مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت

مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت

مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت سال سوم زمستان 1395 شماره 4 (پیاپی 11)

مقالات

۱.

مقایسه طرحواره های ناسازگار اولیه، نگرانی از تصویر بدنی و سبک های اسناد در بین نوجوانان مبتلا به اضطراب اجتماعی و نوجوانان عادی

کلید واژه ها: طرحواره های ناسازگار اولیه تصویر بدنی سبک های اسناد اضطراب اجتماعی نوجوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 821 تعداد دانلود : 30
هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه طرحواره های ناسازگار اولیه، نگرانی از تصویر بدنی و سبک های اسناد در بین افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی و افراد عادی انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع علی- مقایسه ای بود. از این رو تعداد 220 (110 نفر دارای اختلال اضطراب اجتماعی و 110 نفر از افراد عادی) دانش آموز که به روش خوشه ای چن د مرحله ای از مقطع دبیرستان شهرستان کرج انتخاب و مقایسه گردیدند. هر دو گروه با استفاده از پرسشنامه طرحواره یانگ، پرسشنامه نگرانی از تصویر بدنی، پرسشنامه سبک اسناد و مقیاس هراس اجتماعی تکمیل نمودند داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و آزمون تی مستقل و رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها نشان داد، افراد دارای اضطراب اجتماعی نسبت به افراد عادی نگرش منفی تری نسبت به بدن خود دارند. بین نوجوانان عادی و افراد دارای اضطراب اجتماعی از نظر جهت مندی، گوش بزنگی و محدودیتهای مختل تفاوت معناداری وجود دارد اما از نظر متغیر خودگردانی، عملکرد مختل و بریدگی و طرد تفاوت معناداری وجود ندارد.. در متغییرکاربرد سبک های اسنادی درونی/ بیرونی تفاوت معناداری بین دو گروه وجود ندارد اما از نظر متغیر ثبات / عدم ثبات و موقعیت خاص/ موقعیت عام تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری : یافته ها بیانگر این است که نوجوانان مبتلا به اضطراب اجتماعی تصویر منفی تری نسبت به ویژگیهای ظاهری و سبک های اسنادی ناکارآمدی دارند. که این عامل باعث تشدید علائم اضطراب اجتماعی در این نوجوانان می شود.. از آنجایی که این اختلال مانع از رشد مهارتهای بین فردی در روابط با همسالان می گردد پیشنهاد می شود که پژوهشگران به تدوین بسته های مداخله ای/ آموزشی جهت ارائه حمایت های روانشناختی به نوجوانان مبتلا به این اختلال بپردازند.
۲.

مقایسه ی مؤلفه های ذهن آگاهی و مزاج های عاطفی در افراد با افسردگی اساسی، اضطراب منتشر و افراد بهنجار

