پژوهش های مدیریت عمومی (پژوهش های مدیریت سابق)

آرمانهای دموکراسی و حکمرانی خوب نمی توانند بدون محیط امن و سالم میسر شوند. خط مشی گذاری در حوزه  سلامت نظام اداری منجر به ایجاد  بستر مناسبی در ایجاد محیط امن ارائه خدمات عمومی می گردد. هدف  این تحقیق شناسایی عوامل موثر بر شکل گیری خط مشی عمومی در حوزه سلامت نظام اداری می باشد. الگوی مفهومی پژوهش از مرور گسترده ادبیات تحقیق شکل گرفته است. پنل دلفی 21 عضو هیات علمی دکتری در رشته مدیریت دولتی بودند. لازم به ذکر است جهت اطمینان از کارآمدی مدل در دستگاههای دولتی 15نفر از خبرگان در دیوان محاسبات کشور که دارای پست کلیدی(معاونت، مدیرکل) بودند، در این تحقیق مشارکت داده شدند. در گام اول داده های تحقیق از طریق پرسشنامه حضوری بین پنل دلفی طی سه راند جمع آوری و غربالگری گردید، همچنین برای خوشه بندی مولفه ها و ارزیابی مدل اندازه گیری از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. در گام بعدی برای تعیین وزن معیارها و شاخص های مدل از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد  که داده های تحقیق از طریق پرسشنامه حضوری بین 15 نفر از خبرگان که مدیران اجرایی دیوان محاسبات کشور شامل معاونت ها و مدیران کل بودند جمع آوری گردید. در گام سوم با کمک خبرگان علمی مدلسازی از شکل گیری مناسب خط مشی در حوزه سلامت نظام اداری صورت گرفت.نتایج پژوهش نشان می دهد که مهم ترین مولفه های خط مشی گذاری موفقیت آمیز سلامت نظام اداری زیر ساختها و ظرفیت گروهای دخیل در خط مشی گذاری می باشد. همچنین33 مولفه پژوهش مورد تایید نهایی پنل دلفی قرار گرفت.

فناوری اطلاعات یکی از توانمندسازهای مهم در کسب و کار است. سهم فناوری اطلاعات در سازمان به خصوص در بخش طراحی، تامین و تولید غیر قابل انکار بوده و نیاز به بررسی و اندازه گیری ارزش کسب و کار فناوری اطلاعات را دوچندان می کند. این تحقیق با هدف تدوین چارچوب علمی جهت تعیین و سنجش ارزش کسب و کار فناوری اطلاعات انجام گردید و تمرکز آن یافتن مبنای تئوریک جهت تبیین ارزش فناوری اطلاعات در کسب و کار و اندازه گیری سهم فناوری اطلاعات در عملکرد سازمان است. روش تحقیق با توجه به ماهیت موضوع تحقیق که علی رغم تحقیقات چندجانبه هنوز مورد مناقشه باقی مانده، روش فراترکیب انتخاب گردید. نمونه مورد بررسی از بین متون و مطالعات انجام شده در خصوص موضوع تحقیق بین سال های1990 تا 2017 میلادی و 1380تا 1395 شمسی انتخاب گردید. مطالعات متعدد پس از گردآوری از منابع علمی آنلاین و کتابخانه ای، بررسی، کنترل و ارزیابی گردید و پس از انتخاب نهایی نمونه مورد مطالعه، با رویکرد شش مرحله ای فراترکیب نتایج تحقیق استخراج و جهت تحلیل و کدگذاری آماده سازی شد. در نهایت یافته های تحقیق که نشان دهنده چارچوب علمی جهت تبیین ارزش کسب و کار فناوری اطلاعات است استخراج و به منظور اطمینان از تعمیم پذیری نتایج با پیشینه تحقیق مقایسه و از کفایت نظری چارچوب اکتشافی اطمینان حاصل گردید.

