردید. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس چند متغیره ( MANOVA ) نشان داد که بین سه گروه از لحاظ نمرات تفکر خلاف واقع و زیر مقیاس های آن تفاوت معنادار وجود دارد (009/0 P< ). به طوری که افراد افسرده بالاترین نمره و افراد سالم پایین ترین نمره را داشته اند. نمرات تفکرخلاف واقع رو به پایین بدون ارجاع، تنها بین دو گروه افسرده و سالم معنادار است (002/0 p< ). نمرات زیرمقیاس های تفکرخلاف واقع رو به بالا دیگر ارجاع، رو به بالا خود ارجاع و رو به بالا بدون ارجاع در افراد افسرده و مضطرب به طور معناداری بیش از گروه افراد سالم می باشد (001/0 p< ) اما بین دو گروه افراد افسرده و مضطرب تفاوت معناداری وجود ندارد. نتیجه گیری: احساس منفی تفکر خلاف واقع را فعال می کند، که ممکن است احساس منفی را تشدید کند. همچنین، تفکر خلاف واقع خیلی زود بعد از فعال سازی به طور خودکار بازداری می شود و احساس منفی ناشی از آن را کاهش می دهد ولی در افراد افسرده و مضطرب این پدیده رخ نمی دهد و نشخوار فکری خلاف واقع ادامه می یابد.
۵.

خودکشی و ارتباط آن با متغیرهای جمعیت شناختی و تشخیص روان پزشکی در بیماران بیمارستان قدس سنندج

کلید واژه ها: خودکشی متغیرهای جمعیت شناختی بیماران روانپزشکی تشخیص روانپزشکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 641 تعداد دانلود : 179
زمینه و هدف: خودکشی یکی از معضلات امروزه است که همواره یک متغیر روان شناختی در آن درگیر است. از آنجاییکه یکی از جمعیت هایی که بیشترین توجه را در این زمینه به خود جلب کرده جمعیت بیماران روانپزشکی است، پرداختن به این مسئله و بررسی ارتباط آن با متغیرهای مربوطه در این بیماران اهمیت خاصی دارد. هدف این مطالعه بررسی ارتباط خودکشی با متغیرهای جمعیت شناختی و تعداد دفعات بستری، تشخیص روان پزشکی و همچنین طول مدت بستری است مواد و روش ها : تمامی بیمارانی که شرایط ورود به تحقیق را داشتند و رضایت آگاهانه برای شرکت در تحقیق را پر کرده بودند (152 نفر) پرسشنامه ها و سایر اطلاعات مربوطه را تکمیل کردند. سپس با مراجعه به پرونده بیماران و تعیین تشخیص روانپزشکی , وسایر اطلاعات لازم اخذ گردید. علاوه بر داده های جمعیت شناختی و تشخیص و سایر اطلاعات لازم از بیماران و پرونده پزشکی آنان، از پرسشنامه افکار خودکشی بک نیز استفاده شد. برای تحلیل نتایج با استفاده از نسخه 20 نرم افزار Spss ، و از روش های ضریب همبستگی پیرسون، t مستقل، و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده گردید. یافته ها : هیچ یک از متغیرهای سن، جنس، شغل، و وضعیت تأهل ارتباط معنی داری با خودکشی را نشان نداند. همینطور متغیرهای تشخیص روانپزشکی، طول مدت و همچنین تعداد دفعات بستری در بیمارستان روانپزشکی هیچکدام ارتباط معنی داری با خودکشی نداشتند. نتیجه گیری : توزیع خودکشی در بیماران گروه نمونه تابع هیچ یک از مؤلفه های جمعیت شناختی و همینطور تشخیص روانپزشکی و تعداد و طول مدت بستری نبود. در این زمینه متغیرهای شناختی ممکن است دخیل باشند که برای روشن شدن بیشتر به مطالعات دیگری نیاز است.
۶.

ارتباط بین تفاوت جنسیتی و سابقه اختلال روان پزشکی در خانواده با اختلال نافرمانی مقابله ای در بین دانش آموزان ابتدائی شهر سنندج در سال 1393

کلید واژه ها: اختلال نافرمانی مقابله ای دانش آموزان ابتدایی سنندج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 812 تعداد دانلود : 512
زمینه و هدف: اختلال نافرمانی مقابله ای ( ODD ) [1] یکی از رایج ترین اختلالات بالینی در کودکان و نوجوانان می باشد که تحت تاثیر عوامل مختلف می باشد هدف از انجام این تحقیق تعیین تعیین ارتباط بین تفاوت جنسیتی و سابقه اختلال روان پزشکی در خانواده با اختلال نافرمانی مقابله ای در بین دانش آموزان ابتدائی شهر سنندج در سال 1393 می باشد. روش: در مطالعه مقطعی حاضر، جامعه مورد مطالعه شامل دانش آموزان مقطع ابتدایی ساکن در شهر سنندج در سال 1393 بود. تعداد نمونه شامل 377 دانش آموز بودند که از طریق روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. از پرسشنامه علائم مرضی کودکان استفاده شد، که روایی و پایایی آن اثبات شده بود. اطلاعات از طریق نرم افزار آماری SPSS-18 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت؛ برای آنالیز تفاوت ها از Independent- samples t-test استفاده شد و سطح معناداری ( P<0.05 ) در نظر گرفته شد. یافته ها: از تعداد 377 دانش آموز مورد مطالعه 62.6 درصد (236 نفر) پسر و 37.4 درصد (141 نفر) دختر بودند. نتایج مطالعه نشان داد که 1/11 درصد از افراد مورد مطالعه سابقه اختلال روان پزشکی در والدین آن ها وجود داشت. میانگین نمره اختلال نافرمانی مقابله ای در بین دختر و پسر تفاوت معنی دار داشت ( (p≤0.001 و همچنین شیوع اختلال نافرمانی در کودکان والدینی که دارای سابقه ی اختلالات روان پزشکی بودند، بیشتر دیده شد ( P=0.08 ). نتیجه گیری: عواملی مانند جنسیت و سابقه اختلال روان پزشکی در خانواده بر شیوع اختلال نافرمانی مقابله ای تأثیر دارند، بنابراین آموزش والدین در خصوص این اختلال توسط نهاد های مرتبط، می تواند مفید باشد. [1] - Oppositional Defiant Disorder
۷.