کلید واژه ها: ذهن آگاهی طرح واره های ناسازگار اولیه افسردگی اساسی اضطراب منتشر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 821 تعداد دانلود : 77
زمینه: ذهن آگاهی مفهومی جدید است که در سال های اخیر در درمان بسیاری از اختلالات روانشناختی مورد توجه روانپزشکان و روانشناسان قرار گرفته است. استفاده از تکنیک های ذهن آگاهی مستلزم بهره گیری از اطلاعات دیگری در خصوص چگونگی عملکرد مؤلفه های ذهن آگاهی در هر یک از اختلالات روانشناختی است. هدف این پژوهش مقایسه ی مؤلفه های ذهن آگاهی در سه گروه بیماران مبتلا به افسردگی اساسی، اضطراب منتشر و افراد بهنجار بوده است. مواد و روش ها : جامعه آماری پژوهش شامل کلیه بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب منتشر بود که به مرکز مشاوره شهر تهران مراجعه کرده بودند. از میان این افراد، تعداد 30 نفر با تشخیص اختلال افسردگی اساسی و 30 نفر با تشخیص اختلال اضطراب منتشر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. یک گروه 30 نفری از افراد بهنجار که فاقد اختلالات افسردگی اساسی و اضطراب منتشر بودند نیز از بین کارکنان دانشگاه علوم پزشکی انتخاب شد. افراد هر سه گروه (افسرده، مضطرب و بهنجار) بر حسب متغیرهای سن، جنسیت، فقدان بیماری های جسمی و عدم ابتلا به سایر بیماری های روانی همتاسازی شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه افسردگی بک، پرسشنامه اضطراب اشپیلبرگر ، پرسشنامه پنج مؤلفه ذهن آگاهی و پرسشنامه ارزیابی مزاج ممفیس،پیزا، پاریس و سن دیگو بود. به منظور تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش، در بخش آمار توصیفی از شاخص های میانگین و انحراف استاندارد و در بخش آمار استنباطی از تحلیل واریانس چندمتغیره MANOVA) ) و آزمون تعقیبی توکی استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که بین سه گروه در مؤلفه های ذهن آگاهی تفاوت معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر، در مؤلفه های مشاهده، توصیف و عمل توأم با آگاهی میان افراد مضطرب و بهنجار و همچنین افراد افسرده و بهنجار تفاوت معناداری وجود داشت. در مؤلفه ی عدم قضاوت ذهن آگاهی، میان افراد افسرده و مضطرب و افراد بهنجار و مضطرب تفاوت ها معنادار بود. همچنین در مؤلفه ی عدم واکنش تفاوت میان گروه های مضطرب- افسرده، مضطرب- بهنجار و افسرده- بهنجار معنادار بود. همچنین افراد افسرده در مزاج های عاطفی نمرات بیشتری نسبت به افراد اضطرابی و بهنجار کسب نمودند وتفاوت این نمرات در مقیاس ادوارخویی و تحریک پذیری نسبت به افراد بهنجار معنادار بود. نتیجه گیری: در تبیین نتایج این پژوهش می توان این گونه نتیجه گیری کرد که بیماران مضطرب و افسرده نسبت به افراد بهنجار در مؤلفه های ذهن آگاهی عملکرد ضعیف تری دارند و نمرات مزاجهای عاطفی انها به مراتب بالاتر از افراد بهنجار بوده است .بنابراین درمان های مبتنی بر ذهن آگاهی می توانند با تأکید بر این مؤلفه ها موجب تسهیل روند درمان و همچنین بهبود علایم این گونه بیماران شود.
۳.

رابطه عزت نفس، متغیرهای جمعیت شناختی، تشخیص روانپزشکی و تعداد دفعات بستری با استیگما در بیماران روانپزشکی

کلید واژه ها: استیگما عزت نفس بیماری روان پزشکی متغیرهای جمعیت شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 700 تعداد دانلود : 627
هدف: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی-تحلیلی است که به دنبال بررسی رابطه عزت نفس، متغیرهای جمعیت شناختی، تشخیص روانپزشکی و تعداد دفعات بستری با استیگما در بیماران روانپزشکی بود روش: بیمارانی که شرایط ورود به تحقیق را داشتند و رضایت آگاهانه برای شرکت در تحقیق را پر کرده بودند (152 نفر) پرسشنامه ها اطلاعات مربوطه را تکمیل کردند. سایر اطلاعات با مراجعه به پرونده بیماران اخذ گردید. پرسشنامه های عزت نفس روزنبرگ، و مقیاس استیگما مورد استفاده قرار گرفتند. تحلیل نتایج با استفاده از نسخه 20 نرم افزار Spss ، و از روش های ضریب همبستگی پیرسون، t مستقل، و تحلیل واریانس یک طرفه انجام شد. یافته ها: بین متغیرهای سن، جنسیت، شغل، تشخیص روانپزشکی، طول مدت بیماری و همچنین تعداد دفعات بستری با استیگما ارتباط معناداری وجود ندارد اما بین عزت نفس و استیگما همبستگی منفی معنی دار (42/0-) بدست آمد. نتیجه گیری : بنظر می رسد که استیگما عمدتاً یک متغیر فرهنگی است و ارتباطی اندکی با سایر متغیرها مثل سن، جنس، تشخیص روانپزشکی، مدت بیماری و سایر متغیرهای جمعیت شناختی داشته باشد عوامل دیگری در آن دخیل است که با عزت نفس پایین افراد همراه است.
۴.

