پژوهش های رهبری و مدیریت آموزشی

در مقاله حاضر بر اساس روش نظریه زمینه ای، به احصاء عوامل، ملاک ها و نشانگرهای شرایطی (علی، زمینه ای و مداخله گر) اعتبارسنجی از دیدگاه کنشگران آموزش عالی پرداخته ایم. مطالعه حاضر با اتخاذ رویکرد تفسیرگرایانه اجتماعی بر این نکته تأکید دارد که افراد خارج از محیط دانشگاه، نمی توانند مؤلفه های اعتبارسنجی را پیشاپیش شناخته و آن را درک کنند. زیرا این کنشگران آموزش عالی هستند که محیط اجتماع علمی خود را خلق کرده و آن گونه که می خواهند تفسیر می کنند. بر این اساس، هر گونه پیش فرض در خصوص نظام اعتبارسنجی، نمی تواند بیانگر ذهنیت و درک عاملان جامعه ی دانشگاهی باشد. به دیگر سخن، در این پژوهش به دنبال این بوده ایم که کنشگران آموزش عالی عوامل، ملاک ها و نشانگرهای شرایطی اعتبارسنجی (علی، زمینه ای و مداخله گر) را چگونه می بییند، و چه تلقی و برداشتی از آن دارند. داده های پژوهش حاضر از چهار منبع به دست آمد، که عبارت اند از، مصاحبه، مشاهده، یادداشت برداری و اسناد. به همین منظور، داده های حاصل از مصاحبه ها، مشاهدات، یادداشت ها و اسناد را به داده های متنی تبدیل کردیم. پس از آن، به منظور بررسی نظام مند توده بزرگی از داده های گردآوری شده از طریق روش نظریه نظریه ی زمینه ای به مقوله بندی داده ها پرداختیم. ابتدا به کدگذاری باز، سپس، به کدگذاری محوری و انتخابی اقدام کردیم. بر این اساس، 691 نشانگر، 98 ملاک و 11 عامل متناسب با ویژگی های بومی نظام آموزش عالی ایران تعیین شدند.

هدف این پژوهش بررسی رضایت شغلی مدیران مدارس شهرستان خرم آباد و ارائه راهکارهایی برای افزایش رضایت شغلی آنها بود. روش پژوهش توصیفی - پیمایشی بوده و جامعه آماری پژوهش مدیران مدارس دولتی شهرستان خرم آباد در سال تحصیلی94-93 با تعداد 364 نفر بود و تعداد 187 نفر با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونه گیری طبقه ای نسبی بعنوان نمونه انتخاب شد. جهت جمع اوری داده ها از پرسشنامه ی محقق ساخته ای با 66گویه و 9مؤلفه بعلاوه یک سوال باز-پاسخ به منظور ارائه راهکار استفاده شد که روایی آن با استفاده از روایی صوری و سازه تایید شد و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ90/0به دست آمد. داده ها با استفاده از روشهای آمار توصیفی فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار و آمار استنباطی شامل T تک نمونه ای،T مستقل و تحلیل واریانس یک راهه (ANOVA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و برای دست یابی به راهکارها از سوال باز- پاسخ، از روش تحلیل محتوا، استفاده شد. نتایج پژوهش نشان دهنده رضایت شغلی بالاتر از متوسط در بین مدیران بود، همچنین رضایت شغلی مدیران مدارس ابتدایی بیش تر از دوره های دیگر و مدیران زن بیش تر از مردان بود ولی تفاوتی در رضایت شغلی مدیران برحسب سطوح تحصیلات، سنوات خدمت و نواحی مختلف دیده نشد.

هدف این پژوهش بررسی رابطه سبک رهبری تحولی مدیران با آمادگی معلمان و کارکنان دبستان برای تغییر بود. در این پژوهش همبستگی شرکت کنندگان از بین معلمان و کارکنان دبستان های جوانرود از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از دو پرسشنامه رهبری تحولی (MLQ) بس و همکاران و پرسشنامه نگرش نسبت به تغییر سازمانی دونهام و همکاران به دست آمد و تحلیل نهایی بر روی 159 پرسشنامه گردآوری شده انجام شد. پایایی دو پرسشنامه براساس فرمول آلفای کرونباخ به ترتیب 91/0 و 87/0 محاسبه شد. نتایج تحلیل داده ها نشان داد بین سبک رهبری تحولی مدیران و آمادگی کارکنان برای تغییر رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین براساس آزمون رگرسیون چندگانه با شیوه گام به گام مشخص گردید که ابعاد سبک رهبری تحولی قادر به پیش بینی تمام مؤلفه های آمادگی برای تغییر است. مدیران مدرسه می توانند با به کارگیری این سبک رهبری زمینه بروز و ارتقای آمادگی تغییر شناختی، احساسی و رفتاری را در بین کارکنان خود فراهم کنند.

پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه سلامت سازمانی با مدیریت دانش مدیران دانشگاه علامه طباطبایی انجام گردید. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه ی جمع آوری داده ها توصیفی _ همبستگی است. جامعه ی آماری این تحقیق شامل کلیه مدیران آموزشی و پژوهشی در دانشگاه تعداد 70 نفر بودند و از این تعداد 61 نفر به پرسش نامه ها پاسخ داده و داده های آن ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. داده های پژوهش از طریق پرسش نامه (محقق ساخته) سلامت سازمانی با پایایی 94/0 و مدیریت دانش با پایایی 91/0 جمع آوری و از طریق آزمون هایt تک نمونه ای، فریدمن، مجذورکای، رگرسیون خطی همزمان و همبستگی بنیادی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش بیانگر این بود که وضعیت سلامت سازمانی و هفت مؤلفه (روحیه، تاٌکید علمی، ملاحظه گری، ساختاردهی، حمایت منابع، نفوذ مدیر، یگانگی نهاد) و مدیریت دانش و سه مؤلفه آن (خلق دانش، انتشار دانش، کاربرد دانش) در سطح پایینی قرار دارد. در رتبه بندی مؤلفه های سلامت سازمانی، مؤلفه ملاحظه گری مدیران بالاترین رتبه و مؤلفه یگانگی نهاد مدیران در پایین ترین رتبه و مؤلفه های روحیه، تاٌکید علمی، ساختاردهی، حمایت منابع و نفوذ مدیر به ترتیب در رتبه های دوم، سوم، چهارم، پنجم و ششم قرار دارند؛ در مجموعه مؤلفه های مدیریت دانش، مؤلفه انتشار دانش در رتبه یکم، مؤلفه کاربرد دانش در رتبه دوم و مؤلفه خلق دانش در رتبه سوم قرار گرفته اند. همچنین متغیرهای فردی با سلامت سازمانی و مدیریت دانش رابطه ای ندارد. و در نهایت با استفاده از مدل همبستگی بنیادی بین سلامت سازمانی و مدیریت دانش رابطه مثبت وجود دارد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات با خودکارآمدی و عملکرد شغلی در بین کارکنان ستادی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور است. جامعه آماری پژوهش شامل 226 نفر از کارکنان ستادی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور بوده که از این تعداد 135 نفر مرد و 91 نفر زن به صورت تصادفی انتخاب شدند. پژوهش، کاربردی و از نوع پیمایشی بوده است. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق-ساخته 28 سؤالی فناوری اطلاعات و ارتباطات، پرسشنامه 17 سؤالی خودکارآمدی عمومی شرر و پرسشنامه 15 سؤالی عملکرد شغلی پاترسون بود. ضریب پایایی محاسبه شده در این پژوهش برای پرسشنامه های فناوری اطلاعات و ارتباطات، خودکارآمدی و عملکرد شغلی به ترتیب 917/0، 740/0 و 876/0 بوده است. در تجزیه وتحلیل داده ها جهت بررسی تفاوت میانگین در بین مردان و زنان از آزمون t نمونه های مستقل، برای تشخیص نرمال بودن توزیع داده ها از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف و برای سنجش رابطه بین متغیرها و جهت آن از آزمون همبستگی اسپیرمن و تحلیل رگرسیون استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد اختلاف معناداری در سطح میانگین متغیرها بین مردان و زنان وجود نداشته است. ارتباط معناداری میان کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات و زیر مؤلفه های آن با خودکارآمدی و عملکرد شغلی وجود داشته است و تنها در خصوص ارتباط زیر مؤلفه های میزان استفاده از اینترنت و سرویس های اینترنتی با عملکرد شغلی، ارتباط معناداری مشاهده نشد. همچنین نتایج پژوهش به تأثیر مثبت متغیر پیش بین در متغیرهای ملاک اشاره داشته است.

این پژوهش با هدف ارزیابی ارتباط ابعاد سرمایه اجتماعی و آوای سازمانی در بین کارکنان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در سال 96- 95 انجام پذیرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده است. نمونه این پژوهش شامل 186 نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم دانشکده ها انتخاب شدند. ابزار گرداوری اطلاعات پژوهش پرسشنامه استاندارد سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال (1997) و آوای سازمانی کاتارین هامس (2012) بود. روایی ابزار به صورت محتوایی مورد تأیید متخصصان و پایایی آن با روش ضریب آلفای کرونباخ سرمایه اجتماعی (95/0)، آوای سازمانی (96/0) تعیین و تأیید شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss V. 21 از طریق آزمون همبستگی پیرسون انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که در سطح خطای 5 درصد بین ابعاد سرمایه اجتماعی با آوای سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی رابطه ی مثبت و معناداری وجود دارد (001/0P≤). همچنین بر اساس مدل رگرسیون ابعاد سرمایه اجتماعی تأثیر معنی داری بر روی آوای سازمانی داشت و بیشترین میزان پیش بینی آوای سازمانی مربوط به بعد شناختی سرمایه اجتماعی بود (48/0= R 2).