نقش بی نظمی هیجانی، افکار منفی تکرارشونده و آمیختگی فکر-عمل در پیش بینی نگرانی

کلید واژه ها: نگرانی بی نظمی هیجانی آمیختگی فکر - عمل افکارمنفی تکرارشونده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 440 تعداد دانلود : 877
مقدمه: نگرانی، پدیده ای رایج و ویژگی مشترک در بسیاری از اختلال ها، به خصوص اختلال های اضطرابی است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش پیش بین بی نظمی هیجانی، افکار منفی تکرارشونده و آمیختگی فکر- عمل بر نگرانی انجام گرفت. روش: با توجه به طرح پژوهش حاضر (همبستگی) از روش تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. 343 نفر از دانشجویان دانشگاه خوارزمی تهران به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و سپس به پرسشنامه آمیختگی فکر (TFI) ، مقیاس دشواری در تنظیم هیجانی (DERS) ، پرسشنامه افکار منفی تکرارشونده (RNTQ) و پرسشنامه نگرانی پنسیلوانیا (PSWQ) پاسخ دادند. یافته ها: نتایج نشان داد که متغیرهای دشواری در تنظیم هیجان، افکار منفی تکرارشونده و آمیختگی فکر، همبستگی معنادار و مثبتی با نگرانی داشتند ( 01/0> p ). همچنین، نتایج تحلیل گام به گام نشان داد که در گام اول، دشواری در تنظیم هیجانی به تنهایی 25 درصد از واریانس نگرانی و در گام دوم افکار منفی و دشواری در تنظیم هیجانی 31 درصد از واریانس نگرانی را تبیین می کنند و آمیختگی فکر- عمل از مدل حذف شد. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش حاضر، بی نظمی هیجانی و افکار منفی تکرارشونده قادر به پیش بینی نگرانی در دانشجویان بوده است و این یافته ها می تواند گامی در جهت شناخت بیشتر ماهیت نگرانی محسوب شود.
۸.

اثربخشی کیفیتِ زندگی درمانی(QOLT) در تغییر سطح تاب آوری تحصیلی و خود-تمایزیافتگی دانش آموزان دختر افسرده مقطع متوسطه دوم شهر خرم آباد در سال تحصیلی 96-1395

کلید واژه ها: کیفیت زندگی درمانی تاب آوری تحصیلی خود - تمایزیافتگی افسردگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 608 تعداد دانلود : 615
هدف اصلی این پژوهش، تعیین میزان اثربخشی کیفیتِ زندگی درمانی( QOLT ) در تغییر سطح تاب آوری تحصیلی و خود-تمایزیافتگی دانش آموزان دختر افسرده شهر خرم آباد بود. این پژوهش به ص ورت ش به تجرب ی ب ود ک ه در آن از ط رح پ یش آزم ون - پ س آزم ون ب ا گ روه کنت رل اس تفاده ش د. نمون ه پ ژوهش 40 آزم ودنی ب ود ک ه از می ان دان ش آم وزان دخت ر دبیرس تانی دارای افسردگی ش هر خرم آباد انتخ اب و ب ه ص ورت تص ادفی در گ روه ه ای آزم ایش(کیفیتِ زندگی درمانی QOLT ) و گواه گمارده ش دند. در مرحله مداخله گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 2 ساعته تحت کیفیتِ زندگی درمانی QOLT قرار گرفتند. در طی این مدت گروه کنترل هیچ نوع مداخله ای دریافت نکرد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه تجدید نظر شده خود تمایزیافتگی ( DSI-R ) اسکورون و اسمیت(2003) و پرسش نامه تاب آوری تحصیلی ساموئل(2004) در مراحل پیش آزمون و پس آزمون برای دو گروه آزمایشی و گواه استفاده شد. داده های پژوهش با روش تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شدند. تحلیل داده ها به کمک نرم افزار( SPSS.21 ) انجام گرفت. نتایج تحلیل کوواریانس تفاوت معنی داری بین دو گروه نشان داد. یافته ها حاکی از آن بود که کیفیتِ زندگی درمانی در افزایش خود-تمایزیافگی و تاب آوری تحصیلی اثربخش است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۱