بررسی اثربخش درمان شناختی رفتاری بر اختلالات جنسی متعاقب هیسترکتومی در زنان مراجعه کننده به بیمارستان بعثت سنندج

کلید واژه ها: هیسترکتومی اختلالات جنسی درمان شناختی رفتاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 375 تعداد دانلود : 885
مقدمه:مشکلات کنشهای جنسی یکی از عوارض روانشناختی هیسترکتومی است که می تواند تهدیدی برای زنگی مشترک باشد. هدف: هدف از این پژوهش بررسی اثر بخشی درمان شناختی رفتاری بر اختلالات جنسی متعاقب هیسترکتومی در زنان مراجعه کننده به بیمارستان بعثت سنندج می باشد. مواد و روشها: این پژوهش مداخله ای از نوع قبل و بعد با گروه کنترل و آزمایش بود. جامعه آماری شامل زنان که در طی یک سال در بیمارستان بعثت سنندج تحت عمل جراحی هیسترکتومی قرار گرفته بودند.تعداد نمونه 60 نفر بوده و30 نفر از آنان به صورت تصادفی به عنوان گروه کنترل و 30 نفر به عنوان گروه آزمایش مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین بعد از درمان شناختی انجام شده ابزار اندازه گیری پرسشنامه FSFI جهت بررسی عملکرد جنسی زنان استفاده شد. یافته ها:نتایج نشان داد که آموزش CBT تاثیر معنی داری p<_0001 بر نقص عملکرد جنسی داشته است. نتیجه گیری: نتایج نشان داذ که درمان شناختی رفتاری بر میزان رضایت مندی جنسی زنان تاثیر مثبت داشت. اما در میزان درد جنسی تاثیری نداشت.
۵.

مقایسه ی فعالیت سازماندهی ادراکی رورشاخ در افراد مبتلا به اختلال ملال جنسیتی و افراد غیرمبتلا

کلید واژه ها: اختلال ملال جنسیتی شناختی رورشاخ نظام جامع اکسنر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 739 تعداد دانلود : 971
مقدمه: هدف از پژوهش حاضر، تعیین تفاوت نتایج مربوط به نمرات سازماندهی ذهنی-شناختی در افراد مبتلا به اختلال ملال جنسیتی با افراد غیرمبتلا با استفاده از آزمون رورشاخ بوده است. روش بررسی : به این منظور 28 بیمار مبتلا به اختلال ملال جنسیتی و 28 آزمودنی غیرمبتلا، به روش نمونه گیری در دسترس، با توجه به همتاسازی ویژگی های جمعیت شناختی تا حد ممکن، انتخاب شدند. آزمودنی ها با استفاده از آزمون رورشاخ، منطبق با نظام جامع اکسنر، به شکل انفرادی، مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد بین افراد مبتلا به اختلال ملال جنسیتی و افراد غیرمبتلا در متغیرهای Zf, Zsum , تفاوت معنادار وجود داشت. نتیجه گیری : نتایج حاکی از این بوده که هر دو متغیر در افراد مبتلا نسبت به افراد غیر مبتلا میزان کمتری را نشان داده اند. بحث: نتایج حاصل می تواند بیانگر نوعی محدودیت ذهنی یا بی میلی نسبت به پیچیدگی میدان محرک ها باشد. به نظر می رسد افراد غیرمبتلا به اختلال ملال جنسیتی در مقایسه با افراد مبتلا میزان تلاش شناختی بیشتری در سازمان دهی به شرایط و محرک های محیطی از خود نشان می دهند که در نهایت منجر به عمل موفق تر و کارآمدتر و در نهایت سازگاری بهتر می شود.
۶.