یکی از دلایل اصلی سرعت پیشرفت توسعه تکنولوژی در کشورهای صنعتی توجه به فرایند تجاری سازی نتایج تحقیقات داخلی آن کشورها بوده است. علیرغم اینکه تجاری سازی بر عهده دانشگاه ها نیست، اما در سال های اخیر دانشگاه ها برای راه اندازی کسب وکارهای نوپا مشتاق بوده اند و از آن ها حمایت می کنند. باید توجه داشت که دانشگاه ها سال ها به عنوان پشتیبان صنایع مطرح بودند، در حال حاضر خود به تجاری سازی ایده ها و نوآوری می پردازند. هدف از انجام این تحقیق ارائه مؤلفه های علمی و تجربی مؤثر بر تجاری سازی ایده های کارآفرینانه است که منجر به موفقیت درفروش محصولات جدید به بازار می شود. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی، مصاحبه می باشد که برای افزایش اعتبار درونی از روش های کثرت گرائی و بررسی های اعضا استفاده شد. همچنین در بخش کمی، برای سنجش پایائی ابزار پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ باعدد 87/0  و برای سنجش روائی محتوا نیز از نظرات خبرگان استفاده شد. جامعه آماری تحقیق شرکت های فعال در مراکز رشد دانشگاهی در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی می باشد که بر این اساس در بخش کیفی با روش نمونه گیری نظری از ده نفرکارآفرین در مرکز رشد دانشگاه آزاد قزوین مصاحبه به عمل آمد و پس از کدگذاری و تعیین مقوله ها مدل مفهومی تدوین شد. سپس در بخش کمّی گویه ها در قالب پرسشنامه، در نمونه ای متشکل از 153 نفر از کارآفرینان فعال در مراکز رشد واحدهای دانشگاهی تهران شمال، تهران جنوب و تهران غرب که با شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند، توزیع و نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقوله های ویژگی های بنیانگذاران، وجود مشتریان اولیه، تمایل و هیجان نسبت به کارآفرینی و بازار مناسب تحت عنوان شرایط علّی با تأثیر بر مقوله اصلی و با بکارگیری راهبردهای توجه به نیاز و بازخورد مشتری، تبلیغات نوآورانه و گرایش به نوآوری در نهایت زمینه ساز موفقیت درفروش محصول تجاری سازی شده می شوند.

هدف اصلی این تحقیق کشف عوامل اقتضایی مدیریت استراتژیک منابع انسانی و شناخت اقدامات اثربخش منابع انسانی براساس آن و هم چنین اولویت بندی عوامل و اقدامات شناسایی شده می باشد. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی بوده و با اتخاذ رویکرد آمیخته اکتشافی و بهره گیری از استراتژی پدیدارشناسی صورت گرفته است. در بخش کیفی تحقیق تعداد 22 مصاحبه نیمه ساختاریافته با کارشناسان و خبرگان در جامعه مورد بررسی (سازمان امور مالیاتی کشور) انجام گردید، در بخش کمّی نیز سه پرسشنامه طراحی شده در بین تعداد 300 نفر از کارشناسان منابع انسانی سطح سازمان توزیع و داده های لازم جمع آوری گردیدند. تحلیل یافته ها در بخش کیفی با استفاده از روش تحلیل محتوا و بکارگیری نرم افزار تحلیل کیفی MAXQDA انجام شد. بخش کمّی تحقیق با هدف اولویت بندی عوامل اقتضایی احصاء شده و اقدامات اثربخش منابع انسانی شناسایی شده و بهره گیری از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و بکارگیری نرم افزار AHP SOLVER 2015 صورت گرفته است. یافته های تحقیق بیانگر وجود دو دسته از عوامل اقتضایی برون و درون سازمانی هستند. در مجموع تعداد 8 عامل اقتضایی برون سازمانی و تعداد 14 عامل اقتضایی درون سازمانی شناسایی شد. در بخش کمّی تحقیق عوامل اقتضایی و  اقدامات اثربخش منابع انسانی اولویت بندی گردیدند.

یکی از آرمان های تمامی ملت ها و جوامع را توسعه و دستیابی به سطح بهتری از زندگی تشکیل می دهد. لذا، امروزه کاهش نابرابری های منطقه ای، به عنوان چالشی اساسی در مسیر توسعه، مورد توجه دولت ها است. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل بومی برای ارتقاء سطح توسعه یافتگی استان سیستان و بلوچستان با رویکرد توسعه پایدار، انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و توسعه ای، و از نظر روش، توصیفی از نوع همبستگی و ترکیبی از مطالعات کتابخانه ای و میدانی می باشد. جامعه آماری این پژوهش در روش دلفی، خبرگان آگاه به موضوع بوده اند که از میان آنها تعداد ۸۰ خبره با روش نمونه برداری گلوله برفی انتخاب شده است. برای آزمون مدل ارائه شده نیز، جامعه آماری پژوهش شامل کلیه شاغلان دارای تحصیلات عالی در استان سیستان و بلوچستان بوده اند که با استفاده از روش نمونه برداری قضاوتی، تعداد ۳۸۲ نفر به عنوان نمونه انتخاب شده و داده های مورد نیاز به وسیله پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردیده است. روایی سازه، به وسیله تحلیل عاملی تأییدی ارزیابی گردیده است. پایایی ابزار تحقیق با روش آلفای کرونباخ برابر ۰٫۹۶۸ به دست آمده است که نشان دهنده قابلیت اعتماد قابل قبول پرسش نامه می باشد. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری مناسب و با کمک نرم افزارهای SPSS و آموس منجر به ارائه مدل و نشان دهنده برازش مطلوب مدل ارائه شده می باشد. همچنین، مشخص شده است که متغیرهای اجتماعی، اقتصادی، و زیست محیطی، با توسعه پایدار در استان همبستگی معنادار دارند.