نقش تاب آوری در کاهش استرس شغلی و فرسودگی شغلی کارمندان طرح اقماری شرکت نفت فلات قاره ایران

کلید واژه ها: تاب آوری استرس شغلی فرسودگی شغلی کارمندان طرح اقماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 46 تعداد دانلود : 857
مقدمه: عوامل بوجود آورنده فشار عصبی و تنش در کار تقریبا در زندگی همه افراد وجود دارد از جمله بیماریهای قلبی، فشار خون بالا، امراض گوارشی، اختلالات عصبی و روانی، عدم تعادل در برقراری ارتباطات سودمند، غیبت و جابجایی، افزایش ضایعات و تصادفات در کار مجموعه این عوامل باعث بوجود آمدن استرس شغلی و فرسودگی شغلی می شود. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش تاب آوری در کاهش استرس شغلی و فرسودگی شغلی کارمندان طرح اقماری شرکت نفت فلات قاره ایران انجام شد. روش: جامعه آماری پژوهش کلیه کارمندان طرح اقماری شرکت نفت فلات قاره ایران در منطقه جزیره خارگ بود که نمونه ای با حجم 217 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه 25سوالی فرسودگی شغلی مسلش(1981) ، پرسشنامه 25سوالی تاب آوری کانر و دیویدسون (2003) و پرسشنامه استرس شغلی اچ اس ای 35 سوالی (2009) می باشد. به منظور تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج: نتایج نشان داد که تاب آوری با مولفه های خستگی عاطفی، مسخ شخصیت و نمره کل فرسودگی شغلی در هر دو بعد فراوانی و شدت همبستگی منفی معنادار و با عملکرد شخصی همبستگی مثبت معنادار دارد. همچنین ، تاب آوری با مولفه های کنترل، حمایت همکار، حمایت مدیر، ارتباط، نقش، تغییر و نمره کل استرس شغلی همبستگی منفی معنادار دارد. بین زیر مقیاس های استرس شغلی نیز همبستگی بالایی وجود داشت. نتیجه گیری: نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که تاب آوری 24 درصد از واریانس فراوانی و شدت فرسودگی شغلی را پیش بینی می کند. همچنین تاب آوری 18 درصد از واریانس استرس شغلی را پیش بینی کرد.
۷.