برنامه جانشین پروری به وجود آورنده چارچوبی است که از طریق آن، سازمان ها می توانند به چالش مهم خلأ افراد متخصص و شایسته و افزایش نیاز به مدیران توانمند در سال های آینده پاسخ دهند. با توجه به اهمیت این موضوع و همچنین روند مسیر شغلی افراد و توجه اندک سازمان ها به مربی گری جهت تقویت منابع انسانی، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تعدیل گر فرهنگ مربی گری در رابطه بین مدیریت مسیر شغلی و جانشین پروری انجام شد. روش انجام پژوهش توصیفی- پیمایشی و از نوع مقطعی است. جامعه آماری پژوهش را 218 نفر از سرپرستان و مدیران دستگاه های اجرایی شهرستان شیراز تشکیل دادند که با روش نمونه گیری خوشه ای– طبقه ای، 136 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده های مورنیاز توسط پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از روش الگویابی معادلات ساختاری در محیط نرم افزاری SmartPLS 3 تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که مدیریت مسیر شغلی و فرهنگ مربی گری با جانشین پروری رابطه ای مستقیم و معنادار داشته و با حضور فرهنگ مربی گری رابطه بین مدیریت مسیر شغلی و جانشین پروری تقویت می شود.

رهبری اخلاقی به عنوان رویکرد نوینی در چشم انداز رهبری پا به عرصه ظهور گذاشته و با اولویت دادن به اخلاقیات در سازمان، زمینه ایجاد و ارتقای اثربخشی فردی و سازمانی را فراهم نموده است. با استفاده از روش پیمایشی، تحقیق حاضر با هدف مدل یابی تأثیر رهبری اخلاقی بر رضایت از زندگی و شادکامی ذهنی با نقش میانجی رضایت شغلی در میان پرستاران بیمارستان های خصوصی شهر مشهد در سال 1394 انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه 730 پرستار بیمارستان های خصوصی شهر مشهد بودند که با بهره گیری از شیوه نمونه گیری تصادفی ساده، 166 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه یانگ (2013) بود که روایی و پایایی آن، بررسی و تایید شد. داده ها با روش مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج نشان داد که تأثیر رهبری اخلاقی بر رضایت از زندگی معنادار است ولی با شادکامی ذهنی معنادار نمی باشد. همچنین رضایت شغلی نقش میانجی در تأثیر رهبری اخلاقی بر رضایت از زندگی دارد. بر اساس نتایج تحقیق، رهبری اخلاقی به صورت مستقیم و با واسطه رضایت شغلی بر رضایت از زندگی پرستاران تأثیرگذار بود. بنابراین اخلاقیات و رهبری اخلاق مدار در بیمارستان، ضمن بهبود محیط و بستر سازمانی، باعث افزایش رضایت از زندگی پرستاران می شود.

امروزه ارائه بهترین عملکرد توسعه محصولات جدید، به اساسی ترین دغدغه مدیران شرکت های دانش بنیان مبدل شده و می کوشند تا با بهره گیری از تکنیک های مختلف، به عملکرد برتر دست یابند. هدف این پژوهش بررسی تأثیر فرهنگ نوآور و حافظه سازمانی بر عملکرد توسعه محصول جدید با تبیین نقش میانجی دوسوتوانی سازمانی می باشد. پژوهش حاضر بر اساس هدف، یک تحقیق کاربردی و براساس چگونگی به دست آوردن داده های مورد نیاز، از نوع پژوهش های توصیفی می باشد. جامعه آماری پژوهش، شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران بود. برای به دست آوردن حجم نمونه از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و فرمول کوکران استفاده شد. برای جمع آوری داده ها نیز از 5 پرسشنامه محقق ساخته و با اقتباس از پژوهش های لی و همکاران (2016 و 2017)، دونهام و بورت (2014)، هاروی (2012)، چن و همکاران (2015) و پارکر و بری (2015) استفاده شد که روایی آن از طریق روایی صوری و پایایی آن نیز با آلفای کرونباخ محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار LISREL استفاده شده است. یافته ها نشان داد که فرهنگ نوآور و حافظه سازمانی به صورت مستقیم و غیر مستقیم (از طریق دوسوتوانی سازمانی) بر عملکرد توسعه محصول جدید تأثیر معناداری دارد و فرهنگ نوآور بر حافظه سازمانی تأثیر مثبت دارد. علاوه بر این، یافته ها موید آن است که فرهنگ نوآور و حافظه سازمانی می توانند از طریق اکتشاف و بهره برداری به بهبود عملکرد توسعه محصول جدید در شرکت های دانش بنیان بیانجامند.

پژوهش حاضر شرکت های تولیدی و خدماتی را به عنوان یکی از مهم ترین انواع شرکت ها از نظر فعالیت مورد مطالعه قرارداده است، و به نقش نوآوری استراتژیک و نوآوری باز بر عملکرد شرکت های فعال در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر پرداخته است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های نوآوری باز رانگوس(2014)، نوآوری استراتژیک جعفری(2013) و عملکرد شرکت محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق را مدیران و کارکنان 30 شرکت تولیدی و خدماتی فعال در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر تشکیل می دهند. روش نمونه گیری در این تحقیق از نوع احتمالی و تصادفی ساده می باشد. برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شده است؛ به این صورت که برای جامعه 440 نفری کارکنان شرکت های فعال در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر، تعداد نمونه 205 نفر می باشد که تعداد 202 پرسشنامه جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آزمون تحلیل مسیر و آزمون تی استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که نوآوری استراتژیک و نوآوری باز تأثیر معناداری بر عملکرد شرکت ها دارند. در میان ابعاد نوآوری استراتژیک و نوآوری باز، سه بعد نوآوری ارزشی، نوآوری ورود به بازار و اشتراک دانش و تکنولوژی جدید بر عملکرد شرکت های فعال در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر تأثیر مثبت و معناداری داشتند.

نظام آموزش عالی به عنوان یک مرجع ایدئولوژیک وتمدن ساز، وظیفه حساس و تعیین کننده ای در توانمندسازی جوامع در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد. لازمة ایفای چنین نقش حساسی، برخورداری از مدیران و رهبرانی شایسته می باشد. لذا دغدغه اصلی نظام آموزش عالی در هزاره سوم، شناسایی، انتخاب و به کارگیری مدیران کارآمد، توانمند و شایسته است. از این رو پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل جامع استعداد یابی و جانشین پروری در نظام آموزش عالی  بارویکرد پژوهش آمیخته انجام گرفت. برای این منظور در گام اول عوامل اولیه تشکیل دهنده م دل با بررسی گسترده ادبی ات نظری (به روش مرور نظامند) و مصاحبه با  خبرگان (اساتید دانشگاهی صاحبنظر در حوزه مدیریت و همچنین مدیران ارشد دانشگاه و موسسات آموزش عالی) که به صورت نمونه گیری هدفمند و قضاوتی انتخاب شده اند و با رویکرد تحلیل محتوا تلخیصی و جهت دار و تکنیک دلفی در قالب 91 مولفه شناسایی گردید. سپس با استفاده از تکنیک  دلفی، 15 مولفه فرعی تعیین و نهایی گردید. در گ ام بع دی به منظور برقراری ارتباط و توالی بین ابعاد و ارائه مدل ساختاری آنها، از روش م دلس ازی ساختاری-تفسیری (ISM) بهره گرفته شد. در نهایت و براساس نظ رات خبرگ ان و تجزیه وتحلیل های صورت گرفته، مدل جامع استعداد یابی و جانشین پروری در5 سطح (سطح اول شامل مولفه های ساختار و فرایند، پست های کلیدی و مدل شایستگی، سطح دوم شامل جبران عملکرد، ارزیابی مدون، آموزش و پرورش،  شناخت آینده نگرانه، ارزیابی قابلیت ها و سازگاری فرهنگی، سطح سوم رهبری تحول گرا و خزانه جانشنی، سطح چهارم ایجاد انگیزش مشارکتی و سطح پنجم تعیین مسیر شغلی چند بعدی  و جذب) برای نظام آموزش عالی احص ا گردی د.