پیش بینی رضایت شغلی بر اساس تیپ شخصیت و حمایت اجتماعی ادراک شده

کلید واژه ها: برون گرایی تیپ شخصیتی حمایت اجتماعی ادراک شده رضایت شغلی روان نژندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 665 تعداد دانلود : 69
مقدمه: توسعه هرسازمانی تا حدودزیادی به کاربرد صحیح نیروی انسانی بستگی دارد. از مهم ترین مسائل انگیزشی که امروزه با حجم گسترده ای در مطالعات روان شناسی صنعتی و سازمانی در غرب گسترش یافته است، رضایت شغلی است. هدف: پژوهش حاضر با هدف پیش بینی رضایت شغلی بر اساس تیپ شخصیت و حمایت اجتماعی ادراک شده انجام شد. جامعه آماری پژوهش، کلیه کارمندان شرکت خودرو سازی ایران خودرو به جز رده های مدیریت ( مدیران عالی ، مدیران ارشد ، روسا و مسئولین و کارگران شیفت شب) بودند که در سال 1395 مشغول به کار بوده اند. نمونه ای با حجم 120 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه رضایت شغلی اسمیت، پنج عامل شخصیتی نئو و حمایت اجتماعی ادارک شده براور می باشد. به منظور تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان داد که روان نژندی با مولفه ترفیع و ارتقا ؛ برون گرایی با حمایت خانواده، حمایت دوستان، نمره کل حمایت اجتماعی، مولفه ماهیت کار، سرپرستی و همچنین نمره کل رضایت شغلی همبستگی مثبت دارند. دلپذیر بودن با حمایت دوستان، مولفه های ماهیت کار، سرپرستی و همکاران همبستگی مثبت و با مولفه حقوق و مزایا همبستگی منفی دارند. انعطاف پذیری با حمایت خانواده، نمره کل حمایت اجتماعی و مولفه همکاران و رضایت شغلی همبستگی مثبت؛ مسوولیت پذیری با حمایت خانواده ، نمره کل حمایت اجتماعی، مولفه ماهیت کار و رضایت شغلی همبستگی مثبت دارند و حمایت خانواده با هیچ یک از مولفه های رضایت شغلی همبستگی معناداری نداشت. حمایت دوستان با مولفه ماهیت کار، سرپرستی، همکاران و نمره کل رضایت شغلی همبستگی مثبت و با مولفه حقوق و مزایا همبستگی منفی دارد. حمایت دیگران با مولفه های سرپرستی، ماهیت کار، حقوق و مزایا، محیط کار و نمره کل رضایت شغلی همبستگی مثبت و با مولفه های ترفیع و ارتقاء و همکاران همبستگی منفی دارد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون، از بین متغیرهای پیش بین (پنج عامل شخصیتی و حمایت اجتماعی) مولفه حمایت دوستان و حمایت اجتماعی توانستند رضایت شغلی را تبیین می کند. مولفه برون گرایی و روان نژندی مولفه حقوق و مزایای رضایت شغلی را تبیین کردند. مولفه دلپذیر بودن و حمایت دوستان توانستند مولفه حقوق و مزایای رضایت شغلی را تبیین می کند. مولفه حمایت دوستان، حمایت دیگران و دلپذیر بودن نیز مولفه سرپرستی را تبیین کردند. متغیر حمایت دوستان، حمایت اجتماعی و انعطاف پذیری مولفه همکاران را تبیین می کند. متغیر روان نژندی ، انعطاف پذیری و برون گرایی مولفه ترفیع و ارتقا را تبیین می کند.
۸.

اثر بخشی بازآموزی اسنادی بر انگیزه پیشرفت و سبک اسنادی دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص

کلید واژه ها: بازآموزی اسنادی انگیزه پیشرفت سبک اسنادخوش بینانه سبک اسناد بدبینانه اختلال یادگیری خاص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 609 تعداد دانلود : 267
هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر بخشی برنامه گروهی بازآموزی اسنادی بر انگیزه پیشرفت و سبک اسناد دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص شهر تهران بود.در این پژوهش شبه آزمایشی از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. از جامعه آماری دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص شهر تهران در سال تحصیلی 95- 1394 به روش نمونه گیری هدفمند (30) دانش آموز 18( پسر و 12 دختر) 8 تا 12 سال انتخاب شدند و به طور تصادفی در گروه آزمایش و کنترل قرار داده شده اند (هر گروه 15نفر). گروه آزمایش برنامه بازآموزی را طی 11 جلسه مداخله 45 دقیقه ای در مدت 6 هفته دریافت نمودند. در صورتی که گروه کنترل فقط در برنامه های متداول مرکز شرکت کردند. پرسشنامه سبک اسنادی کودکان و انگیزه پیشرفت هرمنس قبل و بعد از مداخله توسط دو گروه آزمایش و کنترل تکمیل شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند.نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که مداخله بازآموزی اسنادی موجب افزایش انگیزه پیشرفت و افزایش سبک اسناد خوش بینانه و کاهش سبک اسناد بدبینانه در دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص شده است و بین گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد. براساس یافته ها می توان نتیجه گرفت برنامه گروهی بازآموزی اسنادی موجب افزایش انگیزه پیشرفت وافزایش سبک اسناد خوش بینانه و کاهش سبک اسناد بدبینانه در دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص می شود

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۱